Këshilla Mjekësore

First topic message reminder :

Cili është sekreti i dietave
Të kesh një trup perfekt dhe me formë të shkëlqyeshme shumë herë është e vështirë. Dietat jo gjithnjë kanë efektin e pritshëm dhe janë edhe shumë të mundimshme. Por ekziston një mënyrë e veçantë për të humbur peshë përmes një diete të shëndetshme.

Përgatiti: Lindita Kamberi

1: Llogaritni kaloritë Sekreti i të humburit peshë është pakësimi i kalorive që merren përditë. Sasia e kalorive që një person merr në një ditë duhet të jetë më e vogël se sasia që harxhon.

2: Pakësoni sheqerin dhe yndyrën Rregulli i dytë i është të pakësohet sa më shumë të jetë e mundur sheqeri dhe yndyrat, duke i zëvendësuar me fibra dhe karbohidrate. Mëngjesi juaj duhet të jetë me bazë fibrash dhe jogurt apo qumësht të skremuar. Në drekë është më mirë të konsumoni mishin e vogël apo peshk të shoqëruara me perime. Ndërkohë, darka është në varësi të drekës. Nëse në drekë jeni rënduar në darkë konsumoni diçka të lehtë, dhe e kundërta. Nëse mes vakteve keni uri hani një frutë apo ndonjë perime si ndonjë karotë apo spec. Duhet të pini 1.5 litër ujë në ditë. Gjithashtu mund të pini kafe dhe çaj, por jo kapuçino. Evitoni pije e sheqerosura dhe alkoolin.

3: Ndryshoni Dieta kërkon edhe fantazi. Nëse hani vetëm fruta dhe perime së shpejti kjo dietë do të dëmtojë organizmin tuaj, por edhe do të humbisni shijen për ushqimet. Këshilla më e mirë është të shijoni ushqimet të hani dhe të alternoni produktet që konsumoni. Djathi, mishi apo peshku nuk të shëndoshin, nëse nuk e teproni me to. Nëse preferoni shumë të hani brumëra apo makarona është më mirë t’i shoqëroni ato me perime dhe vaj ulliri. Është shumë e rëndësishme të dini si të kombinoni ushqimet që konsumoni. Kështu, nëse për pjatë të para do të hani një sallatë pjata e dytë të jetë me bazë mishi apo peshku, apo nëse pjata e parë është më bazë brumërash apo makarona atëherë e dyta duhet të jetë me bazë perimesh të ziera, në avull apo të pjekura. Kufizojeni veten vetëm me një gotë verë.

4: Bëni pazar me inteligjencë Evitoni të blini produkte të pasura me yndyra apo sheqerna. Ushqimet që blini, sidomos nëse janë të përpunuara apo konservuara duhet të jenë të shëndetshme. Nëse nuk i rezistoni dot idesë për një ëmbëlsirë, por nuk doni të çoni dëm dietën tuaj, atëherë mund të konsumoni një çokollatë apo një akullore.

5: Lëvizni
Për të rënë në peshë është shumë e rëndësishme lëvizja e rregullt dhe e përditshme. Regjistrohuni në palestër, ngjisni shkallët për në shtëpi dhe mos merrni ashensorin,
ecni dhe mos udhëtoni me autobus apo makinë. Në këtë mënyrë do të digjni kaloritë e tepërta dhe do të përshpejtoni ritmin e metabolizmit. Duke lëvizur dhe vënë në punë muskujt do të keni një trup më të lidhur pas dobësimit.

Kujdes: nëse pas ushtrimeve vëreni një rritje të peshës suaj mos u shqetësoni ju thjeshtë po rrisni muskujt, që peshojnë më shumë se yndyrat. Por kjo është një fazë e përkohshme.

6: Vetëvlerësimi
Në një dietë vetëvlerësimi është shumë i rëndësishëm. Mos ndiqni modele të ‘paarritshme’ por mësoni të doni dhe vlerësoni trupin tuaj. Nuk është e rëndësishme se çfarë pamje kanë të tjerët, gjëja e vetme me vlerë është se ti je duke bërë dietën tënde dhe ke rezultate pozitive.

7: Duhet të keni durim Asnjëherë mos prisni të ndryshoni pamjen tuaj dhe të humbisni peshë brenda pak ditësh. Duke ngrënë në mënyrë të ekuilibruar dhe duke u marrë rregullisht me aktivitet fizik rezultatet e para do të vijnë pas 3-4 javësh. Mund t’ju duket shumë kohë, por mos u mërzisni. Durimi është shumë i rëndësishëm në një dietë dhe në humbjen e kileve. Mos u fiksoni pas peshës dhe të filloni të peshoheni çdo javë, apo të matni trupin, vithet apo gjoksi, pasi kjo nuk është mënyra e duhur për të arritur rezultatin e kërkuar.

8: Mos u dëshpëroni
Asnjëherë nuk duhet të harroni një këshillë. Mos u dëshpëroni nëse një ditë e keni ekzagjeruar me të ngrënë apo nëse një javë, si pasojë e stresin, keni ngrënë ushqime me më shumë kalori se sa ajo e ‘lejuara’. Kjo është normale. Asnjëherë mos e ndërprisni dietën në një rast të tillë dhe vazhdoni dietën si më parë.

9: Larg pilulave për t’u dobësuar
Kurrë mos përdorni pilula apo medikamentet që ‘reklamojnë’ dobësimin. Ato thjeshtë çrregullojnë metabolizmin, dhe për rrjedhojë edhe organizmin dhe shëndetin tuaj. Si pasojë do t’ju duhet më shumë kohë për të rigjeneruar trupin tuaj dhe shumë herë edhe duke shtuar në peshë.

10: Stili i jetesës
Pasi të keni arritur peshën që dëshironi, të humbisni kile dhe të keni në trup të bukur mos e lëshoni veten në ushqime pa fund. Filloni të shtoni shumë pak dhe ngadalë kaloritë dhe vazhdoni të hani shëndetshëm. Kjo duhet të kthehet në një stil jetese. Do të vëreni se edhe lëkura dhe humori juaj do të përmirësohet. Do të ndjeheni të bukura dhe të sigurta në vetvete.[/b]

Mbipesha shton rrezikun për kancerin e veshkave


Studimi
i realizuar në Memorial Sloan-Kettering Cancer Center tregon se
mbipesha është e lidhur me shtimin e rrezikut për 48% për sëmurjen nga
forma e zakonshme e kancerit të veshkës.



Në studim janë përfshirë 1.640 pacientë me moshë mesatare prej 62-vjeç.
Është vërtetuar se prirja për të zhvilluar kancerin e veshkës rritet 4% për çdo njësi shtesë të indeksit të masës trupore- BMI.
Shkencëtarët thonë se gjatë llogaritjes së rrezikut, kanë marrë
parasysh edhe faktorë të tillë, si diabeti, hipertensioni dhe
duhanpirja, që njëherit janë faktorë të rrezikut për kancerin e
veshkave.
Sipas rezultateve të botuara në revistën BJUI, mbipesha dhe kanceri i veshkave kishin lidhshmëri më shumë te meshkujt.

Acidi folik dhe depresioni


Studimi në të cilin
kanë marrë pjesë 1.681 pjesëmarrës, të moshave ndërmjet 30 dhe 64-vjeç,
ka zbuluar se meshkujt të cilët marrin më shumë acid folik, janë më pak
të rrezikuar nga depresioni.




Rezultatet e këtij studimi kanë
treguar po ashtu se meshkujt me nivel më të lartë të acidit folik në
gjak, kanë njëherit edhe shprehi më të mira ushqyese, konkretisht
konsumojnë më shumë pemë dhe perime, drithëra integrale dhe produktet
të qumështit me sasi të vogël yndyre.
Të dhënat e botuar në revistën Journal of Nutrition kanë treguar se një lidhshmëri e tillë nuk është parë te femrat.

Siguria e mjeteve të skanimit në aeroporte


Anketimet
e publikut tregojnë se shumica e amerikanëve kërkojnë skanimin e të
gjithë trupit, si mënyrë për t'u mbrojtur nga sulmet terroriste në
linjat e avionëve komercialë.



Përfitimi nga skanerët po
debatohet në një numër vendesh. Disa grupe kanë ngritur çështjen e
privacisë. Por shumë njerëz besojnë se makinat mund të paraqesin edhe
rrezik për shëndetin. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës,
Vidush Sinha, aparatet e skanimit lëshojnë sasi të vogla rrezatimi, që
me kalimin e kohës, sipas shkencëtarëve, mund të shtojnë rrezikun për
kancer.
Në se personi që akuzohet për tentativën e sulmit me bombë Ditën e
Krishtlindjeve në avionin me destinacion Shtetet e Bashkuara do të
kishte kaluar nëpër aparatin e skanimit të të gjithë trupit, eksplozivi
që ai kishte në trup mund ta ishte dalluar dhe tentativa për sulm do të
ishte zbuluar shumë më herët.
Shtetet e Bashkuara, veç Britanisë, Holandës, Francës dhe Italisë,
kanë bërë të njohura planet për instalimin e skanuesve të trupit nëpër
aeroporte.
"Është shumë e vështirë të gjesh eksplozivët me pajisjet që tani
janë në dispozicion. Skanuesit e trupit janë në gjendje ta bëjnë këtë".
Rrezet X kontrollojnë me hollësi trupin,makinat gjenerojnë imazhe korrekte që mund të dallojnë objekte të fshehura nën rroba.
Përveç shqetësimeve për privacinë, ka përherë e më tepër diskutime
lidhur me rrezikun e mundshëm të kancerit nga rrezatimi i lëshuar nga
skanerët. Por sipas ekspertëve, rreziku është i vogël. Rrezatimi nga e
ashtuquajtura teknologji "backscatter" është 2 mijë herë më e vogël se
nga një radioskopi dhe 200 herë më e vogël se analiza radiologjike e
quajtur Cat-Scan.
Mahadavepa Mahesh është profesoreshë e radiologjisë në Universitetin e Mjekësisë John Hopkins të Baltimorës.
"Koha e ekspozimit është 8-15 sekonda dhe niveli i rrezatimit është
i ulët pasi rrezet X që përdoren këtu nuk depërtojnë në trup. Është një
dozë tepër e vogël dhe rrezatimi i shpërndarë që vjen nga trupi kapet
nga një detektor dhe kështu merr imazhin".
Personi që akuzohet për tentativën e sulmit të Krishtlindjeve, Umar Faruk Abdulmullatab, fluturoi nga Amsterdami dhe Lagosi.
Sipas mediave, Nigeria kishte marrë aparatura për skanimin e trupit
nga Shtetet e Bashkuara por nuk kishte përdorur një të tillë për
skanimin e personit që akuzohet për tentativën e sulmit.
Disa ekspertë thonë se këto makina të kushtueshme do të jenë të
vështira për shumë vende afrikane dhe të varfra për t'u blerë dhe
instaluar.
Rreziku i ekspozimit ndaj rrezatimit mund të jetë më i madh në
vendet në zhvillim, ku disa thonë se mirëmbajtja e makinerive mund të
mos jetë e mirë.
"Siç veprojmë me skanuesit nëpër spitale, ku bëjmë kontrolle
periodike për t'u siguruar që nivelet e rrezatimit janë të specifikuara
dhe brenda kufijve të pranueshëm, kjo është e rëndësishme. Ekziston
gjithmonë një mundësi që skanerët të kenë defekt dhe që ato të lëshojnë
më tepër rrezatim dhe për të shmangur këtë, ato duhen kontrolluar
vazhdimisht".
Megjthëse shumë ekspertë besojnë se ekspozimi ndaj rrezatimit nga
skanuesit për të gjithë trupin, nuk do të përbëjë rrezik për kancer,
disa bëjnë thirrje për kujdes.
Dr. David Brenner i Universitetit Kolumbia të Nju Jorkut është një prej tyre.
"Fëmijët në përgjithësi janë më të ndjeshëm se të rriturit ndaj
radiacionit, por më i ndjeshëm është embrioni dhe fetusi tek gratë
gjatë shtatzëna".
Ekspertët thonë se nevojiten më tepër studime për këtë çështje.

Siguria e mjeteve të skanimit në aeroporte


Anketimet
e publikut tregojnë se shumica e amerikanëve kërkojnë skanimin e të
gjithë trupit, si mënyrë për t'u mbrojtur nga sulmet terroriste në
linjat e avionëve komercialë.



