Civilizimi në Islam

Citate nga njerez te njohur per Civilizimin Islam

Dr. A. Zahur

Napolon Bonoparti sic permendet ne Cerfilet Kristiane, 'Bonaparte et Islam,' pedone Ed., Paris, France, 1914, f. 105, 125.

"Mojsiu pati shpallur ekzistencen e Zotit per kombin e tij. Jezu Krishti e beri kete per boten Romake, Muhamedi per te gjithe kontinentin e vjeter..."

"Arabia besonte ne idhujt, kur gjashte shekuj mbas Jezusit, Muhamedi u solli atyre besimin te Zoti i Abrahamit, i Ismailit, i Mojsiut, dhe Jezusit. Arianet dhe disa sekte te tjera e paten prishur pak qetesine e lindjes duke ngritur pyetje mbi natyren e Atit, Birit, dhe Shpirtit te Shenjte. Muhamedi deklaroi se nuk kishte asgje tjeter pervecse nje Zoti i cili nuk kishte babe, nuk kishte djale dhe se triniteti ishte pak a shume nje ide idhujtaresh..."

"Une shpresoj qe nuk do te jete e larget dita kur une te jem ne gjendje te bashkoj te gjithe njerezit e zgjuar dhe te edukuar te te gjitha vendeve dhe te formoj nje rregjim te perbashket i cili do te bazohet ne principet e kuranit, te cilat jane te vetmet te verteta dhe vetem ato mund ta cojne njeriun ne lumturi."

[Shenim: Disa historiane muslimane sugjerojne se Asad bin Al Furat, Komandanti i muslimaneve ne Sicili, eshte nje nga parardhesit e Napolon Bonopartit (1768 - 1821). Pasardhesit e Asadit paten qene njohur me emrin 'Banu Furat'. Nje nga kuneterit e Napoleonit ishte Joacim Murat.]



Ser Xhorxh Bernard Shou ne 'The Genuine Islam' (Islami i Paster) Vol. 1, No. 8, 1936.

"Neqoftese do te kishte ndonje besim qe do te udhehiqte mbi Angline, dhe Evropen brenda nje qind vjeteve te ardhshme, do te ishte islami."

"Une gjithmone e kam pare besimin e Muhamedit me nje vleresim te vecante per shkak te vitalitetit te shkelqyer qe ai ka. Eshte i vetmi besim i cili sipas meje ka ate veti asimiluese ne fazat e ndryshimit te ekzistences, e cila e ben veten te dukshme ne cdo moshe. Une e kam studiuar ate - njeriun e shkelqyer dhe ne opinionin tim jo vetem qe nuk duhet te quhet anti-krisht, por nje Shpetimtar i Humanitetit"

"Une besoj se neqoftese nje njeri si ai do te behej diktatori i botes moderne ai do te kishte sukses ne zgjidhjen e problemeve te saj ne nje menyre e cila do ti sillte asaj ate qe i mungon me teper paqen dhe lumturine: Une kam profetizuar per fene e Muhamedit se ajo do te jete e pranueshme ne Evropen e te nesermes sepse ka filluar te pranohet ne Evropen e sotme."

Bertrand Rasell ne 'Historia e Filozofise Perendimore,' Londer, 1948, f.419

" Perdorimi nga ana jone e frazes 'Koherat e Erreta' per te mbuluar periudhen nga 699 deri me 1,000 eshte shenje e rreferimit tone te gabuar ndaj Evropes Perendimore..."

"Nga India ne Spanje, lulezoi civilizimi brilant islam. Cfare i humbi krishterimit ne kete kohe nuk i humbi dhe civilizimit, perkundrazi..."

"Per ne duket sikur civilizimi Evropiano-Perendimor eshte civilizim, por kjo eshte nje mendjengushtesi."



H.G.Uells

"Mesimet islamike kane lene shume tradita ne barazine dhe marredheniet e kulturuara si dhe sjelljen, dhe frymezojne popujt me fisnikeri dhe tolerance. Keto jane mesime njerezore te shkalles me te larte dhe ne te njejten kohe shume te praktikueshme. Keto mesime sollen ne ekzistence nje shoqeri ne te cilen vrazhdesia, shtypja kolektive dhe padrejtesite ishin ne nje nivel shume me te ulet nga te gjitha shoqerite e tjera njerezore te meparshme....islami eshte i mbushur me xhentilese, respekt, dhe vellazerim."



Dr. Uilliam Draper ne "Historia e Zhvillimit Intelektual te Evropes"

"Gjate periudhes te halifeve njerezit e ditur te kristianeve dhe hebrejve jo vetem qe u vleresuan por edhe u caktuan neper poste me pergjegjesi te madhe, dhe madje u ngjiten edhe neper poste te larta ne qeveri... Ai (halifi Harun Rasheed) kurre nuk e merrte parasysh se nga cili vend ishte nje person i ditur apo se ciles fe i perkiste, por cfare ishte me me rendesi ishte vetem aftesia e tij simbas specialitetit."



Eduard Montet, 'La Propagande Chretienne et ses Adversaries Musulmans,' Paris 1890. (Also in T.W.Arnold ne 'Predikimi i Islamit," Londer 1913.)

" Islami eshte nje besim i cili eshte thellesisht racional ne kuptimin e gjere te fjales i konsideruar etimologjikisht dhe historikisht....mesimet e profetit, kurani pa dyshim qe ka ruajtur vendin e tij si pike themelore, dhe dogma e bashkimit ne Zot eshte permendur atje me madheshti, me pasterti dhe me bindje te thelle, veti keto te cilat eshte shume e veshtire ti gjesh jashte islamit....Nje besim aq preciz, i cveshur nga te gjitha kompleksitetet fetare dhe shume i kapshem per nje botkuptim ordiner pritet qe te permbaje dhe me te vertete permban nje fuqi te mrekullueshme per te fituar rrugen e tij ne ndergjegjen e njerezve."


Tomas Karlil ne 'Heroes, Hero Worship, and the Heroic in History,' Lecture 2, Friday, 8th May 1849.

" Meqe nuk ka rrezik qe ndonje nga ne te behet muhamedan (musliman), une do te them gjithcka te mire per te e cila me te vertete qendron...

"Kur Pococke beri kerkime per Grotiusin, ku ishte prova per historine e pellumbit, te stervitur per te marre bizelet nga veshi i Muhamedit, dhe ti kalonte atij mesazhet e nje engjelli? Grotiusi u pergjigj qe nuk kishte prove per nje gje te tille!...

" Nje numer me i madh i krijesave te Zotit beson ne fjalen e Muhamedit ne ditet tona se ne cdo kohe tjeter me te perparshme. A mund te supozojme ne se ai ishte nje pjese e keqe e shpirtezimit, ky njeri qe gjithe keto krijesa e kane pasur si shembull gjate gjithe jetes se tyre nga lindja deri ne vdekje?...

"Nje njeri i varfer, punetor i madh; pa marre parasysh mundimet e njerezve te tjere vulgare. Sidoqofte do te thoja jo njeri i keq; Kishte dicka me te mire tek ai se cdo njeri tjeter,--sepse po te ishte ndryshe ata burra te eger arabe, qe luftuan dhe u perpoqen 23 vjet nen komanden e tij, gjithmone ne kontakt me te, nuk do ta kishin respektuar ne menyre te tille! Ata ishin njerez te eger qe ndizeshin shpejt dhe futeshin ne sherr, ne te gjitha gjitha llojet e sinqeritetit; pa pasur vlere dhe burreri, asnje njeri nuk do te mundte ti komandonte ata. Ata e thirren ate profet do te thoni ju? Pse qendroi ai atje balle per balle me ata; i hapur, pa u fshehur mbrapa ndonje misteri; arnonte mantelin e tij, rregullonte kepucet e tij; luftonte, keshillonte, jepte urdhera ne mesin e tyre: ata duhet ta kene pare se cfare burri ishte, le te vleresohet ai me epitetin qe ju deshironi! Asnje perandor me salltanetet e tij nuk mund te kishte ate pushtet mbi njerezit sic e kishte ky njeri brenda nje rrobe te qepur nga duart e tij. Gjate 23 vjeteve te kesaj prove te madhe. Per mua ai ishte nje hero i vertet ne vetvete...

"Keta arabe, Muhamedi, dhe ai shekull,- a nuk eshte kjo njesoj me ate shkendijen qe bie, nje shkendije drite ne nje bote qe ishte si fuci baruti, flakeroi gjithe boten nga Delhi deri ne Granada! Une mendoj, se ai njeri i madh ishte nje drite nga qiejt; njerezit e tjere e priten ate si benzine, dhe po ata u kthyen ne flake...."



Simon Oklei ne 'Historia e Saraceneve'.

" Nje turme njerezish te eger, te pa pare dhe te izoluar... u kthyen papritmas ne nje force te madhe arabe, e cila arriti nje sere fitoresh te papara ne historine e kombeve, vetem ne nje kohe te shkurter prej 90 vjetesh pushteti i saraceneve arriti nje toke edhe me te gjere se c'kishte pasur Roma ne vitet 800."



Filip Hitti ne 'Histori e Shkurter e Arabeve.'

" Gjate gjithe pjeses se pare te mesjetes, asnje popull tjeter nuk dha kontribut me te rendesishem se arabet per progresin e botes njerezore, neqofte se nenkuptojme me kete te gjithe ata gjuha e te cileve ishte arabishtja, dhe jo thjesht ata qe jetonin ne Gadishullin Arabik. Per shekuj me rradhe, arabishtja ishte gjuha e mesimit, kultures dhe progresit intelektual per te gjithe boten e civilizuar me perjashtim te Lindjes se Larget. Nga shekulli i 9-te deri ne shekullin e 12-te pati me teper vepra filozofike, mjekesore, historike, religjoze, astronomike dhe gjeografike te shkruara ne arabisht se ne cdo gjuhe tjeter."

Carra de Vaux ne 'Filozofet e Islamit,' Paris , 1921.

" Me se fundi si mund te harroje nje njeri se ne te njejten kohe Perandoria Mogule e Indise (1526 - 1857 e.r) ishte duke i dhene botes Taxh Mahalin (i cili u kompletua me 1648 e.r) bukuria arkitekturale e se ciles nuk eshte kaluar asnjehere, dhe 'Akbar Nameh' te Abul Fazl: " nje pune te mbushur plot me ide jetesore dhe dije ku cdo aspekt i jetes studiohet dhe klasifikohet, dhe ku te bie ne sy progresi, eshte nje dokument per te cilin civilizimi oriental duhet te jete krenar. Ata njerez, gjenialiteti i te cileve gjen shprehje ne kete liber ishin shume te avancuar per kohen ne artin e qeverisjes, dhe mbase ata ishin te perparuar edhe ne spekullimet e tyre per filozofine religjioze. Ata poete, ata filozofe diten se si te jetonin ne nje bote materiale. Ata vezhgonin, klasifikonin, llogaritnin dhe eksperimentonin. Te gjitha idete e tyre provoheshin perballe fakteve. Ata i shprehin ato me elokuence por ne te njejten kohe japin edhe statistikat."... idete e tolerances, drejtesise dhe humanitetit i cili mbizoteroi gjate kohes se Akbarit."



Marcel Clerget ne ' La Turquie, Passe et Present,' Paris, 1938

"Shume prova te nje niveli te larte kulturor te Perandorise Osmane gjate kohes se Suleimanit te Madh mund te gjenden ne zhvillimin e shkences dhe ligjit; ne lulezimin e puneve letrare ne arabisht, persisht dhe turqisht; ne monumentet e sotme te Stambollit, Burses, dhe Edirnese; ne zhvillimin e madh te industrive luksoze; ne jeten madheshtore te oborrit mbreteror dhe qeveritareve te larte, dhe po ashtu tek toleranca fetare. Te gjitha influencat - vecanerisht turke, bizantine dhe italiane perzihen se bashku dhe ndihmojne ne berjen e kesaj epoke nje nga me te ndriturat per ottomanet."



Tomas Arnold ne 'Thirrja ne Islam'

"Ne asnjehere nuk kemi degjuar per ndonje perpjekje per te detyruar jo-muslimanet per te pranuar islamin apo per ndonje persekutim te organizuar qe ka per qellim zhdukjen e krishterizmit. Neqofte se halifet do te kishin zgjedhur nje nga keto plane, ata do ta kishin fshire krishterizmin nga faqja e dheut po aq lehte sac u be me islamin gjate kohes se Ferdinandit dhe Isabeles ne Spanje; me te njejten metode qe ndoqi Luisi XIV per ta bere protestanizmin nje besim ndjekesit e te cilit denoheshin me vdekje; apo me te njejten lehtesi qe u mbajten hebrejte larg Britanise per me teper se 350 vjet."


Majkelli i Madh sic permended ne ' Michael the Elder, Chronique de Michael Syrien, Patriarche Jacobite d'Antioche,' J.B. Chabot, Editor, Vol.II, Paris, 1901.

" Kjo eshte arsyeja perse Zoti i hakmarrjes, i cili eshte i vetemi fuqiplote, dhe ndryshon perandorite e te vdekeshme ashtu sic deshiron, duke ua dhene ato kujdo qe ai do, dhe duke na shpetuar nga kriminaliteti i romakeve te cilet gjate gjithe dominimit te tyre, egersisht ndikuan ne kishat dhe manastiret tona dhe na denuan pa meshire, solli nga jugu djemte e Ishmaelit, te na shpetojne nga duart e romakeve. Po edhe neqoftese ne kemi patur ndonje humbje, sepse kishat katolike qe ua paten marre nga ne dhe iu paten dhene kalkedonianeve, mbeten nen posedimin e tyre; sepse kur cdo qytet qe iu dorezua arabeve, ata u lejuan qe te kishin denominimet e kishave te cilat ishin ne ate zone ( dhe ne ate kohe kishat e medha te Emesses dhe Harran u paten marre nga ne); sidoqofte ishte nje shpetim i madh per ne qe shpetuam nga kriminaliteti i romaneve, egersia e tyre, urrejtja e tyre kunder nesh, dhe ta gjejme veten tone ne mes njerezish. (Maijkelli i Madh, Patriarku jakobite i Antiokut e shkroi kete tekst ne pjesen e dyte te shekullit te 12-te , mbas pese shekujsh te regjimit musliman ne ate zone.



James Addison ne 'The Christian Approach to the Moslem,' p.35.

" Megjithe rritjen e antagonizmave, udheheqesit Muslimane shume rralle i bene kristianet te vuanin per kryqezatat. Kur saracenet me se fundi vune nen kontroll te plote Palestinen, kristianeve iu dha statusi i tyre i meparshem si dhimmis. Po ashtu edhe Kisha Koptike, kishte shume pak shkak per tu ankuar nen qeverine e forte te Salaudinit, si dhe gjate kohes se sulltaneve mamluke me te hershem, sepse ata paten nje drejtesi gjykimi qe asnjehere nuk e kishin njohur me parpara. I vetmi efekt i kryqezatave mbi krishteret egjiptiane ishte qe ti ndalonte ata per disa kohe te benin pelegrinazhin e tyre ne Jerusalem, sepse per aq kohe sa franket ishin ne krye heretiket u ndaluan te afroheshin ne vendet e shenjta. Kjo zgjati deri ne kohen kur muslimanet fituan dhe kristianet rimoren te drejtat e tyre te plota si kristiane."



Muhamed Marmaduke Piktall ne leksionin e tij te vitit 1927 mbi 'Tolerancen ne Islam,' Madras India.

" Ne syte e historise, toleranca fetare eshte shembulli me i larte i kultures se nje populli... Po ashtu vendet perendimore u bene me tolerante vetem kur ata u shkeputen nga ligjet e tyre fetare, dhe po ashtu kur muslimanet u shkeputen nga ligjet e tyre fetare niveli i tolerances se tyre ra dhe po ashtu edhe kultura. Para ardhjes se islamit toleranca asnjehere nuk ishte predikuar si nje pjese themelore e besimit fetar...

"Ne qofte se Evropa do te dinte per islamin, aq sa diten muslimanet per kristianizmin, atehere kryqezatat e cmendura aventurioze dhe fanatike nuk do te kishin ndodhur, sepse ato u shkaktuan plotesisht nga nje keqkuptim i madh...

"Manastire te shumta, me nje pasuri te perbere nga thesare vlera e te cilave llogaritet ne jo me pak se nje qind milion sterlina, paten fatin e madh te gezonin privilegjet e profetit te shenjte (Muhamed) per murgjerit e Sinait dhe ishin shume te respektuar nga ana e muslimaneve. Sektet e ndryshme te kristianeve perfaqesoheshin ne keshillin e perandorise nga patriarket e tyre, ne keshillat lokale nga peshkopet, ne keshillat e fshatrave nga prifterinjte e tyre, dhe fjala e tyre per probleme themelore te shoqerise merrej ne konsiderate pa u diskutuar fare...

"Toleranca brenda islamit ishte, dhe eshte, dicka pa ndonje dicka tjeter te ngjashme me te ne gjithe historine; klasa, raca dhe ngjyra per here te pare nuk ishin problem dhe kufij te pakalueshem per njerezit."



Ser Xhon Bagot Glub

"Periudha e halifit Al- Ma'mun mund te konsiderohet si 'koha e arte' e shkences dhe dijes. Ai gjate gjithe kohes kishte qene shume i terhequr nga librat dhe perpjekjeve per te mesuar. Mendja e tij e shkelqyer ishte e interesuar ne cdo lloj aktiviteti intelektual. Jo vetem poezia por edhe filozofia, teologjia, astronomia, mjekesia dhe ligji kishin vendin e tyre gjate kohes se tij te lire."

"Qe nga koha e Mamunit shkollat mjekesore te Bagdadit kane qene teper aktive. Spitali i pare i lire publik u hap ne Baghdad gjate halifatit te Harun-er-Rashidit. Me zhvillimin e sistemit, fizikante dhe kirurge u caktuan qe te jepnin mesim nxenesve te mjekesise, si dhe te leshonin diploma per ata te cilet konsideroheshin te afte per te praktikuar zanatin. Spitali i pare ne Egjipt u hap me 872 e.r. dhe me pas spitalet publike lulezuan neper te gjithe perandorine nga Spanja dhe Magribi (Marok, Algjeri, etj) deri ne Persi."



Mbi Holokaustin e Bagdadit (1258 e.r)

"Qyteti u sulmua vazhdimisht, u shkaterrua dhe u dogj. Tete qind mije persona mendohet te jene vrare ne ate kohe. Halifin Mustasim e futen ne nje thes, i qepen gryken dhe u shkel per vdekje nen thundrat e kuajve mongole.

"Per pese qind vjet, Bagdadi pati qene nje qytet i pallateve, xhamive, bibliotekave dhe shkollave. Universitetet dhe spitalet e tij ishin me modernet per boten e asaj kohe. Asgje nuk mbeti me pervecse kodra rere dhe nje ere e keqe e mishit te prishur njerezor."

Citate nga Historiane te famshem te Shkences


Shkrimtaret perendimore shpesh here perdorin fjalet arabe ose muhamedane per te pershkruar muslimanet dhe fjalen ‘civilizimi arab’ per te pershrkuar ‘Civilizimin Islam’. Ne disa raste te tjera, fjalet Saracenis dhe maure perdoren gjithashtu per muslimanet ( arabe dhe jo-arabe) nga pjese te ndryshme te Evropes, Afrikes, Arabise dhe Azise. Sipas nje tradite te Profetit Muhamed (s) cdokush gjuha e pare e te cilit ishte arabishtja ishte nje arab pa marre parasysh origjinen e tij etnike, vendlindjen, dhe nenshtetesine. Arabishtja ishte mjeti i komunikimit ne te gjithe boten muslimane deri para disa shekujsh. Gjate 800 – 1500 e.r. te gjitha veprat shkencore shkruheshin ne arabisht. Ishte vetem pas kolonizimit te tokave muslimane qe kjo praktike u be shume me pak predominuese dhe ne shume raste edhe u eliminua fare.



Xhorxh Sarton rreth shkencetareve muslimane ne librin “Hyrje ne Historine e Shkences”

“Do te jete e mjaftueshme ketu te permendim disa emra te famshem: Xhabir ibn Haijan, el-Kindi, el-Khuarizmi, el-Razi, el-Fargani, Thabit ibn Kurra, el-Batani, Hunejn ibn Ishak, el-Farabi, Ibrahim ibn Sinan, el-Mesudi, el-Tabari, Ebul Uafa, ‘Ali ibn Abas, Abul Kasim, Ibn el-Xhezar, el-Biruni, Ibn Sina, Ibn Junus, El-Kashi, Ibn el-Haitham, ‘Ali Ibn ‘Isa el-Gazali, el-Zarkab, Omar Kajami. Nje liste madheshtore emrash e cila nuk do te ishte shume e veshtire te shtohej. Ne qofte se ndokush ju thote juve qe kohet e Mesjetes ishin te varfera shkencerisht, mjafton t’i citoni keto emra atij, emra te cilet lulezuan brenda nje kohe te shkurter, 750 deri ne 1100 e.r.



Xhon Uilljam Draper ne “Zhvillimi Intelektual ne Evrope”

“Duhet te tregoj me keqardhje menyren sistematike me te cilen letersia evropiane ka vazhduar te nxjerre jashte veshtrimit detyrimet tona ndaj muhamedaneve. Sigurisht qe keto detyrime nuk mund te fshihen me. Padrejtesia e gjetur ne zemerimin fetar dhe ne mendjemadhesine nacionaliste nuk mund te vazhdoje perjetesisht. Arabet kane lene pershtypjet e tyre intelektuale mbi Evropen. Ata i kane shkruar ato ne qiell dhe cdokush qe lexon emrat e yjeve mund t’i lexoje ato.

Robert Brifolt ne “Formimi i Njerezimit”

“Ishte nen ndikimin e arabeve dhe ringjalljes se kultures prej maureve dhe jo ne shekullin e 15-te, qe nje ringjallje e vertete ndodhi. Spanja dhe jo Italia ishte djepi i rilindjes se Evropes, e cila pas zhytjes se vazhdueshme poshte e me poshte ne barbarizem, kishte arritur thellesite me te erreta te injorances dhe degjenerimit ne kohen kur qytetet e botes Sarakenike, Bagdati, Kajro, Kordova, dhe Toledo, ishin qendrat e civilizimit dhe veprimtarive intelektuale. Qe nga kohet kur ndikimi i kultures se tyre filloi te ndihet, filloi edhe tronditja e jetes se re.

“Ishte nen paraardhesit e tyre ne Shkollen e Oksfordit (trashegimtare te muslimaneve te Spanjes) qe Roxher Bejkon mesoi gjuhen arabe dhe shkencat arabe. As Roxher Bejkon dhe as adashe te mevonshem nuk mund te lavderoheshin si ata qe prezantuan metodat eksperimentale. Roxher Bejkon nuk ishte asgje me teper se sa nje nga apostujt e shkences dhe metodes muslimane ndaj Evropes kristiane; dhe ai asnjehere nuk deklaroi qe njohja e arabishtes dhe shkencave arabe ishte per beshkekohesit e tij rruga e vetme drejt shkences se vertete. Diskutime rreth asaj se kush ishte inisiatori i metodave eksperimentale jane pjese e keqinterpretimeve te medha te origjines se civilizimit evropian. Metoda eksperimentale e arabeve ishte qe nga kohet e Bejkonit gjeresisht te perhapura dhe te kultivuara me shume zell neper te gjithe Evropen.

“Shkenca eshte kontributi me i rendesishem i civilizimit arab ndaj botes moderne; por frytet e saj u mblodhen me vone. Vetem shume kohe me vone pasi kultura maure ishte zhytur ne erresire, gjigandi i cili i kishte dhene jete kesaj kulture filloi te ngrihej. Nuk ishte vetem shkenca ajo qe i risolli jeten Evropes. Shume influencime te tjera prej Civilizimit Islam i komunikuan shkendijat e tyre te para jetes se Evropes.

“Megjithese nuk ka asnje aspekt ne zhvillimin evropian ne te cilin ndikimi i kultures islamike te mos jete i pranishem, ne asnje vend tjeter nuk eshte kaq e qarte se sa ne gjenezen e asaj fuqie e cila perben forcen e dallueshme te botes moderne dhe forcen e fitores se saj, shkencat natyrore dhe shpirti shkencor.

“Borxhi i shkences tone ndaj asaj te arabeve nuk konsiston ne zbulimet e medha dhe teorive revolucionare. Shkenca i detyrohet shume me teper kultures arabe, i detyrohet vete ekzistences se saj. Astronomia dhe matematika e grekeve ishin nje import i huaj qe asnjehere nuk u aklimatizuan ne kulturen greke. Greket sistematizuan, gjeneralizuan, dhe teorizuan, por rruget e vrojtimeve, mbledhja e diturive pozitive, obzervimet e perzgjatura dhe te detajuara dhe kerkimet shkencore ishin te gjitha se bashku te panjohura per temperamentin grek. Vetem ne Aleksandrine Helenike mund te gjendej ndonje afrim i veprave shkencore i bere ne boten e lashte dhe klasike. Ajo qe ne quajme shkence lindi ne Evrope si nje rezultat i nje shpirti te ri kerkimor, metodave te reja eksperimentale, obzervimeve, matjeve, zhvillimit te matematikes, ne nje forme te panjohur nga greket. Ky shpirt dhe keto metoda u prezantuan ne boten evropiane nga arabet.

“Ka shume mundesi qe pa arabet, civilizimi modern evropian nuk do te kishte lindur ndonjehere; eshte abolutisht e vertete qe pa ata, ky civilizim nuk do te kishte marre keto karakteristika te cilat i dhane mundesine te kalonte te gjitha fazat e meparshme te evolucionit.”

Arnold dhe Guillaume ne “Trashegimia e Islamit” mbi Shkencen dhe Mjekesine Islame

“Duke pare mbrapa ne mund te themi se shkenca dhe mjekesia islame pasqyruan driten e diellit helenik, kur dita e tij kishte mbaruar, dhe ato ndricuan si nje hene, duke i dhene drite nates me te erret te Evropes Mesjetare; disa yje te shndritshme i dhane driten e tyre dhe kjo hene dhe keto yje u veniten nen lindjen e nje dite te re – Rilindjes. Meqenese ato kishin pjesen e tyre ne drejtimin dhe prezantimin e kesaj levizjeje te madhe, mund te thuhet qe ata jane akoma me ne.”

Xhorxh Sarton ne “Hyrje ne Historine e Shkences”

Gjate sundimit te halifit El-Mamun (813 – 33 e.r.) menyra e re e te mesuarit arriti kulmin e saj. Monarket krijuan ne Bagdat nje shkolle te rregullt per perkthime. Kjo shkolle ishte pajisur me nje biblioteke, dhe nje nga perkthyesit atje ishte Hunejn ibn Ishak (809-77), nje filozof dhe fizikant me fame te madhe. Nga nje biografi e shkurter e tij e botuar kohet e fundit mesojme qe ai perktheu te gjithe vellimet e veprave Galenike.

“Pervec perkthimit te veprave greke, perkthyesit bene manuale njeri nga te cilet eshte tipik i periudhes se mesimeve arabe. Keto jane ripermbledhje te te gjithe mjekesise, te cilat diskutojne semundjet e trupit, duke filluar sistematikisht me koken dhe duke vazhduar deri poshte tek kembet.

“Ideali musliman nuk ishte bukuria e jashtme, por Zoti ne Begatine e Tij; qe do te thote Zoti me te gjitha shpalljet e Tij, yjet dhe qiejt, token dhe gjithe natyren. Keshtu qe ideali musliman ishte i pafund. Por duke u marre me pafundshmerine ashtu sic perceptohet nga muslimanet, ne nuk mund te kufizojme veten tone vetem me hapesiren, por duhet te konsiderojme edhe kohen.

“Hapi i pare matematikor qe nga konceptimi grek i nje universi statik deri tek konceptimi islam i nje universi dinamik u ndermor nga el-KKhuarizmi (780-850), themeluesi i algjebres moderne. Ai zhvilloi karakterin e paster te numrave si madhesite e kufizuara duke demonstruar mundesite e tyre si elemente te manipulimeve dhe hetimeve te infinite te pronave dhe lidhjeve.

“Ne matematiken greke, numrat mund te zgjeroheshin vetem me ane te proceseve laboratorike te shtimit dhe shumezimit. Simbolet algjebrike te numrave te el-Khuarizmit permbajne mundesite e infinitit. Keshtu qe ne mund te themi qe avancimi nga aritmetika tek algjebra eshte nje hap nga te qenurit tek te berit nga universi grek tek universi i gjalle i Islamit. Rendesia e algjebres se Khuarizmit u njoh nga Perendimi ne shekullin e 12te – kur Zherardi i Kremones perktheu tezat e tij ne latinisht. Deri ne shekullin e 16te ky version u perdor ne universitet evropiane si libri matematikor kryesor. Por influenca e Khuarizmit arriti shume me larg se sa universitetet. Kete influence e gjejme ne veprat matematikore te Leonardo Fibinacit si ajo e Pizes, Mjeshtri Jakob i Firences, deri tek Leonardo da Vinci.

“Nepermjet hetimeve te tyre mjekesore ata jo vetem zgjeruan horizontin e mjekesise, por zmadhuan edhe konceptet humanitare ne pergjithesi. Keshtu qe nuk ka mundesi qe kerkimet e tyre mund ti conin ata ne perfundime qe ishin te paarritshme nga mjeshterit greke. Ne qofte se shihet si simbolike qe arritjet me spektakolare te gjysmes se shekullit te 20te si ndarja e atomit dhe bomba atomike, gjithashtu nuk do te dukej e e rastit qe perpjekjet e muslimaneve te hershem ne mjekesi mund te conin ne nje zbulim qe ishte pothuajse po aq revolucionar dhe me i vlefshem.

“Nje filozofi e perqendrimit rreth vetvetes, qofte edhe e maskuar ne cdo lloj menyre, do te ishte e pakuptimshme dhe e qortueshme per mendjen e muslimaneve. Kjo mendje ishte e paafte te shihte njeriun, si ne shendet ashtu edhe ne semundje si te vecuar prej Zotit, prej te afermve, dhe prej botes perreth tij. Ishte ndoshta e paevitueshme qe muslimanet te zbulonin qe semundja nuk ka nevoje te lindi brenda pacientit por mund te merret nga jashte, me fjale te tjera, ata duhet te kene qene te paret qe kane vendosur qarte ekzistencen e semundjeve ngjitese.

“Nje nga perfaqesuesit me te famshem te universalitetit musliman dhe nje figure e shquar ne mesimet islame ishte Ibn Sina, i njohur ne Perendim me emrin Avicena (981-1037). Per 1,000 vjet ai ka ruajtur famen e tij origjinale si nje nga mendimtaret dhe dijetaret me te medhenj ne histori. Vepra e tij mjekesore me e rendesishme eshte Kanuni dhe nje permbledhje rreth ilaceve te zemres. Vepra e pare eshte nje enciklopedi e pafundme e mjekesise. Permban disa nga mendimet me te ndritura qe i perkasin dallimit te mediastinitisit nga pneumonia; natyra ngjitese e fthisis; perhapjes se semundjeve me ane te ujit dhe tokes; pershkrime te kujdesshme rreth semundjeve te lekures, semundjeve seksuale dhe shqetesimeve nervore.

“Kemi arsye te besojme qe kur gjate kryqezatave Evropa filloi te ngrinte spitalet e saj te para, ata ishin frumezuar nga arabet e Lindjes se Aferme. Spitali i pare ne Paris u themelua nga Luigji IV pas kthimit te tij nga kryqezata e vitit 1254-1260.

“Ne veprat e tij (Xhabir, Geber) gjejme disa veshtrime rreth metodave te kerkimeve kimike, nje teori rreth formimit gjeologjik te metaleve (gjashte metalet ndryshojne per arsye te permasave te ndryshme te sulfurit dhe merkurit qe permbajne); pergatitjes te substancave te ndryshme.

Veprat e Ibn Hajthamit zbulojne zhvillimet e tij ne aftesine e eksperimenteve. Tabelat e tij te kendeve te pjerresise dhe perthyerjes se drites duke kaluar nga nje mjet tek nje tjeter tregojne se sa afer i ishte afruar ai zbulimit te ligjit te qendrueshmerise se raportit te sinusit, qe me vone iu atribua Snelit. Ai llogariti saktesisht per muzgun si pasoje e perthyerjes atmosferike, duke vleresuar renien e trysnise atmosferike te diellit te ishte 19 grade poshte horizontit, tek fillimi i ketij fenomeni mengjeseve ose tek perfundimi i tij mbremjeve.

“Nje pjese e madhe e njohurive shkencore dhe atyre historike ndodhen ne volumin e 30-te, Fushat e Arta dhe Minierat e Gureve te Cmuar prej nje nga historianet me te shquar, El-Masidut. Nje veper gjeografike me e sakte eshte fjalori “Muxham el-Buldan’ nga El-Hamami (1179- 1229). Kjo eshte nje enciklopedi e vertete, qe duke shkuar pertej kufijve te gjeografise perfshin edhe shume dituri shkencore.

“Ata studiuan, mblodhen dhe pershkruan bime qe mund te kishin disa qellime te dobishme, si ne agrikulture ashtu edhe ne mjekesi. Keto prirje te shkelqyera, te pabarazuara ne kristianizem, u vazhduan gjate gjysmes se pare te shekullit te 13-te nga nje grup prej kater botanistesh. Njeri prej ketyre Ibn el-Baitar perpiloi vepren me te pershkruar arabe rreth ketij subjekti (Botanikes), ne fakt me e rendesishmja per te gjithe periudhen qe nga Dioskoridet deri ne shekullin e 16-te. Ishte nje enciklopedi e vertete rreth ketij subjekti, qe perfshinte te gjithe eksperiencen Greke dhe ate Arabe.”

“Abd el-Malik ibn Kuraib (el-Asmai; 739-831) ishte nje arab i devotshem i cili shkruajti disa libra te vlefshem rreth anatomise se njerezve. El-Xhaualiki i cili lulezoi ne gjysmen e pare te shekullit te 12-te dhe Abd el-Mumin i cili lulezoi ne gjysmen e dyte te shekullit te 13-te ne Egjypt, shkruajten traktate rreth kuajve. Zoologu me i madh midis arabeve ishte el-Damiri (1405) i Egjiptit libri i te cilit rreth jetes se kafsheve “Hajat el-Hajuan” eshte perkthyer ne anglisht nga A.S.G.Xhajakar (Londer 1906, 1908).

“Pesha e autoritetit te respektuar, per shembull ajo e Ptolemeut, rralle i frikesoi ata. Ata ishin gjithmone te etur per te provuar nje teori, dhe ata asnjehere nuk u lodhen se eksperimentuari. Megjithese te motivuar dhe pershkruar nga shpirti i fese se tyre, ata asnjehere nuk do te lejonin nje dogme sic interpretohej nga ortodokset t’u nderpriste rrugen e tyre te kerkimeve shkencore.

De Laci O’Liri ne “Mendimi Arab ne Histori”

“Materiali grek i mare prej Arabeve nuk i’u kalua thjesht te tjereve qe erdhen pas tyre. Ky material ka nje jete te vertete dhe nje zhvillim ne rrethinat arabe. Ne astronomi dhe matematike, veprat e shkencetareve greke dhe atyre indiane u perpiluan dhe keshtu ndodhi nje perparim i madh. Arabet jo vetem qe zgjeroj ate cfare kishin mare nga greket por kerkuan dhe korrigjuan edhe regjistrime te vjetra.”



Karra ce Voks ne “Trashegimia e Islamit”

“Aritmetika dhe algjebra gjithashtu lulezuan pergjate astronomise. Kjo ishte periudha e el-Khuarizmit emri i te cilit, i kurruptuar nga shkrimtaret latine te perendimit, na japin neve termin Algorizem (disa here i shkruar Algoridhm).”



Silberbergu ne “Zeitschrift Fuer Assyriologie” Strasburg

“Megjithate eshte habitshme qe e gjithe letersia antike botanike na jep neve vetem dy paralele te librave tane (ate te ad-Dinauari, vdiq ne 895 e.r.). Si ka mundesi qe muslimanet, gjate nje periudhe kaq te hershme te jetes letrare, te arrinin nivelin e njerezve kaq gjeniale sic ishin Helenet, madje edhe t’a kalonin ate. (Ad-Dinari ka shkruajtur “Botanika Enciklopedike” ne gjashte volume te trasha. Eshte shkruar perpara se te perkthehej ndonje veper greke ne arabisht.”



F.G.Alfalo ne “Ribashkimi i Gjysmehenezes”

“Veprat e Khuarizmit ne artmetike dhe algjeber u perkthyen ne latinisht me emrin Algoridhem (i cili duhej te ishte Algorizem). Emri i tij eshte origjina e emrit Logarithem.

