Sh. Cakolli: DJEPI I IM - DARDANIA

GJENOCIDI SERBO-MALAZEZ NË KËNGËT TONA POPULLORE
Nuk është e rastësishme dhe e pa bazë thënia popullore se “odat shqiptare kanë qenë shkollat e para popullore”, apo “odat shqiptare kanë luajtur rolin e një universiteti gjithë popullor”!
Vërtetë , odat kanë luajtur një rol shumë të rëndësishëm në të kaluarën tonë historike, sidomos në atë kohë kur shqiptarët nuk kishin të drejta shkollimi e arsimimi , nga dielli i lirisë shqiptare ishte i mbuluar nën vellon e rëndë të okupimit dhe robërisë klasike.
Odat popullore ishin logje burrash dhe kuvende popullore, në të cilat organizohej mikpritja, bujaria dhe bukë-dhënia , si për mikun e dashamirin, ashtu edhe për kalimtarët e largët nga vendbanimet tjera shqiptare. Aty, bisedohej shtruar për çdo gjë që kishte të bënte me problematikën dhe jetën shqiptare. Aty dëgjohej fjala e urtë e njerëzve të mençur, filozofia popullore, historia kombëtare, strategjia e mbrojtjes dhe qëndresës. Flitej për moralin, nderin , mençurinë, urtësinë, trimërinë, drejtësinë dhe për gjithçka që ishte në dobi e interes të popullit dhe të kombit.
Në odat tona popullore mbaheshin edhe kuvende burrash mendjendritur, ku zgjidheshin shumë probleme, ngatërresa, pajtime gjaqesh…por edhe strategji për luftë, vetëmbrojtje dhe rezistencë ndaj armikut.
Nisur nga këto funksione të cilat i kanë luajtur odat tona popullore, me të drejtë , ato janë quajtur:”Odat e burrave “ dhe në to asnjëherë nuk kanë pasur vend fëmijët, të rinjtë e moshave të mitura dhe bota femërore. Kjo, nga se bisedat dhe problemet të cilat janë trajtuar nëpër odat e burrave, nuk kanë guxuar në asnjë mënyrë që të bien në veshët e fëmijëve, të rinjve dhe botës femërore !
Me që thamë se odat e burrave janë quajtur “Universitet popullor”, aty në rolin e ligjëruesve kanë qenë “pleqnarët” , apo burrat e ngritur me përvojë dhe dije të pa kontestueshme. Andaj, të gjithë burrat që kishin nderin dhe privilegjin që të jenë pjesëmarrës të odave, ishte traditë dhe zakon që kur ta merr fjalën kryeplaku, pleqnari, apo njeriu i ngritur me autoritet, përderisa ai e kishte fjalën – të tjerët duhej të dëgjonin me vëmendje dhe qetësi absolute!
Krahas kryepleqve, pleqnarëve dhe njerëzve autoritativ të odave, që ishin në rolin e ligjëruesve dhe edukatorëve popullor, menjëherë pas tyre radhiteshin rapsodët popullor, të cilët nëpër shekuj e kënduan historinë tonë kombëtare, përmes vargjeve epike, përmes këngës dhe përmes veglave muzikore autoktone.
Sipas zakoneve dhe traditave tona kombëtare, edhe gjatë këndimit të rapsodëve nëpër odat tona popullore, është dëgjuar me vëmendje, me respekt shumë të lartë njerëzor dhe me një disiplinë absolute.