Përfitimi nga skanerët po
debatohet në një numër vendesh. Disa grupe kanë ngritur çështjen e
privacisë. Por shumë njerëz besojnë se makinat mund të paraqesin edhe
rrezik për shëndetin. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës,
Vidush Sinha, aparatet e skanimit lëshojnë sasi të vogla rrezatimi, që
me kalimin e kohës, sipas shkencëtarëve, mund të shtojnë rrezikun për
kancer.
Në se personi që akuzohet për tentativën e sulmit me bombë Ditën e
Krishtlindjeve në avionin me destinacion Shtetet e Bashkuara do të
kishte kaluar nëpër aparatin e skanimit të të gjithë trupit, eksplozivi
që ai kishte në trup mund ta ishte dalluar dhe tentativa për sulm do të
ishte zbuluar shumë më herët.
Shtetet e Bashkuara, veç Britanisë, Holandës, Francës dhe Italisë,
kanë bërë të njohura planet për instalimin e skanuesve të trupit nëpër
aeroporte.
"Është shumë e vështirë të gjesh eksplozivët me pajisjet që tani
janë në dispozicion. Skanuesit e trupit janë në gjendje ta bëjnë këtë".
Rrezet X kontrollojnë me hollësi trupin,makinat gjenerojnë imazhe korrekte që mund të dallojnë objekte të fshehura nën rroba.
Përveç shqetësimeve për privacinë, ka përherë e më tepër diskutime
lidhur me rrezikun e mundshëm të kancerit nga rrezatimi i lëshuar nga
skanerët. Por sipas ekspertëve, rreziku është i vogël. Rrezatimi nga e
ashtuquajtura teknologji "backscatter" është 2 mijë herë më e vogël se
nga një radioskopi dhe 200 herë më e vogël se analiza radiologjike e
quajtur Cat-Scan.
Mahadavepa Mahesh është profesoreshë e radiologjisë në Universitetin e Mjekësisë John Hopkins të Baltimorës.
"Koha e ekspozimit është 8-15 sekonda dhe niveli i rrezatimit është
i ulët pasi rrezet X që përdoren këtu nuk depërtojnë në trup. Është një
dozë tepër e vogël dhe rrezatimi i shpërndarë që vjen nga trupi kapet
nga një detektor dhe kështu merr imazhin".
Personi që akuzohet për tentativën e sulmit të Krishtlindjeve, Umar Faruk Abdulmullatab, fluturoi nga Amsterdami dhe Lagosi.
Sipas mediave, Nigeria kishte marrë aparatura për skanimin e trupit
nga Shtetet e Bashkuara por nuk kishte përdorur një të tillë për
skanimin e personit që akuzohet për tentativën e sulmit.
Disa ekspertë thonë se këto makina të kushtueshme do të jenë të
vështira për shumë vende afrikane dhe të varfra për t'u blerë dhe
instaluar.
Rreziku i ekspozimit ndaj rrezatimit mund të jetë më i madh në
vendet në zhvillim, ku disa thonë se mirëmbajtja e makinerive mund të
mos jetë e mirë.
"Siç veprojmë me skanuesit nëpër spitale, ku bëjmë kontrolle
periodike për t'u siguruar që nivelet e rrezatimit janë të specifikuara
dhe brenda kufijve të pranueshëm, kjo është e rëndësishme. Ekziston
gjithmonë një mundësi që skanerët të kenë defekt dhe që ato të lëshojnë
më tepër rrezatim dhe për të shmangur këtë, ato duhen kontrolluar
vazhdimisht".
Megjthëse shumë ekspertë besojnë se ekspozimi ndaj rrezatimit nga
skanuesit për të gjithë trupin, nuk do të përbëjë rrezik për kancer,
disa bëjnë thirrje për kujdes.
Dr. David Brenner i Universitetit Kolumbia të Nju Jorkut është një prej tyre.
"Fëmijët në përgjithësi janë më të ndjeshëm se të rriturit ndaj
radiacionit, por më i ndjeshëm është embrioni dhe fetusi tek gratë
gjatë shtatzëna".
Ekspertët thonë se nevojiten më tepër studime për këtë çështje.

Konsumimi më i paktë i kripës shpëton jetë


Hulumtimet
e fundit në SHBA kanë treguar se ulja e mesatares ditore të konsumimit
të kripës për vetëm 3 gramë mund të shpëtojë 92 mijë jetë amerikane në
vit.



Në këtë mënyrë çdo vit do të parandaloheshin 66 mijë
sulme në tru dhe 99 mijë sulme në zemër, si dhe sistemi shëndetësor
amerikan do të kursente 24 miliardë dollarë harxhime, kanë bërë të
ditur studiuesit nga Universiteti i Kalifornisë.
Sipas fjalëve të tyre, efekti pozitiv i uljes së konsumimit të
kripës do të ishte i krahasueshëm me uljen e numrit të duhanpirësve për
50%, uljen e dukshme të personave të mbipeshë ose me zvogëlimin e
konsumimit të përgjithshëm të barnave të dedikuara për uljen e
kolesterolit në gjak.
Konsumimi i tepruar i kripërave çon në presion të rritur të gjakut
dhe zhvillim të sëmundjeve të zemrës. Gati 80% të konsumimit ditor të
kripës i vishet ushqimit të gatuar.

Gjenet dhe ushqimi lidhen me Parkinsonin


Shkencëtarët
gjermanë nga Ludwig-Maximilians-Universitat në Munchen, kanë
identifikuar faktorë të ri gjenetik të rrezikut për sëmundjen e
Parkinsonit.



Njëkohësisht janë vërtetuar edhe lidhjet në mes
të sëmundjes së Parkinsonit dhe metabolizmit dhe vitaminës B6, shkruan
revista Annals of Neurology.
Analiza e neuroneve në 1200 persona me sëmundjen Parkinson dhe 2800
persona të shëndoshë ka treguar se një pjesë e caktuar e ADN-së ndikon
në aktivitetin e enzimës së quajtur PDXK.
PDXK është përgjegjëse për shndërrimin e vitaminës B6 nga ushqimi i
konsumuar në një formë aktive që është e patjetërsueshme në prodhimin e
dopaminës, neurotransmetuesit që lidhet me sëmundjen e Parkinsonit.

Vitaminat mbrojnë duhanpirësit


Shkencëtarët nga
Instituti Pulmunologjik në Albuquerque, New Mexico, bëjnë të ditur se
dozat e larta të vitaminave mund të luftojnë kancerin e mushkërive, i
cili paraqitet më së shumti te duhanpirësit.



Konsumimi i
sasive të mëdha të vitaminave, veçanërisht karotenoideve dhe acidit
folik, e ul shkallën e metilimit të gjeneve në qelizat e epitelit të
mushkërive.
Zakonisht janë tetë gjene të cilat goditen gjatë paraqitjes së
kancerit të mushkërive, ndërsa metilimi i godet ata në periudhat më të
ndjeshme të ndarjes së qelizave.
Por duket se këtij mekanizmi të dëmshëm për 17% i shmangen
duhanpirësit të cilët konsumojnë perime, 16% ata të cilët konsumojnë së
paku 750 µg acid folik dhe 43% ata të cilët vazhdimisht konsumojnë
preparate me multivitamina.

Pemët dhe perimet kundër limfomës


Një studimi
realizuar së fundmi në Klinikën Mayo të Minnesotas, që ka përcjellë
paraqitjen e limfomës (kancer i sistemit limfatik) te 35.000 femra të
moshave ndërmjet 55 dhe 69-vjeç, ka dhënë disa rezultate mjaft
interesante.



Incidenca (paraqitja) e limfomës gjatë kohës së
përcjelljes, ka qenë dukshëm më e vogël te femrat të cilat janë ushqyer
rregullisht me pemë dhe perime, të cilat janë të pasura me minerale dhe
vitamina.
Në fakt, të dhënat e publikuara në revistën International Journal of Cancer, efektin e fuqishëm antioksidues ia përshkruajnë vitaminës C, alfa-karotenit, protoantocianideve dhe manganit.
Vitamina C ka zvogëluar shfaqjen e limfomës për 22%, alfa-karoteni për 29%, protoantocianidet për 30%, ndërsa mangani për 38%.

Më pak karbohidrate për tension të ulët të gjakut


Ushqimi
i paktë me karbohidrate është zgjidhje jo e mirë sipas nutricionistëve,
megjithatë mund të ndihmojë personat me diabet dhe sëmundje
kardiovaskulare të ulin tensionin e lartë të gjakut.




Studimet
e reja kanë analizuar 146 persona të ndarë në dy grupe: njëri grup ka
konsumuar ushqim të paktë me karbohidrate (20 gram në ditë), derisa
grupi tjetër ka konsumuar barëra për dobësim për një periudhë prej 48
orësh.
Të dyja grupet kanë humbur numër të njëjtë të kilogramëve,
megjithatë ushqimi i paktë me karbohidrate ka çuar edhe te rënia e
tensionit të lartë të gjakut, që nuk është vërejtur te grupi tjetër.

Karotenoidet dhe kanceri i gjirit


Një studimi ri- në të cilin kanë marrë pjesë 604 paciente
me karcinomë të gjirit dhe 626 femra të shëndosha (në grupin e
kontrollit)- ka zbuluar lidhshmëri ndërmjet sasisë së përgjithshme të
karotenoideve në plazmë dhe zvogëlimin e rrezikut për shfaqjen e
kancerit të gjirit.Në fakt, rezultatet e botuara në revistën
Cancer Research, kanë treguar se femrat me nivel karotenoidesh më të
lartë, kishin qenë për 50% më pak të rrezikuara që të sëmuren nga
karcinoma e gjirit, në krahasim me femrat me nivel më të ulët të
karotenoideve.
Karotenoidet janë pigmente të pranishme në gjethet, frutat dhe lulet e
pemëve dhe perimeve.

Kakao ul tensionin e gjakut


Studimet e reja të shkencëtarëve spanjoll të Universitetit
Complutense në Madrid, kanë zbuluar se përbërësit e kakaos kanë efekt të
fuqishëm antihipertenziv.



Gatë 17 javëve sa ka zgjatur
studimi, pas konsumimit të përditshëm të 0.75 gramëve të përbërësve të
tretshëm të kakaos, vlerat e tensionit sistolik kanë rënë për 10-15
mmHg.
Ky ekstrakt i pasur me antioksidues dhe polifenole është treguar i
shkëlqyeshëm në uljen e nivelit të angiotenzinës II, duke treguar kështu
veti të ACE-inhibitorëve.
ACE-inhibitorët (barnat për uljen e tensionit), pengojnë shndërrimin e
angiotenzinës I në angiotenzinë II, që është një vazokonstriktor i
fuqishëm - shtrëngon enët e gjakut duke shkaktuar kështu ngritje të
tensionit të gjakut.
Ekstrakti i pasur me përbërës të kakaos është treguar efektiv edhe në
uljen masës trupore, që ka ndihmuar edhe më tepër në kontrollimin e
tensionit.

Personat në koma mund të mendojnë dhe të komunikojnë?!


Një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh ka përdorur
teknologjinë e fundit për të studiuar mendjen e 54 pacientëve të
konsideruar në gjendje vegjetative, duke arritur në përfundimin se në
fakt disa prej tyre ishin të vetëdijshëm.



Një zbulim i tillë
ka një rëndësi të madhe pasi ndryshon mënyrën sesi konsiderohen këta
pacientë, hap rrugën e komunikimit me ta, por nga ana tjetër shtron
pyetje etike për vendimet për vazhdimin ose jo të kujdesit shëndetësor
për ta.
Ky është një zbulim i rëndësishëm duke pasur parasysh se specialistët
më parë kishin arritur në përfundimin që pacientët në gjendje
vegjetative, nuk janë aspak të ndërgjegjshëm për botën përreth.
54 burrat dhe gratë u vendosën në skaner për trurin, ndërsa iu
jepeshin udhëzime, si për shembull: imagjino sikur po luan tenis, sikur
po kërkon nëpër shtëpi, nga njëra dhomë tek tjetra. Për shumë nga
pacientët, skaneri nuk tregoi asgjë.
Por në një zhvillim befasues, për disa prej tyre skaneri tregoi
aktivitet të trurit. Këta pacientë, siç treguan qartë imazhet, po
jetonin të heshtur brenda trupit të tyre me mendje aktive. Një burrë
madje arriti t’u përgjigjej shumë qartë me “po” ose “jo” pyetjeve për
jetën e tij para traumës duke aktivizuar pjesë të ndryshme të trurit.
Studiuesit thanë se ky zbulim mund të japë një perspektivë të thellë
për vetëdijen njerëzore, një nga misteret shkencore më të mëdha, dhe të
sjellë si rezultat një diagnostikim më të saktë të dëmtimeve të trurit.
Po ashtu zbulimi mund të çojë në gjetjen e rrugëve për të komunikuar
me këta pacientë.
Rezultatet e zbulimit shtruan pyetje për pacientë të cilët janë në
gjendje vegjetative dhe për të cilët të afërmit marrin vendimin për ta
vazhduar ose jo kujdesin për ta. Një nga këto raste ishte ai i Terri
Skiavos, e cila ishte në një gjendje vegjetative dhe debati brenda
familjes së të cilës për të vazhduar ose kujdesit shëndetësor për të
ndezi një debat kombëtar për çështjen e së drejtës për t’i dhënë fund
jetës. Studiuesit thonë se gjithsesi shumë pacientë në këtë gjendje janë
të pavetëdijshëm.
Rreth 20 mijë amerikanë janë në një gjendje vegjetative, çka do të
thotë se ata janë gjallë dhe zgjuar por pa ndonjë ndjesi vetëdijeje.

Sa më shumë drithëra integrale


Konsumimi i drithërave tre herë në ditë mund të parandalojë
paraqitjen e diabetit të llojit 2, sëmundjeve koronare të zemrës si dhe
grumbullimin e kilogramëve të tepërta në organizëm.



