Poezi "XHevair Spahiu

Shembja e nje nate dashurie


Ktheva koken, mbajta hapat:

binin tjegullat, binin traret,
binte qielli i nje nate dashurie.

Atje mbi papafingo, prane yjeve e pata puthur,
shemben yjet tani, behen pluhur.

Dritare s'ka, ka sy te zgavert,
s'ka mure me plasaritje te etshme,
skelete fjalesh ne gjysmerresire,
skelete enderrash, premtimesh te neserme.

Ngrihet tymi si nje mjegull e bardhe,
nje grusht eshtrash te nje nate germadhe.
Ne cep te rrenimit
dy burra po pine qete-qete cigare.
Ej, ju atje! Nuk degjoni si ulerijne brenda meje xhindet,
edhe pak e llava do te dale jashte meje si tek vullkanet.

Mos u kthe ne kujtim, i thashe
mos u kthe ne harrim, me tha;
botes i falem nje nate dashurie
dhe kjo s'eshte pak.

Nje nate. Dhe çfare nate!
Dora mbi sup,
hena mbi mal,
qielli i kalter i botes mbi krye...

Mbajeni, mbajeni!
Ajo po bie...po bie....

Dhe ishte nje nate e paemer,
siç ishin te paemert yjet.

Kini meshire, mos e shembni ate nate!
Eshte renkimi im apo klithma e saj?

Kini meshire, kini meshire!
Ajo ishte nje nate dashurie
qe kurre s'duhej te kish gdhire.

Kini meshire,
ne mos po atje nen gure,
nen peshen e nates se shembur do te shembem,
i vrare jo nga urrejtja, po nga dashuria,
qe, perjetesisht quhet dhembje..

Rekuiem per oren 6...

Ora 6
Akrepat si dy krahe te hapur qe presin
dhe ti s'po vjen
ti s'po vjen as ne 6 e nje minute
ne 6 e dy minuta vetmia ish me mua
une isha me vetmine ne 6 e tre minuta
ne 6 e kater bota ishte po ajo
6 e pesa i ngjante 6 e gjashtes si dy pika uji
6 e shtate, 6 e tete, 6 e nente, 6 e dhjete
Ti s'po vjen
S'po vjen
S'vjen
ne 6 e pesembdhjete
hodha syte si dy vetetima ne fushen e ores se qytetit
akrepat u thyen si dy krahe te nje zogu
qe s'ekziston

Une mora pikellimin per dore
dhe ika

Eja te vdesim,e dashur


Eja te vdesim, e dashur,
shpenzimet e varrimit i merr persiper shteti,
a s'e degjove ne TV si kryelajm?
Eja te vdesim, e dashur,
s'ka rendesi ne rron si rob a zot,
arkivoli eshte gati,
dy metra vend gjithashtu,
makine e funeralit,
kurora me lule artificiale: te kuqe, te bardha, blu.
Eja te vdesim, e dashur,
c'na duhet kjo jete,
e rendesishme eshte te vdesesh si zotni;
mbylle TV-ne,
te vdesim qysh tani.

Borxhet e mia


Do te vdes,
do te vdes i mbytur ne borxhe,
s'eshte asgje mbytja ne lume
a ne dhomat e gazit,
i kam borxhe nenes
qe s'ia ngrita varrin,
i kam borxhe lisit
qe s'ja hodha pjergullen,
i kam borxhe dashurise
qe i vodha te dielen,
i kam borxhe krimit
qe si vura emer.
Do te vdes,
do te vdes i mbytur ne borxhe,
i kam borxhe fjales
qe s'e pashe ne enderr,
i kam borxhe korbit
qe s'ia zbardha pendet,
i kam borxhe vitit '13
qe s'ia mbylla plaget,
i kam borxhe ardhmerise
qe e lashe te pragune
terrin e nje kohe te larget.
Do te vdes,
do te vdes i mbytur ne borxhe.
U kam borxhe te gjalleve,
u kam borxh te vdekurve,
gurin e varrit do ta shes,
te laj borxhet.