Por, odat tona popullore, përveç që luanin rolin e universiteteve popullore, rolin e kuvendit të burrave, ato gjithmonë ishin edhe arenë, apo amfiteatër popullor, ku zhvilloheshin edhe shumë aktivitete kulturore popullore, duke filluar prej ndejave popullore, ahengjeve , fejesave e dasmave popullore, në të cilat kultivoheshin vlera artistike popullore, si: fjalë të urta popullore, tregime, mahi popullore, lojëra të ndryshme popullore, humore, këndime, vallëzime, luajtje me instrumente muzikore…ku njerëzit argëtoheshin dhe disponoheshin në mënyrë kulmore.
Por, po i kthehemi rolit të rapsodëve popullor në odat dhe gazmendet tona popullore.
Përderisa në krahinat rurale shqiptare, mungonte liria, shkollimi, libri, informimi, mosnjohja e historisë kombëtare, komunikimi mes njerëzve nga vendbanimet më të largëta, i vetmi burim i dijes dhe mësimit të historisë kombëtare, ishte kënga rapsodike e kënduar nga rapsodët popullor.
Horizonti i dijes së rapsodëve popullor ishte i gjerë sa oqeani, nga se ata në mënyrën më besnike dhe më autoktone , iu kënduan ngjarjeve të ndryshme historike, luftërave të përgjakshme, trimave, heronjve, por edhe traditave e zakoneve tona popullore.
Kësaj radhe, do të ndalemi në njërën ndër temat më të dhimbshme dhe më të përgjakshme të historisë sonë. Pra, do të ndalemi tek gjenocidi serbo-malazezë në këngët tona popullore, ku do të shkoqisim disa fragmente nga rapsoditë tona popullore, në mënyrë që të shohim e të bindemi se si janë trajtuar këto tema dhe ngjarje të kobshme , nga ana e rapsodëve tanë popullor.
Në analet e folklorit tonë muzikor, shpeshherë na ka rënë të dëgjojmë nga rapsodët tanë popullor, një rapsodi e cila në popull njihet me dy emërtime: “Kanga e Junanit” (Greqisë) dhe “Kanga e Brahim pashës”. Që të dyja këto emërtime përmbajnë në veti të njëjtin tekst dhe të njëjtën ngjarje. Në këtë këngë , në mënyrën më rrëqethëse përshkruhet gjenocidi grekë i ushtruar gjatë periudhës së sundimit osman në tokat ballkanike, me theks të veçantë, mbi popullatën myslimane.
Ndonëse , krijuesi rapsodik popullor, brenda kësaj kënge nuk na jep të dhëna se cilit komb i përkasin viktimat myslimane të gjenocidit grekë , po qe se e analizojmë mirë tekstin e kësaj kënge, do të vijmë në konkluzion se këtu është fjala për gjenocidin grekë të ushtruar mbi popullatën myslimane shqiptare:
Brahim pasha keq koka ngushtue,
T’ mirë ni letër, pasha e ka shkrue ,
Shumë selamet mretit ja ka que -
Aman, babë, dertin kqyrma mue ,
N’ shpinë Junani mu ka lshue,
Shumë zullumet babë, i ka punue ,
Se n’ xhirit çka ka damtue ,
Gratë me yzër na i ka coptue,
Thminë në djep na i ka shkurtue,
Motrat tona n’ Junan na i ka que !…
Ni sandak , pasha, e ka marue,
N’ qatë sandak çka ka palue,
Duert e sabive - çka i kanë shkurtue,
Sytë e femnave i kanë palue,
Krejt Junani çka i ka damtue !…