Megjithatë,
sipas rezultateve të fundit, janë të rrallë adoleshentët dhe të rinjtë
të cilët iu përmbahen këtyre këshillave.
Në hulumtim kanë marrë pjesë 792 adoleshentë dhe 1686 të rinj të
moshës 15 deri në moshën 23 vjeçare. Duke përdorur pyetësor të
shpeshtësisë së konsumimit të ushqimit, autorët e studimit kanë arritur
deri te përfundimi se të rinjtë konsumojnë më pak se një herë në ditë
drithërat integrale.
Faktori që më së shumti ndikon në konsumimin e paktë të drithërave
integrale është prania e tyre në shtëpi

Çrregullimet me ereksionin shenjë e pranisë së sëmundjeve të zemrës


Një hulumtim i zhvilluar në SHBA ka pohuar se meshkujt e
prekur nga çrregullimet me ereksionin kanë 40% rrezik më të madh për
sulme në zemër, në tru dhe çrregullime tjera kardiovaskulare.Studimet
e zhvilluara në New England Research Institutes, të cilat janë
publikuar në Journal of the American College of Cardiology, kanë
analizuar 1057 persona të moshës nga 40 deri në 70 vjeçare, të cilët
janë përcjellë për 12 vite.
Shkencëtarët thonë se informacioni rreth çrregullimeve erektile te
pacientët, mund të jetë po aq frytdhënës për mjekët në identifikimin e
pranisë së sëmundjeve kardiovaskulare sa edhe niveli i lartë i
kolesterolit në gjak dhe tensioni i rritur i gjakut./

ISHP: Një në dy shqiptarë vdes nga sëmundjet e zemrës


Shqipëria vazhdon të regjistrojë shifra të larta vdekjesh
nga sëmundjet kardiovaskulare duke e renditur atë në vendin e parë të
listës së vdekshmërisë në vend. Instituti i Shëndetit Publik deklaron se
një në dy shqiptarë vdes nga sëmundjet kardiovaskulare, në një kohë që
këto vdekje mund të parandalohen.



Sipas një studimi të kryer
nga ISHP, gati gjysma e numrit të vdekjeve janë nga problemet e
koronareve.
Të gjithë ekspertët e shëndetësisë sot besojnë se sëmundjet koronare
mund të parandalohen krejtësisht apo mund të shtohen në kohë duke
shmangur një numër të madh vdekjesh të parakohshme.
Sipas tyre, një kontribut të rëndësishëm në uljen ose mbajtjen nën
kontroll të rasteve me sëmundje kardiovaskulare ka edhe trajtimi i
hershëm i faktorëve të rrezikut, të cilët janë diabeti, duhanpirja,
hipertensioni, hiperkolesterolemia, obeziteti, familjarë me sëmundje të
zemrës.
Në studim thuhet se sëmundjet koronare janë shumë më të larta në disa
vende në krahasim me disa vende të tjera, kështu në vendet në veri dhe
në lindje të Evropës si Britania e Madhe, Vendet Skandinave, Polonia,
Rusia etj, kanë një prevalencë shumë më të lartë (deri në dy e më shumë
herë më të lartë) se sa vende të tilla si Franca, Italia, Spanja apo
Greqia.

Laktolikopeni për lëkurë të përkryer


Hulumtimet e fundit të zhvilluara në pacientë gjatë 26
viteve të cilat janë botuar në European Journal of Pharmaceuticals and
Biopharmaceuticals bëjnë të ditur se laktolipeni përmirëson dukshëm
mekanizmat mbrojtës të lëkurës.



Laktolikopeni është një
bashkëdyzim ku likopeni është i rrethuar nga proteinat. Duke konsumuar
25 mg laktolipen gjatë 12 javëve është vërejtur nivel i rritur jo vetëm i
likopenit në lëkurë, por edhe beta-karotenit, i cili është i njohur për
vetitë mbrojtëse ndaj UVA dhe UVB.
Karotenoidet (likopen, beta-karoten etj.) kanë veti të fuqishme
antioksionuese dhe me sukses luftojnë radikalet e lira dhe kanë treguar
edhe efekt pozitiv në shëndetin e zemrës, enëve të gjakut, prostatës dhe
eshtrave
Parandalimi i përshpejtimit të plakjes së lëkurës për shkak të
ekspozimit ndaj rrezeve të dëmshme të diellit dhe ndotjes së ambientit,
është vetëm një në vargun e gjatë të dobive të këtij komponimi.

Kaça dhe algat ulin peshën trupore


Derisa njerëzit në ditët e sotme shkatërrojnë shëndetin me
masën e shtuar trupore, natyra ofron zgjidhje – kaça dhe algat e detit!




Një studim i fundit ka treguar se kombinimi i vajit të kaçës dhe
ekstrakteve nga algat e buta të detit, në një dtë prej 600 mg (300 +
300) vepron në mënyrë sinergjike në masën e trupit.

Përbërësit bioaktiv, acidi punicik nga kaça dhe fukoksantina nga
algat, stimulojnë harxhimin e energjisë në qetësi, ulin përgjigjen
inflamatore të organizmit dhe normalizojnë proceset metabolike,
Një veprim i tillë çon në humbjen e shtresave yndyrore në trup dhe
mëlçi, ul nivelin e triglicerideve në gjak dhe ul enzimat e mëlçisë
(transaminazën) si dhe zvogëlon diametrin e belit

Transplantimi i parë me sukses i laringut


Kohët e fundit, një grup mjekësh kryen me sukses
transplantimin e laringut, një nga organet që mund të transplantohet me
shumë vështirësi e rrezik për jetën e pacientit. Në fakt, është hera e
parë që laringu transplantohet nga një njeri i vdekur tek një pacient i
gjallë. Ky transplantim u krye në Bruksel tek një paciente që jeton në e
punon me ndërkombëtarët në Kosovë.



Linda De Croock jeton
tani çdo ditë pa dhimbje. Kjo në sajë të një laringu marrë nga një njeri
i vdekur dhe transplantuar në qafën e saj dhe në gjoks.
Një aksident me makinë gati tre vjet më parë shkatërroi laringun e
saj. Jeta iu kthye në agoni. Me dhimbje të vazhdueshme e në vështirësi
për të marrë frymë dhe Linda nuk kishte më dëshirë për të jetuar.
Në shtëpinë e tyre në Kosovë ajo dhe burri i saj Dirk kujtojnë e
flasin se si ishte jeta e tyre para operacionit, i cili transformoi
jetën e Lindës.
Linda thotë se para operacionit ishte gjithmonë e sëmurë. Dhimbjet i
kishte të vazhdueshme, veçanërisht kur kollitej. Nuk ngopej me frymë dhe
kjo e pengonte të flinte. Gjatë gjithë kohës ajo ishte në varësi të
dhimbjeve. Kjo e bënte të ndjehej e lodhur dhe e pafuqishme.
Nisma për transplantimin e laringut u ndërmor nga kirurgu Pierre
Delaere, profesor në universitetin Leuven në Bruksel.
Për të zëvendësuar disa centimetra laring për një kirurg mund të
duket e thjeshtë, por doktor Delaere ka pasur sukses në një pjesë
operimi jashtëzakonisht të vështirë.
Pjesë e ndërlikuar nuk ishte për të zëvendësuar pjesë të tubit, por
të siguruar qarkullimin e vazhdueshme e gjakut. Pa këtë, indet vdesin.
Javë, muaj dhe disa procedurave kirurgjike kaluan, ndërsa kirurgët
shartuan trakenë e dhuruesit të këtij organi në krahun Lindës dhe pastaj
e vendosën atë në pozicionin përfundimtar.
Laringu i transplantuar u desh të pozicionohej në krah, sepse ishte e
domosdoshme që të mbahej i palëvizur.
Në qoftë se trakeja do të ishte transplantuar menjëherë në gjoks,
lëvizja që do të krijohej gjatë i frymëmarrjes së pacientit do të
shqetësonte a pengonte punën e enëve të gjakut.
Membrana mukusit u marrë nga goja e Lindës u përdor për përputhjen a
ngjitjen e tubit të laringut në pozicionin e duhur.
Edhe pse De Croock e kishte të nevojshme për të merrte barna
immuno-suppressant për të ndaluar organizmin që të refuzonte organin e
transplantuar, ajo tani e ka ndërprerë këtë ilaç.
Kjo në vetvete është jetike, sepse imuno-supresues kanë shumë efekte
anësore, e mund të shkaktojnë tumore dhe diabet.
Ndërsa këto rreziqe mund të konsiderohen të pranueshme, kur njeriu
kërcënohet seriozisht nga rreziku i prekjes së organeve tepër jetike siç
është zemrat, marrja e imuno-supresues nuk është konsideruar si rrezik i
pranueshëm për pacientët si Linda.
Pas vendosjes së laringut, plaga u mbulua me garzë në mënyrë që
kirurgët mund t’i shpojnë vazhdimisht enët e gjakut për të siguruar që
laringu të furnizohej mjaftueshëm me të gjak të freskët.
Vetëm tre muaj pas operacionit, në dy krahët dhe në qafën e Lindës,
plagët u mbyllën plotësisht.
Profesor Delaere thotë se transplantimi i trakesë është tepër i
vështirë pasi enët e gjakut janë tepër të vogla për të rivendosur
furnizimin me gjak.
Ky kompleksitet i operacionit është edhe një arsye përse deri tani
janë kryer shumë pak ose aspak transplantime të laringut.
Ekspertë në fushën e transplantimeve thonë se suksesi i këtij
operacioni tregon gjithashtu se një ditë mjekët do të jenë në gjendja ta
përdorin trupin e pacientit si një bioreaktor për rritjen e indeve të
veta. Kjo, thonë ata, do të shmangte edhe përdorimin e barnave
imuno-supresues te pacientët me organe të transplantuar.

Omega 3 lufton Alzheimerin


Shkencëtarët kanadez dhe ata tajlandez i kanë bashkuar
fuqitë për të zbuluar mekanizmin me të cilin acidet yndyrore omega-3
përmirësojnë aftësitë njohëse, memorien dhe kapacitetin për të mësuar.



Sipas
rezultateve të tyre, acidi etil – eikosapentaenoik ngrit nivelin e
neurotrasmetuesit acetilkolinë, të patjetërsueshëm për ruajtjen e
funksioneve të përmendura.
Ky efekt arrihet përmes nxitjes së faktorëve të cilët nxitin
zhvillimin e nervave në hipokamp (pjesë e trurit), që pengon uljen e
nivelin të acetilkolinës, respektivisht nxit lirimin e tij në sistemin
nervor qendror.
Duke marrë parasysh se sëmundja e Alzheimerit është forma më e
shpeshtë e demencës në moshë të shtyrë, e cila aktualisht prek rreth 13
milionë njerëz rreth e qark botës, fakti se omega 3 mund të çojë te
parandalimi i kësaj shton shpresat dhe nxit hulumtimet e mëtejme.

Omega 3 lufton Alzheimerin


Shkencëtarët kanadez dhe ata tajlandez i kanë bashkuar
fuqitë për të zbuluar mekanizmin me të cilin acidet yndyrore omega-3
përmirësojnë aftësitë njohëse, memorien dhe kapacitetin për të mësuar.



Sipas
rezultateve të tyre, acidi etil – eikosapentaenoik ngrit nivelin e
neurotrasmetuesit acetilkolinë, të patjetërsueshëm për ruajtjen e
funksioneve të përmendura.
Ky efekt arrihet përmes nxitjes së faktorëve të cilët nxitin
zhvillimin e nervave në hipokamp (pjesë e trurit), që pengon uljen e
nivelin të acetilkolinës, respektivisht nxit lirimin e tij në sistemin
nervor qendror.
Duke marrë parasysh se sëmundja e Alzheimerit është forma më e
shpeshtë e demencës në moshë të shtyrë, e cila aktualisht prek rreth 13
milionë njerëz rreth e qark botës, fakti se omega 3 mund të çojë te
parandalimi i kësaj shton shpresat dhe nxit hulumtimet e mëtejme.

Gashi takon ambasadorin Unler dhe drejtorët e spitaleve


Ministri i Shëndetësisë, Alush Gashi, takoi sot ambasadorin
e Turqisë në Kosovë, Metin Husrev Unler, me të cilin ka biseduar për
intensifikimin e bashkëpunimit midis dy shteteve, në mënyrë të veçantë
në shëndetësi pas ratifikimit të marrëveshjes ndërshtetërore edhe nga
presidenti Sejdiu.



Bashkëpunimi ka të bëjë me trajtimin e
pacientëve kosovarë njëjtë në Turqi sikurse shtetasit e këtij vendi,
edukim të vazhduar si në Kosovë ashtu edhe në Turqi dhe mbështetje
diplomatike të Turqisë për Kosovën në forumet ndërkombëtare, si dhe
anëtarësim të Kosovës në OBSH.
Gashi, sot takoi edhe drejtorin e Qendrës Klinike Universitare dhe
drejtorët e Spitaleve Rajonale të Kosovës, të cilët i falënderoi për
punën e madhe që ata dhe punonjësit e këtyre institucioneve kanë bërë
gjatë vitit që shkoi dhe që po bëjnë tani.
Duke u mbështetur në faktin se, sipas një përllogaritje të thjeshtë,
gjatë vitit që shkoi në institucionet shëndetësore publike të vendit
janë kryer rreth 4 milionë vizita mjekësore, Gashi i ka inkurajuar
drejtorët e spitaleve që të vazhdojnë edhe me tej me këtë ritëm pune,
ndërkohë që rezultatet institucioneve shëndetësore publike të vendit
kanë reflektuar pozitivisht edhe me zvogëlimin e aplikacioneve për
trajtim jashtë vendit për disa patologji të caktuara.