Dhe ve piken ketu.
Tani mund te flisni per borxhet qe me keni ju.

Nata e Vitit të Ri

O zemra ime, o vetmi,
të pimë sonte, gjithsesi.
Një mall, një dhembje dhemb atje
ku jemi dhe nuk jemi ne.
pas muresh kokë më kokë kurthojnë
harrimin e harrimit tonë.
Po qoftë në Dajt a Monparnas
një shishe vere të ndjek pas.
Sa vlen një gllenjkë e saj nuk vlen
as fama, as froni që shkëlqen.
E tha s'e tha Omar Khajami,
stacioni i fundit: Varri i Bamit.
O zemra ime, o vetmi
Te pime sone, gjitheses

FJALA

I thane fjales: tani je e lire
Po fjala s’ kish fuqi t’u thosh : nuk me duhet
E c’ me duhet
kur s’ u thashe atehere kur duhet?
Kam mbetur pa krahe ,
Kam mbetur pa qiell,
Jam jete pa enderr,
Jam enderr pa jete.
I thane fjales: je e lire
Veshtire, tha fjala sa veshtire
Te besosh se je e lire;
Pasi ke ngrene rrokjet e tua,
Pasi ke mbetur cung
Dhe liria behet burg .
I thane fjales: liria jeton.
Fjala ua ktheu :
S’jam si Kostandini qe pas vdekjes udheton
I thane fjales: ti je liria
Per ta kuptuar kete duhet fare pak
Ajo e besoi,
Ajo hapi gojen,
Por ne vend te tingujve
Prej saj doli gjak

21 shkurt 1986

APOTEZA GRI
Qielli eshte gri
Toka eshte gri
Gri dhe puthja

Buka s’ka ere
Era s’ka ere
S’ka ere lulja

Endrra eshte gri
Gjaku eshte gri
Gri dhe zjarri

Molla s’ka ere
Uji s’ka ere
S’ka ere bari

Moti eshte gri
Shpirti eshte gri
Gri dhe kenga

Era pa ere
Buka pa buke
Pa zemer zemra

Sonte

Jetoj brenda syve te tu,
ne syte e mi ti ke shtepine.
S'jemi vetvete,
secili eshte tjetri.
Vera ime ka dy skaje:
njeri ne pranvere, tjetri ne vjeshten tende.
Ti hyn ne te djeshmen time,
humb rrugen si ai qe ka humbur kujtesen.
Une hyj ne te ardhmen tende,
humb rrugen si ai qe ne pyll s'ka kaluar
asnjehere.
Sa do te doje te kishe ne duar te djeshmen time!
Sa do te doja te kisha ne duar te ardhmen tende!
Ke te pyes? Cilin yll? Cilen kohe?

Per te djeshmen time ti mund te pyesesh
nje lume,
do lisa, nje dem,
edhe varrin,
varrin e nenes.

Krejt e kote.
T'i leme pyetjet. Pyetjet le te marrin nje sy gjume.
Sonte jemi vetem e sotme.

1989

DIL

Kur s'i qesh buza buzëqeshjes
Kur dhe vetmia zë vetmohet,
ti rri ngujuar brenda heshtjes,
po tjetërkush për ty ngujohet.

Je gjeth i degës hijerëndë,
Je dru i pyllit që nuk sos,.
Nga zëra njerzish rrafsh iu shembën,
Të moçmit mure Jerikosë.

Dikush për ty përbluan urinë,
Mos ndjejnë uri as zogjtë as ti.
Ti-një shushamë një suferinë-
Ngujuar brenda vetes rri.

Dil, sa pa rënë nata e gjatë,
sa pa të marrë Harrimi osh.
Në këtë botë të pamatë,
Të rrosh përkthehet: Të luftosh!

