Lirie - Silke BLUMBACH - GJERMANJA QË SHKRUAN SHQIP

Silke BUMBACH


Born in 1970 in Gotingen (Germany). Poetess and prose writer. Nevertheless she is born German, she is devoted totally to the Albanian language and literature. She has published poetry collections in Albanian, such as Forty deaths in Saranda; The Sunk Carvel, etc. she lives and works in Saranda

Silke BUMBACH


E lindur më 1970 në Gotingen (Gjermani). Merret me poezi dhe prozë. Ndonëse me përkatësi etnike gjermane, ajo tërësisht i është përkushtuar gjuhës dhe letërsisë shqiptare. Është autore e disa librave si: Dyzet vdekje në Sarandë, Karavela e fundosur etj. Jeton dhe punon në Sarandë.

Gjermanja që shkruan shqip

Ferit RAMADANI:


Krijuesja Silvie Blumbach - Liria, që shkruan shqip.
E lindur dhe e rritur në Gjermani, e shkolluar atje, për hirë të bukurive të Shqiprisë ,të fushave dhe maleve, të detit dhe natyrës, dhe të veçorive specifike të shqiptarëve, mikpritjes, besës dhe trimrisë, veçmas, gjuhës që e përvetsoj shpejt , u deklarua mes fisit dhe racës gjermane se :

Jam e vetmja shqiptare që kam lind në fisin tim gjerman !

Jeton e vepron në Gjermani, duke menduar shqip, duke vepruar shqip!

Do të përpiqem në këtë kënd t'ua sjell poezitë Dyzet vdekje në Sarandë, gjithsesi dhe tregimet e saj që lexuesve shqiptarë dhe studiuesve pastaj, vetë krijimet e saj, ua bëjnë me dije se sa e fuqishme , dhe e këndshme, e dashur, dhe e pasur, qenka shqiptaria!

Kjo , është edhe theksimi domethënës i Silvie Blumbaach - Liries, që shpejt e kuptoj se mbi tokën Arbrore shkuan vërdallë stuhitë goditëse që ta shfarojnë.

Edhe shpërndarja e shqiptarëve nëpër udhëkryqet e botës, u godit deri në shfarosje!

E Silvia me krenari del si jehonë urtie me thënien që do ta shtoj unë, e ajo do të mburret se:

Ju shqiptarë , s'keni përse të bëheni të tjerë, sepse unë gjermania u them se s'ka ma bukur dhe krenari se sa të jesh shqiptar !

DYZET VDEKJE NË SARANDË


1878

Nga Korfuzi erdhën. Më dhanë
një nxehtësi mijëra herë më të nxehtë
se dielli i largët.
Kokën dhe trupin ma humbën
duke më lënë prapë vetëm
hi dhe këngë. Këngë dhe hi.

E leckosur do të rilind,
fukara fshatare, zvarrë në dhe,
e braktisur.
Thjesht do të më thonë
Porti, sikur në Portugali të isha.
Do të rilind e vogël. Do të rilind

dhe nuk do të mungojë dita
kur të jem prapë bukuroshja e detit
me emrin e ri plot shkëlqim dhe kuptim.

E di. E di unë. Megjithatë
zgalemet e shpresës ende mbështillen në tym,
që nuk e lë diellin ta depërtojë
për t'u shpëtuar. Terri vazhdon.

Asgjë më

Asgjë më.
Horizonti zbardhet
prej harrimi.

Lahem shpërlahem në këtë
asgjësirë
si një e përdhunuar që

frymëmarrjen e ardhshme e blen
me harrim. Ashtu
duhet të lahet edhe jeta

nga jetizmi.

Fëmijët

Një fëmijë e pashë të cilit i mungonte goja,
saqë fliste me sytë dhe me hundën hante,
dhe kur nisesha të luaja me të,
bënte një hap prapa dhe fshihej në veten e tij.

Fëmijë shumë i pashë të cilëve u mungonin vitaminat,
ata bënin gërmime arkeologjike nëpër mbeturinat.
Në monopatet e kafeve shtronin kot tym dhe
ëmbëlsira
me vetullat aq serioze sa më vinte keq që unë nuk pi
duhan.