Mosha e nënës dhe autizmi i fëmijës


Analizat e grumbulluara nga 5.6 milionë fëmijë të moshave
nën 6 vjeç, sugjeron se nënat që lindi në moshë më të madhe më shpesh
lindin fëmijë me autizëm.



Hulumtuesit nga Universiteti i
Kalifornisë kanë vërtetuar se nënat më të moshuara se 40-vjeç, kanë 50%
rrezik për të lindur fëmijë me autizëm, në raport me nënat që kanë moshë
nga 20 deri 30 vjeçare.
Sipas [i]Autism Research, 4 nga 1.000 gra mbi 40-vjeçare lindin
fëmijë autistik.
Autizmi është një çrregullimi i zhvillimit neural që karakterizohet
me reagim dhe komunikim të çrregullt shoqëror, dhe me sjellje të
kufizuar dhe të përsëritshme.

Birra mbron eshtrat


Studimet e reja sjellin disa lajme të mira për ata që
pëlqejnë birrën. Hulumtimet e fundit kanë treguar se birra është një
burim i rëndësishëm i silicit, përbërësit kyç në dendësimin e masës
kockore.


Silici në birrë është i pranishëm në formë të tretur dhe kjo e bën
birrën një prej burimeve më të rëndësishme të silicit në ushqimin në
botën perëndimore.
Studimi po ashtu tregon se birra e ndritshme ka nivel më të lartë të
silicit, ndërsa birra pa alkool, birra e lehtë dhe birra e grurit kanë
më së paku.
Falë rezultateve të këtij studimi, shkencëtarët mendojnë se konsumimi
i matur i birrës mund të jetë i një ndihme të vlefshme në luftën kundër
osteoporozës

Prirja për ëmbëlsira mund të çojë në depresion


Hulumtimet e fundit të shkencëtarëve amerikanë bëjnë të
ditur se fëmijët me prirje të mëdha për ëmbëlsira kanë më shumë gjasa
për të vuajtur nga depresioni, ndërsa në moshë të shtyrë edhe nga
problemet e lidhura me konsumimin e tepërt të alkoolit.



Revista
shkencore “Addiction” shkruan se rezultatet e fituara mund të
shpjegohen me aktivizimin e të njëjtave mekanizma në tru, si ato të
lidhura me kënaqësinë në ushqimin e ëmbël dhe alkoolin.
Në studim kanë marrë pjesë 300 fëmijë të moshës nga 5 deri 12 vjet.
Testimi ka treguar se prirja për ushqime dhe pije të ëmbla, është njëjtë
e lidhur me prirjet për simptomat e depresionit.
Krahas kësaj, kjo dukuri ka qenë më e shprehur te fëmijët të cilët
kanë më shumë anëtarë të familjes që e kanë tepruar me konsumimin e
alkoolit.

Shqetësime të reja të ekspozimit ndaj rrezatimit


Mjekët përdorin rrezet X për të parë organet, dhe imazhe të
qarta të sëmundjeve të mundshme, si dhe për të trajtuar kancerin. Për
vite me radhë rrezatimi është përdorur për të shpëtuar jetë njerëzish,
por ka shqetësime në rritje se disa pacientë po marrin më shumë rreze
sesa duhet kur i nënshtrohen procesit të quajtur Cat Scan apo skanimit
të trupit me rreze X për të krijuar imazhe tre-dimensionale. Studimet
kanë treguar se ekspozimi ndaj rrezatimit mund të shkaktojë kancer.



Patricia
Quirk nga Illinois bëri rreze për të trajtuar kancerin e vezoreve.
Rrezet vrasin kancerin. Por ato ishin vdekjeprurëse për të sepse i
shkatërruan edhe zorrët. Dokumentacioni në spital tregon se asaj iu
dhanë 50 përqind më shumë rreze nga sa kishte nevojë.
Bashkëshorti i saj Tom Quirk thotë se kjo nuk duhet të kishte
ndodhur.
"I lutem Zotit që kjo të mos i ndodhë askujt".
Më shumë se gjysma e pacientëve në Shtetet e Bashkuara marrin rreze
si pjesë të trajtimit të tyre.
Tomografia Kompjuterike apo skaneri është një metodë e përdorur
shpesh për të diagnostikuar kancerin. Ajo i ekspozon pacientët ndaj një
doze shumë më të madhe rrezatimi sesa rrezet X.
Përdorimi i skanerit është rritur shumë që nga zbulimi i tij 40 vjet
më parë. Një raport në vitin 2007 në revistën mjekësore New England
Journal llogarit se çdo vit skaneri përdoret në 62 milion raste në
Shtetet e Bashkuara.
Nga këto rreth 4 milion janë kryer tek fëmijët të cilët janë 10 herë
më të ndjeshëm ndaj rrezatimit.
Studimet e kohëve të fundit pasqyrojnë shqetësimet në rritje në
komunitetin e mjekëve ndaj rreziqeve që vijnë nga sasia e madhe e
rrezatimit që u jepet pacientëve.
Doktoresha Rebecca Smith-Bindman në universitetin e San Franciscos të
Kalifornisë drejtoi një studim me më shumë se një mijë pacientë në
katër spitalet më të mëdha të qytetit. Ajo zbuloi se disa pacientë
marrin 20 herë më shumë radiacion sesa të tjerët gjatë skanerit në të
njëjtat kushte.
"Nuk kemi standarde që të thonë kjo sasi është e lejueshme dhe kjo
tjetra jo. Është një fushë që kërkon vëzhgim më të hollësishëm".
Në dy qytete të tjera, Los Angelos në Kaliforni dhe Huntsville në
Alabama një studim tregon gjithashtu ndryshime të mëdha mes rrezatimeve.
Në disa raste pacientët marrin tetë herë më shumë rrezatim për të
njëjtën procedurë skanimi.
Në çdo skanim, radiologu vendos për nivelin e duhur të rrezatimit.
Një fizikan mjekësor bën kalibrimin e skanerit. Por askund në aparaturë
nuk tregohet se sa rrezatim merr pacienti.
Kolegji Amerikan i Radiologjisë thotë se anëtarët e tij janë të
shqetësuar rreth sasisë së rrezatimit që marrin pacientët. Një zëdhënës i
grupit thotë se skanerët përdoren shpesh në urgjencat e spitaleve pasi
rezultatet mund të lexohen më shpejt se sa me analizat e tjera që nuk
përdorin rrezatim.
Radiologët thonë se pacientët duhet të pyesin mjekët e tyre nëse
analizat që përdorin rrezatim janë të nevojshme dhe në se po të kërkojnë
nivelin më të ulët të mundshëm.
Mjekët duhet të kontrollojnë gjithashtu për t’u siguruar që niveli i
rrezatimit që merr pacienti është sasia e duhur.

Kripa dhe shëndeti


Konsumimi i tepruar i kripës tashmë një kohë është
vërtetuar se ndikon keq në shëndetin kardiovaskular, por ajo nuk ka
asgjë të përbashkët me kancerin.



Studimet e fundit në të
cilat kanë marrë pjesë 77 500 meshkuj dhe gra të moshës nga 45 deri në
74 vjeç, kanë pohuar se konsumimi i lartë i natriumit është i lidhur me
një rrezik të shtuar për t’u prekur nga sëmundjet kardiovaskulare, por
jo edhe nga kanceri.
Në anën tjetër, i njëjti studim ka pohuar se konsumimi i shpeshtë i
peshqve të kriposur rrit rrezikun e përgjithshëm të prekjes nga
karcinoma.
Në bazë të rezultateve, autorët e studimit kanë arritur në përfundim
se natriumi dhe kripa nga ushqimi kanë efekte të ndryshme në rrezikun e
sëmundjeve kardiovaskulare dhe karcinomë.

Me çokollatë kundër sulmit në tru


Lajm i mirë për të gjithë adhuruesit çokollatës! Konsumimi i
një çokollate mesatare brenda javës, mund të parandalojë goditjen në
tru.



Një studim i ri ka zbuluar se personat të cilët janë
konsumues të rregullt të çokollatës, janë për 22% më pak të rrezikuar që
të pësojnë sulm në tru.
Nga ana tjetër, njerëzit të cilët paraprakisht kanë përjetuar
goditjen në tru, por hanë çokollatë, kanë 46% më pak gjasa që të kenë
pasoja vdekjeprurëse.
Shkencëtarët thonë se efekti pozitiv i çokollatës vjen falë
flavonoideve që gjenden në të, por besohet se çokollata përmban edhe
përbërës tjerë të cilët i shërbejnë shëndetit.
Megjithatë, përkundër këtij efekti pozitiv, shkencëtarët rekomandojnë
që çokollata të konsumohet në sasi mesatare, sepse teprimi çon deri te
shfaqja e mbipeshës që ka efekte negative në shëndet.

Hibiskusi kundër hipertensionit


Shkencëtarët nga Universiteti Tufts në Boston, thonë se
çaji i hibiskusit vepron kundër tensionit të lartë të gjakut.



Revista
Journal of Nutrition njofton se Hibiscus sabdariffa është
treguar shumë e aftë për uljen e tensionit sistolik për 7.2 mmHg dhe
atij diastolik për 3.2 mmHg.
Hipertensioni është njëri nga faktorët kryesorë të rrezikut për
sëmundjet kardiovaskulare, i cili është fajtor për 35% të infarkteve të
zemrës dhe të trurit, për 49% të rasteve me pamjaftueshmëri të zemrës
dhe është shkaktar i vdekjes së hershme te 24% të vdekjeve nga sëmundjet
e zemrës dhe enëve të gjakut.
Efekti i hibiskusit në parandalimin e tensionit të lartë arterial
konsiston në vazodilatim (zgjerimin e enëve të gjakut).

Bakteret e mira i duan mollët


Një studim i ri i botuar në revistën “BMC Microbiology”,
tregon arsyen pse është mirë të konsumohen mollët.



Shkencëtarët
iu kanë dhënë minjve eksperimentalë ushqim të pasur me molla, lëng
mollësh apo ushqim të kontrolluar.
Duke analizuar mikroflorën normale të minjve, është vërejtur numër
shumë më i madh i “baktereve të mira” te minjtë të cilët kishin
konsumuar molla.
Për këtë efekt pozitiv të mollëve konsiderohet meritor pektina, të
cilën e përmban molla, ndërsa krijon kushte të përshtatshme për mbajtjen
e baraspeshës së baktereve në organizëm.

Lëngjet e gazuara nxisin kancerin e pankreasit


Studimet e reja në Singapor, të zhvilluara në më shumë se
60 500 persona brenda 14 viteve, kanë zbuluar se konsumimi i dy ose më
shumë e pijeve të gazuara në ditë, rrit rrezikun e prekjes nga kanceri
deri në 87%.



Karcinoma e pankreasit është një prej llojeve
malinje të karcinomës, duke marrë parasysh se gjasat e mbijetesës pesë
vite nga momenti i diagnostifikimit janë vetëm 5%.
Incidenca e kancerit të pankreasit lidhet edhe me një varg faktorësh,
si jeta e parregullt, konsumimi i kalorive të mëdha, pirja e duhanit
dhe ulja e aktivitetit trupor, të cilat po ashtu janë në të njëjtin grup
me konsumimin e pijeve të gazuara.
Një prej mekanizmave të cilat llogariten si përgjegjës për
kancerogjenezën është edhe stimulimi i qelizave të pankreasit me vlera
të larta të sheqerit në gjak, ndërsa fakti se pijet e gazuara
stërmbushin organizmin me sheqerna të dëmshëm, është i pamohueshëm.

Temat ''Keshilla Mjeksore'' dhe ''Keshilla Shendetsore'' u bashkuan ne nje te vetme.

Ju faleminderit...

Si te shmangni problemet e hipertensionit, zemre s,
kancerit, hollimit te kockave e shume se mundjeve te tjera, ke
shilla dhe sugjerime pe r parandalimin dhe kurimin tyre.
She ndeti fizik e mendor jane ato çka e be jne te plote trupin e
njeriut e vete jete n, por si ndikon aktiviteti fizik ne she ndetin
tone . Shqete simet qe shfaqen dhe shume ke shilla mjeke sore pe r
t’i shmangur ato. Recetat me te fundit qe japin mjeke t pe r te
shmangur shfaqjen e stresit, problemeve me zemre n, hipertensionin, se
mundjet e trurit e shume te tjera.