Zhozef Hell ne “Civilizimi Arab”

“Ne fushen e trigonometrise, teoria e Sinusit, Kosinusit dhe tangeteve eshte e lene trashegim brez pas brezi tek Arabet. Epokat e shndritshme te Peurbashit, te Regiomontanusit, te Kopernikut, nuk mund te permenden pa na sjelle ndermend punen pergatitese dhe fundamentale te matematicieneve arabe.”

“Adoptimi i shenjes se zeros ishte nje shkalle e rendesise se larte, qe te udhehiqte tek e ashtuquajtura aritmetika e pozicioneve. Me ndihmen e sistemit arab te numrave, metodat elementare te llogaritjes u perfeksionuan; doktrinat e pronave, dhe lidhjes midis te barabartes dhe jo te barabartes dhe numrave primare, katroreve dhe kubave, u zhvilluan; algjebra u pasurua prej zgjidhjes te grades se trete dhe asaj te katert, me ndihmen e gjeometrise dhe keshtu me radhe. Rreth vitit 820 e.r matematicieni al-Khuarizmi shkruajti nje liber rreth Algjebres, dhe trajtimit te saj elementar- e perkthyer ne latinisht- u perdor nga dijetaret Perendimore deri ne shekullin e 16-te.”



Orientalisti Francez Dr. Gustav Lebon

“Duhet te sjellim ndermend qe asnje shkence, as ajo e kimise as ndonje shkence tjeter, nuk eshte zbuluar papritmas. Arabet kishin vendosur 1,000 vjet me pare laboratoret e tyre ne te cilat ata kryenin eksperimentet dhe publikonin zbulimet e tyre pa te cilat Lavoisier (te cilit i jepet merita si themelesi i kimise) nuk do kishte qene i afte te prodhonte asgje ne kete fushe. Mund te thuhet pa patur frike per ndonje kontradikte se duke i patur borxh kerkimeve dhe eksperimenteve te shkencetareve muslimane, kimia moderne erdhi ne ekzistence dhe prodhoi rezultate te medha ne formen e zbulimeve te medha, elektricitetin, telegrafin, telefonin, radion, fotografie, kinematografine dhe keshtu me radhe.”

Disa prej dijetarëve – shkencëtarëve më të shquar Islam,që kanë kontribuar në mënyrë të jashtëzakonshme edhe në nivele botërore janë :
Jabir Ibn Haiyan - Kimi

Musa al-Khawarizmi – Matematike,Astronomi,Gjeografi

Yaqub Ibn Ishaq al-Kindi(Alkindus,800-873)
– Filozofi,Fizike,Optike,Medicine,Matematike,Metalur gji

Thabit Ibn Qurra – Astronomi,Mekanike,Gjeometri,Anatomi

Ali Ibn Rabban al-Tabari
- Medicine,Matematike, Bukurshkrim,Literature

Al-Farghani - Astronomi,Ndërtimtari

Za********************ya al-Razi – Medicine,Oftalmologji,Kimi,Astronomi

Abu Abdullah al-Battani – Astronomi,Matematike,Trigonometri

Abu al-Nasr al-Farabi (Al-Pharabius,870-950)
– Sociologji,Logjike,Filozofi,Shkenca Politike,Muzike

Abul Hasan Ali al-Masu'di - Gjeometri,Histori

Abu al-Qasim al-Zahrawi(Albucasis,936-1013)
– Kirurgji,Medicine

Muhammad al-Buzjani
– Matematike,Astronomi,Gjeometri,Trigonometri

Hasan Ibn al-Haitham (Alhazen, 965-1040)
- Fizike,Optike,Matematike

Abu al-Hasan al-Mawardi
– Shkenca Politike,Sociologji,Jurisprudence,Etike

Abu Raihan al-Biruni(973 – 1048) – Astronomi,Matematike

Ibn Sina (Avicenna,980-1037)
- Medicine,Filozofi,Matematike,Astronomi

Omar al-Khayyam - Matematike,Poezi

Abu Hamid al-Ghazali(Algazel)
– Sociologji,Teologji,Filozofi

Al-Idrisi (Dreses,1099-1166) – Gjeografi

Ibn Rushd (Averroes,1128-1198)
- Filozofi,Drejtësi,Medicine,Astronomi,Teologji

Ibn al-Baitar – Farmaci,Botanike

Jalal al-Din Rumi(1207-1273) – Sociologji

Ibn al-Nafis - Anatomi

Ibn Khaldun(1332-1395)
– Sociologji,Filozofi e Historisë,Shkenca Politike

Hasan Ibn al-Haitham (Alhazen, 965-1040)
- Fizike,Optike,Matematike

Vepra më e njohur e tij është Kitab al-Manazir(Libri i Optikës)

Ibn Khaldun(1332-1395)
– Sociologji,Filozofi e Historisë,Shkenca Politike

Emri i tij është Abd al-Rahman Ibn Mohammad, por më shumë është i njohur si Ibn Khaldun.

Një prej veprave më të shquara nga Ibn Khaldun është vepra monumentale: ”Muqaddimah”.
Këtë vepër do të mund ta gjeni të përkthyer në tri vëllime nga Franz Rosenthal, të titulluar :

Ibn Khaldun (Franz Rosenthal, trans.)
”The Muqaddimah: An Introduction to History”
Princeton, NJ: Princeton University Press, 1969.

Jalal al-Din Rumi(1207-1273)
– Sociologji

Mowlânâ Khwodâvandgâr Jalâl al-Din Mohammad b. Mohammad al-Balkhi al-Rumi

Për ta kuptuar Rumin ,ne duhet të kuptojmë diçka nga besimi-feja e Rumit si Musliman.
Rumi njohuritë e tija i kishte nxënë nga Feja Islame dhe veprimtaria e mistikëve sunni si : Sana'i,'Attar dhe nga babai i tij Bahâ al-Din Valad.Devotshmëria personale ndaj Zotit,nëpër vende dhe kohë të ndryshme është quajtur : zahed(asketik), dervish(fakir,fukara),salek,'aref(gnostik),dhe sufi.Fjala Sufi është sqaruar në mënyra të ndryshme: nga fjala greke 'sophia'(mençuri,urtësi); me prejardhje nga fjala soffe,apo banka(stoli) i gurit jashta xhamisë në Medine,apo si referencë e veshjes së këmishës apo pelerinës së leshtë - suf.
Sufizmi u sqarua , në mënyrë të jashtëzakonshme, nga dijetari Abu Hamed Mohammed al-Ghazzali(1058-1111).
Parafrazimi i disa fragmenteve apo tregimeve të Ghazzalit('Ehyâ olum al-Din) nga Rumi në veprën e tij monumentale Masnavi , dëshmon se Rumi kishte njohuri nga veprat e tilla të dijetarëve të mëdhenj.

Konceptet e Rumit janë studiuar dhe zhvilluar në mënyrë të jashtëzakonshme nga Dr.Muhammed Ikballi - një prej dijetarëve më të shquar Islam të shekullit të kaluar.

Abu Hamid al-Ghazali(Algazel)
– Sociologji,Teologji,Filozofi

Pa dyshim një prej dijetarëve më të mëdhenj Islam!

Hamid El-Gazaliu çështjen e zgjedhjes së lirë dhe vullnetit të lire e përmblodhi në dy fjali të vetme :
”Njeriu është i lirë në atë që ka dituri“ dhe ”Nuk është i lirë në atë që nuk ka dituri“.

Disa prej veprave më të shquara nga Hamid El-Gazaliu janë:
“Ihya al-'Ulum al-Din“ , “Tuhafut al-Falasifa“ etj.!

IBN SINA

Ai ka jetuar ne vitet 980-1037 dhe eshte mare me Filozofi , Matematike , Astronomi , Fizik, kimi, Muzik , dhe Mjeksi

Ne ato vite ai Nxori perfundimin se cdo element ka vecorite e tij specifike dhe nuk mund te ndryshoje .. dmth hekurin nuk mund ta kthejme ne Flori ( kjo ishte nje ceshtje e asaj kohe '' Alkimisti '' << liber qe prek kete ceshtje )

Ai gjithashtu rrezoi teorine e Aristotelit ne lidhje me trupat ne levizje dhe presjonin qe ata bejne ne ajrin qe i rrethon ...

Gjithashtu ai nxorri idene qe nese trupa me peshe te ndryshme i hedhim ne nje largesi me te njejten force rruga qe ato pershkojne do jete e ndryshme... dmth ai nuk ew shpjegoi tamam kete ....kete me vone e SHpjegoi NEWTONI shume vite me vone ...


Me Shume se keto IBN SINA ishte nje doktor ...
KA shkruajtur shume vepra ne lidhje me mjeksine por me i njohuri eshte libri ''Kânûn fî't-Tıb'' qe ne shqip do te perkthehej ''ligjet e mjeksise''
Ky liber ( enciklopedi ) perbehet nga 5 libra
1. Anatomi
2. Ilacet e thjeshta
3. Patologji
4. metodat e mjekimit me ilace dhe operacione
5. te dhena ne detaje per ilacet qe mund te perdoren

Ky liber eshte studjuar ne universitetet e Europes deri ne shekullin e 19.

Jeta dhe zhvillimi i bashkësisë njerëzore


Çdo hap i ri në hulumtimin shkencor të zhvillimit jetësor në këtë planet në aspektin kohor lëvizin më thellë në lashtësi, duke shtuar fshehtësitë të cilat duhet zbuluar.

Ndonëse distanca kohore midis krijimit të tokës dhe paraojtjes së njeriut në të është relativisht i shkurtër, megjithatë nuk na janë ofruar shumë të dhëna lidhur me zhvillimin e jetës njerëzore dhe etapat kohore nëpër cilat ka kaluar shoqëria e parë njerëzore, e kohës parahistorike.
Përmes studimeve shkencore, e në veçanti përmes zbulimeve arkeologjike janë arritur të dhëna të çmuara lidhur me zhvillimin e jetës së njeriut gjatë periodave të ndryshme. Në bazë të këtyre studimeve periodat parahistorike ndahen në disa perioda.

Në kohën e gurit, njeriu përdor armët primitive për gjueti (guri, druri) për t'u ushqyer dhe për të mbijetuar, ndërsa shpellat i përdor për t'u mbrojtur nga shtazët. Fatkeoësitë kohor edhe errësira e kanë frikuar shumë. Atëbotë njeriu ishte gjuetar të cilit i nevojitej forca për ta mposhtur gjahun. Ai përdor të gjitha mundësitë për ta mundur armikun. Sajoi për vete sëpatën primitive, shatin dhe heshtën. Gjatë kësaj kohe, njeriu ndezi zjarrin, të cilën do ta shfrytëzojë për zierje, por kështu e mundi edhe errësirën. Kështu kaluan shekuj të periodës së hershme të gurit.

Me hyrjen në periodën e vonshme të gurit, njeriu futë ndryshime të reja në sfera të ndryshme të jetës. Mjeti kryesor në jetën e tij ende është guri, mirëpo tani i formësuar më mirë. Duke bashkuar gurin dhe drurin ndërtoi kasollat dhe pajisjet ndihmëse, ndërsa me anë të argjilës, diellit dhe zjarrit ndërtoi mjetet e vorbëtarisë. Fillon të zbusë shtazët dhe të punojë tokën. Ai tani e ka të oartë cilat fara duhet mbjellur dhe cilat bimë duhet kultivuar. Shtazën e gjuan me hark dhe shigjetë, ndërsa peshkun me heshtë. Kështu njeriu ngadale lë pas vete kohën e gurit dhe kthehet kah ardhmëria.
Me këtë hyn në një kohë të re, atë të xeheve dhe metaleve. Atëbotë edhe flllon zhvillimi i nocionit civilizim, formësim i ri i jetës njerëzore dhe hyrjes në një kohë të re.
Njeriu nuk është më shtazë e uritur qëllim parësor i cilit është ushojmi. Ngjarjet e ndryshme e riorientojnë vëmendjen e tij prej stomakut në ambientin që e rrethon. Sa më shumë që e pushtonte jetën, aqmë tepër rriteshin nevojat e tij. Me një fjalë, kjo krijesë që kishte arritur të mbijetojë para sulmit të shtazëve zgjodhi rrugën e cila do ta shpiejë deri në format e sotme të civilizimit. Ndonëse ishte i kuflzuar me muret e paditurisë, ai kishte arritur të gjejë rrugën e botës së diturisë dhe njohjes. Ajo që e dallonte njeriun dhe çka e karakterizon edhe sot, për dallim nga shtazët, është intelekti, apo mendja dhe njohja si fenomen më interesant jetësor. Pos syve, njeriu posedon edhe mendjen: ai thellë në vete e ndjen një fuoj për të hapur rrugët e reja. Ndjenja e pakënaqësisë për shkak të papërsosmërisë e nxitë në përsosje. Krejt çka ka sjellur të re historia dhe ndryshimet që i ka nxitur në mënyrën e jetës njerëzore, krejt kjo është vepër i këtij entiteti të papërshkrueshëm dhe të padukshëm, të cilin e quajmë 'mendje’. Me të njeriu shikon në mënyrë më precize shikon objektet konkrete i ruan ata në memorie dhe i shfrytëzon në situata të reja.

Katër mijë vjet para Isait, a.s., njeriu përparon në sfera të ndryshme të jetës. Zbulohet shkrimi, zhvillohet prodhimtaria dhe tregtia. Me këtë modelohen elementet kryesorë të kësaj shooërie. Fillon ndërtimi i planifikuar me gurë të mëdhenj dhe të përpunuar. Në prodhimtarinë e mjeteve të punës dhe mjeteve tjera për jetë, njeriu përdor bronxin dhe remin, ndërsa pastaj edhe hekurin. Në skenën jetësore vie feja e madhe hyjnore. Arrin Ibrahimi, a.s., në viset e Babilonisë me urdhërin nga Allahu i Madhëruar që ta nxjerrë popullin e hutuar të Babilonisë në rrugën e së Vërtetës. Në këtë detyrë e kundërshtuan politeistët, ndërsa armiku më i fuqishëm ishte Nemrudi i cili në thirrjen e Ibrahimit, a.s., kishte parë pengesën për mirëoenien e vet. Prandaj Nemrudi përdori tërë fuojnë duke e kundërshtuar. Mrëpo, Ibrahimi, a.s., me thirrjen për besim në Allahun Një, si dhe me luftë të vazhdueshme në këtë plan arriti të shkatërrojë fuqinë e shejtanit. Pas rrugëtimit të gjatë Ibrahimi, a.s., u vendos në Hixhaz, ku me ndihmën e të birit Ismailit, a.s., ndërtoi Qaben.

Pas kohës së hekurit vijmë në periodën e parë historike. që nga viti 750, para Isait, a.s., historia fillon të shënojë ngjarje.
Dy shekuj pas vendosjes së pushtetit romak në Iran u lajmërua Zaradusht (Zaratustra) me idetë e reja; në Japoni dhe Kinë paraojten Leo Ce dhe Konfuci; në Indi Buda, kurse në Greqi Aristoteli dhe Platoni. Mecjë frymë e materializmit kishte dominuar tek njerëzit, Isai, a.s., morri detyrë të ndërtojë përtëritjen e shooërisë, për ta shpëtuar njerëzimin nga kthetrat e materializmit hebrej. Për të eliminuar prapësinë dhge mashtrimin, ai tek njerëzit zhvillonte virtytet morale dhe pastronte shpirtrat e tyre.

Në këtë periodë vendosen lidhjet e ndërsjella shoqërore, ndërsa shënohet edhe zhvillimi i industries, ndërtimtarisë dhe medicines.
Era e mesjetës fillon në vitin 476 e cila është përplot me shumë ngjarje të rëndësishme. Krahas pushtetit fetar, kisha inpononte edhe mënyrën e jetës. Evropën e kësaj periode e karakterizon injoranca, pabarazia, barbarizmi dhe gjakderdhja. Kjo periodë në Lindjen e Afërt karakterizohet me paraojtjen e civilizimit islam, për cilin do të bëhet fjalë në pjesën e dytë të këtij libri.
Me hyrjen e sulltan Mehmed Fatihut në Stamboll dhe me rënien e Perandorisë lindore romake, fillon perioda e përtëritjes (perioda e Renesansës). Njëkohësisht formohen fuqi të mëdha si Britania, Franca, Gjermania dhe Austria. Me zbulimin e busollës u tejkalua Atlantiku dhe u zbulua Amerika. Pas revolucionit francez të vitit 1789 bota hyn në etapën e industrializimit. Zbulimet dhe shpikjet progresojnë shumë shpejt dhe gjithçka përtëritet. Evropa hyn në një stadium të ri të historisë.

Karakteristikat e civilizimit perëndimor

Kjo botë në të cilën jemi rritur dhe në cilën jetojmë e ka shpjerë njerëzimin në një periodë hutuese në zhvillimin e saj shooëror. Bota sot jeton një periudhë të zhvillimit të shpejtuar dhe të revolucionit intelektual. Njeriu është tejet i arsimuar dhe në kufijtë e aftësive të veta mendore hulumton mënyrat e kënaojes së nevojave të tij jetësore. Si pasojë e progresit industrial dhe shkencor shtohet mjaft paaftësia dhe pafuoja e njeriut para problemeve me të cilët ndeshet. Një pjesë të madhe të obligimeve të tij i tejkalon te makinat dhe aparatet industriale, ashtu që sot jeta e tij është shumë më e lehtë. Mjetet dhe metodat shkencore i mundësojnë hulumtimin e fshhetësive të botës dhe shtojnë mundësitë dhe aktivitetet e tij.

Është fare normale që aktiviteti i përhershëm jetësor të rrjedhë me shpejtësi të hatashme, si rezultat i konditave të reja për veprim. Dikur koha llogaritej me ditë dhe natë, ndërsa sot llogaritet me minuta dhe sekonda. Në intervale fare të vogla kohore lindin vepra të mëdha shkencore. Para zbulimit të avullit dhe energjisë elektrike, anijet lundronin me anë të erës, ndërsa sot me anë të instrumenteve dhe makinave të përsosura elektrike dhe me avull, kalohen distanca të mëdha për një kohë relativisht të shkurtër.

Për transportin e mallit njeriu përdor automobilin dhe aeroplanin në vend të shtazëve. Shikimi i njeriut tanimë nuk është orientuar vetëm në Tokë, por i hulumton edhe planetet tjera me qëllim të pushtimit të tyre; ngritet në lartësitë qiellore dhe zhytet në thellësitë detare. Dikur njeriu nuk ka pasur asnjë njohuri lidhur me këtë botë, ndërsa sot ka zbuluar të vërtetat mahnitëse për të. Përmes shkencës dhe hulumtimeve laboratorike ka mënjanuar perden nga fenomenet e jashtëzakonshme dhe oenieve të padukshme në botë. Laboratorët janë pajisur me mjete, instrumente dhe mikroskopë elektronikë më të përsosura, përmes cilëve oeniet e padukshme rriten për mija herë. Shkurt, nuk mund të mbyllen sytë para arritjeve, të cilat bota e sotme perëndimore ia ofron popujve tjerë. Askush nuk mund të mohojë të gjitha mjetet e prodhimit dhe shtimit të burimeve të pasurisë, si dhe të gjitha lehtësimet që janë evidente në shooërinë moderne perëndimore. Duhet theksuar posaçërisht përparimin në shëndetësi dhe mjekësi. Kjo shkencë i ka hedhur në harresë dobësitë tjera të njerëzimit, kohën kur njeriu nuk ka njohur ilaçe për shumë sëmundje, kur fëmijtë i nështroheshin sëmundjeve të ndryshme vdekjeprurëse, duke vdekur madje edhe para se të arrinin në këtë botë, kurse të tjerët përjetonin pasoja të rënda. Ne sot nuk mund të harrojmë pasojat e dhembshme nga e kaluara.

Ndonëse jeta e njeriut në këtë planetë ka ndryshuar, ne këto ndryshime nuk mund t'i vendosim në një kohë të caktuar, ngase shpejtësia e zbulimeve dhe arritjeve e shënon kohën moderne, për ç'arsye edhe është ouajtur kohë e triumfit të shkencës dhe arritjeve shkencore. Këtu duhet theksuar faktin që edhe përkundër progresit të madh, zhvillimit mahnitës shkencor dhe mundit të madh të studjuesëve të shkencave natyrore, janë lexuar vetëm shkronjat e para nga bota e fshehtësive.

Me keoardhje duhet të pranojmë se të gjitha të metat dhe shumë dobësi të shoqërisë bashkëkohore perëndimore, sipas madhësisë dhe rëndësisë, nuk mbesin aspak prapa anëve pozitive të saj. Siç do të duhej të vlerësojmë arritjet në shkencë dhe kulturë, të cilat shoqërisë i kanë mundësuar jetë më të lehtë dhe kanë hapur para tyre një erë të re, gjithashtu, nuk do të duhej mbyilur sytë para mungesës së mirësisë me cilën është e lidhur lumturia e njeriut, as me stagnimin që i ka goditur shooërinë bashkëkohore si produk i po kësaj shooërie.
Industria dhe teknologjia perëndimore vërtet e kanë arritur kulminacionin, ndërkao. që vlerat morale dhe shpirtërore kanë rënë në nivelin më të ulët, ndërkohë janë zgjëruar dallimet dhe konfliktet. Perëndimi ka braktisur vlerat shpirtërore dhe e ka pranuar robërimin ndaj makinës, ndërsa robi i makinës, pa dyshim, nuk mund të arrijë lumturi të vërtetë dhe rahati. Dituria teknologjike e organizon jetën: ky organizim nënkupton komoditet, por nuk sjell lumturi.
Lumturia nuk është prodhim i shkencës, por diç krejt tjetër. Dituria teknologjike nuk njeh të dobishmen dhe të dëmshmen, të mirën dhe të keoen. Ajo mundet vetëm të përcaktojë ç'është e saktë dhe ç'nuk është e saktë. Sikur mënyra e jetës njerëzore do të ishte bazuar në shkencë, jeta do të ishte e padureshme.

Madje edhe B. Russel ka thënë:
'Duhet t'i kundërvlhemi kësaj mënyre të jetës.'

Progresi teknologjik njerëzimit i ka sjellur shumë dobi, mirëpo ka ngërthyer në vete edhe destrukcione e dhunë, ndërsa zjarri i pasioneve të papërmbajtura ka sulmuar ashpër shpirtin. Me këtë njeriu është privuar nga qetësia shpirtërore dhe siguria. Dituria teknologjike jo vetëm që nuk e ndriçon rrugën e njeriut, por e shtyn ate në errësirë më të thellë.
Arritjet shkencore dhe fltoret, siç janë ato në luftë, lënë pas vete shkatërrime dhe rrënoja, pikëllim të pashuar dhe vuajtje. Pranë çdo lule të çelur në kopshtin e shoqërisë së civilizuar rritet edhe një therë që e lëndon shpirtin e tij. Shooëria bashkëkohore karakterizohet me të mirat siç janë; automobilat, aeroplani, fabrikat, kirurgjia dhe begatia, ndërsa njëkohësisht, krahas të gjitha krimeve dhe kundërvajtjeve morale, ka prodhuar edhe bombat shkatërruese, gazrat helmuesë dhe vdekjeprurës, aeroplanët luftarakë, raketat shkatërruese dhe rrezatimin vdekjeprurës.

Në botën moderne mendja është në shërbim të interesit, andaj nuk njeh asgjë tjetër pos materialitetit. Prandaj virtyti e ka humbur vendin e vet, ndërsa njerëzit kanë harrur shumë parime morale. Kjo plagë morale e njerëzimit nuk po shërohet. Mjedisi ynë islam, ndonëse nuk është në qendër të luhatjeve shkencore dhe të industrializimit, nuk ka mundur të shpëtojë nga ndikimet perëndimore, në veçanti në fushën e kulturës ku këto ndikime shprehen fuqishëm dhe shpejt. Kufijtë ndërkombëtarë janë krejtësisht të hapur para depërtimit të moralit të huaj dhe ideve të huaja, opfshin ato të mira apo të këqja. Zakonet dhe tradita kalojnë prej një vendi në tjetrin. E keoja dhe prishja përhapen më shpejt dhe depërtojnë më thellë ngase i përgjigjen synimeve negative të vetë njeriut. Ndonës shoqëria jonë nuk mund të matet me arritjet teknologjike dhe shkencore të shoqërisë perëndimore, megjithatë e ka pranuar tërësisht atë mënyrë të destruktivitetit perëndimor dhe devalvimit të vlerave themelore. Dështimi më i madh për një shoqëri është humbja e aftësisë për të dalluar të mirën dhe të keoen, të bukurës dhe të shëmtuarës. Një shooëri e tillë kurrë nuk mund të arrijë lumturi dhe mirëoenie.

Mjerisht, disa janë të kënaour me pamjen e jashtme të civilizimit perëndimor, duke mos ia vënë veshin rënies morale të tij.
Bota bashkëkohore perëndimore demonstron manifestime të jashtme të civilizimit të vet, ashtu që shumëkush është impresionuar me to, kur hasen në nje mjedis të tillë, humbin aftësinë e dallimit në mes problemit dhe rrethit të vet. Të gjitha anët negative të asaj shooërie, ata apriori i arsyetojnë. duke u hutuar nga pamja e jashtme joshëse e perëndimit, ndërsa dallimin që e vërejnë në mes traditës dhe etikës perëndimore dhe ahlakut e traditave të tyre, prodhon tek ata ndjenjën e inferioritetit. Në vend se të gjejnë shkaoet e progresit perëndimor, ata i kthehen mjedisit të tyre me të gjitha veset dhe poshtërsitë perëndimore. Ky vetëmashtrim, është turp i madh, dhe argument më i mirë i humbjes së personalitetit dhe mendimit të pavarur dhe është pasojë e domosdoshme e mosnjohjes së kulturës vetanake, fesë dhe vlerave të tyre, ndërsa krejt kjo lë ndikim negative në vetë besimin e njeriut. Meoë nuk janë në gjendje të analizojnë në mënyrë detaje dhe thelbësore problemet, të dallojnë të mirën nga e keoja, të bukurën nga e shëmtuara, ata që në start mohojnë shumë të vërteta.
Popujt evropianë arritën të ndërtojnë një shooëri progresive. duke mos ia vënë veshin vlerave fetare dhe traditës. Japonia, për shembull, ka arritur një zhvillim të madh dhe të shpejtë, duke u inkuadruar në radhën e vendeve të zhvilluara dhe progresive, por nuk ka heour dorë nga veçoritë, besimi dhe tradita. Ajo ka arritur, vetëm për gjashtëdhjetë vjet, të dalë nga rendi i vendeve të prapambetura dhe të zë vendin në mesin e kombeve prijëse të botës moderne. Ata nuk ishin të vërbuar as të mahnitur me Perëndimin, por punuan me zell, duke ruajtur me xhelozi fenë, kombin dhe trashëgiminë e pararendësve. Si në të kaluarën, Japonia edhe sot e nderon dhe ruan besimin e vjetër (budizmin, shintoizmin), absurditeti i cilit është i njohur për çdo njeri me mend.

Mirëpo, intelektualët tanë islamë, të cilët nuk kanë ndjenjë për realitet dhe nuk posedojnë mbështetje të fortë ideore, nuk janë në gjendje të analizojnë qartë çështjet shoqërore as të kuptojnë ligjet më të thjeshtë fetarë. Çdo kritikë të bindjes së tyre fetare ata e pranojnë me kënaoësi dhe plogështi, për të vërtetuar se janë intelektualë. KaoJë pavetëdijshëm, ata nuk janë në gjendje të mendojnë lirshëm për esencën e gjërave dhe realitetin jetësor. Ata e njohin të vërtetën duke bredhur me mend, në hulutmime dhe gërmadha. Aktiviteti shkencor i njerëzimit, në domene të ndryshme materiale të jetës, si dhe suksesi i madh i arritur është rezultat i punës së palodhshme dhe mundit të shkenctarëve në laboratore të mbyllur. Me këtë punë të tyre shkencore, ata i kanë nënshtruar fuoitë e natyrës dhe ky triumf është rezultat i punës së palodhshme dhe nuk është rezultat i arritjeve civilizuese. A mundet ky progres teknologjik të jetë rezultat i degradimit dhe pasioneve të ulta të njeriut? Pos kësaj, progresi në shkencat materiale dhe intelektuale, nuk rrjedh në drejtime të njejta, por në drejtime fare të kundërta, kështu që zhvillimi në një anë mund ta përcjellë stagnimi i dhembshëm në anë tjetër.
Profesori i një universiteti evropian në tubimin shkencor në lindje kishte deklaruar:

"Perëndimi ka nevojë per vierat shpirtërore të Lindjes, ngase Lindja në këtë plan është shumë më i pasur se Perëndimi. Andaj, nëse lindorët i shfiytëzojnë prodhimet perëndimore, atëherë edhe perëndimorët do të duhej të shfiytëzonin vlerat shpirtërore të Lindjes.'

Për të mbijetuar, shoqëria njerëzore ka nevojë për elemente të tjera pos kulturës teknologjike dhe industriale. Sikur një sistem politik dhe shooëror do ta ndante komunitetin njerëzor nga modeli burimor i jetës dhe sikur jeta të shndërrohej në luftë të paoëllimtë për mbijetesë, atëherë Jeta e njeriut do të ishte përplot dhunë.
Fatkeoësisht, njerëzimi sot është në periodën e fëmijërisë dhe për shkak të kësaj papjekurie nuk është në gjendje të shfrytëzojë të gjitha pasuritë e natyrës as mundësitë e veta materiale. Pikërisht për këtë arsye, njerëzimi edhe i gjason fëmijës, i cili bie nën ndikim të ndjenjave siç sillet sipas të vërtetave logjike të jetës në këtë botë. Ndjenjat lënë pas shpine mendjen dhe logjikën, ndërsa mendja e njeriut është vazhdimisht e ngatërruar me paragjykime dhe mitomani të ndryshme. Tek disa popuj kjo pasoyrohet me mënyra të ndryshme të idolatrisë, ndërsa tek disa më të zhvilluar, në nënshtrim ndaj shkencave materiale dhe eksperimentale. Njerëzimi sot, pas shumë viteve të përvojave të hidhura në mashtrime të reja, përfundimisht e ka kuptuar se vetëm zgjedhja e vetme është: ose rruga e drejtë ose shkatërrimi total.

Sociologu Peter A.Sorokini kështu deklaron:
"Nuk është reale të pasohen në mënyrë të verbër të gjitha zakonet dhe traditat e të tjereve. Nje raport i tilie imituesln e ve në pozitë te varshmërisë. Nëse pasim! do të ishte i menduar ashtu që diç të zgjedhë, pastaj pas përunimit dhe përmirësimit t'ia oforojë botës së shkencës dhe prodhimtarisë, kjo do të ishte pasim i mirëseardhur dhe pozittv. Çdo ngatërrim, shoetësim dhe pakënaogsi në mendjen tonë dhe moralin tonë është pasojë e përzierjes së ideve të trashëguara dhe atyre të vdekura. Rreziku është edhe më i madh nëse jemi larg nga e vërteta jonë historike dhe morale."

Një mendimtar i njohur islam, në librin e tij "Islami dhe të tjerët" (f. 42) thotë:
"Ne nuk e perfaoesojmë qgndrimin mbi izolimin shooeror dhe intelektuale, as largohemi nga rruga e cila civillzimin njëmend e shpie në progres. Ne jemi pjestarë dhe bashkudhëtar të këtij karvani. Muslimanët, me arritjet e mëdha dhe pozitlve i kanë dhënë kontribut të madh komunitetit njerezor në tërësi. Mjerisht, ne sot Iëshojmë rastin që kësaj gjenerate avangarde t'i japim mirënjohjet e merituara dhe ta ruajmë respektin e duhur për ta dhe dlnjitetin e tyre.
Krejt këtë do të dijmë ta çmojmë vetëm atëherë kur t'i lejojmë zemrat tona dhe mendjet tona nga ndjenja e inferioritetit ndaj vlerave të Perëndimit dhe kur këtë ndjenjë e zëvendsojmë me ndjenjën se jemi njerëz të lirë. Problemjmi është qÇ kokëulur dhe me duar në gji qgndrofmë para botës perëndlmore dhe nuk jemi në gjendje t'ua kthejmë prap të gjitha anët negative të tyre. Sa mirë do te ishte që vetë të bëjmë atë në çka ata na pasojnë!

Civilizimi në këtë kontekst paraqitet në kuptim të dyfishmtë. E para është q£ të mos e humbim pjesën e madhe në themelimin dhe ndërtimin e Civilizimit dhe të rujamë përvojnë vetanake qg del nga mënyra jonë e jetës, krahas të gjitha përvojave pozitive të tjerëve. Kuptimi i dytë është të zgjedhim manifestimet e jashtme joshëse me të gjitha veçoritë e tyre, të cllët të tjerët i kanë përgatitur për vete, e të mos mendojmë per to dhe të mos i studjojmë ato, ose të paktën të mos i fisnikërojme me diç tonën;

me diç qe është karakteristikë e dvilizimit tonë. Kuptimi I parë i civilizim it është në pajtim me mendjen njerëzore, por Civilizimi në kuptimin e dytë
i pershtatet majmunëve të cilet dijnë vetëm të imitojnë."
Fryma materialiste ka pushtuar popujt modernë në atë masë sa sot është vështirë të gjeni nje evropian i cili do kishte ndonjë qëllim më të lartë se të sigurojë për jetën e përditshme. Pos kësaj, shumë i janë dhënë botëkuptimeve të tyre fetare, këtu mendoj për krishterimin e shtrembëruar të mbushur me hutime, andaj për këtë nuk është në gjendje t'i përgjigjet nevojave shpirtërore dhe morale të njerëzimit. Është e çuditshme që një formë e tillë e fesë dominon në këtë botë të degraduar, e cila ende e formon modelin shpirtëror dhe moral të shoaërisë perëndimore.

Të dielave të gjitha shitoret dhe insiitucionet janë të mbyllura. Këmbanat e kishave dëgjohen nga të gjitha anët dhe zë karakteristik. Njerëzit nga të gjitha shtresat shooërore tubohen në kishë dhe dëgjojnë me vëmendje ligjëratat. Televizonet emitojnë programe speciale fetare për shikuesit e tyre. Besimtarët i dërgojnë të posalindurit në kishë, në mënyrë që ta kryejnë ceremoninë e pagëzimit. Njerëzit i respektojnë liderët fetarë, andaj i quajnë 'ati i shenjtë'.
Për të siguruar një buxhet të fortë për institucionet fetare shteti vjel tatime. Secili është i obligueshëm, deshi apo s'deshi, që të ndajë një pjesë nga të ardhurat materiale. Krejt që grumbullohet shteti ia dorëzon kishës. Me apraturën komplete, të mbështetur me buxhet gjegjës, udhëhicjet tërë aparati fetar i krishterimit.
Komiteti për publikime i kontrollon të gjitha botimet. Këtu kisha e ka vendin qgndror. Nën syrin e zgjuar të dinjitarëve fetarë përgatiten programet e arsimit fillor dhe të mesëm. Deri në vitin e nëntë të shkollimit nxënësit janë të obliguar që një herë në javë të vizitojnë kishat dhe të prezentojnë në programet e përgatitura special për ta. Kjo konsiderohet si pjesë e arsimimit fetar. Më interesante nga të gjitha është se fëmijtë duhet të shkojnë të rrëfehen dhe të pranojnë mëkatet e tyre para priftit.

As filmat nuk mund të shfaoen pa censurën nga ana e këshillit të cilin e përbëjnë liderët kishtarë, mjekët, psikologët, sociologët dhe ekonomistët.
Shkrimtari i këtij libri ishte i detyruar të kërkojë ndihmë mjekësore në Gjermani. U vendos në një spital katolik. Si dijetar islam atij i ofruan tretman gjegjës mjekësor. Në çdo dhomë, andaj edhe në të tijën, ndodhej ikona e hazreti Isait, a.s., dhe fotografia e hazreti Merjemes, a.s., me fëmijë. Çdo pasdite mbaheshin lutje për shërimin e të sëmurëve. Disa ditë i shihje duke ndezur qirinjë para ikonës së hazreti Isait, a.s. merreni me mend këtë! Ndezin qjrinjë para ikonës edhe atë në pikë të ditës edhe atë në njërën nga qendrat e shkencës dhe diturisë. Kurrë nuk do ta harroj rastin kur kisha nevojë për një transfusion. Drejtori i spitalit më pyeti: 'Cilin lloj të gjakut ua lejon islami? A mundet muslimani të marrë gjakun e jomuslimanit? Sidoopftë ne do ta përgatisim gjakun në pajtim me dispozitat islame.'