Pashë ca fëmijë të ulur mbi një shtrat modest,
që e rrethonin qetë t'ëmën, e cila, siç dukej,
për ndonjë gjë ishte mërzitur. Mbretër në ekzil.
Fëmijët vazhdonin me buzë në gaz, të klasifikuar.

Po dy goca i pashë dhe i kapa për dore,
binjake ishin dhe binjakë më bënë
gërsheta duke ngrënë misër të pjekur.
Trinjake qenkemi bërë
se me to kisha ndarë natën e lindjes.

Gradualisht

Gradualisht
e kalon dielli rrugën e qiellit
gradualisht
mbushen rrugët me pluhur dhe plehra

gradualisht
zhduket jeta në Kosovë
gradualisht
do ta pregatitësh divorcën.

Ikari 98

Bie
bie
bie

jo sikur i bie ziles
ose fyellit të bareshës

bie
se pendë nuk kam
as sekretin e fluturimit

bie
se diellin e doja çmendurisht
dhe detin dhe shkëmbin por diellin më shumë
zogjtë që e fluturojnë si mund të gabohen

po unë bie
bie bie
bie sa do të bie shi.

Jon

Nga lotë është bërë deti ynë deti Jon
pa dyshim dhe pa diskutim nga lotë
dhe, si të jetë ndryshe, nga gjak.

Kështu thonë e kështu mendoj edhe unë
ndonëse i urrej imazhet e vjetra
si peshqit e kalbur të Jonit që më sjellin
trazirat e Sarandës në stomak
dhe të kalbur dalin jashtë prapë në sheshin Skënderbej
për të fundosur në rrebeshe, sikur unë.

Po deti ynë deti Jon nga lotë dhe gjak qenka bërë
saqë po rrjedhin lotë në damarët e mi
dhe gjak kuqërron syrin e kaltër.

Dikur pinim dallgët e verës duke notuar në verë
deheshim notonim derisa vera u kthye në vaj
dimër u bë dhe vajgur dhe jo vetëm noti u bë i vështirë
por edhe fluturimi me pendë të ngjitura
të bashkangjitura deri në vdekje.

Mos më pyet kur i hapa sytë përsëri
i hapa damarët dhe lumenjtë
qenkam njeri i bërë nga gjak dhe lotë
që detin Jon e pija dhe vazhdoj ta përpij kot.

Komiteti

U mblodhën kuvenduan pleqëruan
kryeplaku me mjekër syza dhe cigare
bashkë me nipin e fshehur nën kalash
erdhën shumë pushkë me gishta supe dhe ca klithma

komitetin e formuan se kjo ishte fjalë moderne
shpresën nuk e mbytën dot prandaj
në komitet vendosën ta ekzekutonin
besën.

Mos

Mos

mos u beso
as politikanëve as filxhanëve
as yjeve në qiell ose në revista
asnjë shenje lumturie mos i beso

se rrënjët janë rrënjët sepse rrejnë
dhe përtej detit s'gjen dot gjë përveç Greqisë dhe Italisë
dhe përtej kohës bile ato s'i gjen dot më
as veten tënde
as kuptim

pra edhe fluturës mos i beso as ylbereve
veç i beso mjekut kur të thotë
se vdiq një djalë i vogël diku larg
me emrin e të dashurit.

Mumia në bibliotekë

Nëpër dyzet libra sytë i shëtiti.
Nëpër dyzet libra brodhi në kërkim
të ndonjë gjurme jete.

Librat i mbylli. Dyzet herë psherëtiu,
kur pa çelësin e dollapit
që kishte numrin e Sarandës.

S'ka rëndësi a fliste greqisht apo jo.
Nëpër të gjitha piramidat dihet
misteri i Sarandës

që nuk gjendet në asnjë përrallë
që nuk e di më asnjë mend i gjallë

Pa

Kafe pa kokrra,
rrugë pa kalldrëm.

