Paraqit Historine e vendit tend?

DIBRA DHE HISTORIA E SAJ.9-Malet e DIBRES.


Dibra dhe Dibranet''me shtat krala ka vote zani, nuk e njeh Dibra sulltanin'' Pra sic shihet edhe nepermjet vargjeve Dibranet deshmojne qarte qe nuk e kane njohur asnjehere autroritetin zyrtar te administrates osmane ne Diber. Dibranet jane ndeshur me ushtrine Turke, sidomos gjate Rilindjes Kombetare Shqiptare (1830-1912) Ne vitet 1912-1921, Dibranet zhvilluan beteja te ashpra ne luftimet me ushtriet serbe, bullgare, austro-hung...areze e italiane. ''N`tan Evropen ka shkua fjala, qe nante vjet luftojne me krala'' Dibra, per mbrojtjen e tokave shqiptare ka qene e angazhuar ne nje lufte te gjate. Dibranet gjithnje e kane mbrojtur me dinjitet nderin e lirine, qe e kane mabjtur lart dhe zbukuruar me shume flamurin e shqipetareve. Dibranet, ne themel te beselidhjes, te qendereses e te luftes kane patur dashuri te madhe per token e atdheun dhe etjen e madhe per liri e pavaresi. Populli i dibres me shpirtin e tij luftarak, ndjenja liridashese, qendresa dhe patriotizmin e tyre e kane patur tradite qe nuk u eshte shtere asnjehere, neper te gjitha lufterat e zhvilluar ne shekuj per te mbrojtur lirine dhe pavaresine e Shqipetareve. Ne betejen e vitit 1844 kunder ushtrise turke me komandant Hajredin Pasha u luftua me heroizem e me nje vendosmeri te madhe sa qe edhe grate e femijet qene te reshtuar me luftetaret e lirise dhe pavaresise. ''mos na shtie ne ma ngushte, sepse ndryshe kemi pushke. kemi pushke jo besa pak, S`shkelen malet jo pa gjak''. ''pushka e shehit, nje #@!--)afile dyqind djem i ka pas pa hile''. ''T`na shkoje zani ne shtate krala ne shtate krala ne ballkan Lufte po bejne trimat per vatan''. ''Demir pasha po ben medet, per nizamet qe mu feruan krejt''. ''Ska te dhjeta as nizame, do mbajme arme do mbajme xhephane, Dibra mbetet sic ka qene''. ''Me toke teme mbreti c'ka? rob askujt skemi per tju ba''. ''Ne prizren kane lidh besen fjala e huta zjarr po qesin''. ''C'jemi shqiptare kemi dhene besen, faqe n'faqe gjithe do te vdesim''. ''Bini djem kush do me vdek, trojet tona kush ska me na i prek''. Dibra e male kuvendojne, pashane ktu ne se durojme malet tona cerdhe e lirise ju kujtonii zanin e Shqipnise ''Pushka e maleve vendin tundi, kadale turk se te ka ardh fundi'' HAXHI VEHBI DIBRA :alb: (1867-1937) Kongresi i Dibres 1909 zgjodhi vehbi dibren kryetar te kuvendit. Ai mbeshteti perpjekjet per arsimin ne gjuhen Shqipe mr alfabetin me shkronja latine. Ne krye te delegacionit te Dibres mori pjese ne kuvendin kombetar ne vlore me 28 nentor 1912. Kuvendi i vlores e zgjodhi ate Kryetar parlamenti. Ai zevendesonte kryeministrin Qemali kur mungonte. Kreu dhe detyren e kryemyftyut te Shqiperise. i mbrujtur me patriotizem ai vuri kombesine mbi fene dhe punoi per bashkimin e shqipetareve. NIKOLLE DON KACORI :alb: (1862-1917) Klerik, atdhetar dhe veprimtar i dalluar i rilindjes kombetare. Ishte nga Lura e Dibres sherbeu ne famulline katolike ne Durres per 20 vjet. Ne te njejten kohe u dalllua si nje veprimtar ne fushen politike e kulturore. Gjate viteve 1905-1907 drejtoi kryengritjen e armatosur te Kurbinit. Mori pjese ne kongresin e Manastirit 1908 dhe ne ate te Elbasanit 1909, si dhe ne kryengritjet e medha antiosmane 1910-1912. Perfaqesoi krahinen e Durresit ne kuvendin kombetar te vlores qe shpalli me 28 nentor 1912 pavaresine e Shqiperise. Kuvendi e zgjodhi ate nenkryetar te qeverise se pare te kryesuar nga Ismail Qemali.