Kryeprotagonisti i gjenocidit serbo-malazez që është ushtruar mbi popullatën myslimane dhe shqiptare në krahinën e Sanxhakut, në qytetin e Novi Pazarit (Tregut të Ri) dhe në qytezën e Rozhajës, pa dyshim është Komandanti i Forcave Çetnike Serbo – Malazeze , Drazha Mihajlloviqi.
Edhe plojat e përgjakshme gjenocidale të ushtruara mbi popullatën e pambrojtur dhe të pafajshme shqiptare, nën drejtimin e Drazha Mihajlloviqit, rapsodët popullor shqiptarë i kanë kënduar në mënyrën më besnike, pa iu shmangur për asnjë çast të vërtetave historike. Po e shkëpusim vetëm një fragment nga rapsodia popullore që i këndon ngjarjeve tragjike nga luftërat e përgjakshme të Drazha Mihajlloviqit:
Haj medet për Rozhajë të zi,
Drazhë Mihajli, n’ Pazar ka hi,
Po grinë robë e po grinë thmi,
Nuse e çika i ka shti n’ Serbi,
I kanë nxjerrë katër killa sy,
I kanë pre nandë killa gji –
Ja kanë çue Drazhës n’ Cetinë!…
Drazhë Mihajlit ja paskan que ,
Fort ky Drazha koka gzue,
Jallah bani n’ kamë na u que –
Rrnofshi vllazën, asqert e mi,
N’ myslimanë paski banun zi!
Dhe ja se ç’ na thotë rapsodia shqiptare në vazhdim, për planet dhe ambiciet gjenocidale të Drazha Mihajlloviqit, kundër popullit shqiptarë të Kosovës:
Tash po vjen kjo vera tuj dalë,
Mbushen malet me dushk e barë,
Se n’ Kosovë , kemi me dalë,
Kem mej marrë kah ka shqiptarë !
Nëpër shehre do t’i tubojmë,
Thminë e vogël - n’ furra do t’ jav çojmë,
Nëpër furra kemi me jav pjekë,
Kanë mej hangër nana e baba i vet!
Nana e baba, thminë kur t’ i hanë –
Zemra n’ bark ka me ju plasë!
Pleq e plaka se çka janë –
Nëpër prroje patare do t’i bajmë!
Nuse e çika se çka janë –
Do t’ jav japim asqerit tanë!
Djemtë e ri se çka janë –
Do t’ jav lidhim duer e kamë,
Nëpër soba t’ veta do t’ i çojmë,
Me gra t’ tyne n’ soba na do t’ shkojmë!
Me gra t’ tyne kur t’ deshmi me ra –
Me sy t’ vet kanë me na pa,
Zemra n’ bark ka me ju plasë !
Kërkujt bukë s’ kemi mej dhanë,
Me dru shpirtin kem me jav marrë!
Kolonizimi i tokave shqiptare me serbë e malazezë, ishte një plagë e madhe historike për popullin vendor shqiptarë. Andaj, edhe këtë elaborat famëkeq të gatuar nga kuzhinat fashiste të Beogradit dhe Podgoricës, nuk e lanë pa e vu në vargje rapsodike dhe pa e kënduar mbi telat e çiftelive, rapsodët tanë popullor.