Qartësi pa dyshim,
ditë pa shi.

Vera pa ujë,
dimri pa dritë.

Qiell pa re,
besim pa hije.

Tualete pa karrige,
pula pa kokë.

Rrotat e trenit

Më të besueshme se burrat
qenkan rrotat e trenit.
Edhe ato të thërrasin, tërheqin:
"eja këtu, le të të marrim me vete!
Së tepërmi paske vuajtur,
sa keq na vjen,
tani e tutje s'do të vuash më!"

Janë ato rrotat të vetmet që mbajnë
besën e mprehtë të teknologjisë.
Mirë e mbajnë premtimin. Shumë mirë:
këtë e dëshmojnë copat e përgjakura
që i derdhen në xham lokomotivistit.

Saranda Saranda

këndohet në det këndohet në mal
jehohet në gjoks jehohet në krahë
Saranda Saranda

lirinë e duam lirinë e kërkojmë
lirinë e kapim lirinë s'e largojmë
Saranda Saranda

në Veri pregatiten në Veri armatosen
lirinë të na marrin vdekjen të na japin
Saranda Saranda

vdektë ligji që është robërim
vdektë besa që është zvetënim
Saranda Saranda

Shigjeta

Jo. S'do të jem
si ata që hakmerren
me shigjeta të rrumbullakëta mineralesh.

Jo. Shigjetat e mia janë
herë blu, herë të zeza, rrallë të kuqe.
Mjerë ata që e plagosin
shigjetaren që qëllon me vjersha.

Mjerë. Nga ato shigjeta nuk shpëtohesh
se në furrnaltë metaforash janë farkuar.
Në fluturim aq bukur tingëllojnë në vesh

sa fjalët e tua.

Shtojzovalle

Dridhu dridhu shtojzovalle
me sytë si puset e mbrëmjes
me flokët si përrenjtë e natës!

Me flokët si lumenjtë e natës
me emrin si lulet e errit
dridhu dridhu shtojzovalle!

Malet gjëmojnë nga hapat e tu,
u është arratisur deti këngëve të tua.
Ngrihu moj shtrigë me buzet si hëna:

lart të pret dielli i zjarrtë
për eklipsin.

Sirena

Dallgët e zbritën në port
sikur mbeturinat nga turistët dhe tragetet
në portin tonë e zbritën dallgët.

U ngrit dhe filloi së ecuri
sirena e vërshuar në portin tonë:
për në qytet! në vatër! në bardhësi!

Në portin tonë nënqeshën minat
në shtegtimin e saj të bardhë, të lehtë
në portin tonë minat e grisën

në mijëra copë
si shkëndija deti
gazetarët i filmuan
tregtarët i shitën

dhe unë
fët-fët ia kapa syrin dhe
e futa në xhep.

Toka

Më e rrumbullakët jam se koka jote.
Vallen time e hedh ditë e natë
së bashku me hënën, e cila bën
që detet rreth meje të rrotullojnë.

Po më kanë prerë ata që veç prej miqësie
i shëtisja nëpër asgjësinë e gjithësisë.
Më kanë lakmuar. Më kanë prerë. Më kanë plagosur
duke më zbrazur nën lëkurë.

Po jam dhe mbetem Toka, dhe ata
kurrë s’do të më njohin zjarrin më të thellë.
Do ta ruaj dhe me mllef e vrer do ta ushqej

derisa një ditë të qetë do te kërcas poshtë tyre,
t’i përvëloj me lavë në vorbullin e kiametit,
dhe kockat e vockla do t’ua tres.

Pastaj dielli do të më marrë ne orbitën e tij,
do të më ngushëllojë, lotët do të m’i ngurosë –

por kot së koti, se kurrën e kurrës
as dielli i dashur s’më bën të harroj.

Varrezat

më në fund
ja varrezat
me pisha shqiptare dhe bredha gjermanë

varrezat e valleve dhe fluturimeve
varrezat e miqve dhe miqësive
të buzëqeshjes dhe shkëlqimit pa hije

Të gjitha i kam varrosur unë.
Por unë nuk jam shtrirë. Po eci
me një kokë të vdekur, tjetrën të gjallë.