Ne maje te malit
Xhevahir Spahiu
nga libri “Ferrparajsa”

Ketu ne maje te malit
ku vetem lisat s’me braktisin
dhe fletet e tyre fatin me tregojne,
ketu ku ujrat jeten nisin
dhe s’dine se ku shkojne,-
jam are e vetmuar e veres se thate,
gjuhe e prere ne gojen e heshtjes se gjate.
Sa prane Zotit
Prej Zotit i harruar.
Per nje trokitje,
t’i fal, o udhetar,
te gjitha c’kam fituar.

Diamanti
Xhevahir Spahiu
nga libri “Ferrparajsa”

Ai sy,-
diamant qe ta bente shpirtin thela-thela.
Dhe ajo nate njemijesyshe
Mes diteve te verbra.

Edhe per ty
Xhevahir Spahiu
nga libri “Ferrparajsa”

Me ka mbetur pak urrejtje
edhe per ty,
me ka mbetur pak dashuri
edhe per ty.
Dy jane ato,
edhe ne jemi dy.

Buka jone e perditshme
Xhevahir Spahiu
nga libri “Ferrparajsa”

Ti erdhe prane dhe me the:
Ta hengra zemren!
Une mbylla syte
dhe shpleksa endrren.
Shoh si pergjaket zemra ime
ne buzet e tua prej mishi dhe drite.
Te befte mire, e dashur.
Po tani, tani a s’me thua
pa zemer, si mund te te dua?
Ti the dy fjale,
hodhe nje gur:
Ta hengra zemren
dhe une i pergjakur numeroj
rrathet e endrres.
E di: zemra ime
zemren tende e ka bere cope e cike,
kullon gjaku prej saj
si kokrrat e sheges, pike-pike.
Ti the: Ta hengra zemren,
kur une fatziu e kisha sosur tenden.
Ishte koha e zise
dhe zemrat na u bene buka jone e perditshme

Ditelindja e hyjnise

Ca duar te padukshme
zbuluan nje statuje hyjnie

As qante
as qeshte
as fliste

Druret arkeologe rrudhat perkulen
te gjenin moshen pa moshe te statujes

Pluhuri binte pazeshem nga kurmi
si bore tretej mjegulla

Statuja kish lindur
diten e frikes se njeriut
nga vdekja


***

te zgjatesh doren
e te keputesh mollen

te hedhesh kemben
e te perçikesh henen

te nisesh syrin
e te perkryesh yllin

te shkulesh zemren
e te pergjakesh endrren

Himare, korrik 1995

***
kur bie shi humbasin gjurmët
kur duken gjurmët s’bie shi;
në cilin shpirt plagosen udhët
nga gjurmë shiu që le ti?

kafe “Royal”, 22 Qershor ‘99


Lutje

përpara tymit
harroj zjarrin

përpara puthjes
harroj dashurinë

përpara lules
harroj aromën

përpara hingëllimës
harroj kalin

përpara emrit
harroj njeriun

më vini përpara orën
të harroj kohën

Vjedhesit e bukurise

antibiblike

Permbytja e perbotshme
sic mblidhet nata po mblidhej.

Drure asgjekundi,
gjekundi brigje.

N jeriu hapi dritaren e barkes
nisu, i tha pellumbit.

Asgjekundi drure
brigje gjekundi.

pellumbi u kthye
me nje bisk ulliri ne sqep.

Atje ka toke
atje ka jete.

Po njeriut ia moren pellumbin, degen.

Linden maskat,
bukurine e vodhen profetet.

Ktheva koken, mbajta hapat:
binin tjegullat, binin traret,
binte qielli i nje nate dashurie.

Atje mbi papafingo, prane yjeve e pata puthur,
shemben yjet tani, behen pluhur.

Dritare s'ka, ka sy te zgavert,
s'ka mure me plasaritje te etshme,
skelete fjalesh ne gjysmerresire,
skelete enderrash, premtimesh te neserme.