Njëra ndër ngjarjet më tragjike të kolonizimit serbo- malazez mbi tokat shqiptare të Kosovës, pa dyshim se ishte kolonizimi i fshatit Brezhnicë, në mes të Prishtinës dhe Vushtrrisë, ku para se të kolonizohej ky fshat me malazezë, kishte vetëm 30 shtëpi. Mirëpo, okupatorët , gllabëruesit dhe pushtuesit serbo-malazezë, gjithmonë kishin në shënjestër dyfishimin e banorëve me kolonë – karshi numrit të banorëve autokton shqiptarë, në mënyrë që kolonët të mbisundojnë dhe të jenë në epërsi të fuqisë njerëzore!
Kolonët ardhacakë serbo-malazezë, nuk zgjidhnin mjete, as metoda të barbarisë së tyre të egër, për ta thyer moralin dhe dinjitetin e vendorëve autokton shqiptarë! Ata, gjithmonë i kanë përzgjedhur njerëzit më autoritativ, për t’ ua cenuar moralin, nderin dhe pronën, me qëllim që të bëjnë trysni mbi popullatën shqiptare për t’ i braktisur tokat e tyre dhe për t’ i shpërngulur me dhunë në shkretëtirat e Anadollit!
Kështu, në fshatin Brezhnicë, e zgjedhin për ta viktimizuar imamin e këtij fshati, duke ia përdhosur moralin dhe nderin e familjes së tij, madje duke ia kërcënuar gratë tek bunari i fshatit, ku ato pa tjetër duhej të shkonin për ta furnizuar familjen me ujë të pijshëm:
Kjo Brezhnica, tridhetë shpi -
Gjashtdhetë shpi cërrnagorë janë hi!
Gjashtdhetë shpi cërrnagorë poj çojnë,
Shpijat me pllan po jav marojnë !
N’ ni bunar kishin ujë me marrë,
Gratë e hoxhës po shkojnë n’ bunar,
Vrajmi zot, carrnagort ç’ po bajnë –
Ju kanë ra grave n’ bunar,
Gjithë çka a zi, nër sy tu ju thanë,
Tana kënatat llom po jav bajnë !
Invadimi serbo-malazezë mbi tokat shqiptare, më 1912, mori me veti shumë viktima të pafajshme dhe të pambrojtura shqiptare gjithandej trojeve etnike në Kosovë dhe Maqedoni. Për këto ngjarje tragjike, vrasje, therje, përndjekje dhe shpërlarje të tokave shqiptare me gjak, ja një fragment nga një rapsodi popullore:
Kjo Morava po banë gjak,
Po na pret shkau ditë e nat’!
Po hecë Ibri tuj vajtue –
Gjak shqiptarie shkon tuj que !
Në Lepenc gjaku shkumon –
Gjak shqiptari sun po çon!
Çka Vardari qi po gjumon –
Gjak shqiptari shumë po banë !
Po vajtojnë fusha e male –
Qi naj prenë këta shqiptarë !
Po vajtojnë burra e gra –
Shqiptarinë e preu ky shka !
Vajtojnë çika e vajtojnë djem –
Shkavi shumë ne po na prenë !
Pleq e thmi shumë po vajtojnë –
T’ mjertë na t’ mjertë pa vatan !