Në komunitetet përparimtare njerëzit i respektojnë kufljtë e lirisë dhe nuk keokuptojnë shfrytëzimin e rrjedhave të civilizimit. Për shembull, televizioni transmeton programe arsimore, gara sportive, fenomene të natyrës, mënyrën e jetës së popujve të vendeve të largëta. Shkurt, në pjesën më të madhe të programit ofron të dhëna të dobishme. Tek ata nuk ekziston liria me të cilin dikush mund ta shtojë zërin e radios dhe me këtë të shoetësojë fojnjët ose kalimtarët, apo të organizojë ahengje që do të zgjasin deri natën vonë dhe cilat do të jenë në dëm të qetësisë së fojnjëve. Në realitet, në rrugë as që do të dëgjoni zërin e radios. Më kujtohte mirë një ditë, kur në afërsi të hotelit dëgjova një radio. Sapo po dilja nga hoteli dhe u befasova, ngase ishte hera e parë të dëgjoi diç të tillë në Evropë. Ishte kjo muzikë nga melosi i nënqiellit tonë. U interesova të konflrmoj çka ishte fjala. Ditën tjetër më vizitoi një bashkëvendas i cili banonte pikërisht në atë pjesë të qytetit.
Unë e shfrytëzova rastin dhe e pyeta lidhur më këtë. Për një moment ai heshti, ndërsa pastaj, duke oeshur, pranoi se ai ishte që e kishte shkaktuar zhurmën e djeshme.

Është e vërtetë që ne në botën Islame ende nuk e kemi përvetsuar rregullin e përdorimit të drejtë të trashëgimisë së shoqërisë moderne, por kemi dalur nga rrjedha normale dhe e natyrshme duke rënë kështu në probleme. Të gjithë i njohin efektet negative të paraojtjeve televizive. Pjesën më të madhe të fajit për rënien morale të shooërisë fshehet pikërisht këtu. Gjithë që shikuesit i ofrohet nga këto programe negative është një synim i shtuar ndaj devijimeve morale dhe deivacioneve. Nëpër tërë botën islame jehojnë zërat e zhurmshëm të radiove duke shoetësuar njerëzit dhe shpirtin e tyre. Shpikësit dhe zbuluesit e aparateve kurrë nuk kanë menduar në mënyrë precize të caktojnë shfrytëzimin e shpikjeve të tyre. Kjo ka qenë edhe e pamundur. Ata nuk do të besonin që shpikjet e tyre, të dedikuar për përdorimin e drejtë dhe të dobishme, një ditë do të shfrytëzohen për shoetësimin dhe shkaktimin e dhembjes ndaj njerëzve të tjerë (siç është rasti te ne).

Me të gjitha trashëgimitë tjera industriale dhe inovacionet shkencore mund të ndodhë po kështu. Prandaj është e nevojshme t'i kushtohet vëmendje e posaçme mënyrës së përdorimit të këtyre trashëgimive, e kjo sërish është e lidhur me edukatën e shfrytëzuesit. Shumë njerëz mendojnë gabimisht, disa nuk mendojnë fare, ndërsa disa, thjeshtë, janë tiranë. Mjerisht, kjo sjellje përhapet shpejt në mesin e komunitetit, andaj hasim garën e ndërjsellë në planin e shfrytëzimit negative të këtyre trashëgimive të shkencës, sikur secili prej tyre dëshiron të shkaktojë sa më shumë të jetë e mundur në dëm të tjerëve. Ja si e përdorim ne progresin material të jetës. Duhet të hulumtohen shkaqet e kësaj gjendje dhe mungesës së shkencës. A mund të thuhet se mosdituria e njerëzve nuk ka kurrfarë hise në këtë? Vallë nuk është turp për muslimanët, që në këtë masë të largohen nga parimet morale të jstës islame, të mos njohin kufijtë e lirisë së vet? Ky është shembull tiplk i egoizmit shfrenimit ekstrem qÇ këtu quhet liri. Nuk dua të them që jeta evropiane është e pastërt nga të gjitha anët negative, të cilat do t'i analizojmë detajisht në këtë libër, por ata të paktën kanë kujdes për këtë.

Shkaqet e perhapjes së krishterimit

Besimet e ndryshme dhe drejtimet e ndryshme fetare në botë (opfshin qjellore apo jo) sot nuk mund të shënojnë kurrfarë përparimi për shkak të dobësive dhe shtrembërimeve të mëdha. Madje çdo ditë thellohet rënia e tyre.
Pos islamit, ende vetëm krishterimi në botë bën mund në planin e progresit, kështu që sot në të gjitha anët e bolës hasim njërin përkundër tjetrit.
Është një vistër rrethanash që ndihmon përhapjen dhe zgjërimin e krishterimit. Klima botërore për këtë është tejet e përshtatshme. Fuoja dhe gjerësia e aktivitetit propagandues është faktor shumë i rëndësishëm në çdo fë, ngase kjo propaganda ndikon në opinionin publik dhe e orienton atë në drejtim të dëshiruar. Ndërsa njeriu, natyrisht, lehtë bie nën ndikimin e propagandës së tillë, e që lë gjurmë të thellë në jetën e tij shpirtërore dhe materiale.
Pas rilindjes shkencore dhe shoqërore, njerëzit kishtarë këtë e kanë pranuar si interes të tyre strategjik. Prandaj ndërmarrin fushatë gjithpërfshirëse me përmasa të gjëra, duke bërë përpjekje maksimale që krishterimin t'ia bëjnë të afërt për çdonjërin dhe në çdo vend. Gjersa valët e propagandës fetare përfshijnë të gjithë popujt modernë dhe përparimtarë, makutëria ndaj shkëloimit të materializmit kufizon mendjen e njeriut dhe ia merr aftësinë që në mënyrë serioze të merret me çështjet morale dhe intelektuale. Njerëzit janë aqtë kënaour me manifestimet e jashtme të zhvillimit materialist dhe përparimit sa e kthejnë kokën nga kërkimi i së vërtetës dhe vlerave shpirtërore. Në anën tjetër, aktiviteti _ynë në planin e prezentimit të islamit është shumë i kuflzuar. Pos kësaj nuk posedojmë instrumentet kryesorë dhe të domosdoshëm për promovimin e islamit. Në çdo situatë ne sot nuk jemi në gjendje që botës t'ia prezentojmë në mënyrë të drejtë islamin dhe doktrinën e tij, as mund t'ia shpjegojmë të gjitha përparësitë dhe veçoritë. Me shekuj muslimanët nuk kanë bërë asnjë hap serioz në fushën e prezentimit të islamit. Pas një përparimi shumë të madh i realizuar në shekujt e parë të islamit, fillon stagnimi i tij, si rezultat i paaftësisë së prijësve dhe dinjitarëve muslimanë. Në ndërkohë ndodhë edhe konflikti në mesin e komunitetit musliman. Si pasojë e kësaj, vendet muslimane humbin vendin prijës politik në rrjedhat botërore, ndërsa pjestë e saja të ndara, një nga një, bëhen viktima të imperializmit perëndimor.

Themelet e kishës dhe organizimi i saj

Duke pasur parasysh që krishterimi nuk kishte ligje dhe rregulla të posaçme rreth organizimit të raporteve shooërore, sistemi i brendshëm i kësaj feje nuk ngatërrohej në çështjet shooërore, politike dhe qeverisëse. Pozicioni i tillë ka zgjatur deri në shekullin gjashtë pas Isait, a.s. Mirëpo në vitin 756 mbreti i Francës është kurorëzuar dhe disa teritore i la nën pushtetit suprem të papës.
Me këtë flllon perioda e famës krishtere. Kisha progresoi në aspektin e pushtetit dhe pasurisë. Filluan të paraojten konfliktet rreth kontrollit të pushtetit dhe fuqisë në mesin liderëve politikë dhe fetarë. Evropa u bë viktimë e luftrave të mundimshme të klerit dhe bujarisë.

Njerëzit të cilët kishën e kanë konsideruar si institucion shpirtëror, ishin ithtarë të vendosur të klerit. Me ndihmën e tyre, fuoja dhe ndikimi i kishës rritej vazhdimisht derisa në fund nuk vendosi hegjemoninë e plotë mbi popujt evropianë. Para se përçarjet e thella ta ndajnë krishterimin, çdo qytet i tyre kishte peshkopin e vet, ndërsa për një grup qytetesh fojnjë caktohej arojpeshkvi ose patriku. Peshkopi romak gradualisht fitoi autoritet qëndror si papë (oë do të thotë babë i të gjithë krishterëve). Ai kishte mbikëqyrje dhe pushtet në të gjitha ngjarjet fetare, përfshirë këtu edhe caktimin dhe shkarkimin e peshkopëve dhe aroipeshkëve. Më në fund, patrikët mitiopolitë të Kbnstantinopolit (Stambollit) nuk kanë mundur të durojnë, andaj vendosën të tërhioen jashtë përkatësisë papnore dhe të krijojnë fushë të pavarur të punës, me kusht që cjendra e tyre drejtuse të transferohet nga Roma në Konstantinopol. Pas një vargu konfliktesh të ashpra në mes papës dhe patrikëve, ndarja përfundimtare ndodhi në vitin 1052 pas Isait, a.s., më çka krishterimi u nda në dy tabore, Evropa Lindore ra nën juridikcionin e Konstantinopolit, ndërsa Evropa Perëndimore i mbeti besnike papës s\ 'katolikë'. Këto dy grupe fetare dalloheshin me ceremoni të ndryshme fetare dhe akuza të ndërsjella për mosbesim.

Në shekullin e 16 në Evropë formohet edhe grupacioni i tretë, të cilin e udhëheo^ Martin Luter. Këta u ouajtën 'protestanë'. Luteri dhe ithtarët e tij iu kundërvunë shitjes papnore të shitjes së 'vendit në parajsë' dhe 'faljes së mëkateve'. Ata synuan ta pastrojnë kishën nga të këoja të ngjashme dhe shtrembërime tjera. Kjo lëvizje fitoi shumë ithtarë, e që kishte për pasojë përçarjen e re në mesin e ithtarëve të isait, a.s. kështu u themelua një grupacion i tretë, krejtësisht i ndryshëm.

Pushteti absolut i papës në Evropën katolike të shek. 12 e 13 shkaktoi reagime të pashmangshme. Lajmërohen lëvizje të shumta që i nënshtroheshin kritikës nga ana e kishës zyrtare. Sa ishte brengosja e papës dhe kishës katolike për shkak të këtyre fenomeneve, mund të shihet nga fakti që papa në vitin 1215 vendosi 'gjyoin për konfirmimin e besimit' i njohur më emrin "inkuizidoni', cili shpesh do të jetë kundër çdo lloji të risive në krishterimin perëndimor dhe do të synojë eiiminimin e tyre. Ky gjyci kishte degët e veta në çdo qytet të Francës, Italisë, Gjermanisë, Polonisë, Spanjës dhe vendeve të tjera në të cilat dominonte krishterimi perëndimor. Të akuzuarit për vepra të tilla paraojteshin para gjykatësve (inkuizitorëve) ku fajsoheshin dhe dënoheshin ashpër.
Me pushtetin e madh, gjyoi në çdo mënyrë ngulfaste iirinë e mendimit. Secili që ishte i dyshuar për ide dhe mendime që konsideroheshin në kundërshtim me ata që i kishte shpallur kisha, i nënshtroheshin mundimeve të tmerrshme. Këto gjyoe shpesh shpallnin gjykime për shkak të mosbesimit edhe të vdekurve, duke urdhëruar zhvarrosjen e kufomave të tyre nga varret...

Këtë proces e ka përshkruajtur will Durant në veprën e tij "Historia e civilizimit' (t. XVIII, f. 35), me ç'rast thotë:

Gjyqi per hulumtimin e besimit (inkuiziconi) klshte procedurën e vet të posaçme. Para se të mbaheshin shqyrtimet lokale gjyoesore, 'dispozita e besimit' (Auto da F6) lexohej nga të gjitha foltoret ldshtare. Nga njerëzit kërkohej oe të lajmërojnë çdo të dyshimtë për mosbesim apo risi. Keshtu foinjtë, miqtë dhe familjarët nxiteshin dhe trimeroheshin të bëhen spiunë. Atyre u premtohej konfidenca dhe mbrojtja e plotë. Kush i ofronte strehë 'jobesimtarit' ose qÇ nuk e Iajmeronte, arrestohej vetë dhe kanosej me largim nga kisha, mallkim dhe anatemizim. Ndodhte oe edhe të vdekurit të akuzohen për mosbesim dhe lyerje të zotit. Andaj organlzoheshln ceremoniale të posaçmë për gjyklmin e tyre. Pasuria e tyre merrej me dhunë, ndërsa pasardhësit e tyre privoheshin nga trashëgimia. Prej 30% deri 50% të pasurisë së të vdekurit të akuzuar, i dhurohe) gjykatësit të suksesshëm. Mënyrat e mundimeve për të akuzuarit ishin të ndryshme, në pershtatje me kohën dhe vendin. Nganjëherë duart e të akuzuarit lidheshin pas shpine, në mënyrë qÇ pastaj të varej për to. Nganjëherë Iidhej ao.fort sa nuk mund të bënte asnjë lëvizje, pastaj i derdhej ujë në gojë derlsa nuk vdiste nga ngulfatja. Nganjëherë iitarët lidheshin aqfort rreth duarve të tyre sa e prenin mishin deri në eshtra.'

Kierarkia kishtare u bë aq e fuqishme në Evropë sa të paktën dhjetë mbretër dhe liderë politikë të Gjermanisë e Francës papa i kishte përjashtuar nga kisha. Disa pronarë të mëdhenjë kishin humbur gjithçka, ndërsa të tjerët ishin të detyruar në nënshtrim të plotë. Kështu në vitin 1075 papa Gërguri VII e kishte përjashtuar nga kisha mbretin Henriku IV për shkak të mospranimit të urdhërit papnor dhe i është thënë se duhet të heoë dorë nga kurora. Henriku IV menjëherë mori veshjen e pendestarit dhe nxitoi në pallatin papnor ku papa e la të presin tri ditë para se ta pranonte, para se ta pranonte pendimin e tij dhe t'i shpallte 'faljen e pendimit'.

Në vitin 1141, papa Inooenti II e kishte larguar nga kisha Lujin VII, ndërsa në vitin 1205 papa Inooenti III e kishte përjashtuar nga kisha mbretin anglez Xhonin për shkak të sulmit ndaj disa peshkopëve.
Në fund, mbreti Xhon ishte i detyruar t'i dërgonte porosi papës në të cilën thuhej:
'Një zë i fshehtë më ka urdhëruar që në emër të Anglise dhe Irlandës ti lutem me perulje Jezuit, ndihmësit e tij, bëmirësin tonë, papën Inooentin dhe pasardhësit e tij katolikë. Prej tani e tutje I Hogarisim këto mbretëri mbretëri të papës dhe kieraridsë fetare të tij, andaj urdhërojmë oe çdo vjet në arkën e kishës të paguhet shuma prej 1.000 funtash argjend, edhe atë në dy pjesë vjetore prej nga 500 funta. Nëse ndonjëri prej pasardhsëve të mi në fronin anglez e thyen permbajtjen e këtij dekreti, ne do të privohemi nga e drejta për supremacionin e Anglisë.'

Marcel Cache, 'Historia e civilizimit', t. II. Në faoen 123 të t. II, autori shënon:
'Gjatë kësaj periode, pesë milionë njerëz janë akuzuar me vdekje për shkak të thyerjes së dekretit papnor, ose janë hedhur në burgje të errta dhe me lageshti. Gjatë 18 vjeteve, prej vitit 1481 deri 1499 Janë djegur, sipas urdhërit të g|yoit 1020, janë çarë përgjysmë 6860 dhe janë torturuar deri në vdekje 97.023 njerëz.' Në mesjetë, me urdhërln e Gjyoit kishtar, janë djegur gjithsejt 350.000 njerëz të ditur dhe të arsimuar.' (Endklopedia e shek. XX. T.6.f.558).

Viktor Ygo kishte shënuar:

"Jeta e kishës nuk gjykohet sipas nivelit të progresit njerëzor, por në bazë të feoeve të historisë së saj. Kisha e kamxhikosi Parnillin deri në vdekje, për shkak të deklarimit që^et nuk dalin nga trajektoret e tyre të caktuara. Kisha e hodhi në burg Complandin 27 herë per shkak të pohimit të tij se ekzistojnë shumë botra të tjera pos Tokës. Kisha e torturoi Harveyin për shkak se kishte argumentuar qe gjaku oarkullon nëpër arterie dhe vena. Kisha e kishte futur në burg Ghalileun për shkak të pohimit që Toka rrotullohet rreth Diellit, e qÇ ishte në kundërshtim me teorite oe ishin paraoitur në Besëlidhjen e Vjetër dhe te Re. Klsha e kishte mbyllur Christofer Columbon ngase Idshte zbuluar vende qÇ nuk përmenden në Tevrat dhe Inxhil. Pohonin se është blasfemi të zbulohet ligjësia e trupave qiellorë dhe rrugëtimin e Tokës, ose një kontinent të panjohura më parë, e që nuk përmendet në librat e tyre të shenjtë.

Kisha e kishte shklshëruar Pascalin dhe Monteyin për shkak të amoralitetit, ndërsa Millerin për shkak të blasfemisë dhe amoralitetit." (Historia e mendimit të lirë, f. 147).

Fuqinë e vet kisha, gjithashtu, e shfrytëzon kundër Islamit dhe muslimanëve, andaj ka kryer gjakderdhje dhe masakra të mëdha kundër muslimanëve në fushatat e gjëra për hir të, siç thuhet, 'çlirimit të Kudsit (Jerusalemit)'.
Këto ekspedita i quajtën "Luftat e kryoëzatave", që filluan në vitin 1095 dhe, pas tetë ekspeditave të mëdha, përfunduan në vitin 1270.
Motivi kryesor i këtyre luftrave ishte urrejtja ndaj islamit, të cilën e ushoente papa dhe kierarkia kishtare, dhe të cilën arritën ta mbjellin tek popujt evropianë me premtime të rreme dhe shpifje të turpshme kundër muslimanëve, me qëllim 0_ë t'i bashkohen luftrave të kryoëzatave. Papa Urbani II kishte thirrur kongresin e klerikëve dhe liderëve fetarë për të deklaruar luftën e shenjtë kundër muslimanëve, ndërsa veta ai e udhëhiqte fushatën e rekrutimit në Francë. Kështu u tubua një ushtri shumë e madhe e cila u nis në drejtim të Kudsit (Jerusalemit). Dukej që mbarë Evropa ishte ngritur në këmbë dhe ishte nisur kundër Azisë. Disa pohojnë se ishin rreth një milion njerëz në këtë fushatë. Në rrugën e tyre ata plaçkitnin, ndeznin, masakronin dhe dëbonin popujt vendorë. Njësoj vritnin ushtarët dhe civilët, përfshirë këtu edhe gratë e fëmijtë. Kur, pas sulmeve trevjeçare e pushtuan Kudsin në vitin 1099, vetëm 20.000 njerëz kishin mbetur gjallë, prej një milioni sa ishin në fillim. Më se gjysma e t^re kishin vdekur në luftimet brendapërbrenda radhëve, si dhe në grindjet gjatë rrugës me popujt muslimanë dhe jomuslimanë.

Historiani i njohur francez Gustav Le Bon (Historia e civilizimit islamoarab, t.3. f. 407) thotë:
"Të gjitha tmerret që i kanë bërë kryoëzatat kundër miqgve dhe armioeve, kundër fshatarëve dhe ushtarëve, i vëjnë në vend të parë sa I përket egërsisë. Të gjithë së pari i kanë plaçkitur, pastaj kanë vrarë."

Kleriku i kryoëzatave Roberti, përndryshe pjesëmarrës në të gjitha këto ekspedita, shkruan:
"Ushtria jonë egërsohej nëpër aleja dhe sheshe, nëpër kulmet e rrafshta të shtëpive të mbështetura në njëra tjetrën si buklat oe i vjedhin zogjtë. Ushtria kënaogj me masakrat e bërë. Edhe të rinjtë edhe të vjetrit i shponin me shpatë. Ushtarët prenin të gjithë q£ U vinte në dorë, madje çanin edhe stomakun e kufomave duke kërkuar stoli dhe para. Gjithë qg e gjenin e mernim per vete. Së fiindit Bohemondi (një nga prijësit e kampit) tuboi të gjfthë meshkujt e femrat, të plagosur e të pafiuqishëm, qg kishin mbetur gjallë dhe të gjithë i preu, i kurseu vetëm të rinjtë të dlit do t'i shiste në tregun e robërve në Antaki."

Godfrey Hardounviil, një prijësi i ushtrisë gjakpirëse, e kishte lajmëruar papën me këto fjalë:
Të gjithë muslimanët, të cilët ne Kuds (Jerusalem) ranë në duart tona, njerëzit tanë i kanë vrarë në tempullin e Solomonit (Sulejmanit, a.s.(, kështu oë brendia e tempullit ishte në gjak deri në gju."
Këto janë vetëm disa nga shembujt e shumtë të torturës dhe armiqësisë kundër muslimanëve dhe njerëzve të ditur në Perëndim gjatë mesjetës dhe luftrave të kryoëzatave. Dijetarët mendjelirë përparonin edhe më në punimet e tyre përkundër cenzurës, derisa hipokrizia e kierarkisë kishtare nuk u detyrua të tërhiqet dhe të lerë rrugë për studimet dhe hulumtimet e lira. Mirëpo deri atëbotë dijetarët tanimë konsideronin se të gjitha fetë janë kundërshtarë të diturisë dhe shkencave, andaj kufizoheshin prej të gjitha besimeve. Gjakpirësia dhe brutaliteti i ekspeditave të kryqëzatave, si dhe barbarizmi i inkuizicionit zgjuan Indinjatë dhe dyshim ndaj çdo forme fetare në vetëdijen e popullit.

Në Rusi, gjithashtu, kisha injoronte të varfërit dhe të persekutuarit, ndërsa anonte kah të pasurit, që zgjonte reaksion i cili ndihmoi ngritjen e lëvizjes komuniste, për ç'arsye liderët e tij i shpallën luftë fesë, duke konsideruar si paravan për kapitalistët, të cilët e shfrytëzojnë klasën punëtore. Ata deklaronin se vetëm "më ndihmën e shlyerjes së mitit mbi Zotin nga vetëdija e njerëzve' mund të realizohet revolucion i lirisë, barazisë dhe vëllazërisë.

Në librin tij "Feja në BRSS" Ferdof shkruan:
"Në Rusinë cariste kisha posedonte pronë të madhe të tundshme dhe të patundshme. Prona prtvate e saj arrinte në miliona hektarë tokë dhe qindra milionë rubla ari. Kisha fitonte të hyra shumë të madha permes shfrytëzimit të pyjeve, kullosave, hurdhave të peshikimit, por edhe nga marrja me tregti, industrl dhe shumë punë të tjera. Në të vërtetë, kisha ishte kapitalisti më i madh, pronari më i madh i tokës dhe bankieri më i madh në Rusi. Ajo! shfrytëzonte pamëshirshëm edhe tregtarët e mëdhenj edhe ata të vegjël, por as qe tentonte të përmirësojë kushtet e punës industriale. Një sjellje e tillë shkaktoi urrejtje të madhe në mesin e punëtorëve dhe klasën tregtare të cilët klerin e shpallën 'ujogr në veshje të priftit'."

Religjioni krishter, e cila madje konsiderohej roje edhe mbrojtëse e zakoneve të tejkaluara dhe ishte pasoyrim i konzervatizmit, sot shfryëtzon të gjitha arritjet shkencore dhe civilizuese, në mënyrë që të forcojë themelet e veta. Ne nuk dijmë ose shtiremi që nuk dijmë që kisha katolike sot drejton 4.000 organizata propaganduese të shtrira në mbarë planetin. Buxheti i tyre u mundëson të zhvillojnë aktivitet në planin e krishterimit në Kongon e panjohur, viset më të thella të Tibetit dhe në skajet më të humbura të Afrikës. Buxheti vjetor i kishës angleze arrin deri 900.000.000 tumana. Numrat e tillë, nëse krahasohen me shumën e vogël e cila është në disponim të muslimanëve, është mahnitëse. Inxhili (Ungjilli) është përkthyer në më shumë se njëmijë gjuhë të botës. "Shooëria për botimin dhe përhapjen e Ungjillit" nga Amerika në vitin 1973 ka publikuar 24.000.00 ekzemplarë vetëm për Amerikë.

Vatikani publikon gazetat e veta ditore "L'Osservatore Romano" në tirazh prej 300.000 ekzemplarë. Ata publikojnë edhe rreth 50 revista mujore, në tirazh të përgjithshëm prej disa milionë ekzpemplarë. Ata drejtojnë 32.000 shkolla fillore, universitete dhe spitale. (Kjo ka oenë para rreth 30 vjetëve vër. e përkth.) Në mbarë botën ata posedojnë 4 agjenci radiodifuzive (dhe disa kanale televizive vër. e përkth.) qëllimi i vetëm i cilëve është misionarizmi, që nga Vatikani deri në Adis Abebë.

Krishterimi institucional shfrytëzon tri metoda kryesore të misionarizmi: përkthimin e Inxhilit (Ungjilit); ngritjen e kishave dhe objekteve të tjera fetare; dhe dërgimi i misionarëve në të gjitha anët e botës.
E përditshmja "The Reader's Digest" shkruan:
"Përteritja e aktivitetit kur është fjala per vjeljen e "të dhjetave", e oe ishte ligj! vjetër kishtar, ka shkaktuar progres në planin e ringjalljes shpirtërore dhe materiale të kishës protestane amerikane. Megjithatë, prej vitit 1550 e tutje, është sërish në rritje pranimi i 'mbikëqyrjes', kështu qg shumë organizata misionare në shtëpi realizonin të hyra trefish më të mëdha dhe në këtë mënyrë mundësohej ndërtimi i qindra godinave të reja kishtare dhe forcimin e organizatave misionare në vend dhe jashtë. Mirëpo, më e rëndësishmja ishte se anëtarët e këtyre organizatave e kishin kuptuar se ringjailja e këtij ligji të ri sjell dobi të madhe në këtë dhe botën tjetër."

Aparati institucional i kishës nuk ka frikë nga judaizmi, hinduizmi ose budizmi, duke pasur parasysh se ato janë besime të disa grupacioneve të caktuar, që nuk kanë ndikim të madh jashtë grupacionit te vet. Rreziku i vetëm për ta është Islami, ngase miqtë dhe armioët e dijnë mirë se metodologjia e tij e mendimit dhe ideologjia e tij jetojnë në përshtatje me kohën dhe hapësirën.

Madje edhe vetë papa, në fjalimin e tij hyrës në hapjen e koncilit vatikanas ka deklaruar:

"Rreziku i dli i kanoset krishterimit dhe vlerave perëndimore në Aftikë nga ana e Islamit është më e madhe se rreziku nga komunizmi, i cili I kanoset Perëndimit."
Ndonëse përpjekjet e muslimanëve në planin e promovimit të Islamit jashtë janë tejet të kufizuara, veçantia e Islamit dhe fryma e tij nxitëse janë përparësitë e tij. Për këtë arsye Islami po përhapet në disa pjesë të vendit, posaçërisht në Afrikë. Islami është strehimi më i mirë për zezakët e shtypur, ndërsa kisha e ka të oartë çfarë rreziku është për të. Dy institute belge kanë raportuar që në flllim të shekullit XX, në një provincë të Kongos, kanë oenë 4.000 muslimanë, ndërsa në vitin 1960 në Maniyema, Stanleyville dhe Kivu ky numër është rritur në mbi 236.000 muslimanë.

Revista periodike parisiene "Peru" e citon Arsel Corderin, ekspertin evropian për Islam në Afrikë, i cili thotë:
"Islami, i cili dikur ka oenë besim i princërve dhe bijve të mbretërve, kohëve të fundit është shndërruar në besim të shtresave të gjëra shooerore, të cilët janë në lëvizje të perhershme drejt një jete më të qete.
S'ka dyshim se Islami është perhapur shumë shpejt nga veriu në jug të Afrikës, gjë qe e konfirmojnë studimet në këtë fushë, si dhe shumë argumente tjerë të pamohueshëm."

Duke vlerësuar të dhënat mbi muslimanët, paganët dhe krishterët në Afrikë dhe duke theksuar se numri i mus!imanëve është më i madhi, revista "The Revue De Paris" thotë:
"Duhet llogaritur në atë oë gjysma e popullates së zezë në Afrikë Janë muslimanë. Islami po perparon me shpejtësi të madhe duke përfshirë mesatarisht rreth gjysëm milioni ithtarë në vjet, edhe atë jo në bazë të ndikimit të tij të dikurshmë, por në baze të kushteve te reja të jetës qg lindin qe në flllim të këtij shekulli."

Katër absolventë të Universitetit Az'har në vitin 1950 kishin hapur një shkollë islame në Mabaku dhe kishin arritur përparim të jashtëzakonshëm. qeveria franceze së shpejti e mbylli këtë shkollë.
Dr. L.V Vaglieri, profesor i Universitefit në Napoli, shkruan:
Cili eshtë shkaku i progresit evldent të Islamit ne Azi dhe Afrikë viteve të fiindit? Përkundër Iirisë së dukshme qg e gëzojnë jomuslimanët në vendet islame sot, mosekzistimit të asnjë punë të organizuar misionare, si dhe perkundër dobësisë së pergjithshme qÇ e ka kapluar fenë, ne sot nuk mund të themi se shpatat e pushtuesëve po hapin rrugë para përhapjes dhe progresit të Islamit. Përkundrazi, shumë vende në të dlat dikur kanë udhëheour muslimanët tani janë nën udhëheo}en e jomuslimanëve, nën pushtetin i dli ia imponon besimin e vet popullit musliman, ata nuk kanë arritur ta eliminojnë Islamin nga jeta e njerëzve. Çfarë është vallë ajo fuol mbinatyrore q£ fshehet në këtë ffi? Cila është ajo fuql e brendshme e dla përshtatet aqmire në këtë fë? Cilat janë thellësitë dhe vendet më sekrete në shpirtin njerëzor, <je t'i pergjigjet thirrjes me kënaoesi dhe gëzim, me fjalët: 'Besojl'

Krishterët kanë bërë gjithçka për t'i rikthyer muslimanët. Profesori Muhammed Kutbi shkruan:
"Një kompani detare britanike kishte përfaqësinë në Afrikën e |ugut. Në anijet e kësaj kompanie punonin edhe një numër muslimanësh jugafrikanë, mirëpo meqë kompania ishte jomuslimane, ajo në rrethin e saj nuk ! duronte muslimanët. Për t'i larguar nga besimi, kompania një pjesë të fitimit filloi t'ua paguajë me pije alkoolike. Pasi që për muslimanët alkooli është! ndaluar (ndalohet edhe shitja e tij), ata humbnin këtë pjesë të fltimit. Pasi kishte mesuar per gjendjen e tyre te veshtirë, një jurist musliman i kishte këshilluar të refuzojnë pranimin e kësaj forme të pagesës për punë, të panjohur askund në botë, dhe t'! drejtohen gjyoit dhe ta aicuzojnë kompaninë nëse e kundërshton protestën e tyre. Kompania, natyrisht, këtë ankesë e shfrytëzoi si pretekst per largimin e tyre nga puna."
Po, kështu ata e kuptojnë humanitetin dhe filantropinë. Sot misionarëve muslimanë në Afrikë u janë të hapura të gjitha dyert, qasja e tyre e shpejtë, e paramenduar dhe serioze ka tërhequr masat e gjëra në Islam.
Ngase Afrika është në kërkim të fesë e cila do të harmonizojë shpirtëroren me materialen, fë e cila do të aplikojë barazinë dhe drejtësinë shooërore, si dhe të ftojë tërë njerëzimin në paoë dhe vërtetësi.

Është fakt që krishterimi bashkëkohor nuk mund t'u përgjigjet këtyre kërkesave për shkak të varfërisë së vet, ngase vetë kisha është faktor ndarës i cili e mbështetë diskriminimin dhe nuk lejon oë të zinjtë dhe të bardhët t'i shërbejnë një Zoti në një tempull të njejtë dhe njëkohësisht. Në realitet, raporti i krishterëve ndaj zezakëve është raport johuman dhe jocivilizues.
Patris Lomamba, ish lider kongoan, me një rast, në gazetat parisiene, kishte deklaruar:
"Kurrë nuk kamë mund ta kuptoj përse në shkollë na kanë mësuar se parimet e krishterimit meritojnë respektin tonë, gjersa jashtë shkollave tona evropianët silieshin në mënyrë qe është krejtësisht e kundërt me këto parime, duke shkelur të gjitha normat humane dhe cMlizuese. Mënyra me të cilën evropianët janë sjellur ndaj zezakëve ka oenë tërësisht i kundërt me atë oe ua Idshin mësuar shkollat e tyre."

Nuk është vetëm në Afrikë krishterimi i shoetësuar nga progresi i Islamit. Misionarët në Amerikë kanë qenë tejet të shqetësuar me pranimin e Islamit nga ana e zezakëve. Ata shfrytëzojnë çdo mjet në dispozicion për ta ndalur këtë fenomen. Të gjitha gazetat përhapnin propagandë kundër zezakëve. Senati kishte kërkuar nga presidenti të ndalonte të gjitha organizatat e muslimanëve të zinj dhe që aktivitetin e tyre ta shpallte ilegal. Mirëpo, këto masa vetëm e kanë rritur numrin e muslimanëve në Amerikë dhe e kanë shtuar aktivitetin e tyre. Ata sot i kanë shtatdhjetë degë në njëzet e shtatë shtete. qendrat kulturore islame ekzistojnë në Çikago dhe Detroit, ndërkaciqë qgndra tjera dhe xhami janë ngritur në shumë qytete tjera të Amerikës. Muslimanët botojnë revistën me titull "Muhammedi a.s. thotë". Ata organizojnë demonstrata protestuese dhe me këtë rast mbajnë mbishkrime në të cilët është shënuar: "Nuk ka zot pos Allahut, ndërsa Muhammedi është Pejgamber i Tij."

Muslimanët e zinj i përmbushin obligimet e veta fetare me përkushtim të plotë. Gratë e tyre vishen sipas dispozitave islame. Ata përpioen të blejnë vetëm mishin e shtazëve të therrura sipas dispozitave kur'anore, e që është i shënuar me shenjën e "gjysëmhënës dheyjeve". |anë tejet të interesuar për mësimin e gjuhës arabe dhe fëmijve të tyre u preferojnë mësimin e gjuhës së Kur'anit në shkolla dhe fakultete. Në mesin e tyre nuk ka hajni, vrasje dhe degjenerim. Armiqtë e tyre e pranojnë që jeta e muslimanëve të rinj, në kuadër të Islamit, dallon tërësisht në raport me jetën e më parshme, ata braktisin zakonet e shëmtuara dhe devijimet e mëparshme.

Misionarët krishterë në Afrikë, madje as që mundohen t'u ndihmojnë afrikanëve të zhvillohen njësoj si edhe të bardhët. Ata dëshirojnë që afrikanët të mbesin vartës të shtetit dhe kishës, siç shkruan profesori VVesterman në veprën "Imperializmi dhe Ungjilli":
"Me pranimin e Islamit, zezaku behet i pjestar i barabartë i botës islame. Ky akt i shton respektin vetanak dhe aflrmon nevojat e tij per të qgnë qytetar i barabartë i botës. Zezaku i dli më herët kishte jetuar në shkurraja dhe kasolla dheu në Islam e fiton statusin i dli nxltë respekt madje edhe tek evropianët. Zezaku qg konvertohet nga paganizmi në krishterizëm zbulon qg pozita e tij dallon nga pozita e muslimanëve të zinj, ngase themelet e shoqçrisë ?onë krishtere dallojnë prej atyre në të cilat është rritur zezaku. Ata vetëm siperfaoesisht e kanë njohur cMlizimin tonë të strukturuar në principet e segregacionit dhe diskriminimit racor ndaj populladonit zezak. As ne nuk ua kem! mësuar, as ata i kanë kuptuar virtytet e tyre specifike. Ngase nuk e kemi konsideruar obligim të bëhemi mbrojtës të kulturës dhe Civilizimit zezak, as u kemi ndihmuar afrikanasit të progresojnë bashkë me ne në drejtim të vazhdimit natyror të zhvillimit të tyre historik deri sot. Ouke krahasuar traditën afrikane me tonën, aqsipërfaoësisht sa afrikanët e shikojnë mënyrën e jetës sonë, ne bashkëvendësve tanë, evropianëve, u ofrojmë një tabllo të shtrëmbëruar dhe jo të drejtë mbi njeriun e zi. E paraoesim s\ indrvid inferior ndaj evropianit, ndërkaq.oe Islami e prezenton si afrikan të zi të dlin edhe vetë ai sidhe të tjerët, duhet ta respektojë si të tillë. Islami i ofron baraz! natyrore dhe sodale të dlën ne nuk ja ofrojmë. Al është oenie njerëzore me traditë dhe histori të veten. Mirëpo, një pjesë e evropianëve nuk do të duhet harruar faktin që krishterët e zinj janë te barabartë me ta, krishteret e bardhë, në kuptimin e vlerave njerëzore, pa marrë parasysh prejardhjen dhe paganizmin e tyre paraprak. Ata janë qÇ e shfiytëzojnë çdo rast per të treguar përparësitë e muslimanëve të zinj ndaj krishterëve të zinj. Prandaj jemi dëshmitarë oe afrikanët, të dlët e kanë njohur krishterimin, gjithnjë e më masovikisht e pranojnë islamin. Afrikanët nuk kanë më iluzione mbi barazinë me vëllezerit e tyre, krishterët evropianë. Për këtë arsye ata e pranojnë Islamin dhe e kuptojnë si një fë të kontinentit afrikan." (Omar Farrou, Misionarlzmi dhe imperializmi).