Si te pe rvete soni aleate t baze te mire qenies tuaj. Por dhe
ne ato raste kur dikush e shte prekur nga nje se mundje e caktuar,
ekzistojne procedura te thjeshta qe mund te ndiqen ne kushtet e
shte pise , te cilat ndihmojne ne mos pe rkeqe simin e gjendjes.Ke
shillat e pe rmbledhura ne numrin e sote m lidhen kryesisht me me nyre n
tone te te ushqyerit, si duhet te jete ajo, si dhe me zakonet e
pe rditshme rise qe nje njeri nuk duhet t’i harroje asnje here . Tipat, me nyrat dhe sugjerimet e me poshtme jane shpallur si
rezultat i nje ke rkimi disavjeçar ne kete fushe . Mbi kete studim e
shte punuar pe r rreth 30 vjet. Jane testuar shume njere z dhe te
kategorive te ndryshme. Sugjerimet qe jepen ke tu mund t’i zbatoni
ne jete n tuaj te pe rditshme pa asnje dyshim sepse ato nuk shfaqin
as probleme e as efekte ane sore. Mbi te gjitha ato bazohen ne ligje
te natyre s.
Ke shillat e mjekeve pe r te qene te she ndetshe m


Tipat me nyrat dhe sugjerimet e me poshtme
jane shpallur si rezultat i nje ke rkimi disavjeçar ne kete fushe .
Mbi kete studim e shte punuar pe r rreth 30 vjet. Jane testuar
shume njere z dhe te kategorive te ndryshme. Sugjerimet qe jepen ke
tu mund t’i zbatoni ne jete n tuaj te pe rditshme pa asnje dyshim
sepse ato nuk shfaqin as probleme e as efekte ane sore. Mbi te gjitha
ato bazohen ne ligje te natyre s.

1- Konsumoni me pak ushqim sesa jeni te uritur. Eksperimentet e realizuara kane treguar se jeta e nje personi i cili
ushqehet normalisht dhe pa e tepruar, duke reduktuar nje rin nga vaktet ne 40 pe r qind, dyfishohet.

2- Natyra na ka be re shume dhurata te arta. Shega pe rmban
minerale shume te re nde sishme dhe vitamina te domosdoshme pe r
trupin tone .

3- Mjalti i luleve e shte po ashtu nje dhurate e mrekullueshme e natyre s pe r te cilin organizmi yne ka nevoje .


4- Le ngu i arrave te kokosit sidomos i arre s se gjelbe r
te kokosit e shte nektari me i pasur me vitamina pe r trupin tone .

5- Shume vitamina esenciale gjenden ne fruta te tjera dhe
ndihmojne ne me nyre te paze vende sueshme ne kurimin dhe luftimin
e se mundjeve te zemre s apo edhe shume shqete simeve te tjera.

6- Bel, dhurata me madhe shtore e natyre s e dobishme pe r luftimin
e shume se mundjeve te stomakut apo te sistemit qe mbron tretjen e
ushqimit.

7- Konsumoni produkte vegjetariane dhe ushqime me fibra. Ne kete
kategori pe rfshihen te gjitha perimet dhe frutat, duke shmangur
ushqimet e skuqura dhe te yndyrshme.

8- Konsumoni te pakte n dy vakte ne dite , veçane risht pas pere ndimit te diellit apo nje dite te lodhshme pune.

9- Ushqimet cile sore me pe rmbajtje te larte vitaminash dhe le
nde te tjera ushqyese mbrojne she ndetin tuaj dhe zgjasin jete n.

10- Kujdesuni pe r veten duke pe rfshire dhe diete n tuaj ditore:
perime te ndryshme, fruta, shege , molle , limon, portokall, arra,
lajthi, bajame, kungull, etj.
11- Çdo dite e shte e
ke shillueshme qe te konsumohen ne te pakte n nje vakt produkte
te freske ta te gjelbe rta, si: spinaq, lake r, sallate jeshile, etj.
Ato ndihmojne ne normalizimin e qarkullimit te gjakut dhe ne
rregullimin e norme s se tensionit te gjakut.
12- Kungulli i verdhe dhe i pjekur mire pe rmban betakaroten e cila
gjendet edhe te karota dhe i jep energji te vazhdueshme zemre s.

13- Shmangni kafen dhe çajin. Ato pe rmbajne
substanca toksike te cilat de mtojne inde te ndryshme te organizimi
dhe sjellin munde site pe r vdekje te hershme. Çajit i
nevojiten rreth 6 ore pe r te shkate rruar metabolizmin e trupit dhe
pe r te shfaqur shqete sime te ndryshme pe r organizmin. Konsumimi i
vazhdueshe m i çajit dhe kafes thuhet se de mton qelizat e gjakut
koagulimin e tyre ne raste plagosjesh, dobe son nervat dhe shfaq
gjendje te shpeshta nervoziteti, si dhe dobe son kontrollimin nga truri
te shume funksioneve qe ndodhin ne trupin e njeriut.

14- Shmangni pe rdorimin e sheqerit sa me shume te jete e
mundur, sepse pe rdorimi i tij sjell aciditet, mbingopje te trupit me
karbohidrate dhe sheqerna, si dhe she ndoshje dhe kalim ne mbipeshe .

15- Mundohuni qe te pakte n nje dite ne jave te konsumoni vete m
fruta ne me nyre qe t’i be ni nje “shpe larje” sistemit tuaj te
tretjes.

16- Po ashtu nje dite ne jave konsumoni uje me
tepe r se zakonisht.

17- Nje dite ne muaj mundohuni te mos konsumoni fare uje .

18- Here pas here ne vend te kafes qe ju de mton pini uje te ngrohte .

19- Mbani gjithmone te nje jte n mase te gote s me te cile n
pini uje ne me nyre qe t’i jepni organizimit tuaj çdo here qe
pini uje te nje jte n sasi.

20- e shte mire qe uje te mos pihet menje here por pak nga pak me pushime te vogla.

21- Po ashtu tre here ne jave pini le ngje frutash te shtrydhura, si le ng limoni, portokalli, pjeshke, rrushi, karote, etj.

22- Nde rroni vajin qe pe rdorni pe r gatim ne se e vini re se ai nuk pe rmban lendet e nevojshme ushqyese.

23- Mos konsumoni kripe me shumice . Pe rdoreni ate sa me pak te
jete e mundur. Mos harroni se çdo produkt i krijuar nga natyra nuk e
shte i kripur ne shijen e tij, ai e shte zakonisht i e mbe l ose i
athe t. Po ashtu kripa gjendet te uji i detit i cili nuk rekomandohet
te pihet veç ne rasteve kur personi e shte i etur dhe nuk ka si te
veproje ndryshe.

24-Shtoni lakrat ne diete n tuaj ditore.
25- Konsumoni gjethet jeshile te spinaqit, sallate s;
pe r se mundjet e zemre s dhe diabetit.

26- Thjerre zat po ashtu jane te pasura me lende ushqyese si dhe pe rbe re s tonike te domosdoshme pe r organizmin.

27- Be rthamat e ndryshme te frutave jane te dobishme pe r force n muskulore dhe luftimin e diabetit.

28- Soja pe rmban 9 lloje vi vitaminash

29- produktet e drithe rave dhe veçane risht gruri produktet te cilat pe rmbajne vitamine n E dhe zgjasin jete n.

30- produktet e konservuara pe rmbajne le nde te ndryshme
ushqyese te cilat jane te rekomanduara pe r te ruajtur ne norme n
presionin e gjakut si dhe çrregullime te tjera qe mund te ndodhin
ne organizimin tone .

31- Vitamina komplekse B e shte nga me te pe rdorshmet dhe
efektive ne diete n suplementare dhe duhet te merret nga ushqimi juaj
i pe rditshe m. Ajo gjendet me shume tek farat e lakrave te kuqe.

32-Biokimiket ne kombinim nume r 28, pe rmbajne te 12 llojet e
kripe rave qe merren nga trupi gjithmone . e shte nje forcues i pe
rgjithshe m dhe duhet te merret pas ushqimit.

33- Marrja e pe rditshme e vitamine s C rrit veprimtarine dhe jete gjate sine e trupit.

34- Pjesa e te gjithave produkteve dietike shkakton ne disa raste se mundje prandaj pe rpiquni t’i shmangni ato.

35- Pjesa e te gjithave llojeve te produkteve te
ere zave mund te shkaktoje se mundje te sistemit
kardiovaskular.

36- Trupi i njeriut e shte si nje makineri qe duhet te jete
gjithmone ne le vizje pe r kete nevojitet ste rvitje dhe joga.

37- Lubrifikues – Le vizjet e ste rvitjes jane ne lakueshme ri me
le vizjen e trupit, zmadhimi i tyre rrite qarkullimin dhe lakueshme
rine .

38- Karrikimi i baterise . Rrezet e sistemi nervore jane si nje
bateri e trupit dhe ndihmon hapjen e poreve te le kure s dhe ajrosjen e
tyre gjate le vizjes.

39- Sistemi i ftohe s. Çlodhja furnizon freskine e trupit.

40- le nde djege se nje diete e duhur, ushqimi, aje r, uje dhe drita e diellit she rbejne si karburant pe r trupin.

41- Shofer i ekuilibruar. Mendja e shte shoferi i trupit. Ajo mund
te ekuilibrohet dhe kontrollohet me ane te meditimit dhe pe
rqendrimit.

42- Beni rregullisht ushtrime te lehta.

43- Mos be ni ushtrime te lodhshme siç e shte vrapimi i shpejte, sepse ato rrisin ritmin e metabolizmit te trupit tuaj.

44- Ecja e lehte e shte ushtrimi me i mire pe r te mbajtur ne n kontroll diabetin dhe problemet e zemre s.

45- Duke jetuar ne nje vend te ftohte (ne larte site e
kodrave), ritmi i metabolizmit te trupit ulet dhe mosha e jetese
rritet.

46- Fryme marrja e thelle dhe mbajtja e saj pe r pak kohe ndihmon ne rritje e jete gjate sise se personit.

47- Ritmi normal i fryme marrjes sone p.sh. fryme marrja,
mbajtja e fryme s dhe nxjerrja duhet te jeta 1:4:2.

48- Mbajeni trupin drejt

49- Pe rpiquni te merrni, fryme me ane n e majte te hunde s gjate dite s, dhe me ane n e djathte te hunde s gjate nate s

50- Organet tona te brendshme
jane po aq te re nde sishme sa organet tona te jashtme pe r te na
mbajtur te shendetshme, keshtu qe pe r te mbajtur me lçine ,
stomakun dhe mushke rite ne gjendje te she ndetshme ecja pe rditshme
ne me ngjes dhe ne mbre mje e shte shume thelbe sore.
51- e shte e mundur qe problemet e zemre s te she rohen duke mos
pe rdorur aspak vaj apo terapi, vete m duke ngre ne perime te ziera
duke praktikuar ke shtu me joge dhe duke be re nje jete pa strese.

52- E re nde sishme e shte mendja temperamenti dhe me nyra e jetese s.

53- S’ka joga me te re nde sishme se kontrolli i mendjes.

54- Mbajeni mendjen te ze ne dhe aktive me shume pune fizike.

55- Jini te lumtur dhe te qete shmangeni zeme rimin dhe temperamenti shpe rthyes.

56- Tensioni i larte harresa dhe procesi i plakjes mund te kontrollohet dhe procesi i plakjes nga meditimi.

57- Vazhdoni te ke naqni mendjen tuaj ne rast te problemeve me she ndetin.

58- Merreni jete n si ju vjen, mos u shqete soni nga uljet dhe
ngritjet e jete s. Hani dhe pini ne me nyre te moderuar kini besim
punoni shume dhe aplikoni zakonin e te fjeturit shpejt dhe te
zgjuarit here t.