Ushtrimi i gjenocidit serbo-malazezë , mbi popullatën autoktone shqiptare në Kosovë, ushtrohej në mënyrat më perfide barbare, të pa para në historinë e civilizimit njerëzor. Kolonizatorët nuk ngopeshin me gjak të shqiptarëve, as me përndjekjet e tyre nga vatrat shekullore. Ndaj atyre që mbeteshin të gjallë dhe nuk shpërnguleshin dot, ata shkonin aq larg, sa deshën që t’ ua ndërrojnë edhe fenë me anë të dhunës, vrasjeve dhe torturave, në mënyrë që shqiptarët autokton të detyroheshin ose të bëhen ortodoks, ose të ikin brenda natës nga trojet e tyre !
Një shembull i këtillë , me përmasa tragjike kishte ndodhur në Lugun e Baranit, përkatësisht në fshatin Gorazhdevc, ku një udhëheqës i bandave çetnike, i quajtur Sava i Basanit, i tubon të parët e fshatit Baran të Epër dhe i kërcënon me dhunë që ta ndërrojnë fenë!
Me që , shqiptarët nuk pranojnë me asnjë kusht dhe asnjë çmim për ta ndërruar fenë e tyre, atëherë Sava i Basanit, me ekspediten e vet prej xhelatëve çetnikë, i urdhëron shqiptarët e atij fshati që më parë t’ i gropojnë varret e veta në një mal afër kishës së Gorazhdevcit dhe i pushkaton të gjithë!
Nga rapsodia popullore që e përshkruan këtë ngjarje të llahtarshme, po e shkëpusim vetëm një fragment:
Savë Basani n’ kamë na u çue ,
N’ Baran t’ Epër koka shkue,
Te tanë kmetat i ka tubue ,
Mejherë Sava i ka kallxue –
M’ ka ardhë emri fenë me jav ndrrue,
Nestra e dielle asht qillue,
Tanë në kishë kena me shkue,
Mej ngue popat çka u thonë juve,
Si mos dishit me u kryque ,
Unë vet, Sava, kam me ju msue !
Hazir Alija, n’ kamë na u que,
Ktheu bre Savë e fol me mue,
Ku ke nije shqiptartë fenë me ndrrue?
Pa na gri, pa na coptue ,
Tybe n’ mundesh fenë me na e ndrrue !
Savë Basani koka idhnue,
Xhanarisë ju ka ngërmue,
Xhanarija i kanë rrethue,
Duert në bleqe jav kanë vnue,
N’ Garazhdec te kisha i kan çue,
Ngat ni mal asht qillue,
N’ at mal t’ shkretë i kanë ngujue,
I kanë shti vorret mej marue,
Se te vorret Sava i ka çue,
Edhe i herë ju kish kallxue –
Kqyrni vorret ku i keni marue,
A po doni fenë me qef me ndrrue,
Kapetana kam me ju marue,
N’ Koloshin kam me ju çue,
Koloshinin kini me sundue !
Pra, mos dashi fenë me qef me ndrrue –
Krejt batare kam me ju marue,
N’ qito vorre kam me ju gjue!
Hazir Alija ni fjalë pe flet,
Shokve t’ vet po u jep gajret –
Çone vllazën ka i gisht përpjetë,
Ta bajmë Zotin me isharet,
Se ky Sava sod po na pret !
Tanë pe qojnë ka ni gisht përpjetë,
Pe bajnë Zotin me isharet -
Ni batare Sava po jav jep !
Ni batare Sava jav ka lshue,
Te tanë trimat n’ vorre kokan rrxue !
Se për s’ dyti, batare jav lëshojnë –
Te tanë trimat jetë po ndrrojnë !
Te tanë trimat kanë ndrrue jetë,
Se për komb, trimat kanë vdekë !
Njëra nga ngjarjet më tragjike të gjenocidit serbo-malazezë, të ushtruar në vazhdimësi mbi popullin shqiptar, pa dyshim është edhe ploja mbi fshatin Kabash të Prizrenit, ku Kryeçetniku i quajtur Spiro Kapetani nga fshati Dellovc, i mbledh me emër e mbiemër djemtë dhe burrat më të mirë të këtij fshati dhe i vret pa kurrfarë gjyqi, as faji, hiq më pak se 90 shqiptarë !
Edhe kjo ngjarje tragjike, sipas të dhënave të rapsodisë popullore, do të ketë ndodh menjëherë pas okupimit të Kosovës nga ana e Serbisë, më 1912.
Nga kjo rapsodi, po e shkëpusim vetëm një fragment:
Serbi i parë n’ këtë ven kur ka hi –
Shumë kanë hjekë shqiptarët e zi,
Tanë tuj pre e tanë tuj gri,
Spirë Dellovci u paska pri!
Spirë Dellovci, ushtarëve ju pri –
Se n’ Kabash naj paska shti!
Se n’ Kabash, ata kur po hinë,
Spirë Dellvci vet po ju prinë!
Me defterë te tanë naj ka thirrë –
Kah janë kanë burrat ma t’ mirë ,
E te tanë t’ shkretit poj lidhë !
Poj lidhë burrat, o haj medet,
E te kisha te tanë poj qet,
Me defterë te tanë poj thrret!
Kamë e duer , Spira i kish përvjelë –
Pret shqiptarë, si me pre berrë!
Me dorë t’ vet , Spira poj pret,
Rrokotel krenat po jav qet ,
Gjak e krye po u rajke n’ rekë!
Poj pret Spira, shqiptarët e shkretë,
I ka pre Kabashin nandëdhetë,
Kah janë kanë burra t’ vërtetë !

