Shqiperia vend pa nuanca - Fotografi te bera nen vezhgimin e sigurimit

Deutsche Welle Pse shkon nje i ri gjerman ne Shqiperine e vitit 1990 nje vend komunist
Bildunterschrift Groszligansicht des Bildes mit der Bildunterschrift Fotografi gjerman Gerard Saitner .
Gerard Saitner Renia e murit qe kishte ndodhur nje vit me pare ne Gjermani nuk kishte mberritur ende ne Shqiperi kur dikush me keshilloi qe te shkoja Shqiperi. Te them te drejten nuk kisha asnje ide cfare me priste. Kerkova te mesoja me shume per Shqiperine dhe mesova per DAFG Shoqaten e miqesise Shqiperi Gjermani. Ne ate kohe ne Shqiperi mund te shkohej vetem me udhetim ne grup nepermjet DAFG gje te cilen bera dhe une. Une bera dy udhetime ne shtator 11 dite dhe ne tetor 13 dite. Kur mberrita per here te pare ne Tirane fotografia ime e pare ishte ne duty free shop. Nje fotografi shume e bukur ku une kuptova se atje prezantohen shume gjera qe ne fakt nuk jane te pranishme. Kjo ishte pershtypja ime e pare ne princip.
Deutsche Welle pershtypje ju beri ky vend
Gerard Saitner Ne Tirane pashe qe nuk kishte makina njerezit terhiqnin bicikletat. Ne shkuam ne nje zyre udhetimesh ne hotel Tirana dhe beme nje udhetim ne jug te Shqiperise ne Elbasan Gjirokaster Butrint Korce Vlore dhe shume shpejt mu krijua pershtypja se shumica e njerezve ishin komuniste te vjeter 22 vete. Mua mu desh te ndahesha nga grupi per te bere fotografite e mia kur njerezit e grupit shkonin per vizite ne nje muzeum ose ne Kombinatin e Elbasanit atehere une dola ne rruge dhe me nje kamera me format te mesem beja fotogafite e mia. Ajo qe vija re ishte se isha nen vezhgim dhe ndiqesha. Me vone vura re se drejtuesit e grupit ishin njerez te sigurimit.
Bildunterschrift Groszligansicht des Bildes mit der Bildunterschrift Ushtar ne nje kafene ne Gjirokaster - Nga albumi Shqiperia 1990 i fotografit Gerard Saitner.
Deutsche Welle Keni qene here tjeter ne Shqiperi
Gerard Saitner Ne udhetimin e dyte munda te njihem me fotografin Piro Nace dhe me gazetarin Fatos Maliqi te cilet me kane ndihmuar me 1991 dhe 1992. Rrugetimi i trete dhe i katert u be pasi mora cmimin Otto Steiner mora nje burse dhe kur shkova dhe atje kishte ndryshuar cdo gje. Tani mbas 18 vjetesh shkoj serish ne Shqiperi.
Deutsche Welle fare ju ka mbetur nga Shqiperia ne mendje
Gerard Saitner Ajo qe dua te them eshte se nuk i kam njohur njerezit e aparatit shteteror por kam njohur njerezit e thjeshte. Une nuk kam fotografuar ne Shqiperi per te treguar sa e varfer eshte Shqiperia por doja te beja punime dokumentareske artistike ndaj perdora formatin 6x7. Kam shkuar serish per ti bere fotografite me ngjyra ngjyrat ne nje vend mesdhetar jane te pranishme dhe fotografite funksionuan edhe me ngjyra me perjashtim te disa prej tyre. Vendosa megjithate qe fotografite e zmadhura ti beja bardhe e zi dhe titulli i punes u quajt Shqiperia vend pa nuanca. Deri me sot e shume pak vete e dine dhe nuk e kane kuptuar. Fotografite jane te tilla qe mezi shiten.
Shqiperia eshte nje vend qe me ka pelqyer shume. Ajo qe me ka interesuar eshte hapesira dhe hapesira ne kohe. Me ka interesuar ajo cka eshte ne moment prezente qe dikur zhduket nuk ekziston me. Pas Shqiperise kam fotografuar ne Kine Laos Burma Vietnam ku kam fotografuar te njejtat gjera komunizmin.
Intervistoi Aida Cama
Redaktoi Eliana Xhani