Mbreti Zog i I

nga **WebMaster** Mon 3 Aug 2009 - 7:24

Mbreti Zog i I Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani

kandidatë independentë në disa prefektura si Korça. Me shum përpjekje ata sigurojshin disa vota por, me sa di vet, asnjiherë nuk u zgjodhë nji deputet inde- pendent. Kabineti emnoheJ' nga kryetari i shtetit dhe votbesimin e parlamentit e kishte të siguruem derisa gëzonte besimin e Mbretit. Projekt ligjet hartoheshin nga Këshilli i Shtetit, nji prej enteve ma të vlefshme të Monarkis. Në periudhën e tij ma pjellore, Këshilli i Shtetit kryesohej nga Mehdi Frashëri. Me iniciativën e tij, Shqipnija u pajisë me nji varg kodesh ligjuere, adaptue nga legjislacioni ma i përparuem i perëndimit. Kodi Civil, Kodi Penal, Kodi Tregetar dhe Keshilli Kontrollues janë disa nga veprat ma të çmueshme të periudës së pamvarësis. Barazija e grues me burrin, përdorimi i operacioneve bankare në tregëtin e mbrendëshme dhe sidomos të jashtme, sistemi metrik për matje dhe peshim, etj., janë hapat drejt oksidentalizimi të Shqipnis qi erdhën si pasoje e vuemjes ne zbatim të këtyne ligjeve. Projektligjet e pregatituna nga Këshilli e Shtetit i parashtroheshin parlamentit për aprovim. Ky nuk ishte nji formalitet i zbrazët, mbasi projektligjet studjoheshin me kujdes në Komisionet e posaçme, të përbamë nga deputetë të specializuem. Ata banin shum ndryshime për të përmirësue ligjet në aspektin e tyne teknik. Ligjet e votuem nga parlamenti dekretoheshin nga Mbreti dhe firmoheshin nga ministri i ngarkuem me zbatimin e tyne Në verën e vitit 1930, Mbreti Zog shkoj në Vjenë për me u shërue nga stomaku. Nji natë, tue dalë nga Opera, Mbreti i shoqnuem nga ministri i oborrit Ekrem Libohova, dhe Adjutanti Major Llesh		Topallaj u atakue nga dy oficera shqiptar në mërgim: Aziz Çami dhe Ndoc Gjeloshi. Mbreti nuk pesoi gja, kurse Llesh Topallaj mbet i vramë dhe Ekrem Libohova u plagosë në kambën. Autorët e atentatit duelen përpara gjykatores së Vjenës, e cila i dënoi me pak vjet burgim. Gjyqi u përdor nga regjimi qi mbretnonte në Shqipni. Në Vjenë asi kohe dominonte emigracioni politik për të denonsue regjimin autokratik. Socializmi dhe shprehja «monarki absolute» ishin nji gogol në syt e gjykatësve austriak. Giatë mungesës së Mbretit, Musa Juka kishte zbulue nji komplot «për të përmbysë regjimin me anë të violencës». Nji tok njerës në mes të Shqiptarve me mendime liberale u arrestuen dhe u nxuerrën përpara Gjyqit Politik. Duel në shesh se ata ishin mbledhë, mësheftazi natyrisht, për të bisedue mënyrën e veprimit në rast se i ndodhte gja Mbretit. Por ata u gjykuen për veprimtari subversive në bazë të Ligjit për Mbrojtjen e Shtetit, dhe u dënuen me burgim përjetë ose për shumë vjet. Në verën e vitit 1935 ndodhi diçka ma serioze. Në qytetin e vogël Fier të Myzeqes komandanti i gjindarmëris, Musa Kraja, ngriti flamurin e kryengritjes. Ai urdhnoi arrestimin e përfaqësuesve të autoritetit qendruer dhe proklamoi vehten shef të revolucionit kundër Monarkis. Pikërisht në at kohë adjudanti i Mbretit, Gjenerali Gilardi, prej origjine austriake, kaloi me automobil nga Fieri, pa ditë asgja mbi çka ishte tue ndodhë. Ndjekësit e Musa Krajës kujtuen se ishte dërgue nga qeverija për me shtypë kryengritien dhe e vranë mbrenda në veturë. Ky ishte i pari gjak qi u derdhë at ditë. Musa Kraja shpresonte se gjesti i tij do të shënonte plasjen e revolucionit në mbarë Shqipnin. Por kjo nuk u vërtetue dhe lëvizja e Fierit u shtypë shum shpejt nga forcat qeveritare. Si gjithmonë,