59- Nje studim i kryer ne Japoni
zbuloi qe shume prej personave qe jetojne prej nje shekulli kane
pasur si pune te tyre kryesore bujqe sise apo jane marre me
pyjet.
Efekte pozitive dhe negative te kafese ne organizmin e njeriut
Konsumatore t e kafese ende nuk jane te qarte ne se kafeja ka
efekte pozitive apo negative ne she ndetin e tyre. Kjo pasi studime
te ndryshme gjate viteve kane dhe ne edhe rezultate te ndryshme,
madje shpeshhere edhe kontradiktore. Nje artikull i publikuar disa
dite nga e pe rditshmja amerikane “New York Times” tregon mbi ke to
studime, mitet ekzistuese rreth kafese , dhe efektet e saj ne
organizmin e njeriut. A ka munde si qe ke to kontradikta pe r kafene
dhe kafeine n te jene te drejta? Pe rgjigjja e shte po, pasi kafeja
dhe çaji, mbi te gjitha kane ne pe rbe rjen e tyre kimikate te
ndryshme, te cilat mund te ndikojne ne forma e me nyra te ndryshme
ne she ndetin e njeriut.
60- Hidratimi
Pe r nje kohe te gjate tek njere zit dhe nje grup mjeke sh mbizote
ronte mendim,i se kafeja dhe kafeina ishin diuretike. Por studimet e
kryera vitet me te fundit treguan se njere zit te cile t konsumojne
deri ne 550 miligrame kafeine ne dite prodhojne urine po aq sa
ata persona te cile t nuk marrin kafeine . Por konsumimi i kafeine s
mbi 575 miligrame , kthehet ne diuretike. Ke shtu ne se ju konsumoni
rreth 330 miligrame kafeine ne dite , nuk do ju duhet te urinoni me
tepe r se ne rastin kur do te pinit 400 mililitra uje . Personat te
cile t konsumojne nje sasi te caktuar kafeine brenda dozave te
lejuara, jane te hidratuar, dhe ashtu si uji, ndihmon ne nevojat e
organizmit pe r le ngje.
61- Se mundjet e zemres
Paciente t qe kane probleme me zemre n, sidomos ata qe kane
presionin e larte te gjakut, duhet te konsumojne ne nje mase te
caktuar kafene dhe kafeine n, pasi njihen efektet e saj stimuluese.
Por studimet e kryera 10 vitet e fundit ne mbi 400 000 persona treguan
se rastet e se mundjeve e zemre s nuk tregojne rritje te njere zit
te cile t vazhdojne te konsumojne kafen e me ngjesit, me apo pa
kafeine . “Kunde rshti qe duhen besuar”, pe rfundojne kardiologe t e
Universitetit te Kalifornise , ne San Francisko. Evidencat tregojne
se kafeja dhe kafeina e konsumuar ne sasi te caktuara rrit rrezikun
pe r shfaqjen e problemeve te zemre s, atakut kardiak, vdekja e
hershme apo edhe prishje e ritmit te zemre s. Por ne fakt tek 27 000
gra te studiuara ne 15 vjet ne qendre n e Studimeve te she ndetit
te gruas ne Iowa, rezultoi se grate qe pinin nje deri ne tre kafe
ne dite reduktonin ne 24 pe r qind rrezikun e problemeve
kardiovaskulare.
62- Hipertensioni
Kafeina shkakton nje rritje te lehte dhe te pe rkohshme te
presionit te gjakut. Por studimi i realizuar tek disa 15 000 femra,
tregoi se grate te cilat konsumonin kafe me apo pa kafeine pe r nje
dekade ishin nje lloj te predispozuarat shfaqnin shenja
hipertensioni si grate qe nuk konsumonin kafe. Nje studim i John
Hopkins tek 3 000 meshkuj tregoi se ndikimi i kafes dhe kafeine s ne
shfaqjen e hipertensionin ishte shume i ule t.
63- Kanceri
Ne vitin 1981 ne Harvard u tha se konkluzionet e nje studimi
tregonin rrezikun e larte qe sillte konsumimi i kafese ne shfaqjen e
kancerit ne pankreas. Por konsumimi i kafese ka vazhduar gjithnje e
me tepe r dhe studimet e me tejshme treguan se duhani dhe kafeja
ndikonte ne zhvillimin e kancerit.
64- Hollimi i kockave
Disa studime te viteve te kaluara thane se konsumimi i kafese
shkaktonte hollimin e kockave dhe frakturat. Por studimet e me vonshme
treguan se kafeja ndikonte vete n ne nje nivel te ule t reduktimi
te pe rvete simit te kalciumit nga organizmi, dhe nuk ndikonte ne
sekretimin e kalciumit. Doktor Robert Heaney nga Universiteti Creighton
thote se efektet negative te kafeine s tek kalciumi mund te
kompensohen me dy luge gjelle qume sht. Ai mendon se personat te cile
t konsumojne kafen dhe çajin, nuk duhet te shqete sohen duke menduar
se kafeina ndikon negativisht ne kockat e tyre.
65- Humbja ne peshe
Ky e shte nje zhge njim. Konsumimi i kafese rrit dhe shpejton
metabolizmin. Nje studim i realizuar nga profesionaliste t tek 58 000
persona gjate 12 vjete ve treguan se tek te dyja sekset, edhe te
femrat edhe te meshkujt te cile t shtonin nivelin e konsumimit te
kafeine s shtonin ne peshe , dhe nuk pe sonin aspak re nie.
66- Efektet pozitive te kafese ne trupin e njeriut
Mbe rrijne lajme te mira pe r ata qe konsumojne rregullisht kafene
. Ajo madje ke shillohet si nje terapi e mire edhe pe r nje se re
se mundjesh, pe rfshi ate te zemre s, por mos u çudisni, edhe pe r fe
mije t. Por, nuk e shte e ke shillueshme pe r grate shtatze na dhe
ata me ulcere ne stomak. “Kafeja, -thote nje prej dietologe ve me
te njohur te Italise , – te be n mire , ju, ashtu edhe fe mije ve.”
“Harrojini njoftimet frike suese”, thote dietologia Chiara Trombeti, e
institutit Humanitas Gavazeni ne periferi te Milanos. Ka arsye te
she ndosha shkencore pe r ta ge zuar ekspresin e me ngjesit pa u shqete
suar pe r pasojat negative ndaj she ndetit.


Te dhe na shkencore
Kafeja pe rmban tanine dhe antioksidante, qe jane te mire pe r
zemre n dhe arteriet. Kafeja mund te lehte soje dhimbjet e koke s.
Ajo e shte e mire pe r me lçine dhe mund te ndihmoje ne
parandalimin e cirroze s dhe gure ve ne veshka. Dhe kafeina ne kafe
mund te zvoge loje rrezikun e krizave te astme s dhe ndihmon ne pe
rmire simin e qarkullimit brenda zemre s. Por nuk mund te mohohet se
kafeja nuk e shte e mire pe r te gjithe . Ne se pi me shume se
ç’duhet mund t’iu be je nervoze , mund te shkaktoje shpejtim te
rrahjeve te zemre s dhe dridhje te duarve. Grate shtatze na, te se
mure t me zeme r dhe ata qe vuajne me ulcera ne stomak zakonisht ke
shillohen ta shmangin kafene . Dr.Trombeti thote se asnje nuk duhet
te pije me shume se 3-4 filxhane ne dite .
Kafeja ndikon mire pe r:
- zemre n e arteriet
- dhimbjet e koke s
- me lçine
- cirroze n
- gure t ne veshka
- astme n

67- Mangani largon depresioni
Stimulimi i qelizave te trurit me ndihme te impulseve te shpejta
magnetike nuk e shte veprim i rrezikshe m dhe do te mund te ishte
nje ndihmese e madhe ne lufte n kunde r depresionit, e shte pe
rfundimi i nje hulumtimi te ri i cili e shte publikuar ne SHBA.

Studimi i ri do te mund te ishte me interes pe r 20 deri ne 40 pe
r qind te paciente ve, me te cile t nuk jane te arritur rezultate
te ke naqshme ne she rimin me ane te kombinimit te anti-depresive
ve dhe psikoterapise , apo tek ata qe refuzojne te marrin ilaçe pe r
te she ruar ke te se mundje.
“Ky hulumtim e shte de shmi e re e efektshme rise te stimulimit
magnetik ne she rimin e depresionit”, vlere son redaktori pe rgjegje s
i reviste s se njohur, Biological Psychiatry, John Krystal, i cili ka
publikuar artikullin pe r ke te studim.

Teknika e stimulimit magnetik pe rtej kafke s ka te be je me
stimulimin e mbe shtjelle sit te trurit me nje bobine magnetike, e
cila vendoset ne skalpin e pacientit dhe krijon fushe magnetike.
Edhe ne studimet e me hershme e shte de shmuar qe magnetet mund te forcojne afte site mendore.
Hulumtimi e shte kryer pe r ne nte jave rresht me 325 paciente ne Kanada, Australi dhe Shtete te Bashkuara te Amerike s.

68- Hipertensioni
Presioni i gjakut lidhet me force n e shtytjes se fluksit te gjakut
mbi muret e ene ve te gjakut. Zemra pompon gjakun ne pe r sistemin
arterial sistem i cili shpe rndan gjakun neper gjithe indet e
organizmit. Presioni i larte i gjakut i thirrur ndryshe edhe si
hipertension e shte nje patologji kardiovaskulare e rrezikshme pasi
detyron miokardin te punoje me me ve shtire si, dhe çon ne ndryshime
cile sore te ene ve te gjakut drejt arteroskleroze s. Ka stadifikime
te ndryshme pe r sa i pe rket ndarjes se presionit te gjakut ne
kategori apo stade te caktuara, por me i pranueshmi e shte ky i me
poshtmi:
Normal i barabarte a me i ule t nga 120/80 mmHg
Prehipertension -120-139/80-89 mmHg
Hipertension stadi I – 140-159/80-89mmHg
Hipertension stadi II – > 160/90-99mmHg
SHKAQET
Nuk njihen ne me nyre te qarte shkaqet e hipertensionit. Shume
faktore te thirrur si faktore risku luajne nje rol te re nde
sishe m ne shfaqjen e patologjise , disa nga ke to jane :


FAKTORI GJENETIK
-Obeziteti
-Re nia e aktivitetit fizik
-Dieta e ngarkuar me kripe ra
-Alkooli
-Stresi
-Mosha
-Shenjat

Nuk ka ndonje shenje specifike te lidhur direkt me hipertensionin,
ose me mire te themi qe shenjat nganje here mungojne ose shfaqen
ne rritje te shprehura te presionit te gjakut. Personi i prekur
mund te ndihet mire ne nje hipertension ekzistues, dhe ai mund te
zbulohet ne pe rmjet nje ekzaminimi rutine. Te tjere mund te
ankohen nga dhimbje koke, zhurme ne veshe, miza para sysh, lodhje, ve
shtire si ne fryme marrje, ke putje, ndjesia e rrahjeve te zemre s,
rrahje te parregullta zemre (ekstrasistola), prania e gjakut ne urine
, dhimbje te forta gjoksi, etj.

Me te predispozuar pe r te zhvilluar hipertension jane personat qe :
-Kane persona te afe rm qe vuajne nga nje patologji e tille .
-Grate shtatze na.
-Grate te cilat jane ne n mjekim hormonal (te cilat marrin kontraceptive).
-Popullsia mbi 35 vjeç.
-Personat mbipeshe.
-Personat qe kane nje stil jetese inaktive, jete sedentare.
-Duhanpire sit.

Keshilla pe r te shmangur hipertensionin
Pacientet me hipertension te stadit I mund te kene avantazhe nga
trajtimi medikamentoz. Medikamenti i zgjedhur ne ke to raste duhet te
jete nje diuretik tiazidik, ndoshta i shoqe ruar me nje medikament
te nje klase tjete r. Diuretiket kane demonstruar te jene efikas
ne parandalimin e komplikacioneve kardiovaskulare te hipertensionit.
Motivimi i pacienteve e shte nje element themeltar pe r suksesin e
strategjise terapeutike se duhur. Ndryshimi i stilit te jete s
redukton presionin e gjakut dhe favorizon efikasitetin e terapise
anti-hipertensive. Ja disa ke shilla pe r te rikthyer ne normalitet
vlerat e tensionit arterial.

69- Reduktimi i peshe s trupore
Objektivi e shte te mbahet nje indeks i mase s trupore (BMI) mes
18,5 dhe 24,9 kg/m (2). Pe r çdo 10 kg te reduktuara ka nje ulje te
presionit qe varion nga 5-20mmHG.

70- Adoptimi i diete s DASH
Konsumimi i nje diete te pasur me fruta, perime dhe pe rmbajtje te
ulet yndyrash mund te çoje ne uljen e presionit prej 8-14 mmHg.

Reduktimi i kripe s ne diete
Reduktimi i pe rmbajtjes se kripe s ne diete n ditore ne jo me
shume se 100mmol/die (= 6 g klorur natriumi) mund te ule vlerat e
presionit prej 2-8 mmHg.

71- Aktiviteti fizik
Nje aktivitet fizik aerobik, siç psh. ecja normale pe r te pakte n 30
minuta ne dite, çon ne nje ulje te presionit prej 4-9mmHg.

72- Moderimi i marrjes se alkoolit
Limitimi i konsumit te alkoolit ne jo me shume se dy gota pije
alkoolike ne dite (birre, vere ) pe r burrat dhe prej nje gote tek
femrat, (pe r personal me peshe trupore te ulet, normale), mund te
çoje ne uljen e shifrave te presionit arterial prej 2-4 mmHg.

Me nyrat e shfaqjes se hipertensionit dhe sintomat
Pe r shkak te ndikimit te faktore ve qe nxisin hipertensionin tek
secili individ niveli i larte i tensionit arterial mund te shfaqet
ne forma te ndryshme dhe intensitet te ndryshme.

73- Kriza Hipertensive
Kur presioni i gjakut arin nje nivel kritik te rritjes mund te
ndodhin de mtime te organeve. Presioni i rritur i gjakut shoqe ruar me
de mtime progresive te organeve pasoje e hipertensionit, referohet
apo njihet si krize hipretensive. Kiza hipertensive pe rfshin nje
game problemesh qe kane te be jne me urgjence n hipertensive,
kriza e ve rtete hipertensive.

74- Urgjenca hipertensive
Kur presioni i gjakut rritet ne shifra te larta, por nuk ka de mtime
organore si pasoje e ke saj rritje dhe shifrat e presionit te gjakut
rritjes, mund te ndodhin mund te sillen ne norme de mtime te
organeve, apo afe r saj lehte sisht brenda disa ore sh me medikamente
antihipertensive ate here flasim pe r urgjence hipertensive.

75- Emergjenca hipertensive
Ne se nje apo me shume organe de mtohen nga rritja e presionit te
gjakut kemi te be jme me nje emergjence hipertensive. De mtimi
organore te shoqe ruar ne nje emergjence hipertensive mund te pe
rfshijne : Ndryshimin ne statusi mental siç konfuzion apo koma
pamjafte shme ri te zemre s angina pectoris, le ngje ne pulmone, atak
kardiak, eklampsia. Fatmire sisht emergjenca hypertensive e shte e
rralle . Kur ndodh ajo e shte pasoje e nje mosndjekje te HTA-se pe r
nje periudhe te gjate ose e nje mjekimi jo korrekt.