Shaban Cakolli

MOS RËNKO
Renkimi s´ndihmon dot
vetem te bene te mjere
keto troje kane zot
s´ju barten shkembijt ne ere
Andaj keto nuk duan renkese
se nder shekuj u mesuan,me qendrese
dhe me kot e ke
po s´u betove ne kete Dhe
e dheu,nuk duron qyqare
po e mbajte te mbane.

Shaban Cakolli

DHËMBJE
Zemrat mbeten pa dashuri
tokat prehen ne thatesi
Plot bar te eger
arat jane mbushur
Pleqte kujtojne me mall kohen e shkuar
Femijet humbin shtatin
duke pritur atin te takojne.

Pullazet e vjetra
me nuk e mbajne piken
Trojet pa zot
bejne jeten bashke me friken.

KOSOVËS
Kosove
copë toke e Edenit
me përmasa ëndrre
ke qiellin
përplot shqiponja
që ngrejnë çerdhe
në zemrat tona.

NËN QIELLIN E HUAJ
Qiell,qiell rrokaqiell
Mu bë jetadrith emiell
Një rreze dielli pse s´ma falë?
Deri në koc unë kam acar.

Më këshillojnë të vishem trash
e pyes veten përse s´pëlcas?
Pse pa vend kërkoj shpëtim
kjo së´shtë pjesë e qiellit tim.

I shoh të tjerët se ndjehen mirë
Veç zemra ime është e mërdhirë
Ata vishen gjysmë lakuriq
Ngrohtësi nuk ndiej hiq,hiq...

Pritja me durim nuk ka

Po presim të lindi
Një foshnjë e lindur
Po presim ta pagëzojnë në emër
Emer të bukur ka
Perëndia shenjtnorë emrin ia la
Presim të gjithë po presim
Në çdo cep të botes mbare
Ku ka shqipfolsa
Me emrin e bukur shqiptar
Presim të rilindi po presim
Presim të këndojmë
Këngën e pavarsise Dardane
Presim të jemi të lire
O vëlla
Pritja me durim nuk ka.

Të gjithe rrime me mashe në dorë
Zjarrit askush nuk po i afrohët
Kaluen vitë e dekada
Kullma e pavarsise aty po farkëtohët.

Zemra na është ngrirë
Flakës të gjithë ja kanë frikën
Koka mbush me thinja
Besojmë në Zotin e në Amerikën

Ç’po ndodh në këto ditë të ftohta
Diplomacia kudo është ngrirë
Kancelaritë botrorë kanë ethë të forta
Skalitur u është tmerri i pavarsisë Dardanë në fytyrë

Përsë vallë gjithë kjo frikë?
Nga kush o Zot, kush e di?
Pazarët po rreshqasin si në akullnaja
Për shenjtënoren e madhë Dardani

Ku janë varret e lirisë Dardanë
Ku është gjaku që ja gjakrisi atë tokë të bekuar
Ku janë yjët që u shuan për atë vatër
Ku janë yjët që kurrë nuk kanë për tu shuar

A mos vallë gjaku i tyrë është tharë?
Dhe lulët mbi të nuk kanë jetë!
Mos vallë dritën e pavarsisë akoma nuk e kanë parë
Apo gjaku i lulekuqëve Dardane i ngrirë ka me mbetë

Ku është besa e lidhur?
Ku është flamuri i mbushur më gjak?
Ku është politika e skuqur nëntorevë
Rrembejëni O vëllezër pavarsinë e vendoseni në prag.

Ehej, kushtrim o vëllezër
Dardania do besë
Të mos qendrojmë me si skllevër
Vetëm nen Zot, Dardania e pavarur të mbesë

Vazhdojnë kafshimët
Por ende nuk kemi mësuar të ulurijmë
Botës mbarë ti tregojmë
Se më ujqërit bashkë me nuk rrimë.

Sado dhembët prap ti nxjerrin
Sado kthetrat t’i shtërngojnë
Ka ardhë koha ta shpojmë terrin
Dritën ta përçojmë.

Ku janë trimat dhe trimreshat
Ku është gjaku i derdhur reke
Edhe të gjymtuar në qoftëse mbesim
Pavarsine e duam ne.

Lindur s’kam, jo në Dardani
Nuk banoj në ato trojë
Zemra më digjët për atë pavarsi
Një ditë i lirë të pi ujë në ato krojë.

Botës ti tregojmë beslidhjën shqiptarë
Që nder shekuj e kemi nderuar
Botës ti tregojmë, Dardania është në vatrën e saj amtarë
Aty të pavarur duhët më qëndruar

Eeeej Azem Galica
Eeeej ju o Jashar
Dardaninë të mos e lëne nder spilca
E bota ta dijë se kemi gjak shqiptarë

Ta rrëmbejmë me forcë pavarsinë
Të pëlcasin mbretër e Caret nga inati
Të mos na shterrojë gjaku për lirinë
Të na lulëzojë liria tek pragu.