Me duart pa gishta do t'i varros
dhe dyzet vdekjet e Sarandës.

Veç një gjë

Sa i gjerë është horizonti i pandarë!
Sa shkëlqen rruga pa njeri –

veç një gje është për t'u penduar:
çasti i fundit
pa asnjë emër që të shkon ndër mend
pa asnjë emër fare
për ta klithur

për t'i dhënë çastit të fundit
njerëzisht dhe me pasion
edhe një nuancë
melodramatike.

LETËR NGA SILKE - LIRIA BLUMBACH

Gjermani

Jam një njeri midis botëve -
një femër në mes botëve të fjalëve...!

Unë Silke - Liria Blumbach e lindur më 13 dhjetor 1970 në Gottingen, Gjermani.
Emigrova 32 vjet më vonë në Ballkanin Shqiptar,
sëpari në Kosovë, pastaj në Sarandë, Shqipëri ku jetoj.

Jam përkthyese dhe interpretuese. Ndërtoj ura gjuhësore midis kulturave të ndryshme.

Qëllimi i jetës sime është të themeloj në Sarandë një qendër dhe një bashkësi spirituale.Një pjesë e rëndësishme do të jetë ndikimi shërues i artit dhe kriimtarisë, sidomos të shkrimit krijimtar.

Në Gjermani isha anëtare aktive e shoqatës letrare ''LitOff'' (Ofansiva letrare ) në Heidelberg. Botova tregime dhe poezi në antologji dhe revista dhe mbajta dy recitime pesonale.

Në botën shqiptare kam botuar dy vëllime me poezi :

Dyzet vdekje në Sarandë, Tiranë, Naim Frashëri , 1999 dhe
Karavela e fundosur , Tetovë, Ditët e Naimit, 2002

jam i vetmi anëtar i huaj i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë.

Jam nderuar me shpërblimet :

2001 - Çmimi '' Qiriri i Naimit '' nga Festivali i poezisë '' Ditët e Naimit'', Tetovë,
2003 - Çmimi '' Flaka e Janarit '', Gjilan, Kosovë
2005 - Çmimi i krijimtarisë '' Naji Naaman'' në Liban.

Shkruaj në të gjitha gjuhët që flas dhe mësoj sidomos në shqip dhe gjermanisht.

Pershendetje, te dashur miq,

jam Silke Liria Blumbach dhe rastesisht e zbulova kete faqe, ku keni derguar poezite e mia dhe komentet tuaja dashamirese. Me besoni qe jam shume e prekur dhe e emocionuar. Faleminderit shume.

Sot para 10 vjetesh u zgjova per here te pare ne Tiranen time te dashur dhe kalova diten e pare te plote ne trojet shqiptare!

Ne fakt ju te gjithe keni te drejte: kam jetuar ne Prizren ne vitin 2003, ku kam punuar per KFOR-in si gazetare per revisten "Dritarja";

pastaj jetova ne Sarande per tre vjet duke realizuar endrren time per te jetuar ne qytetin e endrrave. Perjetova shume mrekulli dhe zbulova gjithashtu derrat e famshem te pyllit. Ndersa tani jam kthyer ne Heidelberg, qe para 2 vjetesh. Si ne Sarande, punoj si perkthyese private, dhe ndjek ligjerata ne universitet, sidomos per psikologji.

Ju ftoj ne listen time "vizione":
.com/group/vizione/join" target="_blank" rel="nofollow">.com/group/vizione/join" target="_blank" rel="nofollow">http://groups..com/group/vizione/join
Me biseden tuaj rreth meje dhe poezise sime me keni treguar qe qendrimi im ne Kosove dhe ne Shqiperi nuk ka qene i kote, qe ka mbetur dicka qe vazhdon te zhvillohet... Kjo eshte shume, shume e rendesishme per mua, dhe ju falenderoj edhe nje here!
Juaja Silke Liria