Propaganda anti islamike e krishterëve

(shpifjet dhe shtrembërimet)

Liderët kishtarë janë tejet të brengosur me forcimin e autoritetit islam. Për të minimizuar autoritetin e tij univerzal, ata shfrytëzojnë mjetet më të ulëta të propagandës kundër Islamit. Herë herë madje përdorin edhe gënjeshtra dhe trillime mbi Islamin, duke synuar të shuajnë dritën e së Vërtetës dhe të pengojnë depërtimin e tij ndër njerëz.Si shembull do të shënoj atë që kam shikuar në televizionin gjerman. Një muslimanë nga Jemeni po përshkruante xhamitë jemenase dhe kryerjen e ceremonive fetare në to, pastaj komentatori televiziv dha një përshkrim detaj të varfërisë dhe skamjes në këtë vend, duke orientuar tehun e kritikës së tij kah Islami. "Ai e akuzoi Islamin se është pengesë për progresin e popullit jemenas. 'Besimi i verbër fetar ndaj parimeve islame", tha ai, "E mban Jemenin në primitivizëm dhe prapambeturi, duke e kthyer dy shekuj prapa, në bisht të civilizimit bashkëkohor botëror.'
Stagnimi, gjumi dhe plogështia që në stadiumin fillestar të zhvillimit që i përcjell pafuoja totale dhe konzervatizmi, në situatë vendimtare, janë konstantat themelore të programit islam. Feja dhe praktikimi i principeve të saj janë shkaku kryesor që këtij populli i është pamundësuar zhvillimi çfarë i është mundësuar njerëzve tjerë.

Paramendojeni ndikimin e kësaj propagande helmuese, të mbështetur me dinakëri nga një film i zgjedhur dhe i orientuar kah shikuesi evropian i cili është ose i painformuar ose i informuar sipërfaoësisht ose i informuar tërësisht gabim mbi natyrën e Islamit. Gjithsesi, shpifjet e tilla janë tradhti e civilizimit njerëzor si të tillë.

Të tillët do të duhej pyetur: "Nëse mungesa e përparimit në jetën materiale në Jemen duhet t'i përshkruhet religjionit të tyre, përse njerëzit në jug të Italisë, ku e ka pushtetin papa, nuk i gëzojnë frutat e këtij supercivilizimi" Atje njerëzit janë skajshmërisht të varfër dhe tejet të pakënaour. Përse shumë njerëz e braktisin Italinë jugore duke kërkuar çfarëdo pune në vendet më të pasura? Përse Greoia si vend evropian dhe jomusliman, është më e prapambetur nga shumë vende islame? Përse Greqia, e cila para paraqjtjes së krishterimit në të ka qenë shembull në zhvillim, po stagnon aciduke shkuar kah vetëshkatërrimi, pasi e ka pranuar krishterimin gjersa nuk ra nën pushtetin osman dhe sërish filloi ngritjen e vet? Ose, për ç'arsye popujt muslimanë të Azisë, vuajnë një varfëri shumë më të thellë seç e njeh ndonjë vend musliman. Në Bosnje, ku muslimanët, ortodoksët dhe katolikët jetojnë pranë e pranë, muslimanët janë më progresivë në shumë aspekte. Në Rusi muslimanët nuk janë aspak më të dobët në raport me fojnjët e tyre krishterët. Muslimanët kinezë atje janë para budistëve. Madje thuhet që muslimanët e Singapurit, me prejardhje arabë, gëzojnë prosperitet më të madh material se çdo banor tjetër i ishullit, përfshirë këtu edhe britanikët. Mjetete bashkëkohore perëndimore të propagandës botës së painformuar Islamin ia paraoesin në dritë të shtrembër, duke fabrikuar dezinformata të pabaza të cilat e dëshmojnë mosnjohjen e plotë të parimeve islame, ndërsa kisha këtë propaganda e mbështetë.

Mendimtari i shquar islam Muhammed Kutbi në veprën "Islami dhe konceptet e gabuara të mendimtarëve orientalë" faqe 288, shkruan:

"Kalova disa orë në Kairo, duke diskutuar mbi çështjet e Islamit me një delegat të KB. Në kontekst të bisedës sonë befas deklaroi: 'shumë mirë, keni paraoitur argumente të fuqishëm mbi drejtësinë e Islamit, mirëpo unë nuk mund të heoe dorë nga dobitë e progresit bashkëkohor. Për shembull, unë dëshiroj të udhëtoj me aeroplan supersonik...' Ai numëroi edhe disa përparësi teknologjike derisa nuk e pyeta i habitur: 'po çka u ndalon t'i gëzoni arritjet e Civilizimit modern?' Al u përgjegj: Valle Islami nuk e preferon jetën e shkretirës nën tendë, vallë nuk insiston oe edhe unë t'i kthehem jetës nomade në shkretirë si barbar?!"
Në Gjermani isha vendosur në një hotel drejtori i cilit ishte njeri i cili kishte studjuar në universitetet franceze e angleze, dhe kishte arritur arsimim të lartë, madje kishte studjuar edhe gjuhën arabe. Ai më tha: 'Unë besoj në një Zot, dhe e njoh mirë edhe besoj verbërisht në Te, por nuk mund ta pranoj Zotin, tek i cili ftojnë shkollat fetare, ngase kjo nuk është në harmoni me mendjen e shëndoshë, ngase ajo për çka flasin këto shkolla është në kundërshtim me natyrën e njeriut.' Gjersa po fliste kështu thellësia e ndjenjave i pasqyrohej në tërë fytyrën: 'Duhet të themelohet besimi në një Zot (teuhid) në këtë botë, ndërsa pastaj do të duhej ndryshuar rrjedhën e gabuar dhe shtrembëruar të mendimeve të të gjitha shtresave të shoqërisë, në mënyrë që njerëzimi të ngritet në shkallën e teuhidit të pastër (besimit të pastër në Zotin Një dhe të Vetëm).' fy evropian i arsimuar nuk dinte asgjë për pikëpamjen islame të kuptimit të vetësisë së Zotit (teuhidit), as për dallimet e thella në mes Kur'ani Kerimit, nga njëra anë, dhe Tevratit e lnxhilit të falsifikuar, nga ana tjetër. Ai e mendonte se Kur'ani, në të kuptuarit e Zotit, është i ngjashëm me Dhiatën e Vjetër dhe Dhiatën e re.

la dhashë një libër mbi Islamin në gjuhën gjermane në mënyrë që të njoftohet me parimet themelore të tij. Mjerisht disa bashkëkombas tanët, gjersa qëndrojnë jashtë vendit, botojnë vepra të cilat perëndimorët ia përshkruajnë Islamit, ndonëse ata këtë e bëjnë si individë dhe në kundërshtim me fenë e tyre. Dhe vërtetë, zotëriu i përmendur, drejtor i hotelit, në bazë të sjelljes së disa muslimanëve, kishte refuzuar që në të ardhmen të pranonte musliman në hotelin e tij. Në rastin tim ai kishte bërë përjashtim me insistimin e një miku të tij besnik, mirëpo edhe atëherë kishte pranuar të qëndroja vetëm disa ditë. Gjatë vizitës fltoi besim pikërisht ngase asnjëherë nuk më kishte parë të kaloja kufmjtë e mirësjelljes dhe jo për shkak se unë bëra ndonjë përpjekje për të fituar besimin e tij. Më lavdëroi (modestia nuk më lejon të theksoj të gjitha fjalët e tij), ndjenjën e simpatisë së tij madje e shfaoj me dhurata të shumta. Në raste të jashtëzakonshme, kur hotelin e tij e vizitonte ndonjë mysafir i lartë, ai ia lironte dhomën time, ndërsa unë kaloja në dhomën e tij private, duke mos e mbyllur fare tavolinën e punës plot dokumenta me vlerë!

Në fund erdhi dita kur unë duhej të transferohesha në një vend tjetër. Ai e shënoi adresën time të re dhe prej atëherë, sa herë që një musliman kërkonte dhomë, ai më telefononte dhe kërkonte mendimin tim. Isha njëfarë garanti për mirësjelljen e tyre, ndërsa këtë e bëja për t'i ruajtur bashkëkombësit nga vështirësitë, ngase të huajtë, gjatë vizitës në një qytet të huaj, nëse nuk janë të mençur oë të rezervojnë paraprakisht, kishin shumë probleme me gjetjen e dhomës për banim në orët e hershme të mbrëmjes.

Një herë hoteliristi më telefonoi dhe pyeti lidhur me disa bashkëkombas të mij që sapo kishin arritur dhe që ishin për herë të parë në Gjermani. Unë i dhashë preferencën time të zakonshme, mirëpo të nesërmen në mëngjes më ftoi me zërin që shprehte shoetësim dhe frikë. Ai u ankua: 'Këta njerëz për të cilët garantuat mbrëmë, u dëshmuan si të këqij, mysafirë shumë të këqij.' I kërkova falje i turpëruar dhe vendosa që kurrë më të mos jap garancën time.
Kriza aktuale botërore i ofron muslimanëve rast të vërtetë për ta hapur zemrën e botës së civilizuar ndaj kulturës burimore islame. Konditat për përmbushjen e kësaj detyre janë tejet të volitshëm. Është e saktë që përshtatja e islamit ndaj nevojave të brendshme të natyrës së njeriut, faktori i cili i përgjigjet përhapjes së tij. Mirëpo, për interpretim të suksesshëm të Islamit duhen kuadro të reja dhe programe të reja. Mjerisht, puna në përhapjen e Islamit te ne nuk ka vlerë reale, ndërsa lëvizjet individuale, akcionet Jogjegjëse, përpjekjet plot dështime, propaganda e paplanifikuar, institucionet e pakoordinuara kurrë nuk do të mund të arrijnë rezultate të kënaoshme, as të progresojnë larg, aty ku kundërshtimi është rrënjosur thellë.

Kemi gabuar që nuk kemi kuptuar rëndësinë e madhe të punës së organizuar në planin e interpretimit të Islamit. Përkundër vëmendjes që e vlen fuojnë karakteristike për kulturën islame në planin e proceseve revolucionare dhe doktrinën e tij specifike mbi shoorinë, faktorët që ndikojnë shumë në realizimin e këtij qëllimi janë krijuar nga mjedisiynë. Përkundër posedimit të ideologjisë valide dhe normave juridike, ne jemi përfshirë me një stagnacion të pakuptueshëm; pozita jonë është e mjerueshme dhe vetvetiu lë fushë të gjerë për veprim antagonist kundër Islamit.

Sistemi i vlerave morale të botës perëndimore

|eta e njeriut perëndimor është teknologjikuar maksimalisht, është privuar nga përmbajtja shpirtërore dhe ngrohtësia jetësore. Falë prosperitetit perëndimor modern ka arritur t'i tejkalojë problemet e shumtë jetësorë. Mirëpo, jeta shooërore e krijuar si rezultat i civilizimit modern e pengon që të mësojë shumë fakte, duke sjellur në harresë shumë vlera të tij morale.
Çrregullimet e shumta që janë karakteristikë për civilizimin e sotëm modern janë fare evidentë. Shpikjet dhe zbulimet e bëra për të lehtësuar jetën dhe për të përparuar civilizimin nuk i kanë zbutur këto çrregullime, as i kanë sjellur lumturi shooërisë, por as kanë eliminuar problemet e tij dhe çrregullimet e shumta sociale. Krahas nevojave të ndryshme fizike njeriu ka një vrull moral dhe aspiratë shpirtërore. Siç e ndjen joshjen ndaj kënaoësive fizike, njeriu gjithashtu ndjen edhe nevojë për ushtrimin e përmbajtjeve shpirtërore jashtë botës materiale.
Përkufizimi njeriut vetëm Brenda suazave të materiales do të ishte gabim i madh, pastaj nuk është edhe në harmopi me natyrën e tij. Shkalla fillestare në jetën e komunitetit njerëzor, e që paraogt shpresën më të lartë të njerëzimit, fillon në momentin kur mendja e njeriut, në rrugën e zhvillimit të saj gjithpërfshirës, posaçërisht në stadiumin e kulturës materiale, aktivizon potencialet e veta shpirtërore në drejtim të shfrj/tëzimit të vlerave të gjithmbarshme njerëzore. Lumturia njerëzore gjithsesi nuk arrihet vetëm në nivel të kulturës materiale pa ushtrimin e barabratë të dy aspekteve të saj: shpirtëror dhe material.
Devijimet bashkëkohore morale dhe shoqërore tregojnë që faktorëve të komplementarizmit njerëzor nuk i është dhënë vëmendje e nevojshme. Njerëzimi ka gabuar kur ka lëshuar të njohë faktorët e lumturisë dhe mirëoenies.
Historia nuk e njeh asnjë popull jeta e cilit ka oenë e përkufizuar tërësisht me procese destruktive. Kështu është edhe Perëndimi sot. Përkundër degjenerimit moral, ende ekzistojnë edhe kualitete të duhura; ekzistojnë shumë njerëz të cilët praktikojnë besnikërisht principet siç janë nderi, mirësjellja dhe sinoeriteti. Mirëpo këto vyrtyte nuk mund të vërehen përkundër mëkateve dhe dobësive të cilat dominojnë.

Virtyteve të tilla mund t'i qasemi nga kënde të ndryshëm dhe mund të aplikohen në mënyra të ndryshme. Virtytet morale të Perëndimit kanë përjetuar ndarjen e plotë nga feja, kështu që e kanë humbur vlerën dhe karakteristikën e tyre shpirtërore. Dashuria ndaj fltimit material e ka nxitur njeriun perëndimor ta kryejë me përpikëri dhe plotësisht detyrën e vet. Njerëzit virtytet morale i shikojnë nga aspekti i fitimit material, për ata ato janë tnjet për përparim në punë. Nëse këto virtytet nuk sigurojnë dobi materiale, atëherë tek ata nuk kanë kurrfarë vlere. Kështu vlerat morale tek ata shfrytëzohen për arritjen e fitimit.
Në planin e jetës seksuale Perëndimi ka tejkaluar të gjithë kufljtë morale. Në fillim të jetës secili e di me siguri që pastërtia dhe masa në këtë çështje kanë vlerën e vet morale, ndërsa tejkalimi shpie në degradim moral. Mirëpo kjo e vërtetë ka qenë dhe është harruar gradualisht, ose është fshirë qëllimisht nga vetëdija e njeriut.
Pastërtia tanimë nuk respektohet nga ana e shoqërisë, ndërsa njëkohësisht, janë braktisur të gjitha sanksionet e kontrollit moral.

Një mik imi më kishte treguar se si e kishte dëgjuar një vajzë që po kërkonte këshillë, në njërën prej radiostacioneve Iokale në Gjermani, duke scjaruar problemin e vet tne këto fjalë:
"Për disa vjet jamë zbavltur me një djalë. Mirëpo, gjatë marrëdhënieve të vazhdueshme dhe të shpeshta ndjenjat intime ndaj tij thuaja janë shuar. Vendosa të filloj lidhje me një mashkull tjetër. A mund t'i mbaj të dytë? Apo do të duhet të heqdorë nga lidhja e dytë dhe ta mbaj të parën?"
Këshilltari në radio i ishte përgjegjur me një pyetje shumë irituese:
"Deri në moshën 28 vjeçare keni liri të pakufizuar të shooroheni me një apo më shumë meshkuj, pa kurrfarë obligimesh dhe kushtesh. Prandaj, mos u brengosni dhe mos u shoetësoni, prandaj mos u hamendni lidhur me këtë!"
Ku jemi ne vallë, kur mediumet dhe autoritete tjera, detyrë e cilëve është të mbrojnë moralin publik dhe ta mbrojnë erozionin e tij, vetë e preferojnë lapërdharinë edhe atë nën emërtimin 'marrëdhënie të posaçme para martesës' dhe 'mioësi ligjore'; preferojnë promiskuitetin preferojnë shkatërrimin e kufijve morale; mohojnë moralitetin dhe predikojnë ngritjen kundër mirësjelljes, respektit dhe dinjitetit?

Will Durant, sociolog, në veprën e tij "Mrekuilitë e filozofisë", shkruan:
"Jeta në qytetet e cMIizuara nuk lejon njeriun as të mendojë për martesën, ndërkohë që pasionet seksuale rriten, ndërsa konditat e bëjnë kënaojfsinë tejet të afert. CMIizim! e ka shtyrë moshën e martesës (te meshkujt madje deri 30 vjet), që trupin e djalërisë ia ekspozon nxitjeve dhe shoetësimeve seksuale, si dhe e dobëson fuolnë e tij për t'u mbrojtur nga veprimet e ndaluara. Keshtu pastërtia, e cila dikur është konsideruar virtyt, është bërë objekt i përbuzjeve dhe poshtërimeve. Në një atmosferë të tillë tretet edhe turpi, i dli dikur i ka stolisur të gjitha bukuritë e njeriut, ndërsa njerëzit krenohen me mëkatet e tyre; nën mbulesën e barazisë me mashkullin, femrat hyjnë në lidhje të pakufishme jashtëmartesore, ndërsa marrëdhëniet e ndaluara paramartesore bëhen diç fare e zakonshme.

Është e saktë se në rrugë nuk ka prostitute (është zvogëluar shumë numri i tyre S.S.), mirëpo kjo nuk është pasojë e ndjekjes policore, porse ngase e kanë humbur punën për shkak të paraoitjes së femrave të cilat ketë e bëjnë pa pagesë."
Natyra e njeriut ka nevojë të konsolidojë fuojtë e veta, të vetëdisiplinohet dhe të eksponohet me masë. Largimi nga kjo rrugë natyrore e natyrës së njeriut sjell pasoja të padëshirueshme. Me flakjen nën këmbë të ligjit të qenies vetanake në emër të lirisë, kurrë nuk mund të sjellë qetësinë e duhur të zemrës dhe kënaoësinë e mendjes të cilën njerëzit e kërkojnë.

Indulgjenca perëndimore lapërdharinë e ka bërë publike. A është ngopur ky zvetnim i njerëzve? A nuk janë krimi, dhunimet, sëmundjet nervore, kundërshtimet, grevat dhe vetëvrasjet rezultat i shfrenimit seksual dhe lirisë së tepruar? Njëzet vjet të lirisë totale seksuale në Suedi kanë shkaktuar pasoja të tmerrshme tek rinia: egërsinë dhe dhunën shooërore. Ky fenomen kishte shoetësuar seriozisht qaroet shkencore dhe politike, ndërsa në parlamentin suedez ishte trajtuar si problem krucial i shoqërisë suedeze. Kryeministri suedez kishte paralajmëruar haptas me fjalët: "Do t'na duhen të paktën dyzet vjet që të sanojmë katastrofën e prodhuar me gabimin i cili ka zgjatur njëzet vjet."
Teoria e Frojdit, e cila të gjitha aktivitetet njerëzore i Sqaron me vrullet seksuale, shumë njerëz i ka shtyrë në shfrenim më të rëndë seksual. Ajo e ka ndarë seksin nga morali. Pastërtia ka erozuar deri në fund pa kufi, për pasojat e cilit dëshmojnë të dhënat e publikuara më poshtë.

Kështu "The Reader's Digest" raporton:
"Statistikat në Gjermaninë Perëndimore tregojnë se armata aleate, duke berë jetë seksuale me femrat gjermanoperëndimore, ka lënë pas vete 200.000 femijë jashtëmartesorë, prej cilëve 5.000 foshnja të zeza, per të dlat tani perkujdeset qgveria. E kjo është vetëm 1096 nga numri i përgjithshëm i femijve jashtëmartesorë oe janë shpetuar nga aborti apo mbytja nga ana e nënave. Kjo statistikë ka të bëjë vetem me Gjermaninë Perëdimore, ndërsa nuk kemi të dhëna per Gjermaninë Lindore. Mirëpo, ështe më se e besueshme oe ky problem atje nuk është aspak më i Iehte nëse nuk eshte me i rëndë."
As vendet tjera perëndimore nuk mbesin prapa Gjermanisë, raporti më i dhembshëm është ai nga Northamptoni, në Anglinë qëndrore, i cili pohon se numri i lindjeve ilegale në përojndje është më i madh se 50% nga numri mestara i lindjeve në këtë regjion, si dhe fakti që ky fenomen ka filluar kur Northamptoni kishte kaluar nga prodhimi bujoësor në atë industrial." ("Zhvillimi dhe moderniteti", f. 34)

Psikologu Deil Karrengy shkruan në librin e tij "Pasqyra e suksesit": "Statistikat e publikuara nga ana e fondacionit amerikan dëshmojnë që bashkëshortët, për të cilët dihet se nuk kanë qëndruar besnikë ndaj bashkëshorteve të tyre, janë nga të gjitha klasat dhe të gjitha moshave. Pesëdhjetë nga njëojnd bashkëshortë të anketuar kohë pas kohe nuk kanë cjenë besnikë ndaj bashkëshorteve, madje disa prej tyre vazhdimisht. Pjesa tjetër, ata që kanë qenë besnikë ndaj bashkëshorteve të tyre, kanë qenë besnikë për shkak të frikës nga sëmundjet e ndryshme, apo skandalet, apo, mbase, nuk kanë pasur rast për këtë. Përgjimi telefonik në Nju )ork, gjatë një intervali të shkurtër ditor, ka zbuluar se bashkëshortet e këtij qyteti gjithashtu i mashtrojnë bashkëshortët e tyre."

Në Enciklopedinë britanike (t. 23, f. 45), thuhet:
"Prej të gjithë spitaleve amerikane, 650 prej tyre janë spedalizuar për sëmundje venerike, ndërsa 15096, dmth. Më shumë se dyflsh prej këtij numri janë ata qg e kërkojnë ndihmën e mjekut familjar apo në këto spitale."
Libri i Kinseyit mbi "Shprehitë e sjdljeve seksuale" (f. 304) tregon se në Amerikë gjatë vitit vdesin 30 der 940 mijë fëmijë si pasojë e sëmundjeve vener ike të njërit prej prindërve. Ndërsa dëmet që shkaktojnë këto sëmundje në Amerikë janë shumë më të mëdha se dëmet që shkaktojnë të gjitha sëmundjet tjera, me përjashtim të tuberkulozës.

E përditshmja "Ettela'at (nr. 10414) transmeton një raport të revistës "Psikologjia", nga muaji dhjetorl 960, ku thuhet:
"Numri i fëmijve të lindur jashtë martesës në Amerikë rritet aqshpejtë sa paraoet problem të madh për oeverinë amerikane. Statistikat për vjetin 1957 deshmojn per më shumë se 200.000 femijë jashtemartesorë, ndërsa ky numër shtohet per 50% 20 vjetët e fundlt."

Revista "Zibardh" (nr. 380) raporton:
"Numrt vjetor I aborteve në Amerikë arrin 1.000.000 raste. Prej tyre 65% të aborteve janë pasojë e marrëdhënieve të lira jashtëmartesore, ndërsa 5096 janë raste të vajzave dhe grave të pamartuara."
Sipas së përditshmes "Keyhan" (nr. 535) doktor Molenzi nga Londra jugore thotë:
"Çdo e pesta vajzë e pamartuar qg vie në Idshë në Angli është shtatzanë. Numri l aborteve në Londer arrin shifrën prej 50.000 gjate vltlt. Një nga 20 foshnjat e lindura janë ilegale. Përkundër progresit vjetor të standardit jetësor ky numër shtohet nga vjetl në vjet. Numri më i madh 1 fëmijve jashtmartesorë lindë në familjet e pasura, ndërsa vajzat e familjeve të pasura janë më të prirura për të qenë nëna të pamartuara."

Këto fakte janë të mjaftueshme për të dëshmuar për robërimin e njeriut bashkëkohor të civilizuar ndaj pasioneve seksuale, për të cilat pohohet se janë shprehje e lirisë së plotë. Kënaqësia seksuale e ka arritur kulmin me ç"rast shumë vlera morale dhe humane në jetën familjare janë harruar tërësisht, kështu që njerëzit e kanë humbur ndjenjën për çfarëdo normash apo kuflzimesh në këtë rafsh.

Para disa vjetësh gazetat kishin raportuar se në Amerikë (shteti Ajdahi) një grup meshkujsh kishin ndërruar gratë midis tyre për një periodë prej 3 javësh. Secili prej tyre ia kishte dhuruar gruan e tij tjetrit si dhuratë. Kjo ngjarje kishte shkaktuar reagim të menjëhershëm në Amerikë, andaj grupi është gjykuar me akuzën për prishje të moralit publik dhe lapërdhari, si dhe përhapjes së prostitucionit.

Ky është vetëm një shembull i devijimit i evdientuar vetëm në aspektin seksual të jetës.
qëndrimet dhe persiatjet e njerëzve të mençur nga çdo popull, si dhe mënyra e jetës të liderëve të tyre, ndikojnë dukshëm në formimin e mënyrës së persiatjes dhe besimit të një komuniteti. Nëse ai rreth i njerëzve në shooëri vepron në mënyrë të shfrenuar, atëherë kjo është e keoe e rendit të lartë. Me që çdo njeri, për nga natyra, posedon nxitje evidente të brendshme, atëherë shembulli i keqka ndikim më të shpejtë se çdo ligj moral.
Personi i edukuar në shkollën e narcisoizmit të shfrenuar dhe në mjedis të njejtë ndjen liri të plotë personale. Në një mjedis dhe rreth të këtillë nuk ka vend për idenë e nderit dhe pastërtisë. Akcionin e caktojnë impulset, respektivisht shpirti amoral i njeriut.

Ata që mohojnë ligjet morale kultivojnë pasardhës amoralë dhe të shfrenuar, të ballafaouar fuoishëm dhe pashpresë me vrullet negative fizike, të cilët lehtë anashkalojnë udhëzimet e ndërgjegjes dhe logjikës.
Presidenti amerikan Xhon Kenedi, në vitin 1962, kishte deklaruar: "Një ardhmëri e dhembshme e pret Amerikën, ngase rinia e saj është zhytur thellë në pasione, në epshe dhe nuk ka vullnet t'i kryejë obligimet e veta. Nga shtatë të rinjë të ftuar në rekrutim, gjashtë nuk kalojnë testet mjekësore për shkak të mungesës së kapadetit flzik dhe plogështisë së intelektit të shkaktuar nga jeta e shfrenuar."
Hrushçovi, gjithashtu, që në vitin 1962 kishte paralajmëruar për një trend të rrezikshëm në vendin e tij:

"Ardhmëria e BRSSsë është në rrezik, ngase rininë nuk e pret një perspektive e bukur. Kjo rini është e shfrenuar, e pandërgjegjshme dhe robër të pasioneve."
Është e çuditshme se si kjo kohë e progresit shkencor dhe industrial nuk është në gjendje të përballet me problemin e zhgënjimit të gjeneratës së re. çdo ditë lindin fenomene të reja, të çuditshme, si pasojë e këtij civilizimi të pashpirt teknologjik. Një herë këta ishin "Bitëllsat" me sjelljen e tyre të pakontrolluar dhe të shfrenuar. Herën tjetër, në shooëri si bari i keoJindin "hipikët" të cilët rebelohen kundër materializmit të pastër të mjedisit të tyre, duke mohuar vlerat etike dhe shenjtëritë fetare si bestytni të pabaza. Ata e kanë minimizuar stilin e jetës normale. E mohojnë shooërinë dhe janë ngritur kundër të gjitha standardeve të civilizimit gjersa, kur u deshën standardet morale dhe mbështetja shpirtërore, nuk u gjendën edhe vetë të braktisur dhe të pafucjishëm.

Një fenomen i tillë social rezultoi me dëshprim emocional tek të rinjtë, e që u shpreh në shfrenimin dhe devijimin e tyre, ndërsa dëshmon se civilizimi modern njerëzit i trajton si pjesë të një makine të madhe. Ai kurrë nuk mundet të plotësojë nevojat e brendshme të njeriut, as ndjenjën shpirtërore dhe sentimentin human të tij. Shtimi i numrit të vetëvrasjeve është edhe një argument shtesë që komforti material dhe kënaqësitë nuk janë të mjaftueshëm.
"Në bazë të raporteve policore nga viti 1976 në Gjermaninë Perëndimore kang ndodhur 10.000 raste të vetvrasjeve, ndërsa mbi 6.000 meshkuj dhe 7.000 femra kanë provuar të bëjnë vetëvrasje." (Transmetuar sipas revistës "Tendorost").
"Përdorimi i drogave të rënda në mestn e rinisë amerikane është tmerrësisht e lartë. Para pak kohësh polida e Nju Jorkut kishte zbuluar 38 kufoma të rinjsh prej moshës 16 deri 35 vjet, të cilët kishin vdekur si pasojë e dozës së tepruar të narkotikëve. Disa nga viktimat madje as qg kishin arritur të nxirrnin gjilpërat nga trupi. Varëtsit më të mëdhej janë ata të heroinës: vetëm në Nju |ork janë rreth 100.000, pra 1 vartës në 80 banorë. Është shumë i madh numr! i vartësve në oaroet e larta të shooërisë amerikane. Një mjek i njohur njujorkas kishte deklaruar se njëri prej aktorëve më të njohur të Holivudit merr nga 10 doza në 24 orë, duke dhënë për këtë 60 dollarë për një dozë të drogës. Shumë raste të evidencuara midisi personaliteteve te shouara, të cilat zyrtarisht i përshkruhet problemeve me zemër, ky mjek I soaron me konsumimin e drogës." (Ettela'at, nr. 13015)

Në "The Spirti of Man" (f. 32) lexojmë:
"Çdo 25 mlnuta në Amerikë ndodhë një kritn i rëndë, ndërsa çdo 24 minuta ndodhë një vrasje me paramendim, 5 sulme të renda ndaj pasurisë, 30 vjedhje të mëdha dhe 3 mijë të vogla. Katër miliardë dollarë shpenzohen për luftë kundër krimit dhe vendosjes së rendit, ndërsa prej kësa) njëqind milion dollarë shpensrahen vetëm në Nju Jork."
Ja, për një jetë të tillë ftojnë njerëzit, të cilët vetë janë zhytur në të. Ata lavdërohen me mendjen dhe kulturën e tyre, madje krenohen që ftojnë për këtë.

Ceremonitë në kisha

Nëse kisha, krahas mundësive propaganduese dhe njerëzore, inkuadrohet drejtpërdrejtë në jetën shooërore dhe kulturore të botës perëndimore, megjithatë parimet e tyre morale nuk kanë arritur t'i japin kuptim moralit të tyre dhe të pastrojnë zemrat e tyre. Kisha nuk ka mundur ta pengojë dështimin shpirtëror as të frenojë pasionet e pafund të njeriut të shfrenuar. Si mundet religjioni i cili u lejon ithtarëve të vet liri të pakufizuar në kryerjen e veprave imorale të pretendojë lirimin e tyre nga prangat e zvetnimit rrënues ose të çrrënjosë rritjen e imoralitetit shkatërrues?

Madje edhe ceremonitë e tyre fetare, të pastrimit të shpirtit dhe synimi drejt idealeve më të larta njerëzore, e që përndryshe zbatohet për shkak të afrimit te Zoti me qëllim të sinqertë, ka dalur nga suazat e veta autentike duke iu nënshtruar deviacioneve të shumta. Nuk janë vetëm themelet e fesë te krishterët që kanë pësuar ndryshime të mëdha, madje edhe vetë kuptimi i ceremonive fetare tek ata ka humbur kuptimin e vërtetë. Do të çuditeni duke parë se si kishat shndërrohen në salla për vallëzim, në mënyrë të tërheojes së rinisë së devijuar.
Kështu, ata vendet e ritualeve fetare, që duhet të jenë vend të mbrojtjes së devotshmërisë dhe pastërtisë, vende ku njerëzve u mbëltohen vlerat më të larta morale, sillen në këtë gjendje të mjerushme dhe mizore?
Liderët religjiozë, të cilët do të duhej të qëndronin si mbrojtje e fortë kundër përhapjes së shfrenimit, edhe vetë janë bërë viktima të devijimeve morale me të cilët janë rrethuar. Si mundet pastaj krishterimi të bëjë ringjalljen dhe zgjimin moral të shoqërisë? Institucionet e tilla nuk janë në gjendje ta shpiejnë njerëzimin në atë pastërti të zemrës pa cilën njeriu nuk mund ta njohë Zotin, pastërit e cila mund t'i ndihmojë në shpëtimin e botës nga imoraliteti dhe trazirat.

Tani shikoni s\ sillen dinjitarët kishtarë:
"The Weekly lournal" (nr. 10890) raporton:
"Etërit kishtarë i joshin ithtarët në ldshë me valle e muzikë. Prifti Fransis Mieux nga Montreali, i Kanadasë, i moshës 35 vjeçare është muzikant i shkathtë, kompozitor dhe ekzekutor; ai është autor i rreth 1.500 melodive të popullarizuara; prift i dli kombinon dy thirrjet: religjionin dhe artin muzikor."
Kryerja e këtyre veprave në vendet e shërbimit ndaj Zotit paraoet mohim të fesë. Kodeksi ritual është ligji më i lartë edukativ për të gjithë të dërguarit. Është e pamundur të qëndrosh imun para shfrenimit të botës materiale dhe devijimeve të tjera të saj, nëse njeriu nuk i drejtohet Allahut të Madhëruar, ngase njohja e Allahut paraoet themelin e jetës njerëzore, ndërsa pa këtë bazë çdo synim i ndërtimit të sistemit nuk mund të jet i sinoertë dhe i drejtë.
Devotshmëria e sinoertë e liron njeriun nga shtrëngimet e epsheve fizike, e shpie në afëri të Zotit dhe afër kënaoësive shpirtërore. Ndërsa tani shikoni se si kjo vërtetësi me vlerë të pakufishme ka oenë e eliminuar me rrëfime të lira të cilat i kanë dhënë përparësi kënaoësive trupore.

Ibadeti islam ka shumë oëllime. Njëri prej tyre është të heoë perden nga injoranca dhe padituria, si dhe që në këtë rrugë, t'na transformojë tërësisht në aspektin moral dhe intelektual. Shikoni se si n)ë krishter i mençur e shikon përkushtimin e tërësishëm nda] Zotit në islam dhe krishterizëm.

Në librin e tij "Zoti i dy qabeve", Stenvvud Kobb (f. 227), krahason devotshmërinë muslimane dhe krishtere në këtë mënyrë:

"Më ishte Iejuar", shkruan ai:"Të prezentoj në kryerjen e namazit në xhaminë Aja Sofia në StamboII. Përsëritja e sexhdes, lutja dhe përkulja në namaz ka rëndësi të madhe. Gjatë kësaj shojptohen fjalë të caktuara në shenjë mirënjohje dhe duke madhëruar Allahun e Madhëruar. Isha thellësisht i impresionuar me respektin, modestinë dhe përuljen e besimtarëve. Kjo tejkalonte gjithçka qÇ kisha shikuar në ndonjë kishë krishtere, në kuptimin e sinoeritetit të madhërimlt, thellësisë së përjetimit dhe perkushtimit ndaj Zotit. Pas një kohe Idsha nderin qe bashkë me disa të huaj të shikoj shënimin e Lejletulkadrit, natës në të dlën Kur'ani i është shpallur Pejgamberit Muhammed. Nga balkoni, në një kënd, shikonim 5.000 besimtarë të cilët e kishin stërmbushur hapesirën e xhamisë Aja Sofia, duke kryer namazin e vet dhe duke rënë pertokë në harmoni, ritëm dhe rend të përsosur. Shushuritna me rastin e perkuljes së tyre apo gjatë rënies në gjunj, jehona e shuplakave të tyre që lëshoheshin në dyshemen para vetes, ngritja e tyre e perbashkët bënin që valët e oeta dhe të thella të nderimit të tyre të permbushin kupolën e gjerë dhe të ngritet drejt larteslve qiellore. Pamja ishte madhështore, e pakrahasueshme, dinjitoze, perkulëse dhe shprehte kuptimin e lirisë individuale, demokradsë, barazisë, pamje e dla nuk lejonte kurrfarë diskriminimi personal apo klasor. Aty e kam parë shitësin nomad të qilimave, duke oëndruar krah per krah me pashën në veshje të shkëloyeshme edhe atë pa frikë dhe nderime. qëndronin bashkë, perkuleshin dhe binin në sexhde në përkushtimin më të madh. Kam parë zezakë të trashë dhe 'të shëmtuar' duke oendruar në namaz krah për krah me turoit më elegantë të Stambollit. Kjo ishte kështu ngase islami, qg nga zënafilla ka perhapur vëllazerinë ndër musiimanë dhe këtë e mbajtur deri më sot."

