[Letersia e huaj] Mowlana Jalaluddin Rumi

First topic message reminder :

Pak mbi jetën e Rumit

Emri Mowlana Jalaluddin Rumi do te thote dashuri dhe udhetim euforik ne pafundesi. Rumi eshte nje nga mjeshtrat me te medhenj shpirterore dhe nje poet gjeni. Ai ishte krijuesi i urdherit Mawlawi Sufi, nje nga shoqerite shpirterore me kryesore ne Islam.

Rumi indi ne 30 Shtator, 1207 ne Wakhsh (Tajikistan) nga prinder te edukuar fetare. Familja e Rumit ju arratis pushtimit Mongol duke udhetuar ne tokat Muslimane, duke hapur keshtu fjalen e Zotit ne Mecca dhe me ne fund u vendosen ne Konya, Anatolia, ne ate kohe pjese e Perandorise Seljuk. Kur babai i tij Bahaduddin Valad nderroi jete, Rumi ishte rreth 24 vjec dhe megjithe moshen e re ai arriti te ndiqte hapat e te atit duke u bere mesues fetar dhe i shkencave pozitive.

Rumi u njoh per here te pare me udhen shpirterore nga nje dervish udhetar i quajtur Shamsuddin i Tabrizit.

Rumi eshte autori i gjashte volumeve didaktike epike titulluar Mathnawi si dhe Fihi ma Fihi, kjo e fundit e shkruar per te paraqitur disiplinen e tij ne metafizike.

Ideja kryesore ne poezite e Rumit eshte dashuria per Zotin.

Mevlana Jalaluddin Rumi vdiq ne 17 Dhjetor, 1273. Burra te pese besimeve ndoqen mesimet e tij. Nata e vdekjes se tij eshte emeruar Sebul Arus (Nata e Bashkimit). Qe prej asaj kohe kjo date eshte dite festimi per dervishet e Mawlawi.



Poezi e shkruar nga Rumi

Dashuria është e pakujdesshme

Dashuria është e pakujdesshme ; arsyeja jo
Arsyeja kërkon një përfitim

Dashuria vjen e fortë,
harxhon veten, e paturpshme

Gjithsesi, në mes të vuajtjeve
Dashuria ecën si ngarkesë
e ashpër në paraqitje e me trajektore shigjetë!

Duke qënë se vdiq për qejf të saj
rrezikon çdo gjë dhe kërkon asgjë
Dashuria luan me dhuratat që Zoti i dhuroi.

Pa arsye Zoti na dha jetën
pa arsye, ktheja përsëri.

Rubai 199

O mendje shko, me te mencur s’shikon,
Dhe ne u befsh fije floku ketu s’te takon.
Zbardhi dita, dita ku cdo llambe qe flakeron
Para rrezes se diellit vec veten turperon.

_Èy 'aql bûrô ke 'âqel înjâ nîst,
Ghar môy shavî môy-e tô râ ghûnjâ nîst.
Rôz âmad -ô- rôz har cherâgî ke fûrôkht,
Dar shû'leh-e âftab jûz rûsvâ nîst.

Rubai 215

Kete dehje s’e kam nga vere e kuqe,
S’kalojne deshirat buzet e asaj kupe.
Ti erdhe edhe me vere me mbushe,
Te rrallen vere qe eshte e padukshme.

Rubai 222

Fjale pa gjuhe deshiroj te te them,
Nga te gjithe veshet fshehur te jene.
Vec veshet e tu te degjojne rrefenjen time,
Edhe pse mes njerezve do ta them.

Rubai 228

Me diten qe sapo shkoi jam ne lufte,
Se shkoi si korrent ne rreke a ere ne fushe.
Me henen e eklipsuar po ulem kete nate,
Sa dita te vije te perplasim tasin ne govate.

Rubai 14

Ne fillim me mijra te mira me veli,
Pastaj me mijra dhimbje me treti.
Si tespije me ndjenjen luajti nga qefi,
Dhe kur ju dhashe me per mua s’pyeti.

Rubai 20

Oh Mjeshter, bjer fli kur s’me sheh dot,
As tjeter vit s’me sheh, as sot as mot.
Oh, nata qe po bie do te me shohe,
Pa drite poshte nuk me sheh dot.

Rubai 25

O mik, ne miqesi ne ecim tok te dy,
Kudo ku ti hedh kemben dheu jam aty.
Te jete ligj besimi ne dashuri - te pyes ty-
Boten ta shikosh e mos te t’shoh ne sy.

Rubai 45

Brenda shpirtit ke një shpirt, e kërko,
Brenda malit ke një thesar, e zbulo.
Si dervishi të vërtetën në mundesh kërko
Jashtë mos shih, në vetvete e zbulo.

Rubai 51

Pashë në gjumë sakiun me besë,
Kupën me verë në dorë të qesë.
Shëmbëlltyrës i ofrova shërbesë,
Në mund mjeshtri ynë të mbesë.