Ngrihet tymi si nje mjegull e bardhe,
nje grusht eshtrash te nje nate germadhe.
Ne cep te rrenimit
dy burra po pine qete-qete cigare.
Ej, ju atje! Nuk degjoni si ulerijne brenda meje xhindet,
edhe pak e llava do te dale jashte meje si tek vullkanet.

Mos u kthe ne kujtim, i thashe
mos u kthe ne harrim, me tha;
botes i falem nje nate dashurie
dhe kjo s'eshte pak.

Nje nate. Dhe cfare nate!
Dora mbi sup,
hena mbi mal,
qielli i kalter i botes mbi krye...

Mbajeni, mbajeni!
Ajo po bie...po bie....

Dhe ishte nje nate e paemer,
sic ishin te paemert yjet.

Kini meshire, mos e shembni ate nate!
Eshte renkimi im apo klithma e saj?

Kini meshire, kini meshire!
Ajo ishte nje nate dashurie
qe kurre s'duhej te kish gdhire.

Kini meshire,
ne mos po atje nen gure,
nen peshen e nates se shembur do te shembem,
i vrare jo nga urrejtja, po nga dashuria,
qe, perjetesisht quhet dhembje............

Kisha menduar te shkruaja
nje kenge triumfi per ty..

Po ti e paske humbur, miku im.
Si ai qe goditet papritur me grusht
dhe syte i erren,
si ai qe bie ne lume befasisht
dhe fryma i merret.
Ku shkoi veshtrimi i kthjellet,
c'korba e hane
dhe c'heshte e helmatisur t'u ngul
ne ballin e endrres pa ane?
Cila fjale,
cila kohe,
cili zot
te beri te flasesh me vete?
Humbamenoja im,
i pagoje si sendet.
T'u fashit sic fashitet nje zjarr
hakerrimi
e ti - luan i pajete ne xhungel;
era pergjon
sa te kthehesh ne fluger.

VJESHTA E TRETE

Debora ende pa rene
ne vend te nates
ne vend te cative
eshte zemra
Zemra ime qe thinjet...

HARRIMI

Tha fjalen e pare
prisja te dyten,
tha fjalen e dyte
kerkoja te paren...
tha fjalen e trete
i harrova te tria .

Sonte

Jetoj brenda syve te tu,
ne syte e mi ti ke shtepine.
S'jemi vetvete,
secili eshte tjetri.
Vera ime ka dy skaje:
njeri ne pranvere, tjetri ne vjeshten tende.
Ti hyn ne te djeshmen time,
humb rrugen si ai qe ka humbur kujtesen.
Une hyj ne te ardhmen tende,
humb rrugen si ai qe ne pyll s'ka kaluar
asnjehere.
Sa do te doje te kishe ne duar te djeshmen time!
Sa do te doja te kisha ne duar te ardhmen tende!
Ke te pyes? Cilin yll? Cilen kohe?

Per te djeshmen time ti mund te pyesesh
nje lume,
do lisa, nje dem,
edhe varrin,
varrin e nenes.

Krejt e kote.
T'i leme pyetjet. Pyetjet le te marrin nje sy gjume.
Sonte jemi vetem e sotme.

DIL

Kur s'i qesh buza buzeqeshjes
Kur dhe vetmia ze vetmohet,
ti rri ngujuar brenda heshtjes,
po tjeterkush per ty ngujohet.

Je gjeth i deges hijerende,
Je dru i pyllit qe nuk sos,.
Nga zera njerzish rrafsh iu shemben,
Te mocmit mure Jerikose.

Dikush per ty perbluan urine,
Mos ndjejne uri as zogjte as ti.
Ti-nje shushame nje suferine-
Ngujuar brenda vetes rri.

Dil, sa pa rene nata e gjate,
sa pa te marre Harrimi osh.
Ne kete bote te pamate,
Te rrosh perkthehet: Te luftosh!

Klithma pa brigje

Asgjekundi s'ju presin.
Vetem zogjte ju bejne shoqeri,
Dy-tri re te debuara prej eres
Nje varg lotesh pas jush lebetitet,
Lebetitja perlotet pas deres.