Gabimi më i madh i Perëndimit qëndron në faktin që fenë e trajton si gjë individuale, private të çdo individi i cili nuk ka lidhje me jetën e përditshme. Ity qëndrim i gabuar i përshkon të gjithë aspektet e jetës së njeriut perëndimor. Rënia morale, krizat nacionale, shfrenimi, korupcioni, të gjitha këto janë sëmundje si pasojë e drejtpërdrejtë e ndarjes së fesë nga jeta praktike.
Nga kjo është prezente edhe disharmonia në mes vlerave të brendshme intelektuale dhe luftës së jashtme për jetë. Besimi i drejtë njeriut ia dikton mënyrën e sjelljes dhe i ofron udhëzime që mund të përdoren në çdo situatë praktike të jetës.

Feja përcakton mendimet dhe veprat. Tërë jeta si e tillë, në esencë, është besim. Për këtë arsye ndarja e fesë nga jeta praktike është gabim i papërmirsueshëm. Kjo ndarje sulmon drejtpërdrejtë ligjet e natyrshëm, siç shënon Dampeirre në librin e tij "Konfliktet e shkencës dhe religjionit":
"Konstantini kishte shpallur qe krishterim! është fë zyrtare e perandorisë romake, andaj, për të kënaour ithtarë e paganizmit, kishte lejuar oe shumë zakone nga paganizmi të barten në krishtenlzëm. Keshtu lindi idea e dla kishte dominuar në periodën mesjetare dhe dominon edhe në kohën moderne, qg 'religjoni është çështje private' që ka të bejë ekskluzMsht me lidhjen e indMdit me Zotin e tij, si dhe nuk ka asnjë ndikim në vetë jeten. Keta, pra, supozojnë qe besimi është i Iidhur vetem përzemer, dhe jo për ambientin në të dlin njeriu jeton."

Shtimi i përditshëm i Alkoolizmit

Shtimi i përditshëm i konsumit të pijeve alkoolike e shpejton rënien morale dhe shpirtërore të komunitetit. Është e pamundur të mohohen pasojat negative në sjellje, në besim, shëndetin psiqjk dhe flzik te njeriu dhe komuniteti. Asnjë njeri i mençur nuk mundet të mos i vërejë faktet e përmendur. Çdo vit spitalet janë përplot pacientë për detoksinim, të alkoolikëve me ç'rregullime mentale, gjersa jashtë spitaleve mijëra njerëz, nën ndikimin e alkoolit kryejnë vrasje, vetëvrasje, vjedhje, shantazhime dhe lëndime të personalitetit.
Shumëkush në alkool gjen ikje nga problemet dhe brengat, ndërsa ikja gjithnjë rezulton me shtimin e problemeve. Në vend të zbutjes së vuajtjeve jetësore, alkooli i dërmon materialisht dhe moralisht, duke shkatërruar të përvujturin para se t'ia lehtësojë jetën. Alkooli bën që këmbanat e mallkimit dhe katastrofës të kumbojnë madje edhe më shumë në veshët e alkoolikëve. Nga zhurma e tyre ai kërkon ngushëllim në shtimin e konsumimit dhe mëton ta zhytë vuajtjen e vet me shpresë se do të kënaqet në parajsën iluzore, ku do të lirohet nga barra jetësore në këtë kohë të shkurtër të topitjes dehëse. Të gjitha arsyet për të cilat njerëzit pijnë, nuk mund të jenë arsye, ndërsa vetë ekzistimi i alkoolit në një komunitet është argumenti më i mirë për prezencën e sëmundjes, e cila mund të shërohet vetëm me edukim shpirtëror dhe arsimim.
"Mos u deh nga vera, por nga plotënia e shpirtit", është moto e njeriut të mençur i dli e ka të qartë se konsumimi i mjeteve që topitin mendjen mund të shkaktojë marrëzinë dhe të sjellin humbjen e atyre vlerave intelektuale të cilat e dallojnë nferiun nga shtaza. Alkooli, vërtet, është "helm të cilin njerëzit e vëjnë në gojë për ta humbur mendjen."
Në Hamburg kam pasur rastin të vëzhgoj brendinë e një sinagoge e cila joshte me pamjen e bukur të jashtme. Ciceroni na tregonte pjestë e ndryshme të saj. Për habinë tonë aty ndodhej edhe një dhomë e posaçme për konsumimin e alkoolit. Unë pyeta i befasuar: "Vallë nuk pihet vera madje edhe në këto lokale të shenjta?" Ai u përgjegj fare serioz: "Vetëm një grup i zgjedhur ka të drejtë të pijë verë në këtë dhomë." Alkooli është bërë fenomen i përmasave më tragjike për ç'arsye shumë ente shëndetësore kanë formuar organizata të posaçme për luftë kundër alkoolizmit. E tillë është edhe "Organizata për luftë kundër alkoolizmit." Mirëpo, këto organizata janë të pafuojshme t'i kundërvihen këtij fenomeni katastrofik shooëror, ngase përkundër prezencës së këtyre organizatave vazhdimisht shtohet shpenzimi i alkoolit. Në Perëndim mbretëron frika që shtresa e re punëtore të mos shndërrohet në pianecë të pafuqjshëm. Të dhënat statistikore tregojnë qartë të gjitha pasojat negative të alkoolizmit.
Mjekët të cilët ishin prezentë në kongresin e 24t ndërkombëtar për luftë kundër alkoolizmit në Francë kanë dhënë deklaratën vijuese e cila ka të bëjë me ndikimin e alkoolit në mendje dhe intelekt: "20% të femrave dhe 60% të meshkujve të cilat arrijnë në spital janë vartës të alkoolit; 70% pacientë të sëmundjeve mentale dhe 40% asosh me sëmundje venerike vuajnë nga pasojat e konsumimit të alkoolit. Në Angli, pohojnë ekspertët, 95% të sëmundjeve mentale është si pasojë e konsumimit të alkoolit." "Health magazine" (nr. 12) shkruan:
"Gazetat franceze e titullojnë 'senzadonal' raportin e ministrit francez të shëndetësisë mbi numrin e rasteve të vdekjeve shkaktar i dlave ka oenë alkooli. Sipas këtij raporti në vitin 1956 në Francë ka pasur 20.000 raste të vdekjeve per shkak të konsumimit të tepruar të alkoolit. Më tej theksohet dekiarata e sekretarit gjeneral të komitetit ndërkombëtar per luftë kundër alkoolizmit, s! autoritetit për statistikë, q6 2596 të fatkeogsive industriale dhe 57% fetkeoësive automobilistike jane shkaktuar nga alkooli."
Ish presidenti i Francës. Poinkare, ka oenë kryetar i shooatës së antialkoolikëve dhe në një deklaratë, gjatë luftës së II botërore kishte theksuar: "O rini franceze! Armiku juaj më i madh është alkooli! Bëni më shumë se në luftë kundër Gjermanisë! Ngritni armët kundër pijes! Kjo pije ka shkaktuar më shumë dëm material dhe mental, në vitin 1870, seç i ka kushtuar Francës lufta kundër Gjermanisë. Pija e cila u kënaoë qjellzën është helm vdekjeprurës; ajo ju shkatërron dhe ua vjedh gjysmën e jetës, duke e bërë trupin tuaj të pafiiqjshëm para sulmeve të sëmundjeve dhe plogështisë së vazhdueshme." Revista "Handaniha" (nr. 7/26) shkruan:
٪40 të sëmurëve në spitalet franceze është shkaktuar nga alkooli, ndërsa 50% të sëmurëve mentalë janë pasojë e konsumimit të alkoolit. Në spitalet e femijve në Francë 5096 të sëmurgve janë fëmije të prindërve alkoolikë; 6096 të daljeve gjyogsore ka lidhje me alkoolin, ngase arka e opverisë franceze çdo vjet paguan 335 miliarda franga si shpenzim për dëmet nga përdorimi i alkoolit në arkat e spitaleve ose institudoneve spedale apo shtëpive për të sëmurët mentalë... përdorimi! alkoolit shton numrin e vdekjeve mes njerëzve, kështu qÇ 5096 të rasteve të vdekjes së mashkujve dhe 3096 të femrave shkaktohen nga alkooli; 6096 të delikuentëve janë femijë të prindërve alkoolikë."
Në Gjermani "Vetëm gjatë një viti në gjyoin për krime kanë ndalur rreth 15.000 raste nën akuzat e dala nga përdorimi i pijeve alkoolike." Në vitin 1878 gjyoet gjermane kanë dhënë gjithsejt 54.348 aktakuza për gratë të cilat për shkak të alkoolit kanë bërë vepra të ndryshme kriminale, ndërsa në vitin 1914 ky numër i tmerrshëm është ngritur në 60.03 I aktakuza."
Njëri prej ministrave në oeveri Atazony, siç transmeton revista, kishte deklaruar: "Në periodën prej 20 vjetësh Amerika ka dhënë 18 milion për alkool, ndërsa rezultati i kësaj është 100.000 të rinjë janë dërguar në shtëpitë për bonjakë, 150.000 kriminelë në burgje, Janë vrarë 500 njerëz, gjersa 2.000 të tjerë kanë bërë vetëvrasje, 200.000 gra kanë mbetur pa bashkëshortë, ndërsa një milion fëmijë ka mbetur pa një prind."
Konferenca ndërkombëtare për luftën kundër alkoolizmit kishte shpallur: "Dëmet ekonomike nga alkooli, gjithashtu, meritojnë vëmendje. Në bazë të një studimi preciz, shpenzimet në lidhje me alkoolin e rëndojnë arkën qeveritare për 128 milionë franga, pa llogaritur dëmet individuale. Kjo është e ndarë kështu; 10 miliardë për fondet spitalore, 40 miliardë për fonde publike dhe qëllime bëmirëse, 17 miliardë për fondin e sigurimit social, 60 miliardë për fondet e gjyoeve dhe burgjeve. Tërë kësaj duhet ^htuar shpenzimet nga buxheti shtetëror për përpunimin e rrushit në fillim të pjekjes, që kapë shumën prej I 1 miliardë. Nga shitja e alkoolit Franca fiton vetëm 53 miliardë franga. Nga kjo mund të shihet sa dëm i shkakton Francës përdorimi i alkoolit në planin ekonomik." ("Health Magazine", 12/5)
As Bashkimi Sovjetik nuk është imun prej këtij problemi. E përditshmja "Ettela'at" (nr. 13.108) raporton për ndërmarrjen e masave drakonike për zvogëlimin e nivelit të konsumimit të alkoolit, lidhur me këtë kryeministri I ardhshëm në BRSS ka deklaruar: "Alkooli është shkaktar i shtimit të krimit, rritjes së mungesës nga fabrikat dhe rënies marramendëse të prodhimit për ç'arsye shteti duhet të ndërmarrë masa shurnë të ashpra kundër alkoolizmit."
Alkoolizmi është faktor për shumë fatkeoësi të transportit ajror.
"Specialisit për psikologjinë industriale, dr. Clement Korn Gould, në artikullin e publikuar ne botimin e revistës "The Raeder's Digest" (nr. 31, viti 26), numrin më të madh të fatkeoësive ajrore ia përshkruan pikërisht këtij shkaktari, ndërsa humbjet e shumta pesojnë kompanitëpronarët e aeroplanëve dhe helikopterëve. Ai shton q£ 'studimi i raporteve të teknikëve dhe shkaktarit të rrëzimit të aeroplaneve komercialë tregon se shkaku ! numrit më të madh te fatkeoësive ajrore është defekti i paparashikuar ose dehja e pilotit dhe ndihmësit të tij. Kjo në veçanti ka të bëjë me pilotët amerikanë, ngase deri më tani numri më i madh i fatkeqësive u ka ndodhur aeroplanëve që i kanë drejtuar pilotët amerikanë. Më tej, hulumtimi ka treguar qÇ shumica e pilotëve që kanë pasur aksidente, ka pirë gjatë fluturimit. Shtimi i fatkeoestve ajrore i ka bërë pushtetarët të vendosur të zbulojnë shkaktarët ktyesorë, ndërsa hulumtimet e tyre kanë treguar se për numrin më të madh të aksidenteve, në disa vjetët e fiindit, ka oenë dehja e pilotëve ose argëtimi i tyre me stfuardesa. Prandaj, shkaktari kryesor i aksidenteve ajrore në disa vjetët e fundit qendron në alkoolizëm dhe imoralitet."

Antitezat e jetes bashkëkohore

Revolucioni teknologjik dhe zhvillimi i kapitalizmit kanë shkaktuar një çarje të madhe në shumë sfera të jetës materiale. Një grup ka kapital marramendës, në formë të firmave dhe kompanive të mëdha dhe mund të posedojë çka t'i teket, madje edhe aqsa t'u sigurojë vendosje luksoze për "miqtë e shtëpisë" (shtazët e ndryshme). Grupi tjetër mezi siguron për jetë, buzë ekzistencës, nuk është në gjendje të sigurojë atë më esencialen për jetë.
Njerëzit e mençur dhe të vetëdijshëm i brenë ndërgjegja për shkak të padrejtësisë evidente të cilat këto institucione shooërore i bëjnë në botën moderne. Shumë fatkeqësi që në të kaluarën ishin të parëndësishme, sot përhapen shumë shpejt. Synimet e vendeve të zhvilluara, në planin e progresit ekonomik, nuk janë të natyrës internacionale.

Kjo është vetëm përpjekje të përparimit të ekonomisë vetëm në vendet e zhvilluara, kryesisht në dëm të vendeve dhe popjve të tjerë. Politika e tillë edhe më i rritë dallimet klasore në shoqëri. Uria dhe varfëria sot shkaktojnë shumë probleme në të gjitha viset e botës.
"The Ferdosi Magazine", nga 28 korriku i vitit 1978. sjell këtë statistikë:
"Kualiteti i jeteses botërore pasqyrohet ne këto dy dukuri:
1.Vendet jo mjaft të zhvilluara kanë 2,5 miliardë banorë prej cilëve 500 milionë vuajnë nga mungesa e ushoimit.
2.1,5 milardë njerëz ballafaophen me mungesën e sasive të mjaftushme të ushqimit. Si pasojë e drejtpërdrejtë apo e tërthortë, uria është fajtore për vdekjen e miliona njerëzve gjatë një viti.

Vetëm në Brazil një çerek milion femijë vdesin nga ushoimi i pamjaftueshëm, ndërsa në Indi numri i tyre është dyfish më i madh. Sasia e ushoimit të cilën një familje mesatare amerikane e hedh është e barabartë me sasinë e ushqimit të nevojshëm për një familje mesatare induse edhe ate per katër ditë."
që është edhe më keo, disa persona të paskurpull dhe pa ndjenja shkakto jnë mungesa artificiale, për shkak të rregullimit të çmimit në treg, duke shkatërruar milionë tonelata ushqim i cili do të mund ta zgjaste jetën miliona njerëzve të uritur. Vendosja e ligjit e cila do të eliminonte një veprim aojohuman dhe të pashpirt, do të mund t'i japë fund urisë në botë shumë shpejt.

Kështu thotë periodiku "Mendimi iluminist" (719

"Në vitin 1960, 125 milionë tonelata bukë Janë asgjësuar në depotë amerikane. Kjo do të mjaftonte për ushoimin e 500 milionë banorë të Indisë për një vit. Amerika gjatë vitit asgjëson shumë prodhime ushoimore ngase me këtë synon ta ruajë rënien e çmimit. Institucionet kapitaliste në Perëndim e kanë shkaktuar qgllimisht shtimin e urisë anë e mbanë botës. Amerika mbushë hambarët dhe depotë me prodhime ushqimore ,pastaj i detyron popujt e varfer të blejnë me çmime të larta, për t'I shkatërruar ekonomitë e tyre. Këto pasuri të mëdha që asgjësohen, janë vjedhur nga anë të ndryshme të botës nga ana e fiiqive të mëdha, pastaj shfrytëzohen s! armë efikase per vrasjen e miliona njerëzve të pafajshëm."

Filozofi Bertrand Russel shkruan:

"Gjatë 14 vjetëve të fiindit Amerika ka shpenzuar katër milionë dollarë për blerjen e tepricës së drithrave nga fermerët. Miliona tonelata grurë, thekër, misër, djathë, gjalpe janë grumbulluar në depotë amerikane dhe janë kalbur aty me qëllim të mbajtjes së çmimit në tregun global, ndërsa tani grumbuj djathi e gjalpi i etiketojnë si 'të prishura' për të penguar rënien e çmimit të prodhimeve të qymshtit."

Nëse kjo gjendje e tillë zgjatë, na pret një ardhmëri e tmerrshme, gjërat mund të ndryshojnë vetëm nëse ndryshon mënyra e jetës së këtyre njerëzve. Motivi kryesor për kryerjen e këtyre veprave të turpshme dhe djallëzore është rënia morale dhe varfëria morale e shooërisë perëndimore.

Civilizimi industrial pa besim te Zoti dhe pa moral na lë në trashëgim këtë gjendje. Sociologu dhe filozofi A. Sorokin, në "Sundimtarët e dy qabeve" (f. 145/6), shkruan:
"Ekspanzioni i teknologjisë, industrisë dhe arritjeve shkencore ka treguar fare oartë varferinë tonë morale. Vendet e zhvilluara nuk mund të deklarojnë se janë më lart moralisht në raport me popujt dhe vendet e prapambetura. Civilizimi modern materialist është përplot kundërthëniesh dhe mospajtimesh të brendshme në mes fjalëve dhe veprave, mendimeve dhe fjalëve, të menduarit dhe ndjenjave. Kultura materialiste, në deklarimet e ndryshme, proklamon të drejtat e njeriut dhe barazinë e të gjithve, mirëpo në praktikë krijon pabarazi dhe padrejtësi në sferat morale, fetare, ekonomike e politike, intelektuale e shoogrore, shpirtërore e femiljare, edhe atë jo vetëm në rrethin e vet por edhe në të gjitha pjesët e botës.

Kultura materialiste thekson që demokrada është 'sundim i popullit për popull', mirëpo në praktikë ajo hape rrugë per oligarklnë qg të lartësohet në shkallët më të larta të diktaturës së individit. Ajo pohon se qgHimi! saj është 'lumturia e të gjithë popujve', mirëpo në praktikë vetëm shton ndjenjën e mossuksesit dhe dështimit, shoetësimit dhe vuajtjes. Në mënyrë teorike ajo rodtë altrulzmin dhe vetëdijen shoqgrore, mirëpo mënyra e veprimit të saj prodhon jetë të shfrenuar pa ia vënë veshin fatit të tjerëve. IndMdët dhe grupet që ndodhen në rrugë të tyre shkelen pa mëshirë. kjo kohë i tejkalon të gjitha periodat e njohura në histor! për nga eksploatimi, profiterizmi dhe lakmia për pasuri dhe pushtet."


Në "Sociologjia" (f. 157) Samuel Konig shkruan:
"Vendet e zhviiluara përfshijnë 25% të popullacionit botëror, ndërsa posedojne 85% te kapitalit aktiv, duke lenë 15% per pjesen tjetër prej 75% të njerëzimit.

l^jo humnerë gjatë kohës vetëm po zgjërohet. Në vendet më të pasura pasuria ndodhet në pronësi të pakicës. Kbmiteti i SHBA, në vitin 1946, kishte pohuar se 5% të koncerneve te mëdha amerikane posedon 80% të kapitalit industrial amerikan, kontrollon 60% të fuoisë së përgjithshme punetore dhe vjel 84% të profitit të përgjithshëm industrial."

Presidenti i "Organizatës për ushojm dhe bujoësi" pranë KB, në artikullin e titulluar "Njeriu i uritur" ()ose de Castro, nr. 8, f. 24), thotë:

"Sot rreth një e treta e banorëve të Tokës jeton në uri të përhershme, ndërsa rreth 1,5 miliardë njerëz jeton në nivel të mbijeteses, duke vuajtur vazhdimisht nga kjo sëmundje më e tmerrshme shooërore."
Duke soaruar shkaoet e urisë prej cilës vuajnë miliona njerëz në botë, Fidel Kastro, ka deklaruar:
"Duke folur me një rast me ish presidentin amerikan Truman, unë kam kërkuar prej tij të sjellë një vendim me dlin teprica e prodhimeve bujoesore në SHBA do t'i lihej në disponim një institudoni të posaçëm ndërkombëtar i dli këtë do t'ia ndante të uriturve të botës. Al u përgjegj se nuk mund ta pranojë këtë propozim në cilësinë e presidentit amerikan, ngase format e tilla të ndihmës vendeve të treta janë të lidhura fort me qellimet politike."

Ngurtësia në periodën e civiIizimit

Disa sociologë supozojnë se lufta është pjesë e pandashme e ekzistimit njerëzor, të cilin që nga zënafilla e shoqërojnë konfliktet dhe gjakderdhjet. Sociologë dhe psikologë të tjerë e mohojnë teorinë e tillë duke konsideruar se lufta mund të jetë eliminuar nga jeta e njeriut, ngase është shkaktuar nga devijimet morale, padrejtësitë shoqërore dhe ekonomike. Prandaj shkacjet e konflikteve duhet kërkuar jashtë natyrës së njeriut, ndërsa këto shkaoe mund t'i eliminojmë, me edukim të drejtë, arsimim dhe rregullimin e konditave shooërore. Në këtë mënyrë do t'i largonim konfliktet e mëdha e të tmerrshme të cilat e goditin njerëzimin. Ndonëse koha jonë është dëshmitare e arritjeve të mëdha, e nuk është shënuar deri më tani, megjithatë edhe në shekullin tonë jemi dëshmitarë të luftrave ekspanzioniste dhe agresioneve.

Nëse shikojmë 70 vjetët e shekullit 20, mjafton të zbulojmë oartë se ajo çka kanë bërë për një periodë të shkurtër kohore njerëzit përparimtarë dhe të civilizuar është më keoe se të gjitha krimet e kryera në tërë historinë njerëzore. Perëndimi e posedon teknikën industriale dhe bombat atomike. Dituria e tij e tërheqnjeriun në humnerë dhe gjakderdhje. Vendet dikur pjellore janë shndërruar në shkretira. Përmes dobësisë shpirtërore dhe rënies morale të Perëndimit, klithmat e të shtypurve arrijnë deri në qjell.
Dy luftrat botërore, shkaktar i cilave është konflikti i interesave materiale të fuojve imperialiste, kanë pasur pasoja shKatërruese për njerëzimin. Asnjë arsyetim nuk mund ta shlyejë helmin e së keoes, vrazhdësinë e pashpirtë nga rrobat e nxitësve të luftës në këtë shekull.

|a vetëm disa të dhëna: "Lufta e parë botërore ka zgjatur 1565 ditë. Ka pasur më se 9 milionë të vdekur, 20 milionë të gjymtuar dhe plagosur, si dhe 5 milionë të zhdukur. Numri i të vdekurve dhe plagosurve në vendbanimet e banuara është shumë më i madh se numri i atyre në fushën e luftës. Çmimi i kësaj lufte vlerësohet në mbi 400 milionë dollarë. Carnegie Peace Trust në një raport të vetin, me titull "Bota e shekullit 20" pohon që me këtë shumë, në bazë të çmimeve të kohës, ka mundur të ndërtohet dhe të kompletohet tërësisht nga një shtëpi e mirë për çdo familje në Angli, Irlandë, Skoci, Belgjikë, Gjermani, Rusi, SHBA, Kanada dhe Australi.
Me të gjitha tmerret, kjo luftë ka përfunduar. Dhe gjersa të mbijetuarit ende po oanin të vdekurit, ndërsa rrënojat ende tërheonin vërejtjen, Lufta e dytë botërore shfaoj fytyrën e vet të shëmtuar.
Statistikat dëshmojnë se në Luftën e dytë botërore janë vrarë 35 milionë njerëz, 20 milionë janë gjymtuar, janë derdhur 17 milionë litra gjak, janë bërë 12 milionë dështime të dhunshme, janë shkatërruar 13 milionë shkolla flllore e të mesme, 6 mijë universitete dhe 8 mijë laboratoriume shkencore, ndërsa janë përdorur 399 miliarda bomba e granata.




Në vitin 1945 Amerika ka hedhur dy bomba atomike në Hiroshimë dhe Nagasaki. Në Hiroshimë kanë vdekur 70.000 njerëz, ndërsa 70.000 të tjerë janë hendikepuar fizikisht. Vetëm tri ditë më pas në Nagasakit kanë vdekur 40.000 njerëz, ndërsa 40.000 të tjerë janë shndërruar në invalidë. Ndërtesat janë shkatërruar deri në themel. Nuk janë kursyer as foshnjat e pafajshme as shtazët. Për pesë ditë Japonia u dorëzua pa kushte.

Raportet e shtypit botëror theksojnë se pas luftës: "qeveria ruse kishte porositur nga uzinat amerikane ndërtimin e 4 miliona protezave për këmbë për ata që kanë humbur këmbët në luftë. Në bazë të këtij lajmi trishtues mund të konkludojmë sa kanë qenë humbjet e këtij lloji në luftë, ndërsa duhet patur posaçërisht kujdes që kjo porosi ruse kishte ardhur në kohën tanimë kur në rusi punonin proteza të tilla, por nuk ishin të afta ti plotësojnë kërkesat vendore. Gjithashtu, mund të konkludojmë sa kanë oenë humbjet e evropianëve. Në bazë të këtyre të dhënave mund të bindemi sa dhe çfarë pasoja ka lënë Lufta e dytë botërore."

Bomba atomike e hedhur në Hiroshimë dhe Nagasaki në vitin 1945 ka përmbajtur sasi të uraniumit 235 dhe pliiconiumit 239, të cilat i përgjigjen fuqisë së 335.000 tonelatave të eksplozivit TNT. Bombat e sotme atomike janë masatarisht 5.000 herë më të fuojshme se ato, ndërsa bomba hidrogjenike është 5 milionë herë më shkatërruese se bomba atomike. Prandaj, një bombë atomike do të ishte mjaft për të rrafshuar me tokë Nju Jorkun, Parisin, Londrën dhe Moskën. Për transportimin e këtyre tanimë nuk janë të domosdoshëm aeroplanët dhe kamikazët. Me raketa teledirigjuese ato mund të lansohen nga distanca deri 2.000 mila, ndërsa çdo bombë atomike ndihet në diametër prej 7.000 mila.
Kimisti amerikan, laureat i çmimit Nobel, dr. Linus Pauling thotë se në orën e parë të luftës së ardhshme botërore bombat prej 10.000 megatonelatave do të shfarosnin 175 milionë banorë në vendet e banuara. Amerika i ka në depo 140.000, Rusia rreth 800.000, kurse Anglia 15.000.


Gjeneraii i armatës amerikane "Nevvmann" shkruan:
"qe viictimat e luftës së ardhshme do të jenë më shumë cMlët se ushtarakët. Do të shkatërrohen komunitete të tëra, perfshirë edhe gratë e femijtë. Fizikanët tanë e kanë bartur luftën nga durat e njeriut në duart e makinës e dla nuk bën dallim në moshë, as në gjini, as në egërsi të Iuftëtarit. Fusha e Iuftës së re nuk do të jetë vetëm fiishëbeteja apo fortesat por qytetet dhe fshatrat në të dlët ekzistojnë oendrat tregtare dhe të mjeshtrive. Mbi ta do të derdhen projektilët përplot eksploztv, raktetat e zjarrta, gazrat helmues dhe bakteriet e sëmundjeve ngjitëse.

Dy luftrat e kaluara e kanë hedhur njerëzimin në gjirin e vetëshkatërrimit, megjithatë tmeret e tyre nuk kanë pasur asnjë ndikim në qëndrimet morale të shooërisë perëndimore, e cila edhe më tej ka mbetur e dehur nga makutëria materiale dhe alkooli e që dëshmojnë shumë luftra të sotme regjionale, të cilët çdo moment mund të shndërrohen në një luftë totale me përmasa gjithbotërore, e që do të shkatërronte tërësisht civilizimin botëror. Popujt e civilizuar përdorin fuojtë mentale, fizike dhe fmanciare, jo për të sjellur paqë dhe prosperitet për të gjithë, por për të përgatitur rezerva për shkatërrimin e përgjithshëm.

Bertrand Russeli shkruan:
"qeveritë garojnë në lansimin e raketave dhe dërgimin e kosmonautëve në hënë dhe rreth Hënës, ndërsa pasojë e kësaj do të jetë shkatërrimi i botës. Nëse lufta, grabitjet dhe vrasjet kanë oenë fenomen i domosdoshëm i shooerive të Iashta primitive, sot kjo është kryesisht pengesë në rrugën e progresit të civilizimit botëror. Popujt e sotëm të civilizuar përgatisin mjete për një fatkeoësi masovike, shkatërrim dhe zhdukje totale të komunitetit njerëzor edhe atë në një të ardhme shumë të afërt. Madje edhe garimi në prodhimin ekonomik është një nga shkaoet e shkatërrimit të bashkësisë njerëzore në ardhmëri."

Revista prestigjioze "Economic Record" vlerëson se në pjesën e parë të shek. XX., 400 milionë dollarë janë shpenzuar për armatim, e që është e mjaftueshme për të ushqyer çdo qenie njerëzore në një periodë të njejtë dhe njëkohësisht të sigurohet strehë për një të tretën e njerëzimit, dhe krejt kjo në botën në të cilën dy të tretat e popullacionit jetojnë në nivle të mbijetesës, të paarsimuar dhe në skamje. Në këtë botë shpenzimet ushtarake vjetore arrijnë 120 milionë dollarë, ndërsa sipas pohimeve të ekspertëve ushtarakë kjo shifër korespondon me dy të tretat e të ardhurava kombëtare të vendeve të pazhvilluara.
WFTU (Bashkimi botëror i sindikatave tregtare) vlerëson se 70% të kuadrit të kualifikuar punonjës punon në punët të cilat janë drejtpërdrejtë të lidhura me prodhimin e armatimit. Armatimi bashkëkohor është shtuar aqsa në rast të një lufte të tretë botërore nuk do të kishte as të mundur as fitimitarë por vetëm varrimi i mbarë njerëzimit.

Sociologu Petrin A. Sorokin shkruan:

"Çështje kyç e ditëve tona nuk është dominimi i kapitalizmit ose komunizmit, nadonalizmit apo internadonalizmit, porse këmbimi i kulturës materialiste me filozofinë agresive të jetës. Unë disa herë e kamë potencuar që ne jetojmë në kohën e progresit cMlizues dhe kulturor, si dhe se ky proces nuk mund të ndalet. Në Luftën e dytë botërore secila anë punonte se do të ketë paog nëse asgjësohet armiku. Në Luftën e parë botërore shumëkush ka menduar se sikur të mos ishte Kajzeri gjerman dhe mbretëresha britanike lufta do të ndalej. Në luftën e dytë botërore, gjithashtu, shumëkush kishte menduar se sikur të mos ishin Hitleri, Çerçili, sikur Musolini të mos kishte lindur, apo sikur Hirohito të mos e kishte pozitën hyjnore në faponi, si dhe sikur Trocki të kishte oenë në vend të Stalinit, nuk do të kishte lufte fare. Sot, kur këto personalitetet nuk ekzistojnë më, fantazma e Iuftrave edhe më rrin pezull mbi botë, ndërsa njerëzimi është i shoetësuar dhe brengosur edhe më shumë. Problemet e shekullit 20 nuk i kanë shkaktuar as Kajzer VVilhelm, as Hitleri, as Musolini, as Çerçili, as Stalin. Edhe ata kanë qgnë femijë të kohës kaotike dhe pasojave të saj. Sikur të mos ishin ata, do t'i zëvendësonin liderë të tjerë me emra të tjerë dhe mbase edhe më të këqjj se ata. Ata janë si puçrrat e pjekura në trup gjaku i dlave është infektuar. Nëse i shtrydhim, do të derdhin gjak, por në vedin e tyre shpejt do të dalin puçrra të tjera. Gjëja e vetme qg mund të bëhet është shërimi i plotë i trupit dhe pastrimi i gjakut."

Kjo botë, e cila e ka krijuar "shooatën për mbrojtjen e shtazëve", bota e cila i shfrytëzon transplantimin e organeve njerëzore dhe kështu shpëton të sëmurët, hedh bomba mbi kokat e njerëzve të pambrojtur, si dhe dërgon popuj të tërë në vdekje dhe zhdukje biologjike. Kjo botë vërtetë e ka themeluar organizatën e KB dhe ka organizuar Evropën në planin e mbrojtjes së të drejtave të njeriut dhe luftës kundër padrejtësive, por po kjo botë e njejtë çdo ditë e shikon vdekjen e mijëra të uriturve e të sëmurëve, mijëra asosh që janë viktima të politikave konfliktuoze. A janë shooatat e ndryshme, të cilat e gjykojnë luftën edhe vetë krejtësisht të pagabueshme? A nuk janë ata, që bërtasin se të gjitha dallime duhet zgjidhur me 'rrugë diplomatike' edhe vetë fajtorë për imponimin e pikëpamjeve të veta me anë të masave të tjera të padrejta dhe të dhunshme? A nuk shkaktojnë liderët krishterë, të cilët predikojnë "paoë mbi tokë dhe vullnet të mirë midis popujve, si dhe ndalimin e luftës' dëshprimi cinik i gjeneratës së re, e cila është dëshmitare oë dhuna dhe gjakderdhja ende janë të mbështetura nga instrumentet e politikës dhe nuk harrojnë se si kisha romake ka mbyllur sytë para krimeve të nacizmit dhe fashizmit?

Diskriminimi racor


Teoria e diskriminimit racor bazohet në idetë e shkrimtarëve, mendimtarëve, madje edhe filozofëve të cilët e mohojnë barazinë e popujve. Ithtarët e teorisë së "superioritetit racor" e predikojnë sundimin e të fortëve në botë, ndërsa të dobëtit dhe të pafuqishmit duhet të jenë vetëm shërbëtorë.
Një pikëpamje e tillë, natyrisht, është krejt në kundërshtim me filozofinë njerëzore të jetës dhe themelet e lirisë individuale dhe shoqërore. Më tej, kjo e pengon çdo zhvillim të të dobtëve. Shumica e hulumtuesve modernë teorinë e superioritetit të një race ndaj tjetrës e konsiderojnë të pa bazë dhe paragjykim artificial, kur shikohet në dritën e studimit historik dhe shkencor.

"Nuk ekziston racë e pastër. Studimet shkencore kurrë nuk e kanë konflrmuar teorinë radste. Disa hulumtuesë konsiderojnë oe raca 'ariane' është mit. Historia nuk e përmend ekzistimin e jë race e dla është ouajtur 'ariane'. Familja 'ariane' e gjuhëve është fakt. Mirëpo, ka shumë shembuj kur grupadone të ndryshme racore kanë një gjuhë të njejtë për komunikim." (Historia e feve, f. 219)
Ngritja e nacionalsocializmit pjesërishë është shkaktuar nga Lufta e dytë botërore. Ideologjia gjermane e Hitlerit predikonte se 'një racë duhet të sundojë', natyrisht ajo "gjermane', e cila duhet të vendosë një oendër të fortë të pushtetit në mes të Evropës. Ky regjim kishte tërheoyr forcat nacionaie dhe atdhetarre, ashtu që organizonte tubime dhe bënte propagandë të gjithpërfshirëse. Prej kësaj ky regjim ka nxjerrur dobi të madhe për qëllimet e veta të padrjeta dhe ekspansioniste.

Dr. Gustav Le Bon, në librin e tij "Baza e frymës diktatoriale" (f. 194), shkruan:
"Racizmi ka luajtur rol parësor në shoogri. Politikanët e mëhershëm i kanë kushtuar vëmendje të posaçme, madje ka oenë themel i politikës ë tyre, si dhe konflikteve dhe luftrave të përgjakshme. Ai e ka imponuar paogn me armë, e oe ka rezultuar me konflikte të tmerrshme dhe shkatërrimtare. Ajo oë e ka rudtur përhapjen e racizmit është iluzioni se vendi më i fortë dhe më i sigurt është ai oe posedon territor më të madh dhe popullatë më të shumtë. Kurse në të vërtetë popujt dhe vendet e tilla janë më afer shkatërimit."

