Patriot nuk të bëjnë fjalët, por veprat!

Nuk kam as më të voglin dyshim se “profesioni” më i kollajtë ndër shqiptar, mbetet ai i “patriotit”. Njëkohësisht më i vështiri është ai i të qenit me të vërtetë patriot

Patriot (greqisht πατριώτης = atdhetar). Person që e do atdheun. Person i cili e do dhe është i gatshëm që ta mbrojë atdheun. Person tek i cili është i theksuar patriotizmi.

Patriotizmi është ndjenjë komplekse subjektive dhe orientim me vlerë, i cili përfshin ndjenjat e dashurisë ndaj atdheut, armiqësisë ndaj të gjithë atyre që përpiqen ta rrezikojnë atdheun dhe gatishmërinë e vendosur për ta mbrojtur vendin e dashur a shtetin si një nga vlerat sublime.

Sipas historianit të kulturës J. Huizing, fjala patriotizëm paraqitet në shekullin XVIII, madje vetë shprehja patriot, e cila vjen nga kuptimi burimor i bashkëvendësit dhe atdhetarit (patrie amans) i cili e do vendlindjen e tij, është shumë më e vjetër dhe e ka prejardhjen që nga antika.

Dallon edhe nga nacionalizmi, sepse nënkupton ndjenjat e përkushtimit dhe dashurisë ndaj atdheut me të gjithë qytetarët e tij (të përkatësive të ndryshme etnike), e jo ekskluzivisht dashurinë ndaj kombit të vet. Ushqimi me ndenjen e patriotizmit paraqet një nga detyrat më të rëndësishme të edukimit shoqëror dhe familjar.

Historia tregon se Cezari ka pasur njerëz të përgatitur dhe të shkolluar enkas të cilët kanë pasur për detyrë që popullatën e territoreve të okupuara ta ushqejnë me patriotizëm (dashuri) ndaj Romës, me qëllim të rekrutimit më të lehtë dhe ngritjes së aftësisë luftarake të rekrutëve të rinj. Aktivitete të tilla më vonë janë zhvilluar edhe në Iliri...

Patriotizmin duhet zhveshur nga politikanizmi dhe kultivuar në formën e pastër të tij, që do të ishte vazhdimësi e traditës ilire të popullit shqiptar.

Patriotizmi – “profesioni” më i kollajtë ndër shqiptar

Nuk kam as më të voglin dyshim se “profesioni” më i kollajtë ndër shqiptarë, mbetet ai i “patriotit”. Njëkohësisht më i vështiri është ai i të qenit me të vërtetë patriot, siç e konceptonte patriotizmin Monteskje: “Nëpërmjet dashurisë për njerëzit e mi, mësova që mbi të gjitha i përkas njerëzimit”.

Patriotizmi nuk është detyrim moral, edhe pse në të shumtën e rasteve nënkuptohet si i tillë. Detyrimet morale janë universale, bie fjala si detyrime që të mos gënjehet apo të mos heshtet për të vërtetën.

Mëdyshja për atë se patriotizmi është detyrim moral, paragjykoj se rrjedh nga strukturat shoqërore autoritare, ku ata nga të cilët pritet që të jenë patriotë, nuk marrin pjesë në sjelljen e vendimit për atë se çka është akt patriotik dhe sjellje patriotike.

Ja disa karakteristika të patriotit shqiptar:

- Patriot është ai që asnjëherë nuk i hedh poshtë vëllezërit e një gjaku, pavarësisht nga dallimet krahinore, fetare, zakonore...

- Patriot është ai që flet gjuhen shqipe dhe mendon shqip në çdo sekondë të jetës së tij, pavarësisht se sa larg është fizikisht nga Shqipëria natyrale.

- Patriot është ai që braktis gjithçka në jetën e tij, dhe shkon pranë atdheut të tij për të dalë në mbrojtje të interesave kombëtare. Patriotët e vërtetë më të shenjtë kanë atdheun e tyre dhe për të janë gati të sakrifikojnë gjithçka, edhe familjen e jetën e tyre.

- Patriot është ai shqiptar që di të bëjë dallimin midis interesave kombëtare dhe interesave politike. Interesat kombëtare qëndrojnë gjithmonë mbi interesat politike dhe i bashkojnë të gjithë shqiptarët pavarësisht nga bindjet e tyre politike.

- Patriot është ai shqiptar që ka një dëshirë dhe ëndje të madhe të njohë historinë, traditën dhe kulturën shqiptare, dhe t’ua përcjellë atë edhe pasardhësve të vet.

- Patriot është ai shqiptar që ngre zërin e vet sa herë që dikush guxon të cenojë a shesë interesat tona kombëtare. Të jesh shqiptar nuk do të thotë vetëm të kesh lindur i tillë, por të jetosh gjithë jetën tënde me përgjegjësitë që vijnë me të qenit shqiptar.

Dhe ajo më kryesorja dhe e logjikshmja për mendimin tim është se patriot nuk të bëjnë fjalët, por veprat!