nga **WebMaster** Mon 3 Aug 2009 - 7:24

Mbreti Zog i I Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani

shkaktarët e vërtetë të këtyne tragjedive marrin arratin, kurse 11 gjindarmë, qi kishin shkue mbas Musa Krajës, u ekzekutuen atypëraty. Qeverija kishte marrë frikë dhe vendosi me shfarue krejt opozitën e hapët ose të mësheftë. Me qindra njerës u arrestuen dhe nji atmosferë terrori mbretnoi anembanë Shqipnis. Të arrestuemit përbanin nji tufë të perzieme: mësues komunistë, oficerë të ushtëris, nëpunës të shtetit, intelektualë liberale, pronarë konservatorë. Shum prej tyne u futën në burg vetëm pse ishin në listën e zezë të Musa Jukës. Disa si Riza Cerova, qi nuk u shtinë në dorë, u ndoqën gjurma- gjurmës dhe u vranë në arrati e sipër. Ata qi u pandehën si shefat e nji organizate të gjanë për të ba revolucion në mbarë Shqipnin, u munduen dhe u torturuen derisa banë pohimet për të cilat kishte nevojë Musa Juka. Mbas disa javësh të «hetimeve paraprake» të këtij lloji, Musa Juka ishte gati me nxjerrë para Gjyqit Politik të pandehunit, numri i të cilve kapërcente njiqind vet. Gjyqi u ba në Fier në kopshtin e shtëpis së Qemal Vrionit, i cili ishte nji nga kandidatët për me u dënue. Në kët rast Fieri ishte kthye në nji kamp ushtarak me bajonetat qi xixëllonin në dritën e shkëlqyeshme të diellit. Burgu i qytetit nuk nxinte ma, prandaj ndërtësa të tjera, si hotel «Lirija» dhe shkolla e Bishanakut ishin mbushë me të burgosun. Prap edhe atje vëndi mungonte. Në nji dhomë të Bishanakut, ishin mbyllë 27 vet. «Hetimet» vazhduen edhe në Fier. Të pandehunit shoqnoheshin natën nji nga nji në zyrat e Gjyqit Politik dhe ktheheshin në orët e para të mëngjezit, tue kallzue tmerrin qi kishin pa ose pësue. Ditën qi u çel gjyqi, gati 120 të pandehun, të lidhun me pnanga gjashtë vet në nji radhë, u vunë me ndejë mbi karrige në kopshtin e shtëpis ku do të kryhej		formaliteti i dënimit të tyne, qi ishte caktue ma parë. Kryetar i gjyqit ishte Ali Riza Topalli nga Kosova dhe prokurori nji Grekofon nga Dropulli. Ushtarët me pushkë dhe bajoneta përbanin nji gardh të dëndun përqark grupit të viktimve të kësaj komedije gjyqësore. Të pandehunit u thirrën me folë dhe, gati të gjith, përsëritën pohimet qi kishin ba ndën torturë gjatë «hetimeve». Mbasi nuk kishte dokumenta të shkrojtuna për të provue kët komplot «kolosal», disa nga të pandehunit patën guximin me tërheqë ato qi kishin thanë para gjykatësit hetues, dhe disa të tjerë u munduen me paksue randësin e komplotil, tue shpallë se puna ishte kufizue me bisedime. Asnji avokat nuk kishte për me i mbnojtë. Publiku ishte përfaqësue nga nji a dy reporterë fletoresh, të cilët duhej të paraqitshin shkrimet e tyne për cenzurë. Kaluen disa dit tue shkue e tue ardhë nga burgu në gjyq dhe anasjelltas dhe ma në fund u shpall vendimi qi tnonditi mbarë Shqipnin: dyzet vet ishin dënue me vdekje, shumica tjetër me burgim të përjetëshëm, dhe nji numur i vogël ishin gjetë të pafajshëm. Por kët herë Musa Juka kishte shkue tepër larg. Drama juridike e Fierit pat nji jehonë të papritun në Europë. Lidhja për të Drejtat e Njeriut në Paris dhe organizata të tjera liberale protestuen pranë qeveris së Tiranës. Këshilli i Lidhjes së Kombeve, qi ishte mbledhë në at kohë në Gjenevë, bani presion mbi delegacionin shqiptar qi të mos ekzekutohej ky masakrim i legalizuem. Nji breshër telegramesh nga Gjeneva vuni në dukje në shum mënyra damin e madh qi do t'i vinte emnit të Shqipnis në botën e qytetnueme, dhe ma në fund kto këshilla urtësije patën efektin e tyne. Dënimet me vdekje u kthyen në burgim të përjetëshmë dhe vetëm nji nga të dënunemit, nji karakter i dyshimtë nga Çamërija, i cili kishte përfitue nga situata

Mbreti Zog i I

Mbreti Zog i I

Re: Mbreti Zog i I