Struktura e atomit

nga Era Sat 8 May 2010 - 7:19

Modeli i atomit sipas Borit

Zbulimi qe energjia e elektroneve ishte kuantike coi e zhvillimin e modeleve teorike qe shpjegonin si sillet elektroni ne atom, duke shpresuar te gjenin sesi leviz elektroni, vendndodhja e tij, ndryshimet energjitike qe lidhen me clirimin e fotoneve te drites. Por asnje nga ligjet fizike qe lidhej me levizjen e objekteve te medha nuk mund te hspjegonte levizjen e elektronit. Ne 1913 Niels Bohr (1885-1962), fizikant danez, propozoi nje model teorik mbi atomin e hidrogjenit. Ai zgjodhi hidrogjenin sepse atomi i tij eshte me i thjeshti (ka vetem nje elektron rreth berthames) edhe sepse spektri i tij eshte me i thjeshti, me shume pak rreshta. Ne modeli e tij Bori imagjinoi qe elektroni levizte rreth berthames duke pershkuar rruge fikse, ose orbita, ashtu si nje planet leviz rreth diellit. Modeli i tij tregonte edhe madhesine e orbitave dhe energjine qe duhet te kishte elektroni i nje orbite te caktuar. Ekuacioni i Borit mbi energjine e elektronit perfshinte disa konstante fizike, si masa e elektronit, ngarkesa e tij, kontstantja e Plankut. Perfshinte gjithashtu dhe nje numer te plote (n) qe Bori e quajti numer kuantik. Secila nga orbitat mund te identifikohej ne baze te vleres se n-se. Duke kombinuar te gjitha konstantet ekuacioni i Borit eshte:
E = − k / n2Ku E eshte energjia e elektronit dhe k-ja eshte nje konstante e kombinuar (vlera e saj eshte 2,18 x 10-18.

Vale te lidhura me elektronet ne atome:
Ne 1926 Ervin Shredinger, fizikant austriak, aplikoi me sukses koncepìtin e natyres valezore te lendes me ate te struktures elektronike. Ekzistojne dy tipe valesh: te levizshme (valet e detit) dhe fikse (telat e kitarres). Ne valen fikse kreshtat dhe nyjet nuk ndryshojne pozicion. Te vetmet vale qe mund te formohen jane ato ku gjysme gjatesia e vales mund te perseritet nje numer te plote here.
L = n(λ / 2)