Ku po shkon?

As te gjalle
as te vdekur s'ju presin.
Endrra e juaj e pare dritheron
si nje yll i pafat neper mjegull.

Klithin brigjet,
shpirtrat tuaj si shpende te plagosur vertiten.
Nga dhembja drejt dhembjes si dhembje shtegtoni.

Qielli eshte gri
Toka eshte gri
Gri dhe puthja

Buka s’ka ere
Era s’ka ere
S’ka ere lulja

Endrra eshte gri
Gjaku eshte gri
Gri dhe zjarri

Molla s’ka ere
Uji s’ka ere
S’ka ere bari

Moti eshte gri
Shpirti eshte gri
Gri dhe kenga

Era pa ere
Buka pa buke
Pa zemer zemra

Pezull


Ka muaj qe duart s`me punojne
dhe koka me ben dimer tej e tej;
s`e di se nga me vijne dhe ku shkojne
ca akuj kallur tinez neper dej.

Cdo dite gishterinjte i flasin nikotines
ca fjale uloke...dhe...sot ashtu...si...dje;
aq sa je gati me grusht ti biesh pasqytes,
fytyren tende ta rrezosh perdhe.

Mungesa e vetmise me ka munduar
tani i vetem ndigem si ne morg;
ne se pershesh me kocka me kane shtruar
as korbit vete une nuk i ndolla kob.

Ngre kurthe dite-nata;dimer-vera
shtrigon,mpreh thikat;c`beselidhje e zeze!
Pas cdo rrenoje iluzionesh, era
fryn,o njeri , mbi ty si mbi varreze...

NATA E VITIT TE RI

O zemra ime, o vetmi,

te pime sonte, gjithsesi.

Nje mall, nje dhembje dhemb atje

ku jemi dhe nuk jemi ne.

pas muresh koke me koke kurthojne

harrimin e harrimit tone.

Po qofte ne Dajt a Monparnas

nje shishe vere te ndjek pas.

Sa vlen nje gllenjke e saj nuk vlen

as fama, as froni qe shkelqen.

E tha s'e tha Omar Khajami,

stacioni i fundit: Varri i Bamit.

O zemra ime, o vetmi

Te pime sone, gjithesesi.

Sonte

Jetoj brenda syve te tu,
ne syte e mi ti ke shtepine.
S'jemi vetvete,
secili eshte tjetri.
Vera ime ka dy skaje:
njeri ne pranvere, tjetri ne vjeshten tende.
Ti hyn ne te djeshmen time,
humb rrugen si ai qe ka humbur kujtesen.
Une hyj ne te ardhmen tende,
humb rrugen si ai qe ne pyll s'ka kaluar
asnjehere.
Sa do te doje te kishe ne duar te djeshmen time!
Sa do te doja te kisha ne duar te ardhmen tende!
Ke te pyes? Cilin yll? Cilen kohe?

Per te djeshmen time ti mund te pyesesh
nje lume,
do lisa, nje dem,
edhe varrin,
varrin e nenes.

Krejt e kote.
T'i leme pyetjet. Pyetjet le te marrin nje sy gjume.
Sonte jemi vetem e sotme

Art

Tek tingujt vdes
Tek ngjyrat cmendem
Tek fjala vdes cmendem permendem

***

Shihni endrra?- me pyeten dy buze qe s’i njoh.
Shoh, - u thashe, - po s’di ne me shohin ato.


Kendonte nje bilbil

Kendonte nje bilbil orfe mbi mua
Dhe pemet nuk e di a merrnin fryme
Korijeve kulmohej kenga krua
Pastaj u pre dhe prajti porsi bryme

Kendo bilbil, ne mos nen bisqe bliresh
Une vete po nis te vershelllej tani
Ne cast kumboi nje kor qiellor bilbilesh
C’u be me kenge time?
Nuk e di