Kushtrim – o ju vëllezër,
Kushtrim – o ju politikan
Të mos qëndrojmë me si skllevër
Të mos kursejmë as jetën për vatan

Dardania sytë e përlotur sot i ka nga ne
Ethet i kanë zënë kancelaritë botrorë
Po kalojne muaj e vitë mbi dhe
Dardaninë s’do ta mbajë askush për dorë

Kushtrim, kushtrim në dherat amtarë
Kushtrim, kushtrim në qytet e malsi
Kushtrim, kushtrim për gjakun që akoma nuk është tharë
Kushtrim, kushtrim për pavarsinë në Dardani.

Ta puthim ëngjullin “Pavarsi”

Çfarë kanë trojet pse mbajnë zi
Zot a e di, malet pse kanë heshtur
Nuk do shqipja jetë pa liri
Nuk do shqipja e vrarë të mbesi.

Toka digjët gjemon deti
Ushtojnë malet, fushat shkretë s’kanë mbetur
Dardania fale prëj Zotit
S’don kush kufijtë më me ja reshtur.

Në Dardani po agon drita
Prej një natë mbushur më stuhi
Dardani ty tungjatjeta
Mjaft qëndrove nen robëri.

Ngrihuni, ju o vëllezër,
Rrokni mendjën politikë
Të mos rrimë ne ma si skllevër
Të na ngrohi dielli një ditë.

Mjaft, mjaft pash perëndinë
Ju t’egrit politikanë
Ka një diell mbi Dardaninë
Do ta ngrohi të lirë në Ballkan.

Nuk është shqipja e vetmuar,
Shpirti nuk është ndarë në dysh
Nuk është shqipja e sakatosur
Por është e mjera, e lënë pas sysh.

Mos e ngrehni mendjën në luftë
Dilnu hapur të bashkuar
Të dy shtetë me një shqiponjë
Me një fe “Komb” të pagëzuar.

Po agon drita, do të lindi dielli
Në botë nuk ka gje që ta ndalojë
Do të jetë rrezja e ylberit,
Që kombin shqiptar ta bashkojë.

Retë janë ulur, tokës i bejnë rojë
Dielli hesht përmbi shqiptarë
Politikanë në të dashturat trojë
Do ta bejnë një kombin shqiptarë

Ej qe besa moj europë
Ej qe besa edhe ti botë
Nuk do të luani mbi trojët tona
Se shqiptarit, shqiptare i thonë.

Nga Kosova në Çamëri,
100 vjet po vini kalur
Ka qenë është edhe do të jetë
Një komb një shqipe dhe një flamur.

Po vjen deti më tallaze
Oqeanit prit po i ben
Me Dardaninë nuk ka me nazë
Do të jetë e lirë në ballkan.

Mendjezitë porsi Kulçedra
Kanë nxjerrë dhembët e mprehtë si thika
Kanë mpreh shpatat, kanë mbush armet
Por kem besim në Zotin edhe tek Amerika

Dardani emrin i thonë
Pagëzuar vetët nga perendia
Është e jona, është e jona,
Krejt Dardani dhe Çameria.

Mendja lodhet sillët verdallë
Ç’është kjo urrejtjë për ne nëpër botë
Ç’është kjo frikë nga kombi ynë,
Që të copëtuar e duen mbi tokë.

Nuk gjunjëzohët shqipja dykrenarë
Nuk gjunjëzohët kombi shqiptar
Nuk mbulohet kjo tokë me marrë
Jem një komb jem të pa ndarë

Vjen liria më rrezë dritë
Vjen kushtrimi në ajri
Vjen shqiponja më krahë të rritur
Se folenë e ka në Dardani.