Sot vendet më të zhvilluara të botës konsiderojnë se njerëzit 'e bardhë' janë më superiorë në krahasim me të ng(yrosurit dhe kultivojnë paragjykimet racore. Në djepin e civilizimit perëndimor është krim të jesh 'zezak', dhe njerëzit e ngjyrosur janë të privuar nga shumë të drejta dhe liri njerëzore. Në disa shtete të Amerikës 'njeriu 'i zi' nuk mund të martohet me një grua të bardhë; ndërsa shkollat, universitetet e spitalet dallojnë nga të njejtat për të zinjtë. Atyre i ndalohet hyrja në objektet publike të të bardhëve, ndërsa në autobusë u ndalohet të ulen me të bardhët në një ulëse, ndërsa më e turpshme nga të gjitha është fakti se u ndalohet hyrja në disa kisha për t'i kryer ceremonitë fetare.

Sipas të dhënave të një reviste iranase zezakëve në njëmbëdhjetë shtete amerikane u është ndaluar e drejta e të menduarit dhe e drejta e zgjedhjes së vendit të banimit, restaurantit, punës dhe të gjitha të drejtave tjera që kanë të bëjnë me jetën e përditshme. Në shkollat e Misisipit dhe Karolinës Jugore nuk ka asnjë zezak.

"Gjyqi kushtetues, në vitin 1954 u ka dhënë të drejte zezakëve për shkollim. Mirëpo, shkollat e bardha i pranonin vetëm 4 zezakë në 100 studentë, ndërsa regjistrimi i vetëm ndonjërit prej tyre në shkollat e bardha ka qenë i mundur vetëm me dhunë dhe intervenim të polidsë." (Ilustrated News, nr. I I 74)
Të bardhët i janë kthyer realitetit bruta! në luftën e tyre për ta mbajtur zezakun prapa që të kujtonte barbarizmat më të poshtra të mesjetës. Deklarata universale mbi të drejtat e njeriut nuk kishte fuqj t'i imponojë principet e veta të barazisë racore.

Në kohën e pushtimit të gjithsisë Toka po ngulfatet nga konfliktet e ndryshme në bazë të ngjyrës së lëkurës tek njerëzit. A. Sorokin, në "Sundimtari i dy qabeve (f. 198), shkruan:
"Unë jam kundër teorisë e dla thotë: 'Lindja është Lindje dhe Perëndimi është Perëndim, dhe këto dy]a kurrë nuk do të bashkohen. Përse jo? Çferë dallimi njerëzor ekziston ndërmjet një njeriu dhe njeriut tjetër? Para dy milenie Krishti na ka mësuar cjë virtytet dhe humaniteti pasqyrohen në oëllime dhe vepra të mira. Mirëpo, njerëzit e shekullit 20 e dijnë me mirë dhe deklarojnë se superioriteti varet nga ngjyra e lëkurësl Hitlerin e kanë konsideruar kriminel për shkak të potendmit të një race, mirëpo ambientljnë i sotmë është përplot Hitlera të vegjël. Sikur do të klshin rast, ata do të bënin atë q£ do t'ua kishin lakmi edhe nazistët më të shouar. Shikojenl Afrikën (ogore. Aparthejdi dhe diskriminim! janë gjithandej. Shikojeni Vijetnamin. Vallë nuk ka oenë lufta jonë në Vijetnam raciste, në bazë të teorisë se 'racës së bardhë perëndimore' mbi superioritetin në raport me 'racen e evrdhë aziatike?

Në Afrikën lugore, ku zezakët e përbajnë tri të katërtat e popullatës, të bardhët e aplikojnë politikën e diskriminimit në bazë të ligjit mbi aparthejdin i cili i ndanë tërësisht të bardhët dhe të zinjtë d'ie i vendosë në bashkësi të ndara. Sipas këtij ligji letërnjohtimet përcaktojnë cilit grup i përkasin njerëzit. Segregacioni aplikohet në autobusa, tren, kishë, restaurant, kabina telefonike, spitale dhe varreza. |anë ndaluar rreptësisht martesat e përziera. Zezakët nuk mund të punojnë në hapësirën e të bardhëve, as të fitojnë ndonjë punë të nivelit më të lartë intelektual dhe shkencor. Për zezakët janë rezervuar punët e rangut të ulët. Nuk është kurrfarë çudie që nganjëherë edhe gjysëm milioni njerëz të gjenden nëpër burgje. Gjyqtarët e bardhë kryesojnë seancat ku janë të implikuar zezakët.
Revista 'Keyhan" nr. 7013 informon se një vajze të zezë të lindur në shtëpinë e njg familje të bardhë jugafrikane i eshtë lejuar, në bazë të ligjeve raciste, të qëndrojë në shtëpinë e babait vetëm si shërbëtore, ose të Jetojë në pjesën zezake të Johanesburgut. Prindërit e saj nuk dinin si t'ia bënin.

Babai kishte deklaruar:
"Nëse nuk mund të luftojë për të drejtën e vajzës sime oë të jetojë në shtëpinë time, dhe nëse Gjyoi suprem nuk e shpeton nga ky ligj johuman, atëherë do t'ia oforj te parit që e pranon jashtë këtij shteti." "Sharpville ka oenë një nga disa cytete jugafrikane ku, në demonstratat e 12. 03, 1960 klshin protestura kundër ligjit qe të gjithë zezakët duhet të bartin karta dhe t'i tregojnë ato sa herë që dikush të kërkojë prej tyre. Polida e Sharpvilit kishte shtënë ndaj demonstrantëve paogsorë, me ç'rast ishin vrarë 69 dhe ishin plagosur 180 persona." (e përditshmja Ettelaat, nr. 13149). Ç'është një represalie e tillë nëse nuk është imponim i robërisë?! Cili pastaj mund të thotë se robëria në botën e sotme është eliminuar? Harry Hervvood, në librin e tij "Liria e zezakëve", shkruan: "Është e vërteta që robëria në formën e tij të vjetër është ndaluar, mirëpo ka mbetur në formën e shtypjes klasike në shoqërinë tonë, me synim që t'i mbajë zezakët në shkallën më të ulët të zhvillimit shooëror." Popullacioni zezak i është nënshtruar ligjeve të padrejta, të cilët i gjykojnë dhe vrasin, për etikën dhe sistemin e normave juridike të cilit nuk ekziston kurrfarë kontrolli.

Shkatërrimi i jetës familjare

Familja është shoqëria në miniaturë. Prej saj lindin popujt. Ajo është oeliza kryesore e çdo shoqërie. Për këtë arsye i'I jetën familjare, më shumë se çdokund tjetër, është e nevojshme dashuria dhe emotiviteti. Në të jeta njerëzore fillon dhe përfundon. Ajo është kështjellë e oetësisë dhe ngrohtësisë e cila ngrohë zemrat dhe mbjell kënaqësinë, nëse jeta e tij vendoset në shtylla shpirtërore, mbështetje të ndërsjellë dhe besim të sinoertë në të gjitha marrëdhëniet e ndërsjella. Sa më e fortë familja, lumturia e saj, për acL shtohet në kohën e sotme problematike, eksplozive dhe të trazuar. Çdo qgnie njerëzore sot, më shumë se kurrë, ka nevojë për shtëpi dhe familje e cila do t'i sigurojë qetësi dhe strehë për meditim.

Para revolucionit industrial, njerëzit në Perëndim kanë jetuar jetë të thjeshtë. Atëbotë familja ishte në qendër të vëmendjes, përkujdesjes dhe ekzistimit. Mashkujt kanë shkuar në punë për të fituar për jetë, kurse femrat janë përkujdesur që fëmijët e tyre të rriten, krahas punëve tjera shtëpiake.
Mirëpo industria kishte nevojë për punëtorë. Një nga pasojat e para të kësaj nevoje ishte shkuarja e meshkujve, grave dhe fëmijve nëpër qendrat industriale, zyrat qeveritare, shtëpi tregtare dhe institucione tjera të mëdha. Jeta ndryshoi tërësisht dhe kërkonte më shumë aktivitdt dhe punë për jetë më të mirë dhe më luksoze.

Ky shkatërrim i jetës familjare dobësoi lidhjet familjare. Butësia dhe kujdesi kryesisht ishin tretur. Femrat ndiheshin të humbura për besnikërinë bujare ndaj familjeve të tyre dhe edukimit të fëmijve e q£ ishte preokupimi kryesor i lyre në të kaluarën. Ato sot shpenzojnë tërë energjinë në punën dërmuese nëpër fabrika. Roli i dyfishtë i femrës, si punëtore në fabrikë dhe nënë është treguar tepër e rëndë. Asaj i mungonte koha e duhur dhe mundësia adekuate për pushim shpirtëror dhe për të orientuar jetën familjare. Në punë duhej të paraojtej saktësisht në kohën e caktuar, ndërsa punët shtëpiake humbën kënaoësinë e vet në orët e vështira të lodhjes, të cilat i kishin mbetur për shtëpi.

Më tej, 'liria' absolute e punës përmbysi jetën familjare, duke flakur nderin dhe pastërtinë në erë, si vlera triviale në këmbim për katastrofën dhe shfrenimin në jetën morale të familjes dhe komunitetit shooëror, e cila mbështete në fë dhe virtyt. Batica e rritur e shkurorëzimeve e shpie botën e civilizuar në drejtim të rrezikshëm, kurse familja është fare e pafuqishme që ta ndalë këtë. Dallimi i vogël në mendime midis burrit dhe gruas konsiderohet bazë e mjaftueshme për prishjen e marrëveshjes martesore. Zënkat e vogla dhe disharmonitë trajtohen si argumente që martesa është rrënuar përfundimisht dhe që bashkësinë familjare duhet prishur. Re të zeza të pasionit dhe kurreshtjes së pafrenuar, me fuqi uragani shkatërrojnë harmoninë familjare, ndërsa trashëgimia më e shenjtë shekullore bie si viktimë e tiranisë së dëshirave më shkatërruese dhe kalimtare. Megjithatë vetëm pak arsye e shëndoshë do të mund ta zgjidhte mosmarrëveshjen dhe ta shuajë zjarrin, gjersa toleranca dhe joegoizmi do të forconin lidhjen në baza të sigurta të parimeve, drejtësisë dhe dashurisë.
Një musliman, i cili jeton në Gjermani, më ka thënë se disa vite të fundit të gjithë foinjët e tij, pa përjashtim, i kanë përfunduar martesat e tyre para gjyok për shkurorëzim.

E përditshmja nacionale "Keyhan" (nr. 6926) informon:
"qe këshillimoret e hapura anë e mbanë Gjermanisë Lindore për të kontrolluar valën e shkurorëzimeve dhe familjeve të rrënuara. Mjekë e juristë, gjithashtu, i janë bashkuar fushatës së tillë. Gazetat këtij problemi i kushtojnë vëmendje të posaçme. Ata kousiderojnë se shkaku kryesor i shtimit të shkurorëzimeve është punësimi i femrave jashtë shtëpisë. Domosdoja ekonomike ka rodtur 70% të femrave të martuara të punësohen për të siguruar të ardhura gjegjëse familjare, kurse 6096 prej tyre kanë fëmijë. Ngarkesa e femrës me detyra të dyfishta, punë dhe shtëpi, ndikon në sistemin nervor të saj për ç'arsye me burrin vazhdimisht grindet derisa lidhja martesore të mos pëlcasë dhe shkurorëzimi bëhet zgjidhja e vetme për një situatë të padurueshme nervoze."

Shkrimtari rus Tolstoi shkruan:
"Një nga shkaoet kryesore për shkallën e lartë të shkurorëzimeve është liria e femrës për të vendosur Iidhur me shkurorëzimin, duke pasur parasysh karakterin e ndieshëm dhe natyrën eksplozive të saj. Gjithashtu nuk duhet lënë anash edhe shkaoet tjerë s\ lodhja dhe tensioni nervor i mashkullit e femrës per shkak të kushteve të rënda në industri, dhe përzierjes së mashkujve dhe femrave në punë, e oe shpejton lidhjet jashtëmartesore. Prej këtu lind edhe mosdurimi midis bashkëshortëve. Një nga shkaoet është edhe punësimi i gruas jashtë shtëpisë..."
Statistikat në Nju Jork dhe Uashington tregojnë se numri i shkurorëzimeve, me kërkesë të gruas, ndër artistë është më i madh se shkurorëzimet midisi të gjitha strukturave tjera. Rezultatet e kësaj statistike kanë detyruar përgjegjësit oë një hulumtim të ngjashëm ta bëjnë në Holivud. Bilanci i këtij hulumtimi kanë qenë shokues, për 'q'avsye pushtetarët kanë refuzuar t'i publikojnë. (Shkurorëzimi dhe koha e re, f. 9495.)

Gazeta "Keyhan", e vitit 1960, informon:
"që në Angli, vitin e kaluar, janë shënuar 50 shkurorëzime për shkak të tradhtisë martesore, kurse 50% nga shkaoe të tjera. Duke diskutuar mbi shtimin e shkurorëzimeve në Amerikë, një shkrlmtar kishte konstatuar: "Nëse supozojmë se mesatarja e shkurorëzimeve në periodën ndërmjet viteve 1881 dhe 1890 ka oenë një shkurorëzim në njëqind martesa, atëherë kjo mesatare është shtuar për dhjetë herë ne periodën midis viteve 1940 dhe 1949. Në Kaliforni në vltln 1956 janë shënuar 42.471 raste të shkurorëzimit krahas 87.452 martesave të lidhura, respektMsht një shkurorëzim në dy martesa. Prandaj, çdo e dyta martesë ka përfunduar me shkurorëzim."

"Wake Magazine" amerikan informon:
"që peroindja e shkurorëzimeve ne Suedl në dhjetë vjetët e fiindit ështe rritur në 1096, kurse 50 vjetët e fundit është rritur për 1.000%."
Gjyqet franceze në vitin 1890 kishin dëgjuar 9785 ankesa për shkurorëzim, prej tyre 7000 me kërkesë të femrave. Sot kjo përojndje është 70%.
Lufta e parë dhe e dytë botërore kanë rritur edhe më revoltën e e rinisë, si shprehje të "lirisë", kundër standardeve tradicionale morale, që ka zvogëluar numrin e martesave dhe ka shtuar numrin e shkurorëzimeve.
G. De Poulsy në librin e tij "Shkurorëzimi dhe koha e re", duke krahasuar numrin e martesave të vejushave dhe grave që hyjnë në martesë për herë të parë, konstaton se martesa e këtyre të parave është shumë më e fortë në krahasim me të dytat. Ai thekson:
"Përoindja e shtimit të martesave të grave të shkurorëzuara në raport me ato që martohen për herë të parë është në lidhje të ngushtë me shtimin e shkurorëzlmeve pas Luftës së dytë botërore." Revista "Handeniha" (nr. 103, v. 25) thekson:

"Vitin e kaluar në Francë janë shënuar 30.000 shkurorëzime dhe ky numër po vie duke u rritur çdo vjet. Për këtë arsye organlzata per mbrojtjen e familjeve ka kërkuar nga oeveria oë sërish të futet Iigji nga viti 1941 (i abroguar më 1945) i cili e ndalonte shkurorëzimin në 3 vjetët e parë të martesës.
E ngjashme është gjendja edhe në Angli, me dallim qg në këtë vend është shprehur brutaliteti dhe ashpërsia te meshkujt, devijimi i madh dhe tradhtia tek gratë. Gratë amerikane kryesisht shkurorëzohen pas dy, tetë apo 26 muaj martesë. Pasojat i perjetojnë mija femijë çdo vjet.
Nje statistikë tjetër tregon se sot ne Amerikë janë rreth 3 milionë femijë, nënat e dlëve i kanë braktisur burrat e tyre."

Revista javore 'VVeekly Journal 'Ettela'at', nr. 1206 citon Luisonin, i cili thotë:
"Secili që ka pak ndërgjegje dhe respekt dhe dashuri ndaj n)erëzimit vuan për shkak të shtimit të tmerrshëm të shkurorëzimit dhe logjikon per mënyrat e zgjidhjes së këtij problemi. Brengosë posaçërisht fakti që 8096 të shkurorëzimeve vie me kërkesë të grave. Duhet të hulumtojmë shkaoet e këtij fenomeni dhe ta kufizojmë sa më shumë që është e mundur."

Mjerisht, në strukturat muslimane që janë nën ndikimin e kulturës perëndimore, fenomeni i shkurorëzimit është gjithashtu në rritje. Në dekadën e fundit vetëm në botën islame janë shkurorëzuar një numër i madh i çiftave për shkak të grindjes rreth shpenzimeve të grave në stoli dhe kozmetikë, për çka bën fjalë shtypi aktual musliman. Për shumë shkurorëzime tjera nuk është shkruajtur. Si shembull marin Iranin, nga 15.335 martesa në Teheran, në vitin 1339 h.sh., 4.839 kanë përfunduar me shkurorëzim. Pra, thuaja çdo e treta martesë ka përfunduar me shkurorëzim. Plot 86% të këtyre shkurorëzimeve e kanë kërkuar gratë, të gjitha nën ndikim të kulturës materiale perëndimore ose artistet e estradës. Kjo është paralajmërim për rrezikun kanosës që duhet të eliminohettipi i 'civilizimit' brengosës po përhapet dhe kanoset me shtimin e numrit të shkurorëzimeve dhe çrregullimeve Brenda familjes, pos nëse shoqëria nuk bazohet në themelet e forta islame.
50

Dashuria ndaj shtazëve


Disa familje perëndimore janë aderues të pasionuar të qenve. Një student i cili kishte studjuar mjekësinë në Gjermani shkruan:
"qeradhënësi im e adhuronte oenin e ti|, e puthte dhe e Iedhatonte. Unë tentova ta paralajmëroj per rrezikun nga infektimi me cistën hidatide. Ai e injori paralajmërimin tim s\ të pabazë, andaj unë ia solla një libër të mjekësisë të cilën e lexoi me sukses, pastaj më pyeti: 'Nëse kontakti me Ognin është aqi rrezikshëm, perse mjekët dhe profesorët e universitetit mbajnë oenë në shtëpi?' Unë u përgjegja se ekzlstojnë shumë shprehi të cilat në aspektin profesional fanë treguar të dëmshme per shëndet, e cilat mjekët i aplikojnë ngase kjo u është bërë opsesion perkundër mendjes së shëndoshë, shkencës dhe arsyes, duke rrezikuar kështu shëndetin e vetl"

'Shoqata nacionale iraniane për mbrojten e shtazëve' në revistën e tyre citon një revistë amerikane i cili ua kishte dërguar një anketë të gjithë klientëve, adhuruesve të qenve (kryesisht femra), përmes cilit kërkohej të përgjigjeshin në pyetjet vijuese:

1. A flen qeni në dhomën tuaj?

2. Nëse qeni juaj vdes, a do të qani?

3. A e kujtoni shpesh oenin tuaj, gjersa punoni në zyrën?

4. A e doni më shumë qenin tuaj apo bashkëshortin tuaj?

5. Nëse oeni juaj dhe burri juaj sëmuren njëkohësisht, cilin do ta ftoni të parin, mjekun apo veterinerin?

6. Nëse ju dhe oeni juaj jeni të uritur, ndërsa ushojmi nuk mjafton as për njërin, a do ta hanit atë pak ushojm vetë apo do t'ia jepnit oenit?

7. A besoni që qeni juaj ka veti mbi nivelin e shtazëve?

8. Nëse qeni juaj e kafshon fëmijën tuaj, ndërsa fëmija juaj e godet qenin me gur, te cili do të shkoni për ta ngushëlluar?

Nga 75.000 letra të arritura, përgjegjet kanë qenë si më poshtë:

1. 49.000 flejnë me oenin në një dhomë. "Ai është më i mirë se çdo gjë tjetër", shkruan një femër;

2. Dy të tretat e të anketuarve do te oanin në rast të vdekjes së oenit dhe do të organizonin funeral;


3. "Natyrisht që mendja jonë shkon te qeni derisa jemi në punë ose diku tjetër. qeni është acL' rëndësishëm në punën tonë sa nuk mund të mos mendojmë për te në çdo vend";

4. Afërsisht dy të tretat i duan burrat e tyre nëse ata ua duan qenin! Një numër syresh pohojnë që qeni i tyre është çdo gjë në jetë;

5. Së pari do ta ftonin veterinerin, pastaj mjekun;

6. 60.000 deklarojnë oë ushoimin do t'ia jepnin oenit, ngase është më pak
me rëndësi nëse vdesin vetë nga uria, vetëm që qeni i tyre të mbijetojë;

7. Gati të gjithë janë përgjegjur se e konsiderojnë oenin e tyre diç më të
lartë se vetëm shtazë, me veti intelektuale;

8. "Do të provonim t'i ngushëllojmë të dytë".
Paramendoni që dikush mund të besojë se qeni ka intelekt dhe ta vajtojnë vdekjen e tij (!?), ndërkohë që zemrat e tyre janë fare të oeta kur mijra njerëz nën zjarrin dhe rrënojat e bombave flakëruese mundohet të luftojë për liri dhe pavarësi. Ata lejojnë që qeni i tyre të jetojë me ta në dhomë, ndërsa ua ndalojnë miliona njerëzve hyrjen në vendet publike, refuzojnë t'i pranojnë në shooëri miliona njerëz vetëm ngase e kanë ngjyrën e zezë të lëkurës. Ata ftojnë veterinerin posa oeni të sëmuret dhe e shëroj.ië, ndërsa lejojnë pa fije keoardhjeje që njerëzit të vdesin nga varfëria, uria dhe sëmundjet. Në Amerikë ekzistojnë shitore të posaçme për oenë. Në to kohëve të fundit janë ekspozuar dhjetra lloje të losioneve të ndryshëm, ndërsa shesin edhe pastë për dhëmbë, kosmetikë, krehër dhe gjithçka tjetër për zbukurimin e qenëve.

"Ettela'at" (nr. 13241) citon revistën "Time Magazine":
"Disa qytetet të mëdha të botës janë tekstualisht 'qytete të qgnve', si për shembull Londra, Tokio, Meksiko Siti. Shumë qgnë në këto cytete mdtin ndfenjën e ngushtisë në jetën e qytetarëve dhe ekologjikisht e ndotin mjedisin jetësor. qentë i kafshojnë femijtë dhe Iëndimet e tilla janë në rritje e siper: lehjet e tyre e shtojnë zhurmen e (^tetit. Tokio ka 280.000 oena; Los Angjelosi 300.000; Nju Jorku 500.000, Londra 700.000, nderea Meksiko Siti mb! një milion. Keshtu edhe oentë kontribuojnë në shkaktimin e çrregullisë në botë."
Revista franceze "Shtaza" informon:

"që pronarët amerikanë të oenve shpenzojnë mbi 300.000 milion dollarë në vjet në blerjen e mallit dhe zbukurimin e qgnve të tyre. Në Nju jork, San Frandsko, Çikago, Los Angjelos ekzistojnë salone të shumtë zbukurimi për oenë që bëjnë qarkullim të jashtëzakonshëm. Punëtorët në salone duhet të kryejnë kurse prej gjashtë dhe dymbedhjetë muajsh për të fituar diplomën "kosmetik i oenve" për të fituar punë. Numri më i madh F qyteteve ka të paktën një varrëzë për oenë, por ka
asosh edhe me tre dhe katër, me ceremoni të posaçme përcjell&e. Po në Amerikë, ku shpenzohet aqshumë për zbukurimin dhe mlrëmbajtjen e oenve, ekzistojnë, pesë milionë të papunë oe mbijetojnë në varferi. Natyrisht 'mbrojta e shtazëve' është punë humane, por vallë edhe vetë njeriut nuk i nevojitet pak kujdes, të paktën sa i kushtohet shtazeve?!!"
Njeriu vërtetë nuk e din si të vendoset ndaj këtyre kontradiktave në botën tonë moderne. Me mijëra njerëz përditë vdesin nga uria, ndërsa të tjerët shpenzojnë qindra milionë dollarë në zbukurimin dhe mirëmbajtjen e qenve. Të mençurit dhe të arsyeshmit me të drejtë ngrejnë zërin e protestës kundër këtyre kontraversave johumane dhe çmenduritë e njeriut të shekullit 20.
Njëri prej tyre është edhe dr. Aleksis Kerol, i cili thotë:
"Jepni diç të re cMIizimit njerëzor. Civilizimi i sotëm modern e ka privuar njeriun nga vierat më të larta." 53
__________________

Gjurmët e dashurise së humbur dhe ndjenjës për defekte


Struktura fizike dhe biologjike e femrës i përgjigjet funksioneve kreative në jetën e saj, të cilat janë karakteristike për seksin e saj dhe të cilat ajo është e thirrur t'i plotësojë. Aftësia e saj për të qenë nënë bartë në vetë përshtatje të caktuara emocionale, mentale dhe psiqJke të shpirtit. Njëri nga funbionet më të rëndësishëm të saj është përkujdesi për rritjen e fëmijve. Plotësimi i nevojave të shumta të fëmijës dhe kultivimi i nxitjeve të tij sensitive, në një atmosferë të sigurt në plot dashuri, midis pasioneve shkatërruese dhe tiranisë vdekjeprurëse që dominon në botën bashkëkohore, detyra më vitale dhe më thelbësore që shtrohet para një qenie njerëzore. Asnjë institucion parashkollor, asnjë foshnjore, sado mirë të përgatitura, të planifikuara në aspektin medicinal dhe psikologjik, nuk mund ta zëvendësojnë vendin e nënës. Fëmija i cili është privuar nga dashuria e nënës vuan nga dëmtime të ndryshme psikolgjike. Gratë e botës perëndimore, të zëna me punët jashtë shtëpisë, e kanë kaluar kufirin e funksionit natyror, ndërsa me disperzionin e aftësive natyrore kanë hapëruar jashtë ligjësive të ligjshme natyrore dhe jetësore.

Komunizmi dhe materializmi perëndimor nuk janë të aftë ta ndryshojnë natyrën e njeriut. Të dy sistemet e kanë privuar gruan nga roli për cilin është krijuar, që ka shkaktuar vërshimin e degjenerimit shpirtëror, shooëror dhe moral.
"Te rinjtë, te edukuar jashtë rrethit shtëpiak vuajnë nga traumat e pashërueshme. Foshnjoret qg i udhëheoin njerëzit, motivi kryesor i dlëve është të fitojnë per jetë dhe dlëve u mungon dëshira për edukimin e fëmijës, femijtë, qÇ nga fillimi, i trajtojnë si rebelues potencialë dhe prandaj I privojnë nga durim! dhe respekti vetanak. Të tillët nuk mund t'i edukojnë femijte si duhet."

Dr. Aleksis Karel, në librin e tij "Njeriu i panjohur", shkruan:
"Shoqgria bashkëkohore ka bërë gabim serioz duke zëvendësuar tëresisht edukatën familjare me shkollë. Nënat i lënë femijtë e tyre foshnjoreve per t'i ndjekur ********************erat, ambidet shooerore, magjitë e dashurise, afinitetin letrar apo artistik apo thjeshtë per shkak të argëtimit, shkuarjes në kino ose kalimit të kohës në kotësi. Ato, prandaj, janë përgjegjëse për shkatërrimin e oxhakut familjar ku femija ka oene në kontakt të përhershëm me të rriturit dhe ka mësuar shumë prej tyre. Fëmijtë e edukuar në shkolla së bashku me femijtë e moshës së tyre nuk zhvillohen në masë të atyre femijve oe jetojnë në shooeri të njerëzve inteligjentë dhe të moshuar. Fëmija me lehtës! i artikulon aktivitetet e veta psikologjike, afektive dhe mentale në bazë të atyre nga rrethi i tij. Atë pak qg e mëson e nxen nga fëmijtë e moshës së tij. Kur është vetëm si femijë në shkollë, ai mbetet person jokomplet. Për ta arrltur fiiqinë e plotë, femijës i nevojitet një izolim relativ dhe kujdesi i familjes për shkak të edukimit dhe zhvillimit të drejtë." E përjavshmja "Ettela'at", nr. 1206, ka botuar një informacion të jashtëm: "Sipas dlit në Amerikë 25% të grave q£ janë duke u shkurorëzuar nëpër gjyoe, vuajnë nga sëmundje mentale, ndërsa 150.000 femijë në vjet janë viktima të shkurorëzimeve të prindërve."

Pas punës ditore, gruaja shkon në shtëpi e lodhur, ndërsa jeta në shtëpi është vetvetiu e dhembshme për shumë gra, andaj rregullisht marrin mjete për qetësim ose medikamente të tjera, ndërsa ihpesh kërkojnë edhe ndihmë psikiatrike për shkak të tendosjeve nervore. Psikiatri për të rinjë, dr. Xhorxh Meli thotë:
"Shumë pengesa psikologjike te të rinjtë janë shkaktuar nga kujtimet e femijërisë së hershme per çka fajin e bartin nënat e tyre. Gënjeshtra, keqr trajtimi i shtazëve të pafuoishme dhe mosrespektimi i rregullave paraoiten te të rinjtë të cilët nuk e kanë pasur përkujdesjen e nënës."

Nëse afëria dhe dashuria midis prindërve është e dobët, fëmija ka më pak ndjenja dhe detyrime ndaj tyre. Në disa familje anëtarët e saj me vjet nuk e shohin njëri tjetrin, kurse fëmijtë në moshën 17 vjeçare janë idhnakë dhe rebelues. Disa prindër i dëbojnë fëmijtë nga shtëpia në mënyrë që vetë të kujdesen për vete në moshën sa më të re që e lejon ligji. Të tjerët u lejojnë fëmijve të jetojnë në shtëpi nëse fillojnë të kontribuojnë në shpenzimet për ushojm dhe vendosje dhe nëse paguajnë kompenzimin për enët e thyera nga xhepi i tyre. Një sjellje e tillë është disfatiste për vajzat të cilat janë të prirura të kërkojnë ngushëllim, (për shkak të vetmisë të shkaktuar me mungesën e kujdesit të prindërve), në miqësi të padëshirueshme me meshkuj. Krejt kjo të rinjtë i shpie në rrugë të gabuar.
Miqësia dhe raportet midis njerëzve janë të këqia; sikur që dashuria midis njerëzve dhe afëria të jetë humbur në makinat industriale. Njerëzit e qytetit kanë harruar ç'është butësia, bujaria, ndiesia, simpatia, dhe kanë ardhur në situatë në të cilën ata që mund të quhen "miq." mund t'i numërojnë në gjishtat e një dore. Jeta civilizuese ka shterrur burimet e humanitetit në përpjekje për të vendosur "sistemin e ri shoqëror."

Bashkëpunimi dhe raporti në mes njerëzve janë kushtëzuar me ligje, ndërsa lidhja shpirtërore është tretur fare. Kështu askush nuk është gati t'i dalë në ndihmë tjetrit, as të pësojë humbje materiale apo dhembje për tjetrin, pos nëse këtë ua detyron ligji. Gjersa isha pacient në një spital gjerman, vizitorët e mi, ndonëse në numër pak, ishin më të shumtë se ata që i vizitonin gjermanët, për çka personeli i spitalit habitej.

Me lejoni tash t'ua dëftoj një rrëfim të vërtetë nga përvoja vetanake. Para disa vitesh një gjerman, profesor universiteti, e kishte pranuar islamin në kuadër të komunitetit islam të Hamburgut. Pas pak muslimani i ri ishte sëmurë dhe kishtë rënë në spital. Kur kryesuesi i komunitetit të theksuar kishte dëgjuar për këtë, menjëherë kishte shkuar në spital dhe e kishte vizituar profesorin. E kishte hasur tejet të pikëlluar dhe të brengosur. Ai e pyeti për çka ishte fjala.
Pas një hezitimi të gjatë, profesori ia tregoi një tregim pikëllues: "Sot më vizituan gruaja dhe djali. E kuptuan se kam kancerin e pashërueshëm, andaj erdhën të përshëndeten me mua për herë të fundit, ngase siç kishin kuptuar, unë kam vetëm edhe disa ditë jetë. Nuk më dhemb sëmundja e pashërueshme dhe të kuptuarit se nuk ka shpresë për shërim, por më bën fatkecimungesa e ndjenjave të gruas dhe djalit."

Pas kësaj imami u përgjegj: 'Pasi Islami obligon vizitat dhe përkujdesjen për të sëmurët, unë prej sot, kur të kem mundësi, do të vizitoj në spital. Ify është obligim imi fetar.' Pas këtyre fjalëve zemra e të sëmurit u ndez. Por sëmundja e tij çdo ditë keoësohej dhe pas disa ditësh ai u transferua në ahiret. Komuniteti musliman organizoi xhenazën e tij dhe përcjelljen deri në varreza. Gjersa po zhvillohej ceremonia e varrimit, një grup të rinjsh u sulën duke kërkuar me zemërim trupin e profesorit. E pyetën njërin prej tyre: 'Përse?' Kurse ai u përgjegj: Ai është babai im të cilin e varrosni ilegalisht, ndërsa unë ia kam shitur trupin e tij spitalit për 30 DM, disa ditë para se të vdiste!' Muslimanët e trishtuar mbetën të shtanguar. Pas një diskutimi të ashpër, djaloshi u detyrua ta tërheqë kërkesën e tij. Kur pastaj e pyetën ku punon, ai u përgjegj: 'Ditën punoj në fabrikë, ndërsa në mbrëmje në një salon për trajtimin kosmetik të qenve.1

Kjo ngjarje, mjerisht, është realitet i hidhur dhe është dëshmia më e mirë në çfarë përmasash shoqëria moderne e ka varrosur dashurinë dhe humanitetin. Është fakt i pamohueshëm që shoqëria sot në aspektin moral po stangon. Të përballur me këtë proces rrënues shoqëror e kanë të qartë se duhet gjetur rrugën e shërimit të shoqërisë dhe ndalimit të kësaj rrjedhe, nëse nuk dëshirohet që bota të shkatërrohet për shkak të degjenerimit të vet. Mendimtarët deklarojnë njëzëri se vetëm në ringjalljen e sërishëm të fesë dhe moralit mund të gjendet mbështetje e sigurtë mbi cilën do të ndërtohet shooëria e re. është shenjë trimëruese që masat e njerëzve të zakonshëm, të cilët janë zhytur në detin e problemeve, të shkaktuara nga jeta materialiste, e pashpirtë e mekanike, kanë flllura ta kuptojnë johumanitetin dhe pakuptimësinë e kësaj mënyre të jetës dhe të modelit të tillë të shooërisë njerëzore.

Gjenerali Dvaj Ajzenhauer, si president i SHBAve, me fjalë të zëshme dhe domethënëse e ka shprehur këtë kuptim.

"Shooëria jonë, plot me të mira, është bazuar në themele të pasigurta morale. Kemi arritur në Hënë, e kemi ndotur Tokën, e dëshirojnë paogn, ndërsa shkojmë në luftra. Kbha e dla e ka zbërthyer atomin do të duhej të shërojë çarjen mldis njerëzve. Duart e zbrazta duhet të angazhohen me punë, stomaku i zbrazur të mbushet me usholm, ndërsa zemra e zbrazur me kënaoesi.
Për t'u sanuar dhe tejkaluar kriza morale e dla e prishë këtë botë secili prej nesh duhet të shikojë vetveten. Nëse secili prej nesh e dëgjon zërin e mbetur te ndërgjegjes do të duhej të vërejë qe gjërat e thjeshta, të zakonshme, siç janë mirësia, pastërtia, dashuria, nderi janë pasuria jonë më e madhe dhe më e çmueshme. Kërkoni mirëoenien në to dhe tragjedia e pasurisë së keopërdorur maieriale do të përfundojë me lumturi per te gjithë."

Dr. Aleksisi Karel, në veprën e tij "Mënyra dhe rregulla e jetës" (kap. 15 dhe 34) shënon:
"Na duhet një botë në të cilën çdo person do të mund të zhvillojë vlerat e veta të brendshme pa ndarje midis materiales dhe shpirtërores. Kemi mësuar se jeta nuk mund të jetohet pa udhëheo}e dhe busollë. Janë të paktë ata që janë të vetëdishëm për rreziqgt qÇ i kanosen jetës së njeriut nëse do t'i pasojmë këshillat e kësaj udhëheofe. Shumëkush ende i janë nështruar pasioneve të helmuara me lehtësinë materiale të cilën e siguron teknologjia, të papërgatitur të heoin dorë madje as për një lehtësim të tillë, duke vrapuar kështu pas vet^kënaoeslsë dhe rrugë të gabuar,sikur ujrat e lumejve oe treten pafundësisht në lioej, shkretira apo humnera; jeta jonë bashkëkohore, një e kalojmë në interes, në aplikimin e nxftjeve të ulëta dhe nëper kafene, na kujton pashmangshëm një përfundim të tillë.
Në vend qg të ndërtojmë jetën tonë në supozime reale, ne e formësojmë në bazë të kallupeve ideologjike, për ç'arsye ai nuk mund t'i përgjigjet nevojave tona reale. Jemi bërë të hua) në jetën tonë. Duke venë materialen në vend të parë, njeriu bashkëkohor ia ka nënshtruar mirëoenien shpirtërore asaj ekonomike, duke iavorizuar komoditetin mb! mundin dhe angazhimit.
Ne sot po zhvillohemi krahas progresit teknologjik, pa ia vënë veshin nevojave tona themelore fizike dhe shpirtërore. Ndonëse jemi zhytur thellë në këtë jetë materiale, konsiderohemi të pavarur prej tij dhe nuk duam të kuptojmë se vazhdimi i jetës sonë kërkon pasimin e natyrës rreth nesh, dhe jo pasimin e epsheve dhe dëshirave. Tanimë disa shekuj njerëzimi po stagnon dhe pason proceset retrograde.

