Poezi nga Ndre Mjeda

Ndre Mjeda-Grueja shqyptare (Amë e bi)

Ka ra rrezja nder bajama!
T' bin e vet kshtu e pvetë e ama:
- C'ke, moj bi, qi kjan e fshan?
Kjan e fshan, e vetllat vran? -

- Kjava shum, mori lum nana,
Tuj qindisë e m' ra gjylpana;
M' ra gjylpana nen balkue,
E jam ulë tash me e kerkue. -

- Po cka kje qi lodt t' i xori?
Ku kje dhima, a ku kje zori?
A por, drue, mos m'je harlisë,
Qysh se kjan - o tuj qindisë.
Pasha nanen nuk mund t' bari,
Qi të me ndezet bija zhari!
Do t' a dije e zeza nanë,
Pse ti vetllat shpesh m' i vranë;
Pse c' kah mot, moj, buza s' t' qeshet
E n' argtime zemra s' t' ndeshet. -

- Nuk a' gja, moj nanë s' a' gja;
Por po t' tham, se as kot s' jam vra:
Dicka vlon n' ket cerdhe zanash;
Vlon dashtni, si n'bija nanash!
Nane, dashtnija m' ka molisë,
Prandej kjaj - o tuj qindisë! -

- T'u thafët goja, bi, c' po thue?
A kaq shpejt ti m' je terbue?
Po shikjo, moj bi kercuna,
Se, po bana 'i herë e t' xuna,
Bana e t' pava tuj m' dalë n' derë,
Nuk m' ke pshtim, jo metsha e mjerë! -

- Jam shqyptare e bi shqyptari,
E ato fjalë, nanë, s' mund i bari:
S' ke me m' pa, jo, tuj dalë n' derë,
Si kujton, pse m' ke per nderë;
As, moj nanë, nuk jam harlisë
Vec pse kjaj - o tuj qindisë,
E shka n' zemer m' ka pengue,
Asht gja e dejë, o nanë, per mue. -

Fillon nana tash me u vra:
Dicka nakel së mjerës i asht ba;
Don me cilë të ngriten gojë;
Por dro e mjera mos t' gabojë:

- Fol, moj bi, mos m' len nder grepa,
Mos më mshef gja, moj, se do djepa
I kam luejtë der tash e m' ke
Dhelpen t' vjeter: Ty sot be
T' paca lshue, tash me m' diftue,
Se pse zemra peshë t'asht cue. -

- Nanë, dashtnija m' ka molisë,
Prandej kjaj - o tuj qindisë. -

Bindej nana, gja s'kuptote,
Por, te miren kah i a dote
Muer me t' amel e i tha e mjera:

- Mori bi, moj si prendvera,
Pash njat diell e pash njat hanë,
Pash njat Zot, qi kthiell e vranë,
M' difto sot, c' sokol ke xanë? -

- C' farë sokolit thue, moj nanë?
T' thacë, moj, t' thacë se s' m' a ban ndera,
S' m' a ban shpija, as s' m' a ban dera
Me luejtë mendsh, moj nanë, mas kuej:
S' i kam dhanë, jo, fjalë kurrkuej.
E po t' tham: Se n' t' endun t' motit,
Po t' tham, po, me besë të Zotit,
Ty due fjalët me t' i ndigiue,
As s' kam mend me t' u largue.
Zemren dysh un s' mund e daj:
M' len t' qindisi, m' len të kjaj! -

U ngri nana, lodt i pshtuen;
Para s' bis fort syt i u xuen.

Kaluen dit e kaluen net,
Vajza ma me gojë s' po flet:
Me gojë s' flet edhe na a' smue,
Rat e mjera a' tuj lingue:
Lingon keq n' at shtroje deket
E shpesh paket edhe meket.
Ftyra e sajë porsi flok bore;
Mndash, gjylpanë s' i hjekë prej dore;
Por punon e tuj punue,
Shef pelhuren se a' marue:
I lshon syt mi te me mall
Edhe e puthë e e ven në ball.

Nana vajzen tuj dihatë
Shpesh e ndien e: - Mori e ngratë,
A njimend s'don me m' diftue,
Se pse zemra peshë t' asht cue? -

- Nanë, dashtnija m' ka molisë;
Kjava mjaft-o tuj qindisë!
Kjava mjaft... - Ma desht t'ligjrojë,
Por i u kput ksajë fjala n' gojë.
Si fjalë tjera nuk mund të xori,
Mndash, gjylpanë prap n' dorë i mori;
Por dy duerët, porsi florini,
Mi pelhurë deka i a ngrini.

- Kuku nana kjan me lot,
Se c' me gjet mue t'meren sot!
Se c' e gjet të zezen nanë
Nen ket diell e nen ket hanë! -

Merr pelhuren, qi pat enë
Bija e sajë; kishte pasë kenë
Kuq e zi e m' te qindisë
Gjet dashtnin qi e kisht' molisë.
N' krye t' flamurit kisht' punue,
Per rreth shqypje, m' dorë prarue,
Fjalët e hershme, fjalët e të Parve:
Se Shqypnia asht e Shqyptarve;
E nder skaje fjalët "liri".
Merr nanë-shkreta e pshtiell at bi,
Qi, pa njofët tjeter dashtni,
Ishte shkri vec per Shqypni.

