Botohen në shqip pas çerekshekulli "Kujtimet" e Ismail Qemalit

"Kujtimet" e Ismail Qemalit botohen në shqip thuajse pas një shekulli. I përkthyer nga anglishtja nga Abdurrahim Myftiu libri "Kujtime" vjen nga shtëpia botuese Toena pas botimit në Londër në vitin 1920. Historianët të cilët ishin të pranishëm në promovimin e këtij libri biografik hamendësojnë se dorëshkrimi i pare mund të këtë qene në frengjisht. Ndërkaq vunë theksin tek personaliteti i këtij intelektuali të shquar në perandorinë otomane që realizoi Pavarësinë e Shqipërisë në vitin 1912.

"Është një tablo e plotë, impresionante, dekada të tëra gjatë gjysmës së dytë të shek. XIX të karrierës së një shtetari në kopshtet më të larta, nga një kënd në tjetrin, në hapësirën e pamate të perandorisë osmane. Një burrë shteti dhe diplomat, njohës i mirë i çështjes lindore, çështjes qendrore të diplomacisë së fuqive të mëdha në çerekun e fundit të shek. XIX. Si mund të injorohet kjo vepër, ky bagazh politik me arsyetimin se ato nuk u përkasin ngjarjeve të pavarësisë", u shpreh Arben Puto, historian.

Ndërsa vlerësohet kontributi i këtij patrioti dhe intelektuali në kujtimet e Ismail Qemalit historianët gjejnë edhe fragmente apo copëza historish që autori i ka lënë pak në hije siç është parapërgatitja diplomatike për pavarësinë e Shqipërisë.

"Një shtetar dhe një kontribues themelor i pavarësisë shqiptare duhet që në kujtimet e tij ti kushtonte një vëmendje shumë të madhe dhe një gjerësi në veprën e vet pavarësisë së Shqipërisë. Po të vini re në këtë libër kujtimesh ai i kushton një vend modest veprës së tij madhore, shpalljes së pavarësisë se Shqipërisë", u shpreh Paskal Milo, historian.

Ashtu siç shkruan në parathënien e librit në vitin 1920 William Morton Fullerton një prej nxitësve më të mëdhenj të plakut të Vlorës për të shkruar kujtimet.... "Këto kujtime janë madje diçka më tepër se vrojtime të një zotnie shqiptar e plaku të urte. Ato japin një pasqyrë tepër vetjake e jashtëzakonisht objektive të botes osmane, e cila sado parahistorike të jetë bërë në dukje si pasojë e luftës nuk është aq e largët sa të mos na flasë me këshilla për kohën tonë e për të ardhmen e afërt".

Shkrimi u publikua: e hënë 25 janar, 2010.