Njeriu teknologjik sot është ndarë midis marksizmit dhe kapitalizmit. Njeriu nuk është krijuar ekskluzMsht për prodhim dhe shpenzimin e prodhimeve të tij. Përkundrazi, oe nga zënafiila dhe zhvillimi i tij njeriu synon të bukurën, ndjenjën dhe përjetimin fetar, kurreshtjen intelektuale. Në natyrën e tij ai ndien dashuri per jetën e heronjve dhe gatishmërinë për vetëflijim. Nëse do ta kufizonim vetëm në veprimtari ekonomike, kjo do të thotë ta privosh nga pjesa vitale e veçorisë së saj. Dhe pikërisht për këtë marksizmi dhe kapitalizmi, jo vetëm oe anashkalojnë, por para së gjithash refuzojnë elementet kryesorë të dlat vetë natyra i ka vënë në sistemin e njeriut"

Për t'u zhdukur shkacjet e këtyre tragjedive dhe varfëria, shpresa e vetme e botës bashkëkohore është kthimi kah e Vërteta Hyjnore, e zbuluar me vullnetin e Zotit përmes të dërguarve të Tij.

Sfera e ardhshme e studimit duhet të jetë ajo hapësira e brendshme e cila ndodhet brenda mendjes së njeriut. Për ta realizuar këtë, së pari nevojitet të largohen retë e pasioneve oë e kanë errësuar, t'i lirojmë prangat e epsheve të cilat e pengojnë shpirtin e njeriut, t'i largojmë prirjet destruktive që e kuflzojnë. Vetëm në këtë mënyrë njeriu mund sërish ta kthejë njerëzinë e vërtetë dhe të fisnikërohet me vlerat shpirtërore si cilësi me të cilat dallohet.
Vetëm në këtë rast të interesimit maksimal për vlerat shpirtërore dhe realitetin modern të njerëzimit mund të pritet se do të paraojtet lumturia në horizontin e jetës njerëzore.

Islami

Në studimet e mëhershme e kemi analizuar civilizimin perëndimor, kurse tani do të bisedojmë mbi civilizimin islam. Në këtë mënyrë përmes krahasimit mund të shohim ç'i ka ofruar islami njerëzimit në të gjitha sferat e tij. Shpresojmë dhe i lutemi Allahut që ky studim t'i hyjë në punë sidomos atyre që hulumtojnë sinoerisht të vërtetat dhe qëllimet universale islame.

Çdo titull i zgjedhur në këtë pjesë kërkon një përpunim dhe soarim tejet të gjerë, mirëpo ne do të përoëndrohemi vetëm në ato më kryesoret, në mënyrë që lexuesit t'i kursejmë nga ndjenja e ngopjes. Le të jetë ky studim, madje pjesërisht, rrugë drejt arritjes së vërtetës.

Islami, si besim integral, i tërësishëm që përfshin të gjithë aspektet shpirtërore dhe materiale të jetës është fë e vetme në raport me krejt atë që ka arritur njerëzimi bashkëkohor. Islami në vete përmban rrugë të posaçme të lumturisë dhe mirësisë, ai i zgjidhë të gjithë problemet e njerëzimit, ndërsa bazat e dispozitave të tij në gjithçka që mendja e njeriut arrin në nivel të çështjeve dhe raporteve shoqërore është aqe qartë dhe bindëse.

Caku më i shpeshtë i ligjeve islame është edukimi dhe përsosmëria e personalitetit komplet, duke mos lënë anash asnjë dimension të tij, kurse njëkohësisht duke shikuar çdo realitet i cili ka lidhje me ekzistimin njerëzor.
Islami nuk është ndotur me gabimet e njerëzimit të sotëm lidhur me kuptimin e qenësisë njerëzore, atyre sistemeve ideologjike që e kanë rregulluar pozitën ekzistenciale të njeriut në nivel të zotrave, në nivel absolut. Ta bësh këtë do të thotë ta lësh njeriun të mbështetet vetëm në vetvete, i interesuar me mendejmadhësi dhe egoizëm; ose ta lëshosh në nivel të robërisë e të jetë shtazë në dëm të rrethit, i pafuqishëm i pavullnet dhe i frikësuar para fuqJve natyrore dhe materiale. Kjo është pikërisht ajo që herezat moderne bëjnë me njeriun. Islami e mbron natyrën unike të njeriut kundër të gjitha oenieve të gjallë, duke konfirmuar se ai është qenie me vullnet me vlera vetanake specifike.

Islami konsideron që veçoria jetësor; e njeriut nuk mbaron me vdekjen e tij, porse është e përjetshme dhe e përhershme. E përbotshmja dhe e tejbotshmja tek njeriu janë të pandara. Trupi dhe shpirti, prandaj, nuk mund të ndahen në elemente të posaçëm. Islami, në bazë të kësaj, për të dy botrat ofron program më konsistent, me dëshirë që të edukojë njeriun e amshueshëm.
Ndonëse kuptimi 'amshim' është përmbajtur në të gjitha shkollat islame (besimi, dispozitat, morali), megjithatë islami ia hapë derën lirisë së mendimit dhe përpjekjes mendore në planin e zgjidhjes së situatave të krijuara dhe plotësimit të kërkesave të komunitetit njerëzor në rrugën e zhvillimit dhe progresit. Në këtë mënyrë është e mundur të harmonizohen ndryshimet e përditshme me të vërtetat e përhershme dhe të pandryshueshme islame.

Islami konsideron se për njeriun i nevojiten disa motivacione përkundër atyre materiale, porse, gjithashtu, dhe nevojat që t'i thyejë të gjitha prangat materiale që e pengojnë të ngritet. Trupi dhe shpirti i njeriut i kanë nevojat e tyre dhe ato duhet të respektohen dhe ekuilibrohen tërësisht. Islami llogaritë të gjithë elementet dhe aspektet e natyrës së njeriut dhe kujdeset për qenien e ndërlikuar të prirjes materiale dhe shpirtërore të njeriut. E lartëson deri te më e larta, duke mos ia shkëputur rrënjët me materialen. Kërkon pastërti dhe ndershmëri absolute, duke mos e mohuar trupin dhe kërkesat e tij.

Prandaj, islami ka marrë oëndrim oëndror në raport me besimet tjera dhe sistemet pozitiviste të cilët synojnë ta shuajnë pasionin njerëzor, dhe atyre që ftojnë për liri absolute, shtazarake (Frojdi dhe të ngjashëm me te). Islami nuk është thjeshtë grumbull idesh flktive në botën e spekulimit metaflzik, as ka për qëllim të bëjë një korelacion të skemave të caktuara të jetës shooërore të njerëzve. Ai e krijon modelin e tërësishëm, qëilim mirë dhe të menduar të jetës, ndërsa kultura e tij komplementare e speciflkon zhvillimin dialektik dhe kreativitetin. Islami është sistem i gjallë vlerash, substituensi i cilit është mendimi komplementar i cili e përfshin jetën në tërësi, më elastik dhe më i lartësuar se sistemi materialist, prandaj do të përhapet edhe në Lindje edhe në Perëndim. Ai mund t'i zëvendësojë të gjitha shkollat dhe drejtimet ideologjike të mendimit me ideologji më të fuqishme, më gjithpërfshirëse dhe të plotë, e cila me gjerësinë dhe hapjen e vet i tejkalon të gjithë të tjerët.

Islami e mohon tërësisht idenë e pastër materialiste të jetës, për te janë të huaj principet e supremacionit të materies, ekonomisë dhe kënaoësisë materiale si bazë fundamentale për lumturi. Ai i gjen principet e veta në analizën e natyrës së vërtetë të njeriut. Përmes këtyre principeve konstrukton planin për jetën individuale, shoqërore dhe universale të kufizuar me standarde të forta morale, të pranuar nga të gjithë, të orientuar kah qëllimi i cili është shumë më i lartë për njerëzimin seç janë qëllimet e kufizuara materiale të botës moderne.

Islami nuk e mbyllë njeriun në prangat e ngushta të sistemit material dhe ekonomik. Themelet e thirrjes islame janë shumë më të gjerë dhe nuk mund të reduktohen brenda kufijve të reformës ekonomike. Islami nuk lë anash as anët tjera më të larta të jetës njerëzore. Ai përcakton sistemin e jetës në baza morale dhe shpirtërore si dhe në dispozitat që i nënshtrohen zbatimit në konstrukcionin e përgjithshëm dhe individual të njeriut. Kështu vetë Islami përcakton edhe bashkëpunimin e ndërsjelltë midis njerëzve dhe e ngritë vlerën e jetës së njeriut lart mbi vlerën materiale. Ai e nxitë individin dhe shociërinë për seriozitet dhe punë në planin e realizimit të qëllimeve të larta të jetës së njeriut, bashkon mundësitë njerëzore në rrugën e përsosmërisë dhe progresit. Edukata dhe arsimimi islam nënkuptojnë pastrimin dhe progresin e kualiteteve të njeriut, shfrytëzimin e tyre për oëllime të drejtë dhe të arsyeshëm të cilët e orientojnë dhe caktojnë çdo akcion të bërë sipas cakut të dëshiruar. Ai në plan të parë fokuson motivet e njeriut qg dalin nga dëshirat e tyre të natyrshme dhe nevojave themelore në intensitet të koncentruar dhe orientuar dhe në këtë plan çdo subjekt është i thirrur ta kryejë misionin e tij në harmoni me afinitetet natyrore dhe nevo]at autentike njerëzore. Impulset e vrullshëm të pakoordinuar në këtë mënyrë vëhen nën kontroll dhe në këtë nivel instikti idividual nuk mund të dominojë mbi mendjen e shëndoshë, as mundet vrulli momental ta zëvendësojë aryseshmërinë. Në vend të kësaj njeriu është bërë zot i fatit dhe komandant i shpirtit të vet, ndërsa njëkohësisht cili ka fituar edhe mundësinë e kënaosisë së matur materiale.


Prandaj, njeriu në ndërtimin e jetës së tij e shpenzon një pjesë të forcës së vet, kurse pjesën tjetër e shpenzon për të plotësuar nevojat dhe synimet shpirtërore. Sa herë që harmonizohen natyrat e individit në një bashkësi, harmonizohen reciprokisht edhe individi dhe komuniteti. Atëherë të dytë bashkërisht punojnë dhe mendojnë, ndërsa Jeta njerëzore shkon drejt së Vërtetës, nderit dhe të mirës së përgjithshme. Meoë një edukim dhe arsimim i tillë është bazuar në arsye, atëherë misioni i fesë është të thirrë në besim të liruar nga të gjithë paragjykimet kah ligjet praktike dhe vlerat morale, vërtetësinë dhe realitetin e cilëve njeriu e kupton me fuqinë e mendjes. Çdo individ islami e obligon, sipas mundësive të tij, individuale dhe kolektive; të gjitha principet e tij regullativat pozitive dhe normat sanksionuese, merren përsipër aftësitë natyrore. Prandaj çdo individ është përgjegjës, në kuadër të mundësive të veta dhe dëshirave për t'i ngritur deri te përsosmëria ose, të përjetojë rënie nga vetëmohimi.

Burimet më origjinalë juridikë janë akt i "vullnetit të përgjithshëm". Sistemi i sotëm demokratik ligjet e veta i bazon në vullnetin e shumicës (për cilën nevojiten 5 \%) duke lënë pa kurrfarë vlere ligjore vullnetin e pakicës (e cila mund të jetë deri 49%). Pakica, prandaj, nuk është fare "e lirë", ndonëse qëndrimet e saj mund të jenë tërësisht reale dhe të drejtë. Prandaj, bota bashkëkohore konsideron që "sovraniteti i vullnetit të njeriut 'është themeli më i shenjtë bashkëkohor, ndërsa kjo shenjtëri është e panashme nga vullneti i përgjithshëm që është autoritet kryesor i të gjitha vlerave materiale dhe shpirtërore dhe është e lidhur ngushtë me vullnetin kombëtar dhe atdhetar. Nga ana tjetër, islami i jep përparësi vullnetit të Zotit të kësaj bote, dhe jo synimeve të pakontrolluara dhe ndjenjave të shumicës së njerëzve.

Islami konsideron se jurisprudenca është në relacion të pakëputur me autoritetin e Zotit, si dhe që sovraniteti i pushtetit të gjithmbarshëm dhe të padiskutueshëm të Allahut e përfshin jetën komplete të njeriut dhe të gjitha punët e njeriut. Siç është ibadeti ekskluzivisht për Allahun e Lartmadhërishëm, ashtu edhe sovraniteti absolut dhe jurisprudenca i përkasin vetëm Atij. Asnjë individ, kushdoqpftë ai, nuk ka të drejtë të bëjë ligje sipas dëshirës dhe vullnetit të vet.
Si mundë konsiderojmë Allahun e Lartëmadhërishëm si Ai vetëm cilit dhe vetëm kujt mund t'i bindemi e njëkohësisht të nxjerrim ligje të jetës nga ndonjë burim tjetrë? Prandja, askush nuk ka të drejtë t'i përshkruaj vetit sovranitet dhe pushtet krahas Allahut xh.sh. dhe në bazë të kësaj të sjellë ligje në kundërshtim me rregulllin krijues të Allahut xh.sh.

Qëllimi i islamit është të vendosë të vërtetën dhe drejtësinë në të gjitha punët dhe nivelet të komunitetit njerëzor. E vërteta është si veshja të cilën Allahu xh.sh., e ka matur për të gjithë njerëzit, individin dhe shooërinë, veshje e cila nuk i është dedikuar për situata të caktuara shoqërore, politike dhe ekonomike.

Si trupi i njeriut që është sajuar në mënyrë mahnitëse dhe të përsosur, ashtu janë rregulluar edhe ligjet dhe rregullat që rregullojnë jetën e njeriut.
Askush nuk mund t'i shprehë njohje precize dhe të plotë të fshehtësive të ekzistimit të njeriut dhe situatave të tij sociale që lindin si rezultat i gjendjeve të posaçme fizike dhe psiqike të njeriut dhe raporteve të tij me pjestarët tjerë të komunitetit. Askush nuk mund të pohojë se është ruajtur nga gabimet dhe mëkatet.

Përkundër të gjitha përpjekjeve që i kanë investuar teoretikët dhe shkenctarët për të zbuluar fshehtësitë e ekzistimit të njeriut, njeriu ka mbetur fshehtësi e pakapshme pikërisht për shkak të kufizimit të diturisë njerëzore.

Të dtojmë sërish dr. Aleksis Karelin ("Njeriu i panjohur", f. 4

"Njeriu, vërtetë, ka bërë përpjekje të madhe për ta njohur vetveten, ndonëse posedojmë shumë përvoja të dijetarëve, filozofeve të shouar, madje edhe poetëve, megjithatë dituria jonë për vete perfshin vetëm disa aspekte të caktuar. Ne ende nuk e kemi kuptuar njeriun në tërësinë e vet. E njohim si sistem i pjesëve të ndara të cilat i kemi përcaktuar dhe emërtuar; ndërsa çdo pjesë është, megjithatë, i mbuluar më një pjesë të fshehtësisë. Është e vërtetë oe padituria jonë për këtë është shume e madhe, ngase shumica e çështjeve që janë shtruar nga dijetarët ende janë pa përgjegje. Shkak për këtë është se shumë aspekte te brendshëm të njeriut kanë mbetur të paarritshëm për shkencën. Është fakt i pamohueshëm se arritjet shkencore mbi njeriun janë tejet modeste, aqtë vogla sa qe kryesisht, ende jemi në fazën e fillimit."

Prandaj, me mosnjohjen e të gjitha fshehtësive të ekzistimit të njerëzimit, njeriu nuk mund të vendosë ligje që do të jenë në harmoni me nevojat e njerëzve, as mund të gjejë zgjidhje të drejta për problemet e njerëzimit. Dëshmi më ilustrative për këtë konstatim është pafuqia e juristëve para problemeve të kohës që e godasin tërë njerëzimin, prandaj bëhen edhe ndryshime dhe plotësime të vazhdueshme të Iigjeve të verifikuara. Nëse kësaj i shtohet varshmëria e ligjdhënësit për ambiciet, interesat, kërkesat individuale, si dhe aspirata për pushtet e pozitë dhe ndikimin e rrethit, ambientit dhe mënyrës së jetës me të cilën jeton, atëherë është fare e qartë që kreatorët e ligjeve shoqërore gjatë procesit juridik të sjelljes së ligjeve janë nën ndikimin e fortë të faktorëve të ndryshëm, për ç'arsye në ligje fusin edhe nevojat e veta individuale dhe i preferohet institucionit ligjor me apo pa vetëdije, e cila këto nevoja mund t'ia sigurojë.

Monteskje (Montesqieu), në "Shpirti i ligjit" (faoe 593), thotë:

"Nuk ekziston asnjë ligj i cfli në Iigj nuk inkuadron oendrimin e tij personal. Kur Aristoteli ka sajuar ligjet, ka synuar ta zvogëlojë urrejtjen dhe zilinë e tij nda) Platonit, e të tregojë dashuri ndaj Aleksandrit. Meo£ Platoni ishte kundërshtar i despotizmit, në Iigjet e tij ndiefmë indinjatë.
Prandaj, është fakt që asnjë Iigj nuk ështe tërësisht objektiv dhe i paanshëm, kurse nganjëhere tërësisht nën ndikim të animit personal të ligjdhenësit."

Parullat si "liri", "barazi", "Vullneti i popullit" në botën bashkëkohore janë vetëm fjalë të kota, të cilat nuk tregojnë gjendjen e vërtetë të çështjes. Vullneti i popullit në sjelljen e ligjeve është iluzion, gjersa në realitet dominon vullneti i liderëve.
Duke folur mbi situatën në atdheun e tij, Angli, e cila konsiderohet si djep i demokracisë, Henri Ford (Henry Ford) deklaron:

"Nuk mund të harrojëm grevën e përgjithshme të vitit 1926, si dhe mënyrën në të cilën qeveria ka tentuar ta thyejë, duke përdorur të gjitha mjetet në dispozicion. Pastaj ka shpallur ligjin, të cilin e kanë sjellur kapitalistët, e në cilin thuhet që greva është mjet ilegal dhe është kundër interesave të shtetit. Pas kësaj erdhi deri te konflikti i armatosur midis ushtrisë dhe policisë, nga njëra anë, dhe popullit, në anën tjetër. Njëkohësisht mediumet kanë plasuar se si shteti i shërben punëtorëve, ndërsa sindikatave u kanosej se do t'u marrin pasurinë dhe që prijësit e grevës do të arrestohen."

Në kongresin e 22të të Komitetit qëndror të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, duke folur lidhur me diktaturën e proletariatit, Hrushçovi kishte deklaruar:
"Në kohën e sundimit të një njeriu (në kohën e Stalinit) korupcioni kishte marrur hov mu në majë të Partisë, shtetit dhe financave. Keta njerëz jepnin urdhëra që frikonin punëtorët kështu që kishin ndikuar në pakësimin e prodhimit."
Për këtë arsye edhe sistemi perëndimor edhe ai lindor i qeverisjes paraoiten shtrembër në petkun e vullnetit të popullit, oeverisjes parlamentare, komiteteve popullore dhe kombëtare. Përderisa ligjësia e këtyre sistemeve të padrejta (njësoj si kapitalizmi, socializmi dhe komunizmi) të mos bijnë ligje në bazë të parimeve qiellore, porse gjithnjë në bazë të interesave dhe dëshirave të prijësve, të tillët nuk mund të pretendojnë të jenë ligje të drejtë për të gjithë njerëzit.
Për të zbuluar ligjet më valide, të cilët më së shumti i përgjigjen të gjitha komuniteteve dhe popujve, do të ishte e domosdoshme të supozohet ekzistimi i mendjes superiore që do të mund të kuptonte të gjitha nxitjet njerëzore, e që vetë t'i kuptojë. si dhe që nuk është në harmoni me natyrën tonë, ndërsa në esencë si të tillë e njeh, lumturia e cilit nuk varet nga ajo jonja, por pa marrë parasysh këtë kujdeset për lumturinë tonë.

Në realitet, është i domosdoshëm Mendja hyjnore ligjore." (Jean Jacques Rousseau, "Kontrata shooërore", t. II, kapt. VI, me titull 'Ligjëdhënësit'):
"Duke marrur parasysh të gjitha faktet e cituara, Iigjëdhënësi ma i mire dhe më komplet është Allahu, Krijuesi i njeriut, Cili i njeh të gjitha fshehtësitë e qeneis njerëzore dhe cili nuk ka kurrfarë interesash nga bashkësia njerëzore dhe është tërësisht i pavarur nga njerëzit. Prandaj ,principet oë mund t'i formulojnë normat e drejta morale, duhet të mësojnë nga ai që përmes rrugës shpirtërore i pranon udhëzimet drejtperdrejt nga Krijuesi, mesimi i cilit buron nga drita e zbulimit, nga ky burim unik ,i dli tërëslsht mbështetet ne Urtësinë e pafund Hyjnore."
Për ligjet njerëzore qëllim i vetëm është ta rregullojnë shooërinë njerëzore.


Ata nuk dalin jashtë këtyre kufijve, as interesohen me fusha të tjera, siç janë gjendjet individuale, të menduarit njerëzor dhe cilësitë shpirtërore dhe morale të njeriut. Ata nuk synojnë ta rekonstruojnë anën e brendshme të njeriut, përderisa ai nuk fillon të ndikojë negativisht në punë apo të rregullojë rendin e vendosur të komunitetit. Njeriu mund të jetë i shfrenuar moralisht dhe shpirtërisht, mirëpo edhe më tej mbetet i mirë në sytë e ligjit perëndimor, i cili i vlerëson veprat e jashtme dhe jo brendinë e oenies. Islami me pikëpamjen e tij të gjerë ndaj jetës sjell ligje në bazë të komplementaritetit individual dhe shooëror.

Pos brengës për rregullimin e bashkësisë, islami synon ta edukojë tërë personalitetin dhe të rregullojë jetën e saj komplete. qëllimi i islamit është shooëria e organizuar në cilën do të dominojnë morali i pastër; shpirti, vepra dhe ndjenja e sigurisë. Ai, prandaj, krijon ligje që do të vendosin tërësisht jetën shpirtërore dhe materiale të njeriut, jetën e individit dhe jetën e bashkësisë, shpirtin dhe veprën, pikërisht si ligji universal i natyrës që e rregullon tërë Universin. Islami synon ta mbajë njeriun brenda këtyre ligjeve, ngase cenimi i këtij ligji shkakton çrregullim dhe çrregullon jetën komplete të njeriut.
Në ligjet pozitive njerëzore aplikimin e tyre e garanton qeveria ekzekutive, gjersa aplikimin e ligjit në islam e garanton edhe bindja e thellë e njerëzve në origjinën hyjnore të ligjit, në frymën e cilit muslimani i kryen të gjitha detyrimet në bazë të moralitetit dhe fesë, madje edhe atje ku nuk e shikon askush pos vetë , Zotit. qeveria ekzekutive është e domosdoshme vetëm të kontrollojë një pakicë të vogël të hipokritëve të orientuar në krim dhe besimtarëve të dobët. Islami i kushton vëmendje të duhur të dyjave, pastërtisë së brendshme të zemrës dhe pastërtisë së jashtme të veprës. Veprat që dalin nga sinoeriteti dhe besimi, islami i quan të mira, morale dhe vepra oë meritojnë shpërblim.

Prokurori publik në SHBA, në hyrjen e librit mbi ligjin islam, shkruan:

"Ligji amerikan është vetëm pak i lidhur me obligimin moral. Një amerikan mund të konsiderohet qytetar qg e respekton ligjin, ndonëse jeta e brendshme është e pandershme, imorale dhe e papastër.

Për islamin burim i ligjit është vullneti i Zotit, qg është zbuluar te pejgamberi i Tij Muhammedi.

Ky ligj, ky vullnet i Zotit, i vendosë të gjithë besimtarët në një bashkesi, pa marrë parasysh se është i sajuar nga flse dhe popuj të ndryshëm, të largët njëri nga tjetri. Fuoia e vërtetë në këtë rast, eshtë feja, e cila bashkon shoqëri dhe komunitete, e jo kombësi dhe kufijë gjeografikë. Ketu edhe shteti duhet të pasojë Kur'anin, i cili nuk lë vend per asnjë ligjëvëns tjetër, e të mos flasim për mundësitë e hipokrizisë apo përçarjes. Besimtari këtë botë e konsideron stacion nismëtar në rrugën për jetë më të mirë dhe më të bukur. Kur'ani parashtron kushte fare të oarta qÇ përcaktojnë sjelljen e besimtarëve njëri ndaj tjetrit dhe ndaj shooerisë, dhe në ketë mënyrë bën q£ kalimi në botën tjetër të jetë i mirë dhe i sigurtë."
Përkundër njohjes së dobët të islamit nga ana e perëndimorëve, ndërsa interpretimet e tyre shpesh të gabuara janë shumë larg realitetit, një numër tejet i madh mendimtarëve të tillë arrin të zbulojë thellësitë e doktrinës islame duke mos fshehur admirimin ndaj Islamit dhe Pejgamberit të tij.

Respektimi i parimeve islame nga ana e njerëzve të shouar muslimanë nuk është fenomen i jashtëzakonshëm. Por nëse një mendimtar jomusliman, përkundër bindjes së vete religjioze, e pranon madhështinë e islamit dhe prijësit të tij të madh, kjo është raritet i njëmendët, posaçërisht kur ky respekt mbështetet në njohjen e karakterit progresiv të sistemit juridik islam dhe trashëgimisë së tij për njerëzimin. Prandaj ky libër citon mendimet e të huajve mbi Islamin. Ne këtë nuk e bëjmë, vetëm për arsye se na nevojitet mbështetja e tyre, por ngase mund të ndihmojnë në hapjen e rrugës kah ata që kërkojnë dhe shtrojnë pyetje, ndërsa secili që e lexon mund të shkojë në këtë drejtim.

Bernard Sho (Bernard Shaw), në veprën e tij "Muhammed, Pejgamber i Allahut", thotë:

"Gjithnjë e kam çmuar lartë besimin e Muhammedit, thjeshtë per shkak të vitalitetit të tij të jashtëzakonshëm. Mendimi im eshtë se islami është besimi i vetem ! aftë q£ të drejtojë me sukses ndryshimet e shumta të jetës. Unë parashikoj (kjo sot edhe po konfirmohet) qg Evropa më në fund do ta pranojë fenë islame. Teologët mesjetarë krishterë nga padituria dhe animi fetar besimin e Muhammedit e kanë paraoitur në mënyrë krejtësisht negative dhe kanë konsideruar se Muhammed! e ka zhvilluar urrejtjen ndaj Isait (jezuit). Pas shumë studimesh të këtij njeriu të madh, kam ardhur në përfundim se Muhammedi, jo vetëm se nuk ishte kundër Isait, porse pikërisht Muhammedi është shpëtimtar i njerëzimit. Jam i bindur që, se sikur njeriu si ai do ta merrte udhëheofen e botës, do të arrinte të zgjidhte problemet dhe të sigurojë paoe dhe progres çfarë njerëzimi modern një kohë të gjatë nuk e ka ëndërruar."

Volteri (Voltaire) i cili fillimisht ka qenë një nga kundërshtarët më ortodoksë të islamit dhe i cili kishte shkruajtur në mënyrë fyese mbi Pejgamberin, s.a.v.s., pas 40 vjetësh të studimit të fesë, filozofisë dhe historisë, ka pohuar sinoerisht:

"Feja me cilën erdhi Muhammedi, pa dyshim është më e lartë se krishterimi. Besimtarët islamë nuk janë sprovuar me mosbesim me të dlin janë testuar krishterët, të cilët në fund deklaruan: 'Një Zot është ndarë në tresh, ndërsa trinia ka njësinë e njëshit' Besimi në Zotin Një, të Vetëm, të Gjithfuqishëm ka oenë në themel të islamit. Ekzlstimin e tij islami ia ka borxh Iiderit të tij dhe trimërisë së tij, gjersa krishterët perdorin shpatën dhe zjarrin për përhapjen e fesë së tyre. O, Zot i madhl Sikur këta popuj të Evropës t'i merrnin si model muslimanëtl Nuk ka dyshim qg Muhammedi ka oenë njeri vërtetë i madh. Në gjirin e virtyteve të tij dhe personalitetit paradogmatik ka kultivuar gjenerata madhështore. Ai ka oenë shtetas i urtë dhe i drejtë, i cili deri në fund e ka realizuar revoludoni më të madh në historinë e njerëzimit."

Voltaire e çmonte shumë Martin Luterin, megjithatë ka thënë:

"Luteri nuk është i denjë as t'ia zgjidhë lidhëset e këpucëve te Muhammedit."

Islami dhe ideologjitë tjera


Bota jonë është ndarë në dy bllocje. me dy ideologji krejtësisht të kundërta, ndërsa secilinë prej tyre e mbështesin dijetarët dhe intelektualët të cilët e kanë publikuar me mija studime duke argumentuar se ata kanë të drejtë, kurse kundërshtarët e tyre jo. Secili prej tyre pohon se është rruga e vetme e drejtë drejt lumturisë, kurse armiku i tij është shkaktari i vetëm i çrregulimit dhe katastrofës. Të dytë nuk mund të kenë të drejtë përkundër faktit se të dy bllooet kulturore i kanë dhënë kontribut të madh progresit njerëzor.

Progresi në një fushë nuk është edhe dëshmi e zhvillimit të njejtë në të gjitha fushat e jetës së njeriut, as është argument i mënyrës së drejtë të jetës. Progresi teknolgjik është rezultat i hulumtimit, investimit të mundit të madh dhe durimit. Fizikani i mirë nuk është njëkohësisht edhe muzikan i mirë. Prandaj një bashkësi progresive dhe e zhvilluar nuk mund të jetë njëkohësisht në shkallë tejet të ulët të jetës morale dhe shpirtërore?

Dr. Aleksis Karel shkruan: ("Njeriu i panjohur", f. 27 dhe 28):

Civilizimi i sotëm ndodhet në rrugë oprre. Ajo asesi nuk është në harmoni me nevojat tona shpirtërore, ngase nuk është themeluar në këto baza. AJo është prodhim i zbulimeve shkencore, synimeve dhe ideve të njeriut. Keto ndryshime lëne tek ne ndikim te thellë. Është e vërtetë qg civilizimi është zhvilluar tne mundin tonë por nuk është në harmoni me natyren tonë. Njeriu nuk është vetë i gatshëm të drejtojë jetën e vet në rrjedhë të drejtë, ngase nuk mundet vetë tërësisht ta njohë ndonjë fenomen. Përparësia e shkencave të natyrës ndaj atyre shooerore është krimi më i madh kundër njerëzimit. Njeriu duhet të jetë masë e të gjitha vierave, por ai është i huaj në botën të cilën vetë e ka krijuar. Mjedisi të cilin e ka krijuar inteligjenca jonë, si dhe aftësitë e gjetjes nuk i janë përshtatur strukturës së oenies dhe formës sonë. Ne jemi fatkeqg. Po degjenerohemi moralisht dhe mentalisht. Grupe dhe popuj tek të diët civilizimi industrial e ka arritur zhvillimin më të lartë, ata fanë oe bëhen më të dobët dhe kthimi i cilëve në barbarizëm është më i afert."

Përsosja dhe fisnikërimi i njeriut në aspekte të ndryshëm kërkon grumbull doktrinash universale dhe të drejta që bazohen në realitetet e jetës së njeriut, të cilat, si të tilla, janë forma komplementare dhe të plota. Natyrisht, kjo mund të haset vetëm në mësimet e të dërguarve të Zotit të cilat përmes shpalljes janë lidhur me parimin kryesor të ekzistimit të botës. Moraliteti i bazuar vetëm në edukim, dhe jo në fuojnë transcedentale metafizike nuk mund të zgjasë shumë.
Nga momenti kur njerëzimi ka hapëruar në skenën e jetës dhe i ka vërë themelet e civilizimit, zëri i fesë ka arritur fuqishëm nga thellësitë e brendshme të tij. Kjo është ajo që mbron principet morale dhe sistemin.Tmerret, padrejtësia, tirania dhe luftrat në botën bashkëkohore konfirmojnë të vërtetën se si qeveritë dhe ligjet e tyre kurrë nuk kanë arritur të kompensojnë boshllëkun që e lë mungesa e fesë dhe ndjenjave njerëzore, as të vendosë sundimin e drejtësisë dhe lumturisë, paojs dhe qetësisë në shooëri. Shkenca dhe dituria, sado përparimtare opfshin, kurrë nuk mund të zgjidhin problemet e shooërisë njerëzore, as të pengojnë eskalimin e tyre, pos nëse janë në aleancë me fenë.

Will Durant, sociolog dhe filozof amerikan, në librin e tij, 'Mrekullitë e fllozofisë1 (f. 326327) shkruan:

"A ka qeveria fuqi morale dhe intelektuale ta mbrojë trashëgiminë teknike e morale të popullit. A mund të perparojë këtë trashëgimi dhe t'ia transmetojë gjeneratave të ardhshme? Ose, ndoshta, shteti me tërë makinerinë e saj moderne do të bjerë në duar të njerëzve të kategorisë së dytë e të tretë, të cilët ende shkencën e marrin si blasfemi, ndërsa teknologjinë anë të çuditshme të fshehtësisë? Nëse nuk është ashtu, përse atëherë administratës i mungon politika e mirë, atdhedashuria dhe përkushtimi? Përse në Amerikë dominojnë njerëzit e parëndësishëm? Për ç'arsye sot detyrë kryesore e oeverisë është lufta e krimit?


Shoqëria perëndimore, mbase deridiku, peson anarki morale, për shkak të mundësive të veta të kufizuara. Për këtë arsye, vazhdimi i kësaj lëvizje tanimë u ka rënë zileve të paralajmërimit. Rreziku qgndron afer dorës, ngase civilizimi mbetet stabil vetëm ao.gjatë sa të ekzistojë ekuilibri midis qëllimeve dhe mjeteve, autoritetit dhe aspfratës. Kur ky ekuilibër prishet, lind një disharmoni e madhe të cilën asnjë mirësi nuk mund ta ndalë dhe e dla patjetër do të përfundojë në shkatërrim dhe katarzë."

Nëpër tërë historinë njerëzore nuk do ta gjeni asnjë popull i cili ka përjetuar pasojat e shtytjes dhe intoksinimit moral.
Si pasojë e anarkisë etike, është rrënuar perandoria romake, ndërsa ngjashëm ka përfunduar edhe ajo e famshme greke. Franca ka rënë nën sulmin e parë të nacizmit. Një nga gjeneralët francezë, si arsye për dobësinë e tyre dhe disfatën në luftë, kishte shënuar shfrenimi i zvetnimit dhe devijimi i moralit e etikës.
Gjermani Shpengler kishte parapare shkatërrimin e civilizimit perëndimor dhe kishte treguar se në të ardhmen vendet tjera do të përjetojnë një ngritje të hovshme civilizuese. Mbase megjithatë civilizimi, për herë të dytë, të kthehet në Lindje, në djepin e tij. Pas shkatërrimit të këtij civilizimi të devijuar, është e pamundur të pritet paraojtja e një sistemi të ri më të drejtë, ngase shkatërrimi i një civilizimi i hapë rrugën vlerave, më të larta, në mënyrë që njeriu të mund ta ndërtojë një jetë të re në themelet e mirësisë, ligjësisë dhe drejtësisë. Mirëpo, nëse njerëzit nuk e shfrytëzojnë këtë rast dhe i afrohen Rrugës së drejtë hyjnore, atëherë nuk do ta përjetojë lumturinë dhe të gjitha të mirat që i sjell me vete. Në këtë rast ky është vetëm kalim nga një mashtrim në tjetrin.