SIMPTOMAT E KRIZES HIPERTESIVE:
Dhimbje koke
Kontraktura-konvulsione
Dhimbje gjoksi
Ve shtire si ne fryme marrje

76- HAPJA E GOJE SNA MBAN ZGJUAR
Psikologe t qe i kane pe rcjelle 44 pjese marre s ne studim, kane
konstatuar se hapja e goje s i munde son ajrin e ftohte qe te te
depe rtoje deri ne tru, duke i ndihmuar atij qe te mbetet “i
zgjuar”. Krahas ke saj, studimi, rezultatet e te cilit i ka publikuar
revista shkencore “Evolutionary Psychology”, sugjeron qe ne e hapim
goje n kur kete e be n dikush afe r nesh, pe r shkak se kjo bazohet
ne format e sjelljes qe i munde sojne grupit qe te mbetet zgjuar,
kur i kanoset ndonje rrezik. e shte i zakonshe m mendimi se njere zit
e hapin goje n sepse ju nevojitet me shume oksigjen, por ne kete
studim, e shte pare qe ndryshimi i nivelit te oksigjenit dhe
dioksidit te karbonit ne gjak, nuk rezulton me ndonje ndikim ne
hapjen e goje s. Shkence taret amerikane kane konstatuar se fryme
marrja me ane te hunde s, de rgon sasi shtese te ajrit te ftohte
ne drejtim te trurit, duke e zvoge luar ke shtu nevoje n pe r hapjen e
goje s.

Dushi ndihmon qarkullimin e gjakut
Disave u pe lqen qe te be jne dush me uje te ftohte, e disa te
tjere ve me te vaket, e disa edhe me te nxehte . Nga temperatura e
ujit nga 18 deri 37 grade celsius. Varet ne se dushi do t’ju
freskoje apo do t’ju relaksoje . Zgjidheni temperature n ideale

77- Dushi i ftohe t per tu zgjuar
Filloni dushin me uje te vake t, e pastaj dale ngadale uleni
temperature n derisa uji te behet plote sisht i ftohte. Filloni nga ke
mbe t dhe shkoni lart. Nje dush i tille e shpejton ritmin e zemre s
dhe e pe rmire son qarkullimin. e shte ideal pe r me ngjes, kurse ne
mbre mje duhet te be het vete m ne se duhet te rrini zgjuar deri nate
n vone .

78- Uji i vake t pe r nje forme te mire
Dushi me uji te vake t e shte i ke ndshe m si ne me ngjes, po ashtu
edhe ne mbre mje. Pe r nje fillim te mire te nje dite te re,
ideal e shte dushi me uje qe ka temperature 30 deri 32
Grade. Ai e stimulon organizmin, por nuk shkakton shok, e pe rshpejton
metabolizmin dhe qarkullimin dhe e largon ndjenje n e peshe s ne ke
mbe. Dushi i tille i be re ne mbre mje, para darke, do t’ju freskoje
pa ndikuar ne mbare vajtjen e gjumit tuaj. Ky dush preferohet edhe
gjate dite s, ne rast se lodheni shume .

79- Dushi me uje te nxehte pe r relaksim
Dushi me uje te nxehte nuk ke rkon kurrfare angazhimi shtese te
organizmit, meqe nuk ulet temperatura e tij. Fillojeni dushin me uje
te nxehte, deri ne 37 grade. Ne mbre mje, ky dush sjell qete si,
kurse ne me ngjes siguron nje zgjim te ngadalshe m. Ka te ngjare
qe , pas qe keni be re dush me uje te nxehte ne me ngjes, te re
dite n te jeni i pe rgjumur. Pe r ta evituar kete , pe rfundojeni
dushin duke spe rkatur duar dhe ke mbe t me uje te vake t.

Helmimet nga ushqimi ne stine n e veres
Gjate vere s ka shume faktore qe e rrisin rrezikun nga helmimi me
ushqim, siç jane prishja me e shpejt e ushqimeve, insektet, pe
rgatitja johigjienike e ushqimit, etj. Ja disa ke shilla qe t’i kaloni
pushimet verore pa u helmuar me ushqim:

80- Shikojeni afatin e qe ndrueshme rise se produkteve ushqimore.
Ne se ushqimi duket i prishur, apo ne se ka ere te keqe, me mire
mos rrezikoni, edhe ne se nuk i ka kaluar ende afati.

81- Mundimi, vjellja, dhimbja e barkut, barkqitja dhe
temperatura e ngritur jane shenja qe shfaqe n te helmimet me ushqim.
Paraqiten 1-36 ore pas ngre nies se ushqimit te prishur.

82- Ushqimi ne konserva te mbyllura hermetikisgr mund te
ruhen ne temperature n e dhome s. Por, pas hapjes hajeni menje here
apo ta vendosni ne frigorifer.

83- Evitojeni ruajtjen e ushqimeve te mbetura gjate vere
s, ngase aty shumohen shume shpejt baktere. Ato e shte rrezik qe te
ruhen edhe ne frigorifer afe r ushqimeve te freske ta.

84- Ushqimet e freskat ruajini vete m ne frigorifer pasi temperaturat e larta favorizojne bakteret sidomos salmonelle n.

85- Mishi i papjekur, peshku e bile edhe perimet mund te pe
rmbajne baktere qe do ti kontaminojne ushqimet e tjera ne
frigorifer.

86- Para dhe pas pe rgatitjes se ushqimit lajini mire duart.

87- Sporti dhe kafeina u mbrojne nga kanceri i lekures
Ushtrimet e pe rditshme trupore dhe konsumi i nje sasie te matur te
kafese paraqesin mbrojtjen nga kanceri i le kure s te shkaktuar nga
rrezet e diellit, thone rezultate e studimit te publikuar ne reviste
n profesionale “Proceedings for the Nationale Academy of Sciences”
(PNAS). Sipas studimit qe kane be re shkence tare t nga Universiteti
“Rutgers” ne Nju Xhersi, kjo ka te be je me pengimin e efektit
kancerogjen te rrezeve ultraviolete B (UVB), pjese pe rbe re se e
rrezeve te dellit. Sipas rezultateve te institutit shtete ror pe r
hulumtimin e zhvillimin te kancerit, kanceri i le kure s i shkaktuar
si rezultat i ekspozimit te tepruar ne diell e shte forma me e
shpeshte e kancerit ne SHBA, me shume se 1 milione raste te reja
ne vit. Ke ta shkencore kane konstatuar te minjte laboratike se
ushtrimet e pe rditshme trupore te kombinuara me sasi te matur te
kafeine s e arrijne efektin e dobishe m duke munde suar shkate rrimin e
qelizave prekanceroze qe kane ADN te de mtuar nga rrezet UVB. Nje
ri grup te minjve i ishte dhe ne uje i pe rzier me kafeine kurse
grupi i dyte i minjve detyrohej te be nte aktivitet fizik. Minjte e
grupit te trete be ni ne edhe te pare edhe te dyte n. Minjte e
grupit te kate rt nuk be nin ushtrime as nuk merrnin uje me kafetine .
Mijte e te gjitha grupeve ishin rrezatuar me rreze te de mshme UVB.
Te minjte e grupit qe edhe ushtroheshin edhe merrnin kafeine ishin
para shkate rrimit te qelizave prekanceroze, ne dallim nga tri
grupet e tjera qe kishin rezultate te dobe ta.

88- Si dhe pse krijohet celuliti
Celuliti e shte nje lloj indi dhjamor ne shtrese n e ne nle kure s
qe pe rmban tufa indi i lidhor. Ka dy lloje kryesore te celulitit.
Celuliti i forte ose solid zakonisht gjendet tek grate aktive si:
balerina, atletet etj. Ky lloj, celuliti e shte i vshtire te
eliminohet, sepse nuk largohet kollaj nga trupi. Nga ana tjete r, ne
disa raste e shte i ve shtire dhe te diktohet, sepse ngjitet direkt me
muskulin. Celuliti i shkrifet nuk e shte aq i pe rqendruar dhe e
shte me i dukshe m se celuliti solid. Zakonisht gjende ne zona te me
dha, e shte i le vizshe m dhe mund te shkaktoje atoni muskulore.
Edhe pse me i dukshe m celuliti i shkrifet mund te eliminohet me lehte
sisht.
Kush preket nga celuliti

Zakonisht, jane grate ato qe preken me shume nga celuliti. Ai
fillon te shfaqe t tek vajzat rreth moshe s 14-vjeç dhe rritet si
rezultat i hollimit dhe rishpe rndarjes se shtrese s se le kure s
mekalimin e moshes. Celuliti zakonisht formohet te grate pas lindjes
dhe tek ato qe marrin i kontraceptive orale, sepse sistemi i
eliminimit nuk mund te pe rballoje fluksinfluksin tepe r te madh te
estrogjeneve ne trup. Ai mund te zhvillohet edhe pas traumave
aksidentale qe de mtojne sistemin e qarkullimit te gjakut ose tek ato
qe be jne jete pasive. Shume rralle celuliti mund te formohet
edhe te meshkujt kjo sepse rrjeti i tyre qelizave yndyrore e shte ne
thelle si te le kure s.

SHKAKTARET E CELULITIT
1. Dietat jane te de mshme dhe gjithmone krijojne shtresa dhjamore ne trupin e femrave.
2. Stresi be n qe muskujt dhe indi dhjamor te trashen.
3. Trashe gimia e shte gjithmone faktor pe r formimin e celulitit.
4. Duhani edhe ne rast se nje shkon ne paleste r, gjithmone e shte e rrezikuar nga celuliti ne rast se pi duhan.
5. Uji. Marrja e pamjaftueshme e ujit formon celulitin.
6. Mungesa e ushtrimeve. e shte e ke shillueshme qe pese here ne jave te be hen ushtrime nga 20 minuta.

89- TRAJTIMI ANTCELULIT
Nuk mund ti ne nshtrohesh ke saj terapie ne rastet kur vuan nga zemra,
organet e fryme marrjes , diabet, varicet, me lçi kronike, epilepsi,
puçrra masive, le kura e shte e de mtuar, shtatze nia, gjate ciklit
menstrual, kur ke plage te pashe ruara plote sisht ne le kure menje
here pas nde rhyrjes kirurgjikale etj. Pe r te pasur rezultatin e de
shiruat, duhet te kemi parasysh rregullin e hekurt te bashke punimit
me specialistin. Ky trajtim e shte i thjeshte i pranueshe m dhe
relaksues. Humbja e peshe s behet gradualisht, pa shkaktuar efekte ane
sor. e shte e re nde sishme qe te konceptojme faktin qe kemi te
be jme me bilanc energjetik dhe gjate terapise nuk duhet te shkelim
limitet e kalorive te marra. Duhet hequr dore nga konsumimi i
ushqimeve te trajtuara ne vaj te nxehte , pasi ke to produkte
shkaktojne ve shtire si ne tretje.

90- Duhani dhe luhatja e peshes
Ushtrimet jane aleati me i mire i atij qe le duhanin, sepse pengon
shtimin e peshe s largon tensionin dhe dyfishon munde sine pe r
sukses. Frika nga shtimi i shpejte i peshe s e shte nje ra nga
pengesat kryesore ne nde rprerjen e pirjes se duhanit mire po. sipas
statistikave nje e treta e pire sve te duhanit pas nde rprerjes se
tij nuk e fitojne as nje grame ne peshe, nde rsa te tjere t
mesatarisht fitojne deri ne tri kilograme ne peshe. Mire po ne se
ne te nje jte n kohe me le nien e duhanit fillon te merreni me
ushtrime, kjo do t’iu ndihmoje qe te mbani peshe n ne normalitet.
Studimi amerikan gjithashtu ka treguar se ushtrimet dyfishojne gjasat
pe r le nien me sukses te duhanit. Po ashtu, ushtrimet aktivizojne
endorfine n, hormonin e disponimit te mire , ç’ka ndihmon ne uljen e
tensionit qe mund te paraqitet pas le nies se duhanit. Pe
rqendrohuni ne ate se si ndiheni dhe jo se sa jeni te rende sepse
disa kilograme te tepe rt, shume me pak i be jne de m she ndetit
sesa pirja e duhanit. Filloni te hani sa me shume fruta te freske
ta, sepse ke shtu do te zvoge loni de shire n pe r e mbe lsira.

91- Uria mund te ndihmoje kunde rreumes
Disa dhembje reumatike ne nyja mund te kontrollohen me uri te
kontrolluar. Kjo rezulton nga studimi i bere ne Universitetin
“Friedrich-Schiller” ne Jene. Uria ne n mbike qyrjen e mjekut, krahas
marrjes se le ngjeve u ka ndihmuar disa pacienteve qe pe r 15 dite
te kene dhembje shume me te vogla ne nyja. Ishte pe rmire suar
edhe funksioni i nyjave, por edhe gjendja e pe rgjithshme e pacientit.
Studimit e ka be re Qendra universitare pe r mjekim natyror, e ne
studim kane marre pjese 36 meshkuj dhe femra me artrit reumatoid ne
gjunje , kryqe apo gishta te duarve. Ata jane kontrolluar para dhe
pas urise . Me kete rast e shte pare lidhja midis te ushqyerit dhe
degjenerimit. Konsumimi i ushqimeve me prej ardhje shtazore e nxit
formimin e thartire s arahidonike, gje qe mund te shkaktoje
infeksion. Ndikimi pozitiv i mjekimit kishte vazhduar edhe tre muaj pas
studimit. Me ane te diete s, pacientet kane jetuar pa barna kunde r
dhembjeve. Por, ekspertet ke shillojne qe dieta te behet vete m nen
mbike qyrjen e mjekut.