Le ta dini ju o sulltanër,
Le ta dini ju o car të ri.
Daradaninë nen kthetra më se mbani
Dardaninë nuk e leni dot me po liri.

Është koha me u penduar
Tash 100 e kusur vjet
Që Dardanin e patet coptuar
Që të mos puthet i lirë në tokë të vet.

Mblidhni mendjën kuvendoni,
Ti Europe e lodhur dhe e plakur
Mbi Dardanine diellin leshoni
Tash 100 vjet ngrohjen ja keni flakur.

S’do ti mbani me kthetrat mbi atë tokë
Mos i shtrini buzët për puthjë
Shqipja në botë i ka disa miq e shokë
Shqipja në botë nga ato ka edhe ruajtjë.

Shumë dredhi ranë mbi tokën Dardanë
Gjakun, jo se kemi harruar
Jem të një gjaku, të një nënë
Jemi një, jem të bashkuar.

Mëgjithsë bisha të kërthasi vazhdon
Malët lart po e mbajnë kryet
Malët, bota pak po i ndihmon
Para tyrë kanë mbyllur veshët edhe sytë.

Po kalojne datat 10 e mbi 10
Po kalojnë plot 100 vjet
Ej oj botë të plaçin sytë
Pse Dardanin nuk e le të lirë në truall të vetë?

Rrokni armët po të jetë nevoja
Është Dardani ylle mbi ylle
Do ta puthi lirinë të shumë pritur
Do ta çajë errësinë që brenda e kanë mbyllur

Do të dalim në botë të lirë
Te jëmi zot mbi atë taban
Të kemi zemër, jetë, shpirtë e fytyrë
Të bashkuar të jemi në ballkan.

Të lulëzojë trimëria e besa
Që në breza e kemi trashiguar
Të jemi Zot, në shtëpinë tonë qebesa
Që nder shekuj e kemi deshiruar.

Të na ngrohi gjaku i lirisë
Të lulëzojnë lulët e ujitura prej tij
Ti lutemi Zotit për Dardanisë
Ta puthim ëngjullin “Pavarsi”

Mos më thuani

Mos më thuani se vdiq,
Mos më thuani se nuk është më,
I miri e i bukuri i nënës,
Është në zemër tashmë.

Mos më thuani, ku e qëlluan plumbat
Nëna e di, në kraharor
Çelën bozhuret e gjakut,
si lulëkuqet në dëborë.

Mos më thuani se s'vjen më,
Do e pres te pragu i derës,
E ai do t´vij si gjithnjë,
Sikur flladi i pranverës.

Do t´vij si agimi ditës,
Zemra e nënës do t´vij,
I ndritshëm si rrezja e diellit,
Magjeps si hyjni.

Mos më thuani se jam e vetme,
Se kam mbetur fillikat,
Ai do të vij me shokë netëve,
Pushkën do e var mbi shtrat

Mos më thuani se vdiq im bir,
Ai ka rën, por nuk ka vdekur
Në udhën e lirisë për ku ishte nisur,
Duhej derdh gjak për të arritur

Secili prej tyre kishte mall për atëdhe,
Por mbi të gjitha një dëshirë
Ta zhdukin errësirën e rëndë,
Që Kosova t´jetojë e pamvarur dhe e lirë

Mos më thuani, asgjë mos më thuani,
Ai do të vij rishtas, si agu i ditës,
Fshijeni lotin dhe shikoni, lartë
Ai është mbi bjeshkët e Drenicës.

jeni shume e shkathet

Jetë e vaj

Rrodhi përrocka ujë loti
rrodhi kot së koti
kur ndryshoi moti


Në katër anët e globit
rri buzë trotuari
duke shikuar
ndërrimin e ngjyrave në semafor

Kërcitën kockat nga reuma
kur filloi riga e shiut
të bjerë nga ai qiell kuq e zi

Në gjysmë u ngrit flamuri.
flamuri i kuq
i larë me gjak
për këtë jetë të pafaj

Autori Shaban cakolli