Sot janë prezente gjurmët e inferioritetit para supremacionit industrial perëndimor dhe pasojat vdekjeprurëse të këtij kompleksi, evident në të gjitha çështjet dhe llojet e jetës së popujve të Lindjes. Shumë muslimanë janë magjepsur me idetë perëndimore për ç'arsye fenomenet dhe ngjarjet shikohen në prizmin e pikëpamjeve perëndimore, duke jetuar në bindje oë progresi nënkupton imitimin e principeve fundamentale dhe akcidenteve spektakulare, moralit, ligjit dhe jurisprudencës. Imitimi total e mbyllë hallkën e dominimit të Perëndimit mbi fatet tona. la kemi shtruar tepihun e kucitë dinjitetit tonë, begatisë sonë materiale dhe morale, trashëgimisë sonë fetare dhe kombëtare dhe edukimit të mirë para këmbëve të tyre. Kjo është ajo oë e shterrë fuoinë fizike dhe shpirtërore të popujve muslimanë. Ata mund të jenë muslimanë, por e kanë humbur idenë e persiatjes në rrugën e islamit, e kanë braktisur pikëpamjen e vet muslimane për ngjarjet botërore, janë tëhuajsuar nga dispozitat dhe kultura islame dhe dëshirojnë të imitojnë perëndimorët në të gjitha vlerat muslimane. Ata nuk e dinë oë shkenca perëndimore nuk është në gjendje të zgjidhë asnjë problem që nuk hyn në domenin e materialitetit. Problemet më të mëdha të njerëzimit nuk janë të atilla që mund të zgjedhen në laborator. ]]

Një dijetar islam deklaron:
"Ç'duam më shumë? Kemi një sistem i cili nuk do t'na lerë në bisht të karvanit të civilizimeve, si ata komunistë ashtu edhe ata kapitalistë. Sistemi ync e realizon drejtësinë sociale në vendet tona. Ai na ofron famë ndërkombëtare, na kthen të kaluarën e ndritshme dhe na shpëton neve dhe tërë bashkësinë njerëzore nga tmerret e luftës. Çka dëshirojmë më tepër, kur në fenë tona hasim ligje qg mund t'i zgjidhin problemet tona, që nuk na lejojnë oë në sofrën botërore ta zëmë vendin e skamnorëve të nënshtruar. "Feja jonë dhe ligjet tona do t'na mundësojnë pjesemarrje aktlve dhe kontribut në civilizimin botëror. Më çuditë se s\ njeriu e poshtëron veten aqshumë moralisht në shkallët më të ulta, se si dorën e tij të gjëre e zëvendëson me atë e cila kërkon dhe merr. S'mund ta kuptoj se si njeriu e braktisë pozitën udhëheoese dhe e zgjedh pozitën e atij që dëgjon dhe bindet, ndërsa ka mundësi ta zgjedhë rrugën e drejtë, vetëm sikur ta kundërshtonte ndjenjën e inferioritetit dhe poshtërimit. Ne kemi çka t'i ofrojmë botës, ndërsa ne nuk jemi ajo qg Perëndimi dhe Lindja do të dëshironin të ishim, të prapambetur dhe të varur prej tyre. Ata dëshirojnë qg ne të mendojm në këtë mënyrë, në mënyrë qe ta humbim shpresën, sigurinë dhe vetëbesimin. Kështu më Iehtë do të bijmë në rrjetin e të parëve dhe kurthatë e të dytëve."

Nga ana tjetër, kemi provuar gjithçka dhe jemi lodhur prej kësaj. E kemi pasuar këtë civilizim të fryrë dhe kozmetik në të gjitha nivelet e jetës sonë kulturore, sociale dhe juridike. |emi bërë si një vargan oesharak karnevalesh.
"Merreni kushtetutën tonë të sotme: Së pari i kemi kopjuar modelet franceze, pastaj i kemi shtuar edhe modelet tjerë të popujve evropianë, ndërsa më vonë, në çdo rast, kur është krijuar ndonjë sistem i ri, i kemi kërkuar shkaoet sërish në një vend tjetër, kështu qÇ ekziston një konflikt në mes frymës së ligjit të dlin e kemi huazuar nga jashtë dhe frymës së _ymetit tonë për të cilët këta Iigje janë krijuar. Si rezultat i kësaj, cenuesit e ligjit arrijne famë kombëtare, ekziston heroi dhe ai ka ndihmë dhe mbështetje të pakufishme. Përse? Për shkak të paditurisë së njerëzve? Nuk do të thoja. Ngase, edhe ata që janë të arsimuar edhe ata q£ nuk janë i pranojnë ligjet. Jo! Ështe fjala për kontradiktën midis frymës së jmetit të islamit dhe frymës së ligjeve të huazuar të cilët nuk i marrin parasysh nevojat shoogrore, të kaluarën historike, vetëdijen kombëtare etj." "Këta ligje vijnë nga mjedise krejtësisht tjera, fare të ndryshëm nga fryma e popullit tonë, nga një mjedis që ka historinë e vet, besimin, nevojat dhe realitetet e veta. Çdo ligj qg nuk i përgjigjet nevojave të popullit dhe frymës së tij, nuk mund të presë oe të pasohet dhe nderohet". (Islami dhe të tjerët, f. 41, 42, 48 dhe 49.)

Profesori Hoking (Hocking) nga Harvardi në 'Fryma e politikës botërore', shkruan:

"Vendet islame nuk do të përparojnë nëse vetëm imitojnë sistemet dhe vlerat perëndimore. Dikush mund të pyesë: 'A mundet islaml të ofrojë një mendim të freskët, Iigje të pavarura dhe dispozita gjegjëse qÇ do të harmonizohen me nevojat e reja të cilat i kërkon shooëria moderne? Pol Madje edhe më shumël Islami shooerisë i ofron më shumë mundësi per progres seç munden të tjerët. Atij nuk i mungon aftësia, as vullneti për ta përdorur.

Pohoj që Iigji islam (Sheriati) posedon të gjitha parimet dhe themelet për ngritje dhe lartësim."

Vetëm një ditë e aplikimit të dispozitave të sheriatit jep rezultate të pabesueshme. Shikoni një shembull. Revista "Keyhan", e vitit 1966 informon: "Dje, me rastin e festës bajramit, kryeqyteti ka oenë përplot njerëz. Megjithatë atmosfera ka oenë e qetë dhe nuk kishte ndodhur asnjë incident. Nuk kishte pasur punë as ndihma e shpejtë. Në polici nuk kishet shenja për krime apo vjedhje. Dje ka oenë dita më e qetë e vitit. Një mjek i ligjësisë mjekësore ka deklaruar: "Këtë ditë nuk kemi pasur ansjë rast të dikasterin tonë." Gjatë 24 orëve nuk ka ndodhur asnjë incident i cili do të shkaktonte vdekje. Një gjendje e tillë mund të komentohet me fjalën e urtë persiane: 'Uji nuk u shoetësua'. Njësoj ishte edhe në polici. Një zyrtyart kishte deklaruar se numri më i madh i njerëzve kishin qëndruar në shtëpi. Madje edhe zënkat familjare nëpër shtëpia ishin shuajtur shpejt në shenjë të respektit ndaj kësaj dite."

Gazeta nacionale "Reader's Digest" (nr. 35, viti 25) e konfirmon këtë me informacionin:Në ditët e shënimit të festës së bajramit numri i vrajseve ishte në rënie të jashtëzakonshme. Në festën e bajramit ishte qetësia e plotë. Nuk e kishim asnjë kufomë. Kjo dëshmon për fuojnë e besimit të njerëzve dhe faktin oë gjatë mbylljes së kafeneve, bareve dhe vendeve tjera për argëtim, njerëzit i kthehen mënyrës së shëndoshë të jetës. Kështu jetohet kur muslimanët aplikojnë ligjet e tyre fetare të paktën për 24 orë. Kështu do të ishte nëse në shooëri do të mbretëronte ligji dhe rendi dhe kur secili do t'i kryente detyrat e veta."

A mundet një qytet perëndimor të lavdërohet se ka kaluar një ditë pa incident, vjedhje apo vrasje, nëse jo për 24 orë atëherë të paktën për 60 minuta, edhepse në disponim i kanë të gjitha mjete për mbajtjen e rendit dhe qetësisë? Kur do ta arrijë njerëzimi pjekurinë e njeriut të rritur dhe të mësojë leksionin e thjeshtë nga çka do të lindte paoa, oetësia dhe uniteti, të cilat i dëshirojmë të gjithë? Këtu është mirë të citohet poeti i cili thotë:"Unë kam shtegtuar nëpër botë duke kërkuar qetësim, u ktheva dhe qetësimin e gjeta në shtëpinë time."

Islami dhe ekonomia



Njeriu gjithnjë ka synuar të eksploatojë resurset natyrore, me qëllim të sigurimit të mjeteve për jetë. Në kohrat e kaluara njerëzit i kanë shfrytëzuar begatitë e natyrës në mënyrë primitive, pastaj kanë përparuar dhe në bazë të këtij zhvillimi e kanë organizuar jetën sipas ligjeve të posaçëm. Në katër shekujt e fundit 'shkenca ekonomike' (si analizë e jetës ekonomike) ka dalur nga rregullat të cilat i kanë rregulluar raportet e njerëzve dhe këmbimin e të mirave, që janë zhvilluar përmes këtij organizimi shoqëror. Progresi civilizues i shekujve të fundit, revolucioni industrial dhe ekonomik, si dhe zhvillimi e lulëzimi i komunikimit ka ndikuar në shkencën e ekonomisë që të bëhet faktor kryesor i ndryshimeve shooërore. Shkenca ekonomike është bazuar në themelet e sistemit kapitalist dhe komunist në Perëndim dhe Lindje. Të gjitha shqyrtimet e Lindjes dhe Perëndimit përkuflzohen në kombinimin e problemeve ekonomike të njerëzimit dhe çështjes cili sistem ekonomik mund t'i zgjidhë problemet e reja të njerëzimit, si dhe cila mënyrë e ndarjes së pasurive është më e mira?
Parimet revolucionare marksiste praktikisht për herë të parë i ka vënë në pah revolucioni i tetorit në Rusi, ndërsa kapitalizmi në forma të ndryshme praktikohet në shumicën e vendeve perëndimore.

Komunizmi propagon se mund të shkëputë padrejtësinë e shkaktuar nga shfrytëzimi dhe eksploatimi i klasës punëtore, si dhe se ka përgjigje për të gjitha problemet e botës. Zgjidhja e problemeve ekonomike qëndron në heojen e pronës private, me kusht oë mjetet e prodhimit të bëhen pronë shooërore! Komunizmi konsideron që prona private gjatë historisë me obligim ka shkuar krahas shfrytëzimit të masave punëtore dhe padrejtësisë shoqërore.
Prandaj, sl zgjidhje, duhet bërë marrjen e mjeteve të prodhlmit nga duart e borgjezisë dhe nacionalizimin e tyre, pastaj ta bëjë ndarjen e drejtë të kapitalit të realizuar. Kjo, sipas teorisë së komunizmit, ta përmirësojë situatën ekonomike. Me eliminimin e shooërisë në klasa do të zhdukej edhe padrejtësia e cila është produkt i drejtpërdrejtë i kapitalizmit. Kështu shooëria do të bëhej njëklasëshë.
Do t'i pyesnim markistët a mundet shooëria e tyre "në klasa" vetëm në atë mënyrë që mjetet për prodhim të vëhen në pronë të përgjithshme, si dhe të eliminohet klasa kapitaliste, kur në të vërtetë, diferencimi i klasve ekzistuese del nga shkaoe të tjera (ushtarake, fetare, politike etj.), e jo vetëm ekonomike. Gjersa në BRSS nuk ekziston klasa tipike e borgjezisë, ekzistojnë klasa tjera të cilat janë tejet të diferencuara reciprokisht me nivelet e standardit jetësor, për shembull punëtorët në fabrika, bujojt, nëpunësit, zyrtarët partiakë. A marrin mjeku dhe infermierja pagë të njejtë? A marrin pagë të njejtë xehtari dhe inxhenieri?

Krahas këtyre janë evidente edhe dallime të tjera midis njerëzve. Njerëzit dallojnë sipas moshës, seksit, afiniteteve, shijeve, fuqisë fizike, pamjes, fuojsë së mendjes, ideve dhe pikëpamjeve. Këto dallime do të ekzistojnë gjithnjë thjeshtë ngase janë produkt i trashëgimisë biologjike dhe gjenetike. Një lider ideologjik komunist ka deklaruar:


"Është e pamundur që në realitet të aplikohet barazia e plotë. Praktikisht është e pamundur puna e intelektualit, politikanit dhe inovatorit të integrohet në skemën njëllojtë të punës dhe pastaj të identifikohet me mënyrën e thjeshtë të veprimit. Pasoja e vetme e mundshme e këtij synimi do të shprehej në stagnimin e mendimit dhe mohimin e jetës intelektuale dhe artistike, si të tilla."
Kapitalizmi pohon se vetëm ai de facto i zgjidhë problemet e ekonomisë teknologjike. Për këtë arsye kapitalizmi nuk e eliminon pronën private, ndërsa kapitalistët madje e kanë caktuar kufirin e poshtëm të standardit jetësor për strukturën e varfër shooërore, në mënyrë që të vendoset baraspesha në mes punës dhe fitimit dhe të zvogëlohen dallimet klasore në shoqëri.

Prandaj duhet të pyetmi në ç'masë ndonjë regjim, pa marrë parasysh prapavinë ideologjike, ka arritur t'i barazojë klasët, t'i eliminojë dallimet dhe të ndërtojë një shooëri të barabartë dhe të drejtë?

Edhe regjimi socialist edhe ai kapitalist sistemin e vet e mbështesin në teoritë që janë bazuar në themele krejtësisht materialiste, pa kurrfarë qasje vlerave morale dhe shpirtërore. qëllimi i çdonjërit pej tyre është ta shtojë kapitalin dhe asgjë më shumë. NdërkaoJslami, duke marrë parasysh dukurinë e tij kosmopolite dhe filozofinë autentike, është orietnuar tërësisht kah njeriu. Sistemi i tërësishëm i parimeve dhe ligjeve islame është kushtëzuar në masë të njejtë si në planin e organizimit të jetës shooërore materiale ashtu edhe në planin e zhvillimit të virtyteve morale dhe vlerave shoqërore të komunitetit. Islami kapitalin e shfrytëzon për përmbushjen e nevojave natyrore të njerëzimit, ndërsa njëra nga dispozitat e veçanta ekonomike islame shprehet posaçërisht përmes ngritjes së nivelit intelektual të njeriut, si dhe lidhjes së tij me Origjinën e qenieve ekzistenciale dhe fesë, me botën materiale. Ligjet e botës perëndimore me ligj e marrin në mbrojte kapitalizmin dhe interesat kapitaliste në dëm te interesave dhe të drejtave të punëtorëve e fermerëve. Në Bashkimin Sovjetik, siç thuhet, ligji ia mohon individit të drejtën e pronësisë së kapitalit dhe e siguron të drejtën e klasës punëtore.

Ligjet islame bazohen në Shpalljen Hyjnore dhe nuk janë prodhim i mendjes njerëzore, andaj nuk ia kundërvëjnë një klasë klasës tjetër, por i ndihmojnë çdo grupi të respektojë virtytet e grupeve të tjera. Të caktuara nga Zoti i të gjitha krijesave, për të mirën e përgjithshme të të gjithve, ligjet islame nuk i lejojnë një klase të dominojë mbi të tjerët, as lejojnë që në sistemin e tij ligjor të depërtojë padrejtësia. Në këtë sistem juridik sundimtari është vetëm një person i zakonshëm me një sërë detyrash të caktuara dhe vetë nën goditje të ligjit, në shërbim të interesave të gjithë pjestarëve të shooërisë. Ligjdhënësi nuk mund të sjellë ligj me cilin do të dëmtonte të parët, ndërsa do t'u sillte dobi të dytëve. Ai është aty për të siguruar respektimin e urdhërave të Zotit në shooëri. Tërë fuqia e tij është aplikimi i ligjeve të Allahut. Në situatë të tillë pushteti nuk mund të jetë mendjemadhe dhe oëllim i vetvetes, ngase ky është shembulli më i rrezikshëm i pushtetit. Sundimtari në islam vetëm i zbaton ligjet tashmë të caktuar, si për vete, ashtu është për të tjerët.Në shoqëri të tillë, njerëzit tërësisht i mbështeten drejtësisë absolute, aty nuk ka dyshim në realizimin e plotë të lirisë dhe pavarësisë së çdo njeriu.


Islami i kundërvihet doktrinës kapitaliste të pronës absolute private rezultat i cilës është liria absolute, prona e padrejtë dhe e pakufishme. Islami, gjithashtu.i kundërvihet, shenjtërisë së individit dhe respektit të tij në kapitalizëm, gjersa dinjiteti i bashkësisë për kapitalizmin nuk do të thotë asgjë.
Islami nuk e lë anash dinjitetin e komunitetit. Islami, gjithashtu, i kundërvihet edhe sistemit ekonomik komunist, i cili fatin e njerëzve e lë në duar të pushtetit. Individi në këtë sistem nuk ka kurrfarë vlere Islami nuk e lejon flijimin e individit për bashkësinë, as e lejon qe njerëzit për komoditete triviale çfarë është ushoimi të bëhen robër të pushtetit.

Komunistët supozojnë që prona private nuk është dhunti private e njeriut. Sipas tyre, pa sjelljen e dëshmive që do të mbështetnin tezën që bashkësitë e para të njerëzve primitivë i kanë konsideruar të gjitha gjërat të përbashkëta ndërsa i kanë shfrytëzuar në bashkëpunimin e ndërsjellë, dashuri dhe vëllazëri. Asnjëherë ndonjë individ në këtë bashkësi të ndërsjellë nuk ka insistuar për pronë personale. Bashkësia njerëzore ka filluar, sipas komunistëve, të jetojë në bashkësi, pastaj është ndarë dhe gradualisht është përkufizuar në individualitet, siç kërkonin nevojat. Kërkesa për pronë personale të diçkaje që kanë pasur këto bashkësi, është zhvilluar përmes procesit të individualizimit gjersa nuk ka arritur diskontinuitet tmerrues çfarë shprehet në botën moderne. Mirëpo, e vërtetë është se nuk ka lidhje midis pronës private dhe jetës, edukimit dhe fitimit të pasurisë. Prona private arrihet me nevojën e njeriut dhe ka lidhje me natyrën e njeriut; nuk mundet të mohohet, mu sikur edhe nevojat tjera njerëzore.
Ekonomistët bashkëkohorë deklarojnë që ndjenja universale e pronës, që ndodhet tek çdo fis në tokë, ose çdo epokë, mund të soarohet vetëm si instikt parësor. Njeriu dëshiron të jetë pronar i vetëm i të mirave për t'u ndjerë vërtetë i Iirë dhe i pavarur. Më tej, njeriu e kupton oë të mirat janë fryt i duarëve të tij, në një mënyrë, vazhdim i vetë atij, andaj e meriton njëfarë respekti, të cilin ai e cakton për aflrmimin e tërësisë së oenies së vet. Së fundit, ai e ndjen nevojën e brendshme për të poseduar rezerva, për të siguruar ardhmërinë e vet dhe ardhmërinë e familjes së vet, duke zhvilluar në këtë mënyrë kursimin dhe ekonomizimin e oë i mundëson të sigurojë furnizim në kohën e mungesës. Këtë kursim ai e ruan me xhelozi si "diç personale". Pasuria e bashkësisë rritet me rritjen e pronës private dhe prodhimit, ngase bashkësia shoogrore mbahet me punën e pjestarëve të saj. Motivimi për punë të mundimshme qëndron në shpërblimet e pronës personale dhe Iehtësimin në rritje të jetës. Prandaj shooëria duhet t'ia lejojë individit të drejtën për të poseduar atë që e ka arritur me frytet e tij të punës, ngase edhe vetë pasuria e shooërisë është prodhim i këtyre mjeteve. Prandaj, prona private është faktori i vetëm i cili e nxitë njeriun të punojë pa shtytje dhe të kontribojë në zhvilimin e shooërisë.
Islami me qasjen praktike dhe realiste ndaj njeriut, çfarë ai është, e njeh rëndësinë e nevojave të njeriut për posedim, përparim dhe zbukurim të jetës. Prandaj islami konsideron që pasuria e arritur në mënyrë ligjore, është pronë private dhe legale.

Islami mohon teorinë që shtypja, shfrytëzimi dhe dhuna janë përcjellës të pashmangshëm të posedimit privat, ngase ky fenomen shfaoet vetëm atje ku pushtetin ligjor e mban klasa më e pasur dhe ku ata, si në vendet perëndimore, janë përqëndruar vetëm në mbrojtjen e interesave individualë. Tanimë kemi theksuar se në islam Iigjdhënës suprem është Allahu. Prandaj asnjë ligj nuk mund të jetë në shërbim të mbrojtjes së të pasurve dhe të shtypjes së të varfërve. që nga zënafilla e tij islami e ka pranuar pronën private, por gjithnjë dhe me kusht që të jetë tërësisht e ndarë nga dhuna dhe armioësia. Islami e konsideron të palejueshëm grabitjen e fabrikave nga duart e atyre që i kanë themeluar dhe të cilët me durim të madh dhe punë të rëndë i kanë ndërtuar për të siguruar vende të punës për shumëkë dhe për të mirën e shooërisë në tërësi. Islami konsideron se përdorimi i dhunës, marrja e mjeteve të prodhimit nga duart e njerëzve sipërmarrës paraoet cenim të sigurisë shooërore dhe të drejtave të individit. Kjo e shkatërron frymën e kreativitetit, iniciativës dhe ndërmarrjes. Ndërsa pushteti, gjithashtu, do të duhej të marrë mbi vete obligimin e themelimit dhe drejtimit të fabrikave dhe industrive të mëdha, në mënyrë që të sigurojë drejtësinë sociale dhe të ruajë interesat ekonomikë dhe kombëtarë.

Prandaj, sistemi ekonomik i islamit siguron të drejta të barabarta edhe pronës private edhe asaj shoorore. Ajo njësoj ekuilibron interesat dhe të drejtat e të dy elementeve shoqërore siç vendosë dhe garanton ekonomi të lirë, pronë relative, duke mbrojtur të drejtën edhe të pjestarit individual edhe të mirat e mbarë shooërisë. Sistemi ekonomik islam e pranon pronën private, si diç që është e natyrshme për njeriun përderisa ajo nuk e cenon interesin e bashkësisë, ndërsa qëllimin e plotësimit të nevojës natyrorë të njeriut për posedim dhe shtimin e aktivitetit njerëzor në planin e shfrytëzimit të mjeteve për jetë dhe shtimin e prodhimit. Mirëpo, për realizimin e pronës private islami paraoet edhe kushte, me të cilët e mbyllë hapësirën për dhunën, padrejtësinë, shtypjen dhe tëhuajsimin e pronës dhe me cilët e pengon keopërdorimin e lirisë individuale, e cila pëmdryshe rrënon famën dhe prestigjin e bashkësisë. Natyrisht këto kushte nuk shkojnë në dëm të lirisë, ngase jeta e bashkësisë dhe ekzistimi i Iigjit kërkojnë kuflzime dhe pengon parregullsitë. Kufizimet e tilla madje sigurojnë ekzistimin normal dhe lindjen e jetës shoqërore. Ata duhet të vëjnë jashtë ligjit profiterizmin, mashtrimin, malverzimin, makutërinë, koprracinë, kamatën, vënien dorë në pronën e tjerëve dhe metoda të ngjashme kriminale dhe antishoqërore të grumbullimit të kapitalit.

Islami ka kufizuar shkatërrimin në planin e pronës private dhe pranon pronën e fituar me mjetet legale. Muslimani nuk ka pronësi ndaj pronës së fituar në mënyrë ilegale. Islami nuk e lejon fitimin me mashtrim, kamatë apo në dëm të tjerëve.
Prandaj, pronësia private në islam nuk bazohet në kamatë, grabitje, privim, mashtrim, as vjedhje. Askush nuk ka të drejtë më këto mjete të sigurojë pasuri. Krahas këtyre kufizimeve dhe kushteve për fltimin e pasurisë hallall, askush nuk mund të pasurohet nëse e dëmton tjetrin, siç ndodhë në kapitalizëm. Kështu bashkësia muslimane do të ruhet nga pasojat negative oë i hasim në kapitalizëm, e të cilat gjithsesi shpiejnë në çrregullime të mëdha. Kapitalizmi nuk mund të identifikohet me pronën private, e cila përmes procesit ekonomik të zhvillimit e ka arritur nivelin e sotëm. Fuqia dhe përhapja e kapitalizmit sot realizohet me ndihmën e d_y faktorëve kryesorë: monopolit dhe kamatës.
Historianët e shkencës së ekonomisë theksojnë se në stadiumin e fillimit sistemi kapitalist ka qenë i thjeshtë dhe i dobishëm, por në zhvillimin e tij të mëvonshëm është bazuar në huazime me kamatë derisa e arriti formën e dëmshme.

Konkurenca e fortë kapitaliste sjell deri të bankrotimi i ndërmarrjeve të vogla dhe shkrirja e tyre në kompani të mëdha dhe struktura financiare. Zhvillimi i tillë sjell monopolin dhe fajdenë që janë format më të rënda të kapitalizmit. Islami kamatën e konsideron mëkat, ngase përmes saj të pasurit grumbullojnë kapital, ndërsa të tjerët edhe më mbeten të varfër.

Islami ka paraparë pagesën e "zeoatit" dhe "humsit", një pjese të pasurisë të cilën muslimani e ndanë çdo vjet për skamnorët. Ky princip ndihmon të barazohen dallimet, si dhe që skajshmëritë ekonomike të afrohen dhe të kuflzohet akumulimim i kapitalit në pronësi të një individi. Mënyra e dytë e ndalimit të grumbullimit të pasurisë me të cilin realizohet ndarja e drejtë e të ardhurave, janë ligjet, me të cilat shteti siguron për vete një pjesë të hyrave nga prona kombëtare. Në kategorinë e pronës së përgjithshme hyjnë: malet, kallami, kullosat, shkretirat, oafat malore, minierat, vakëfet, pasuria e pronarit të panjohur, pasuria pa trashëgimtar etj. Nëse një pjesë e kësaj pasurie i përket liderit të shtetit (imamit), ai në cilësinë e sundimtarit, e ndanë atë pjesë për fonde publike. Ligji mbi trashëgiminë, vetvetiu është një nga faktorët e ndarjes së të mirave për çdo gjeneratë veç e veç.

Nga ana tjetër, islami e respekton pronën private derisa komuniteti islam të mos përballet me rrezikun e cila i kanoset drejtpërdrejtë me destabilizim ose shkatërrim. Nëse ndodh destabilizimi shooëror ose gjendja emeregjente, atëherë Qeveria e drejtë islatne (në bazë të kushteve te caktuara) do të intervenojë në drejtim të korelacionit të pronës private për shkak të shpëtimit të situatës, si dhe eliminimit të dëmit dhe pasojave negative për shoaërinë islame dhe të gjithë muslimanët, e në pajtim me interesat e përgjithshëm të shtetit islam. Dispozitat publike e rregullojnë këtë të drejtë të shtetit islam, ndërsa pushtetarët islamë nuk mund të tolerojnë ngopjen e tiranëve dhe urinë e mazllumëve. Ngase kjo është në kundërshtim me principet e themeluara dhe të qarta islame. Islami nuk do t'i përmirësojë pasojat negative të kapitalizmit perëndimor, as do të lejojë kapitalistëve të zhvillojnë luftra imperialiste për të ngopur apetitet dhe trillet e veta.

Kur'ani ofron komizën juridike të sjelljes, në ajetin 7 të sures Hashër:
"Atë qçAllllahu nga banorët e vendeve (jobesimtare) ia dhapa luftë të dërguarittëvet, ajo i takon Allllahut, tëdërguarit, të afërmve, jetimëve, tëvarfërve, kurbetçmfve. (Kështu veprohet) qëajo të mos ndahet ndërmjetpasanikëve tuaj. Çka t'fujep Pejgamberi, atë merrnie e çka t'fu ndalofë, përmbanju dhe kinie frikë Allllahun, se AllIIahu është ndëshkues i ashpër."

Shkaktimi i dëmit bashkësisë, sipas islamit, njëkohësisht është edhe shkaktim i dëmit ndaj individit. Nuk ekziston disharmoni në mes të drejtës së individit, nga një anë, dhe të drejtave të shooërisë, nga ana tjetër. Prandaj, islami e respekton pronën private dhe i plotëson nevojat dhe ambiciet pozitive natyrore të njeriut, si dhe të afirmojë të gjitha cilësitë e pronës private të cilën e thekson kapitalizmi, por njëkohësisht e Ië mundësinë e shfrytëzimit të pronës private për të mirën e përgjithshme të bashkësisë, nëse këte e dikton situata.

Paralel me përcaktimin ligjor që siguron shfrytëzimin e drejtë të mjeteve materiale dhe resurseve natyrore, s\ dhe kujdesit mbi sanksionimin juridik të krimit, islami e nxitë angazhimin e njeriut në planin moraloetik, duke orientuar aktivitetet dhe përpjekjet e tij kah Zoti dhe duke harmonizuar vlerat morale të besimtarëve tne ligjet hyjnore. Përcaktimet morale në këtë plan njeriut i japin fuol të madhe, edukatë të mirë dhe arsimim të duhur, zhvillon tek ai emociet dhe sensibilitetin, ashtu që asnjë musliman nuk mund të mbetet indiferentë ndaj padrejtësive që i shkaktohen muslimanit tjetër. Islami është kundër shpenzimeve të tepruara në jetë që vijnë si pasojë e kapitalit të grumbulluar nga një gurp njerëzish, ndërsa me vendosmëri të njejtë është ngritur edhe kundër koprracisë së të pasurve dhe dorështrëngimit nga shpenzimi i pasurisë në rrugën e Allahut. Islami e hedh poshtë tiraninë dhe shtypjen e punëtorëve nga ana e punëdhënësit, duke marrur parasysh që një punë e tillë shpie në varfëri të përgjithshme.

Kjo thirrje e lartë shpirtërore prodhon dhe forcon lidhjen e njeriut me Allahun dhe zhvillon tek ai ndjenjat e larta njerëzore. Kënaoësitë dhe pasuritë e kësaj bote për muslimanin nuk paraoesin vlerë më të rëndësishme se shpërblimi i botës së ardhshme. 'Kënaoësia e Allahut është më e madhja', ndërsa makutëria, shtypja, tirania dhe padrejtësia janë prodhim i mosbesimit në Ditën e gjykimit dhe shkëputjes së lidhjeve midis njeriut dhe Zotit të tij. Në atë rast ndërgjegja e njeriut ndryshon dhe tëhuajsohet në krahasim me jetën dhe pjestarët tjerë të shoqërisë. Sa herë që njerëzit në histori e kanë shtrembëruar besimin në Zot, domosdo kanë devijuar në kuptimin e natyrës së raporteve midis njerëzve. Njeriu i afërt me Allahun kurrë nuk mund t'ia uzurpojë të drejtën njerëzve të tjerë për shkak të grumbullimit të pasurisë personale. Kontrolli i plotë ndaj interesave të individit dhe bashkësisë në islam i përket pushtetit islam. Ai është oë duhet të pengojë cenimin e lirive me një aplikim të vendosur të ligjeve, ndërsa praktikimi i vlerave morale në shoqëri është obligim i çdo individi. Prandaj, islami individin e shikon si personalitet pozitiv, konstruktiv dhe aktiv në shoqëri.

Sistemi ekonomik islam, për cilin janë të huaj elementet negative të kapitalizmit, është shumëfish më afër drejtësisë se komunizmit. Ai është larg nga ultramajtistët dhe nga e djathta e paskrupullt. A është shumë mbi kapitalizmin dhe komunizmin, ndërsa me shkëlqimin e tij mund të ndriçojë edhe bllokun lindor edhe atë perëndimor, falë doktrinës së ekuilibruar proporcionale dhe harmonike.
Është me rëndësi të theksohet se sistemi islam është themeluar në kohën kur bota ende nuk e njihte të drejtën sociale, as ekonomisë i kushtonte ndonjë rëndësi. Në islam njeriu nuk është rob i ekonomisë, as ndonjë njeriu tjetër. Ai është forcë aktive dhe konstruktive në këtë botë. Me fuqinë dhe zgjedhjen e tij njeriu ndërton sistemin ekonomik duke mos qëndruar i pafiiqJshëm para problemeve të padrejta ekonomike. Në islam nuk ka zhvillim të dhunshëm, respektivisht jeta nuk merr formë të posaçme sipas zhvillimit të vet represiv. Më tej, po ai me dhunë dikton zhvillim, prodhon klasë më të lartë e cila i shfrytëzon të gjitha shtresat tjera të shooërisë.

Filozofët modernë si Uiliam Xhejms, Harold Larki, Xhon Streçi, Uolter Lipman, Bertrand Raseli etj., kritikojnë sistemet komunistokapitaliste, duke synuar të dëshmojnë elementet e përbashkëta midis tyre. Nga ana tjetër, demokracia kapitaliste e mbivlerëson lirinë idividuale në dëm të progresit shoqëror. Natyrisht, kjo disharmoni shkakton oligarkinë e të pasurve, duke i bërë pronarë të mjeteve të prodhimit dhe kapitalit, duke i shndërruar të gjithë njerëzit në robër të ekonomisë së tyre, e njëkohësisht kanë kontroll mbi aparatin politik dhe shtetëror.


Për këtë arsye njerëzimi duhet të gjëjë një rrugë të tretë, larg nga skjashmëritë dhe ekstremizmi i këtyre dy sistemeve, rrugë të re i cili do t'i sigurojë në mënyrë të drejtë interesat e individit dhe bashkësisë. Mirëpo, a munden këta filozofë dhe dijetarë, që i kanë kuptuar të metat e sistemeve bashkëkohore ekonomike, t'i ofrojnë njerëzimit diç më të drejtë se ajo që i ka ofruar islami që para 14 shekujsh? Islami e ka ofruar rrugën e mesme dhe të drejtë e cila individit i jep liri të arsyeshme, ndërsa njëkohësisht e rregullon aktivitetin dhe punët e kapitalit. Vetëm kjo rrugë e mesme e islamit mund ta shpëtojë njeriun nga mjerimi dhe problemet e shumta me të cilat ai sot po përballet. Gjatë shekujve të kaluar sistemi dhe ligjet islame kanë siguruar nevojat e bashkësive muslimane dhe kanë rregulluar jetën e popujve të ndryshëm muslimanë anë e kënd botës. Asnjëherë në të kaluarën bota islame nuk ka ndierë nevojë për ligje të huaja.
Sistemi islam edhe sot është i aftë, krahas tërë zhvillimit të shoqërisë bashkëkohore, t'i prijë shooëritë islame dhe t'ua plotësojë të gjitha kërkesat e tyre.

Islami i kushton rëndësi të madhe jetës dhe nevojave shpirtërore e materiale të njerëzve. Me Iigje të mira dhe konzistente ka rregulluar të gjitha aktivitetet njerëzore. Në harmoni të plotë me ligjet natyrore të jetës dhe në këto relacione nuk ka diskontinuitet. Parimet dhe ligjet islame janë më properues se ligjet dhe parimet tjera që i njeh njerëzimi. Duke krahasuar ligjet dhe parimet islame me ligjet dhe rregullativën Iigjore të njerëzve dëshmohen përparësitë e pakufishme të Ligjit të Zotit ndaj këtij tjetrit.
Fakulteti juridik në Paris, në vitin 1951 ia ka kushtuar një javë studimit të drejtësisë islame. Janë ftuar dijetarë nga vendet islame anë e kënd botës me qëllim të interpretimti të këtyre çështjeve:

1. E drejta islame dhe metodat e konfirmimit të pronës private;
2. Bazat ligjore të nacionalizimit të pronës private në dobi të interesave shtetërorë;
3. Përgjegjësia gjyqësore;
4. Ndikimi i ndërsjellë i shkollave juridike islame

Dekani i fakultetit parisien, i cili drejtoi konferencën, në përfundim konkludoi:
"Çfarëdo të jenë idetë tona të mëhershme për ligjet islame dhe vrazhdësinë e tyre apo pamundësinë për të dokumentuar transakdonet, jemi të detyruar t'i rishqyrtojmë rishtas në këtë konferencë. Më lejoni t'i bëj një rezyme pikëpamjet e reja, të reja, mendoj për shumicën prej nesh të cilëve kjo konferencë na ka zbuluar gjatë kësaj jave të kushtuar ekskluzivisht fikhut, drejtësisë islame. Në të e kuptojmë thellësinë, origjinalitetin, precizitetin dhe globalitetin. Ky Iigj, prandaj, eshtë i afte qg të ofrojë përgjegje për të gjitha nevojat dhe ngjarjet e kësaj kohe". Në komunikenë përfundimtare ishte konstatuar:
"Ligji islam duhet të jetë një nga burimet e jurisprudencës bashkëkohore në botë, meoë shkollat e tij juridike posedojnë begati ligjore me vlera stabile dhe universale. Me ide dhe zgjidhje të këtilla të veçanta, ky Iigj mund t'i përgjigjet të gjitha nevojave bashkëkohore të kohës."