Rubai 57

Dashuria është udha që lajmëtari sjell
Dashuria behet nënë, dashuria na pjell.
O nëna jonë e mbuluar nën vel,
Fshehur edhe më kur bëhemi të pasjellë.

Rubai 60

Në kësaj rruge aroma s’të ka mbritur,
Në anë këtij lumi rrobat s‘i ke hequr.
Këtej fillon ajo rrugë andej bitisur,
Rrugë nga më s’kthehesh ku je nisur.

Rubai 63

Në jeta soset, Zoti ka dhënë tjetër jetë
Në jetën vdekja merr, tjetrën ke përjetë.
Dashuria është burimi i jetës, eja me të,
Çdo pikë uji në det, mbart dashurinë e vet.

Rubai 64

Në unë vdes, më ço, mos prit,
Ti prehem të vluarës në shpirt.
Në buzët mi puth kur jam mehit,
Në u ringjallsha mos u çudit.

Rubai 66

Pyes se kush lart më ngriti mua
Ai që në fillesë mu shpirtëzua.
Herë-herë mbyll sytë si fajkua,
Herë-herë lëshohem si ai të gjuaj.

Rubai 71

Grimcë jam, dielli im rrezear,
Më je shërim kur jam pikëllimtar.
Me krahë flatrash drejt teje firar,
Unë bëhem kashtë, ti je qelibar

Rubai 75

Dritë parajse trupi im pluhuros,
I lehtë sa ëngjëlli bëhet xheloz.
Dlirësia ime çerubinin e brengos
Dhe vlera ime divat çartallos.

90

Me te tille drite hene, mos fli,
beju sfere ne rrotullim, mos fli,
ta gethijme, llambe drite ne gjithesi
ta mbajme ndezur per nje nate, mos fli.

99

A e di se cfare te tha llahuta?
Eja te te rrefej ku gjendet udha.
Ne gabohet kur kerkohet e verteta,
Gabohet sa pergjigje merr pyetja.

Rubai 118

Ajo flake e thjeshte qe te dogji perbrenda
Me e mire se dyqind bukuroshe ne sevda.
Flaka e deshires safi eshte me e thjeshta,
Shiko sa dashur ajo flake ngrihet la’.

Rubai 119

Ai idhull, stoli e bukur e rrethit tone
Ne mbledhje s’eshte, e ku? - se thone.
Si selvi perpjete shtatin larteson,
Me te tille shtature qe na turbullon.

130

Kur une rreth e rrotull teje vij,
Kupe me veren e moshes mban nje saki.
Pa kur ti me shfaqesh me miresi,
Shpirti ngazellon, si biri i Urmanit - Moisi.

143

I pashmi ne fytyre sa engjelli e ka zili
M’u ngrit mbi zemer dhe pa sa u gdhi.
Dhe qau dhe qava sa erdhi mengjesi,
kur befas me pyeti: dashnori jam une a ti?

171

Sonte i jepem te shtrenjtit ne shtepi,
Deri ne mengjes aty do t’farfuri.
Eshte shkruar qe cdo agim te ri,
Kafka ime te behet kupa e tij.

172

Sonte cdo zemer qe si hene ndjek
Si Aferdita metonjesit kenaqsi i jep.
Per buzet e saj deshira me djeg,
Per c’ndodh naten, Zoti hesht.

174
Ne mendjen time tjeter qellim ravgon,
Te mire e kam ate qe me dashuron.
Per ate Zot dashuria s’me mjafton,
Mbas vjeshtes per ne behari lulezon.

175
Pranoje se dashuria eshte e drejte,
Mekatin e ke per natyre kur e dredh.
Deshira ne emrin tend dashurine therret,
Nga deshira ne dashuri s’shkohet lehte.

177

Burimin e jetes ke curril ne fytyre,
Hena ne qiell shembellim i saj ne pasqyre.
Nata eshte e gjate, per drite hene po kqyr;
Krelat ishin nata, drite hene kjo fytyre.

178

Hej, eja ulu, shkalafitur dhe i pire,
Duket se e forte qe e mbremshmja vere.
Sot s’eshte dite shetitjesh si perhere,
Si te piret ne shtepi do rrime kete here.

178

Oj, ule bre, i pire dhe i shkalafitur,
Kuptohet se vera e djeshme qe e ndritur.
Perndryshe sot s’kemi per te shetitur,
Si pijanecet ne shtepi rrime duke gerhitur.

178

Hej, ulu ketu, shkalafitur dhe i dehur,
Shihet, vera e djeshme ishte hekur.
Sot do bejme si do bejme pa shetitur,
Si pijetaret ne shtepi duke pritur.

205

Kjo kupe, qiejt, per shikimin kufijte e vet,
Ne dore te Zotit si kallami dhe me te lehte.
Nese cdo kokerr dhe pike balene te behet,
Te gjitha bashke bejne sa nje peshk ne det.