92- pak yndyre ul rrezikun e kancerit te gjirit
Nje studim ne shkalle te gjere mes grave tregon se dieta me pak
yndyre pake son rrezikun e prekjes nga kanceri i gjirit, kanceri i
zorre s se trashe apo se mundjet e zemre s 50 pe r qind e ke tyre
grave te marra ne studim pe rdornin diete frutash, perimesh dhe ne
nprodukte drithe rash, ushqime te njohura pe r nivel te ulet
yndyrash, nde rsa 25 mije gra te tjera pe rdornin diete te zakonshme.
Disa gra qe para studimit kishin pe rdorur diete ushqimore me nivel
te larte yndyrash dhe gjate studimit pe rdoren diete me pak yndyra,
vune re nje pake sim 20 pe r qind te rrezikut te kancerit te
gjirit. Dieta me pak yndyra e shte e mire pe r she ndetin, prandaj
ato gra qe jane ne kete diete duhet ta vazhdojne ate .

93- Ja disa ke shilla nga mjeket per astmatiket
Astma bronkiale, nje se mundje kronike serioze, qe dita dite s po
shpeshtohet, dhe futet nde r problemet she ndete sor bote rore. Ne
Shtetet e Bashkuara te Amerike s, prej 1965-19B3, sulmet astmatike u
kate rfishuan, ne Angli u trefishuan; por arsyet nuk jane te qarta.
Shkaktare t e astme s, si edhe te se mundjeve tjera atopike jane
alergjene te ambientit jete sor dhe te disa llojeve te ushqimit. Ke
tu hyn ne rende te pare pluhuri i shte pise , ku gjendet nje lloj
tenje. Sipas te dhe nave te shkence tare ve te ndryshe m, mbi 55 %
te astmatike ve jane te ndjeshe m ne kete tenje , kurse mbi 30%
ne qimet dhe epitelin e kafshe ve, ne mykra (ke rpudha) rreth 10% dhe
ne polen rreth 40%. Mire po, rolin kryesor ne shfaqjen e astme s e
luan trashe gimia. Trashe gohet paraprirja pe r te reaguar me
manifestime alergjike ne kontakt me alergjene t e caktuara; ne rastin
e astme s me reagime pezmatuese alergjike te mukozave bronkiale, qe
manifestohet me sulme astmatike. Pra, pe r t’u shfaqur astma,
nevojitet prirja e trashe guar dhe kontakti me lenden alergjike. Astme n
e shkaktojne poleni (pluhuri i disa luleve, qimet e bage tive,
pendlat, pluhuri kur i pastrojme rrobat, me furçe, pastaj edhe pluhuri i
shte pise . Disa te se mure jane te ndjeshe m edhe ndaj ushqimit.
Astmatiket jane rrepte sishte te ndaluar te pine duhan, kafe,
alkool, le ngje te gazuara, te mos pine qume sht te lope s, veze ,
domate, mish me shume yndyre, le kuren e mishit te pule s, mish te
peshkut si dhe ushqim te konservuar.

94- Bime t kunde r kolle s dhe pezmatimit bronkeve
Nje bime mjaft frytdhe ne se ne lufte n kunde r kolle s se shkaktuar
nga mushke rite dhe pezmatimi i bronkeve e shte edhe lule kuqja. Nga
kjo bime pe rdoren vete m petalet e saj. Çaji i lule kuqes pihet i e
mbe lsuar me mjalte , sepse ai jo vete m i jep e mbe lsi çajit por
ndihmon edhe ne pe rmire simin e fytit. Petalet e bime s, pasi jane
thare , hidhen ne gjysme gote me uje . Lihen pe r 30 minuta dhe nga le
ngu i pe rftuar pihet 1 e treta e mase s. Ke to çajra she rbejne edhe
ne rastet, kur kolla shoqe rohet me ge lbaze, pasi e be jne me te
lehte nxjerrjen jashte te saj pe rmes kollitjes. Nje tjete r bime
qe pe rdoret kunde r kolle s e shte edhe lulja e blirit. Mjeket ke
shillojne te pihet 3 deri ne 4 gota me çaj bliri ne dite nga njere
zit qe kane kolle. Efektet do te jene te menje hershme. Nje tjete
r me nyre qe pe rdoret nga mjeke sia popullore pe r largimin e kolle s
e shte fieri i gurit. Çaji i pe rftuar nga fieri pihet çdo me ngjes
nga nje gote .

95- Çokollata lufton astmen
Nje grup shkence taresh kane ve rtetuar se çokollata e shte nje
ushqim mjaft i mire kunde r disa se mundjeve. “Merita i takon
teobromine s, nje substance qe ndodhet ne farat e kakaos, e cila ka
rezultuar se e shte me efikase se kodeina, nje nga qete suesit me
te me dhenj te kolle s kronike. Kjo substance vepron duke bllokuar
aktivitetin e “nervit endacak”, qe luan nje rol kyç pe r shkaktimin e
kolle s. Ky pe rbe re s i çokollate s duket mjaft i mire ndaj kolle s
dhe ajo qe duhet ne nvizuar e shte fakti se nuk ka efekte ane sore
si trajtimet e tjera tipike qe jane pe rdorur deri me sot, thone
studiuesit.

Keshilla per astmatiket
1- Ke shillohet te pihen sa me shume çajrat e nxehta, pasi ato
ndihmojne ne largimin e kolle s.

2- Te pihen sa me tepe r çajra te pe rgatitur me pe rzierje bime sh.

3- Te shmanget pirja e cigares pe r sa kohe qe te se muret kane
kolle pirja e pe rkeqe son me tepe r she ndetin.

4- Mjeket rekomandojne te pihen 2 deri ne 3 litra le ngje ne dite ,

5- Ke shillohet uji me mjalte dhe limon, ndihmon ne zbutjen e fytit.

6- Mbajtja prane e 1 gote uji, lehte son kolle n ne se kollitesh gjate nate s.

7- Pluhurat ne ushqime, si veze, qume sht, shkaktojne astme

96- Masat qe duhen te merrni kur jeni djegur nga dielli
Ne se le kura e shte skuqur dhe ju shkakton dhimbje, por ne sipe
rfaqe e saj nuk jane formuar flluska, mund te be ni nje banje me
uje te vake t pe r te zvoge luar dhembjen. Ose mund te mbuloni
zonat e djegura me kompresa garzash te lagura me uje te vake t dhe
qume sht. Ne dush ose ne ujin e vaske s mos pe rdorni sapun ose
produkte te tjera agresive. Pas dushit thajeni me kujdes le kure n.
Mos e rre shqisni peshqirin mbi le kure . Vete m tampojeni. Me siguri
qe do te ishte e tepe rt te themi se ne rastet kur le kura e shte
djegur nuk duhet te depilohet ose pe r meshkujt te rruhet. Flluskat e
formuara mbi le kure mund te mbulohen me garza te thata pe r te
shmangur infeksionin. Por edhe ne ke te rast e shte mire te
konsultoheni me mjekun. Le kura e djegur duhet te trajtohet me nje
krem hidratant. I ke shillueshe m e shte nje krem hidratant qe pe
rmban aloe vera, sepse ka veti te shke lqyera qete suese.
Edhe fetat e holla te kastravecit mund ta dobe sojne dhimbjen. Duke i
nde rruar here pas here. Kunde r dhimbjes mund te pini nje
aspirine por edhe ne ke te rast velen e nje jta ke shille :
Konsultohuni me mjekun. Pasuroni ushqyerjen me vitamina sidomos me
vitamina A dhe E dhe minerale qe mund te pe rshpejtojne she rimin e
le kure s. Shmangni diellin derisa le kura ta kete marre veten plote
sisht dhe kujtoni qe here tjete r te pe rdorni nje krem solar me
faktor mbrojte s sipas tipit te le kure s sa here qe ekspozoheni ne
diell. Pe r fat te keq le kura e mban gjithmone mbi le kur kujtimin e
djegies. Edhe nje djegie e vete m e shte shume pe r le kure n.

97- Zbuloni gjenin qe u jep shprese alergjive
Hulumtuesit kane gjetur nje gjen qe ka lidhej me astme n. Ky zbulimi
hap rruge n pe r ilaçe te reja kunde r si astme s, ashtu edhe
alergjise . Studimi e shte i drejtuar nga Juha Kere, profesor ne
gjenetike n molukalare prane institutit “Karolinska” ne Huddinge te
Stokholmit. Shoqe ria “Genos” ne Helsigfos ku Kere e shte bashke
pronar ka marre patente n pe r ke te zbulim te ri. Juha Kere ka
bashke punuar me hulumtues suedeze , finlandeze dhe kanadeze . Ata
kane hetuar mbi 1000 te se mure nga asma duke i krahasuar me njere z
te she ndoshe . Hetimet kane gjetur vend ne tre treva te ndryshme
dy ne Finlande dhe nje ne Quebec te Kanadase . E pe rbashke t pe r
ke to tre treva e shte se popullsia ka jetuar pak a shume e veçuar
gjate shume qindvjeçare. Pas nje hetimi me te holle sishe m te
disa te se mure ve nga astma doli se nje fare gjeni ne kromozomin
shtate ishte me aktiv tek ata se tek njere zit qe nuk vuanin nga
asma. Gjeni ne fjale shfaqet jo vete m ne bronke dhe mushke ri por
edhe ne le kure dhe zorre kjo mund te shpjegohet pe rse shqete simet
alergjike shpesh shfaqen si ekzeme ose si shqete sim ne bark. “Ne
hetuam te se mundjet nga astma. Por ka shume munde si qe gjeni e
shte domethe ne s edhe pe r sa i pe rket se mundjeve te tjera
alergjike”, thote Kere. Gjeni quhet GPRA dhe i parkete nje kategorie
te veçante gjenesh marre se qe kane te be jne me proteinat. e
gjithe kjo do te thote se industria e barnave ka tashme diçka goxha
te gatshme pe r te krijuar ilaçe te reja pe r alergjite duke u
nisur nga gjeni i porsazbuluar.

98- She titja intensive e dobishme pe r te moshuarit
Ke te e kane treguar rezultatet e studimit te botuar kohe t e fundit
ne reviste n profesionale “Mayo Clinic Proceedings”. “Numri gjithnje
e me i madh i pleqve ne numrin e banore ve te shume vendeve te
bote s e rriste re nde sine e ushtrimeve trupore ngase ato ulin
rrezikun nga shpejte sia e se mundjeve te pleqe rise e shton pavare
simin e te moshuarve dhe e rrit kualitetin e pe rgjithshe m te jete
s”, thone Dr. Hiroshi Nose dhe kolege t e tij nga Fakulteti i Mjeke
sise i Universitetit “Shinshu” ne Japoni. She titja e moderuar mbron
nga shtangimi dhe u ke shillohet njere zve te moshe s mesatare dhe
moshuarve.

99- Aktiviteti trupor dhe jete gjatesia
Ke rkuesit shkencore me studimet e be ra te disa minj kane konstatuar
se pake simi ne tru e rriste jete gjate sine . Duke shkruar ne
reviste n “Science” shkence tare t nga instituti “Howard Hughes Medical
Institute” shprehin bindjen se ulja e nivelit te insuline s krahas
efektit te stilit te she ndoshe te jete s dhe mbajtjes se peshe s
normale trupore, mund te kete efekt te nje jte edhe te njere zit. Ne
se testimi e me tejme i ve rtetojme ke to rezultatet niveli i
insuline s krahas gjeneve do te konsiderohet nje ri nga faktore t
kryesor pe r jete gjate si. Rezultatet e reja sugjerojne se pe
rgjysmimi i nivelit te proteine s me emrin IRS2 qe e shte pe rgjegje
s pe r transmetimin e sinjaleve te insuline s ne tru pe r pasoje ka
zgjatjen e jetese s pe r mesatarisht 18 pe r qind.

100- Ekrani i kompjuterit rrit rrezikun pe r te marre alergji
Rreziku pe r te marre ndonje alergji u shutohet njere zve te she
ndetshe m kur ulen pe rdite pe rpara kompjuterit. e shte e njohur
prej kohe sh qe atyre qe jane te ndjeshe m ndaj rryme s elektrike
mund tu shkaktohen shume lehte kunde rveprime alergjike nga pune me
kompjuter. Por nje studim i ri kryen ne Suedi ka treguar se edhe
njere zit i ri kryer ne Suedi ka treguar se edhe njere zit e she
ndetshe m mund te marrin alergji pe rpara kompjuterit. Eksperimenti
tregoi qe rrezatimi i ekranit e be n le kure n te aktivoj te
ashtuquajture n qeliza maste, qeliza qe sjellin kunde rveprimin
alergjik. Tek dy te treta e te testuarve te cile t qe ndruan te
ulur me shpine n pe rkundrejt ekranit u vu re nga matjet prania e nje
sasie te larte qelizash master. Pra le kura e shte gati pe r nje
kunde rveprim alergjik. Alergjite e tipit astme s, ekzeme s dhe
alergjia prej barit nga rrezatimi i ekranit.