20 Fakte qe si dinim per jeten ne hapesire

nga Alberti Sun 25 Jul 2010 - 23:17

Dhimbjet nga hapesira

1. Gati edo astronaut perjeton nje tip semundje hapesire, te shkaktuar nga informacioni konfuzes qe arrin ne veshet e tyre te brendshem. Pervee te perzierave, simptomat perfshijne dhimbje koke dhe veshtiresi ne ecje me gjymtyre. Pak a shume si dita e pare e shkolles.

Lengjet rrjedhin lart
2. Keto jane shqetesimet me te pakta. Ne gjendjen pa peshe, lengjet rrjedhin per lart, duke shkaktuar bllokime te hundes dhe fytyre te fryre; kockat humbasin kalcium, duke formuar keshtu guret ne veshka. Semundje tjeter eshte edhe atrofia e muskujve, gje qe ngadaleson zorret dhe tkurr zemren.

Anet e mira
3. Te pakten do te jeni te fryre, ne gjendje kapslleku dhe te gjate. Presioni ne ulje mbi shpinen kurrizore ben qe udhetaret ne hapesire te zgjaten me 5 centimetra.

4. Minjte e laboratorit ne hapesire gjate periudhes se mesit te shtatzenise, ndersa po i zhvillohen veshet e brendshem, lindin bebe me veshe te gjate.

5. Asnje njeri nuk eshte ngjizur ne hapesire, prandaj keto jane supozime.

Efektet ne Toke
6. Nje studim i vitit 2001 tregoi se astronautet qe gerhisnin ne Toke dremisnin te heshtur ne hapesire.

7. eshte normale qe astronautet te flene pa bere zhurme. Me 16 lindje dielli ne dite kjo eshte me e pakta qe mund teu ndodhe.

8. Ne fillimin e dites se punes ne anijen kozmike, paneli i kontrollit ne Hjuston transmeton muzike per tei zgjuar astronautet.

Vakumi i hapesires
9. Nese ekspozoheni ne vakumin e hapesires pa kostumin e pershtatshem, mos e mbani frymen. Presioni i papritur mund tejua kepuce mushkerite.

10. Pervee kesaj, uji ne gjuhe, ne hunde dhe ne sy do te gufonte. Kjo ka ndodhur ne vitin 1965, kur nje kostum hapesire u gris gjate eksperimentit dhe ai qe e provonte u ekspozua ndaj vakumit per 15 sekonda.

Mungesa e oksigjenit ne gjak
11. Ndryshe nga ajo qe kemi pare ne Hollivud, ju nuk do te shperthenit. Mungesa e oksigjenit ne gjak eshte ajo qe do teju vriste, por per kete do te duheshin dy minuta.

12. eVirgin Galactice, nje kompani e turizmit te hapesires nga Richard Branson, ka vendosur te mos pranoje asnje grua qe ka kryer transplantime te gjoksit, nga frika se mos ato shperthejne.

Si ushqehen
13. John Glenn e pati te veshtire te pertype ushqim, por jo per shkak te mungeses se gravitetit. Astronautet e hershem perdornin tuba alumini per te kaluar ushqime te thara, qull gjysme te lengshem dhe ushqim ne forme kubi.

14. Sot astronautet mund tei marinojne ushqimet qe hane me kripe dhe piper ne forme te lengshme. Dritherat ne mase te vogel do te pluskonin, duke u dale nga hunda dhe do tei gudulisnin rruget e frymemarrjes.

efare mungon
15. Sistemet e ajrimit ne anijet kozmike dhe Stacionin Nderkombetar te Hapesires thithin gjitheka qe pluskon ne hapesire.

16. Banja e anijes kozmike kerkon qe astronautet te pozicionohen me saktesi ne qender te ndenjeses. Para se te nisen ne hapesire, secili prej tyre ben prova te panumerta si ta pozicionojne veten.

Lindja e dyte
17. NASA u perpoq te ndertoje nje WC ne kostumet e hapesires, nje tub te ngjitur ne fshikezen e meshkujve dhe nje pajisje te tille te modifikuar per femrat, por u dorezuan dhe kaluan ne planin B, pelena per te gjithe.

18. Astronautet e kthyer raportojne veshtiresi ekstreme ne levizjen e kraheve dhe kembeve pasi prekin token; per kete arsye e quajne uljen ne toke elindja e dytee.

Jeta ne hapesire
19. Por disa kozmonaute qe kane qendruar per nje kohe te gjate ne hapesire raportojne se gjeja me e veshtire me te cilen duhet te mesohen ne Toke eshte se kur i leshojne objektet, ato bien.

20. Mos eshte me mire te qendrojme atje larte Tetembedhjete njerez kane vdekur gjate misioneve ne hapesire, por kurre ndersa kane qendruar atje lart, por vetem gjate udhetimit nga poshte e lart dhe anasjelltas.