Eni bija, zana malit,
Ju qi kjani n' dekë t' njij djalit,
E, permysë mi ket bujare,
N' te nderoni bin shqyptare;
E tuj puthë e mall e vajë
Njat flamur, qi dora e sajë
Diejti aq bukur me qindisë,
Pse dashtnija e kisht' molisë;
Lidhniu tok: Per herë dashtnija
Per vend t' uej t' u jet stolija;
Pe, po kje qi, si kjo bi,
Rriten vashat në Shqypni,
N' vend do të shkojë-o fjala e t' Parve,
Se Shqypnia asht e Shqyptarve.
Lidhniu tok, si bajshin motit
Ato bijat e Kastriotit,
E broh'ritni n' gzim e n' vajë:
Rrnofte Shqypnija e flam'ri i sajë

Gjuha Shqype

Permbi za qe lshon bylbyli,
gjuha shqipe m'shungullon;
permbi er' qe jep zymbyli,
pa da zemren ma ngushllon.

Nder komb' tjera, nder dhena tjera,
ku e shkoj jeten tash sa mot,
vec per ty m'rreh zemra e mjera
e prej mallit derdhi lot.

Nji kto gjuhe qe jam tue ndie,
jan' te bukra me themel
por prap' kjo, si diell pa hije,
per mue t'tanave iu del.

Ku n'breg t'Cemit rritet trimi
me zbardh, Shqipe, zanin tand,
e ku Drinit a burimi
qe shperndahet kand e kand.

Geg' e tosk', malsi, jallia
jan' nji komb, m'u da, s'duron;
fund e maj' nji a Shqipnia
e nji gjuh' t'gjith' na bashkon.

Qofte mallkue kush qet ngatrrime
nder kta vllazen shoq me shoq,
kush e dan me flak' e shkrime
çka natyra vet' perpoq.

Por me gjuhe kaq t'mocme e mjera
si nj'bij' kjo qe pa prind mbet:
per t'huej t'mbajshin dhenat tjera,
s't'kishte kush per moter t'vet.

E njat tok' qe je tue gzue,
e ke zan' tash sa mij' vjet,
shqiptaria, qe mbet mblue
sot nen dhe, edhe shqip flet.

shum te bukura...

Vaji i Bylbylit

Po shkrihet bora,
Dimni po shkon;
Bylbyl i vorfen,
Pse po gjimon?

Pushoi murlani
Me duhi t’vet;
Bylbyl i vorfen,
e‡ou mos rri shkret.

Gjith; fushet e malet
Blerim e mbeloj;
Livadhi e pema
Gjithkah lulzoj.

Nder pyje e ograja,
N’ma t’mirin vend,
Me rreze dielli
Po e gezon gjith’kend.

E tuj gjimue
Shikon rreth e rreth
Nji prrue qi veret
Rrjedh neper gjeth.

A ecil kafazi,
Bylbyl, flutro;
Nder pyje e ograja,
Bylbyl, shpejto.

Kerkush ma hovin
Atje s’ta pret,
Me zeher haejen
Kerkush s’ta qet.

Kafaz ke qiellin,
Epshin pengim,
E gjith ku t’rreshket
Shkon fluturim.

Neper lamije
Ke me gjet mel,
Per gjith’prendveren
Njajo buk t’del.

E kur t’zite e di
nder prroje pi,
Te njato prroje
Qi ti vete di.

Tash pa frige ecerdhen
E ban ndoj lis;
Nuk je si’i nieri
Qi nuk ka fis

E kur t’vin zhegu,
Kur dielli shkon,
Ti ke me kendue
Si ke zakon.

Rreth e rreth gjindja
Me t’ndie rri;
Prej asi vendit
Dahen me zi.

A ecile kafazi,
Bylbyl, flutro;
Nder pyje e ograja,
Bylbyl, shpejto.

Nder tranfofille,
Nder zamake nga;
Ku qeshet kopshti,
Idhnim mos mba.

Po shkrihet bora,
Dimni po shkon;
Biylbyl i vorfen ,
Pse po gjimon?

PRENDVERA

Jeni lodhe,dallendysha t`shkreta,
Je molis`i ziu bylbyl;
Ah!pushoni n`streh` ku u gjeta,
Pusho n`kopshte te njaj zymyl.

Mbi krahe t`uej prej dhenash tjera
Ju prendveren na pruet ketej;
Shlodhn`ju pra, dallendysha t`mjera,
Rri ,bylbyl, n`lulzim qi kthej.

Se qe`j prrue prei malit ulet
E t`tane fushes ushqim i nep;
E nen bore po shperthejn`lulet
Porsi femie qi zblohen n`djep.

Fllad i let me vape dashtnijet
Puthi pemen gemb per gemb;
U zgjue pema, e qe prej shijet
Buloj mbare neper kopsht t`em.

Ndej`brie votres nieri myket:
Vrapo, bulk, ku puna t`thrret;
Tui vrue fushen kau berlyket,
Lyp`m`u vue per lavre t`vet.

ANDERR

Pezull prei qiellit fluturote e shkreta
E si dielli n`mjesdite rreze shperndake;
Engjell nder cucat o nji cike gjake
Qi vec qielli numron nder valle t`veta.

Arit i kishte floket, e kish si zgjeta
Driten e syve e mollzat rrumbullake,
E buzet e vocrra me te ngjyeme gjake,
Qe kur i pash krejt i mahnitun mbeta.

Mandej si njeri, qe prej gjumit ngrihet,
Mora zemer e e pveta me trimni :
„Engjell a vajze je ti, o bukurija?“

Qeshi goca nji here, si vashe qe dihet,
Uli kryet teposhte e me dashtni
„Moter e nane,tha, m`ke- jam Shqyptarija“